John Stones: Từ mắt xích yếu nhất đến chìa khóa cho mùa giải 2020/21 của Pep Guardiola (P1)

Câu trả lời của chúng ta chính là John Stones, một trong những bản hợp đồng đầu tiên của Pep Guardiola trên cương vị HLV trưởng của Man City. Anh đã bị chỉ trích nặng nề trong thời gian gần đây bởi các cổ động viên và các chuyên gia, bao gồm cả cựu tiền đạo của Chelsea và Norwich City – Chris Sutton, người đã nhấn mạnh Stones là “điểm yếu” của đội chủ sân Etihad vào năm 2016. Tuy nhiên, Stones đã một lần nữa chứng minh được rằng Sutton đã sai, giờ đây anh đã thay thế Aymeric Laporte một cách hoàn hảo và trở thành sự lựa chọn hàng đầu cho vị trí trung vệ, bên cạnh tân binh Rúben Dias. 

Bài phân tích này sẽ chỉ ra Stones đã giành lại được vị trí của mình tại Man City như thế nào bằng cách sử dụng dữ liệu và các ví dụ thực tế trong những trận đấu. Bài viết sẽ thực hiện rất nhiều sự so sánh giữa Stones và Laporte bởi vì họ gần như chắc chắn sẽ cạnh tranh nhau cho cùng một vị trí.  

Đầu tiên, chúng ta sẽ so sánh những con số thống kê của các hậu vệ Man City để hiểu sơ qua về trình độ của Stones và các “đối thủ” cạnh tranh của anh. Chỉ có 4 sự lựa chọn hàng đầu được đưa vào danh sách rút gọn, đó là lý do tại sao Eric García không có tên – vì tương lai của anh tại Man City không chắc chắn và thời gian thi đấu hạn chế.

Biểu đồ trên hiện thị một vài số liệu thống kê về phòng ngự của các trung vệ được đề cập. Về “PAdj interceptions” (số lần cắt đường chuyền mỗi 90 phút – đã qua điều chỉnh theo thời lượng kiểm soát bóng), Stones đứng thứ ba với con số 5.95, nhưng cách biệt giữa 4 cầu thủ không đủ lớn để chỉ ra những sự khác biệt lớn. 

Stones có nhiều “PAdj tackles” (số lần tắc bóng mỗi 90 phút – đã qua điều chỉnh theo thời lượng kiểm soát bóng) hơn bất kỳ người đồng nghiệp nào của anh (0,71 mỗi 90 phút). Tuy nhiên, đây không phải là một yếu tố then chốt trong đội bóng của Pep, và bên cạnh đó, những pha tắc bóng không nhất thiết phản ánh việc đảm nhận tốt nhiệm vụ phòng ngự; chúng cũng có thể là kết quả của một sai lầm về chọn vị trí hoặc phán đoán. 

Chính vì vậy, thước đo toàn diện nhất sẽ là “successful defensive actions per 90” (số hành động phòng ngự thành công mỗi 90 phút) để đánh giá “output” của các hậu vệ. Stones chính là trung vệ xuất sắc nhất của Man City cho đến thời điểm hiện tại của mùa giải 2020/2021 theo thước đo này, với con số 6,27 mỗi 90 phút, trong khi 6,1 là con số của Dias, của Nathan Aké và Laporte lần lượt là 5,93 và 5,89.

Ngoài việc so sánh hiệu suất phòng ngự nói chung, thì việc đo lường khả năng thể chất của các trung vệ cũng rất quan trọng. Thước đo đầu tiên được sử dụng là “defensive duel” (các pha tranh chấp tay đôi được thực hiện khi đảm nhận nhiệm vụ phòng ngự) mỗi 90 phút và tỷ lệ thành công. Thuật ngữ “defensive duel” được dùng để chỉ một tình huống mà một cầu thủ cố gắng cướp bóng từ một cầu thủ đối phương để ngăn chặn một cuộc tấn công. 

Stones có những con số rất thú vị trong các thước đo này. Thống kê 2,82 tình huống tranh chấp tay đôi mỗi 90 phút của anh là thấp nhất trong số 4 người, nhưng tỷ lệ thành công 66,67% là thành tích đứng thứ hai. Ngược lại, Laporte có nhiều pha tranh chấp tay đôi hơn bất kỳ ai khác (3,77), nhưng chỉ có tỷ lệ thành công là 31,25%. Những con số đó đã cho thấy sự khác biệt trong phong cách thi đấu của hai cầu thủ này. Stones tỏ ra thận trọng hơn, cố gắng không “chọi sức” với đối phương trừ khi đã chắc chắn rằng mình có thể giành được bóng. Laporte thì ngược lại, thường xuyên thực hiện các pha “giao chiến trực tiếp” với cầu thủ đối phương.

Ngoài các pha tranh chấp tay đôi (aerial duels), những tình huống tranh chấp không chiến cũng nên được sử dụng để đánh giá về khả năng thể chất của các cầu thủ. Thuật ngữ này được dùng để đề cập đến các tình huống mà các cầu thủ đối phương cũng nhảy lên để tranh bóng. 

Như biểu đồ trên cho thấy, Stones đã có 3,45 pha tranh chấp không chiến mỗi 90 phút và đạt tỷ lệ thành công 63,64% cho đến thời điểm hiện tại. Dữ liệu này đã đặt anh đứng giữa Dias và Aké về số lần thực hiện, trong khi đứng thứ ba về tỷ lệ thành công. Một lần nữa, đáng chú ý là mặc dù Laporte đã thực hiện nhiều pha tranh chấp không chiến hơn Stones ở mùa giải này cho đến hiện tại (4,48 mỗi 90 phút), nhưng tỷ lệ thành công 42,11% của anh lại thấp hơn nhiều so với trung vệ người Anh.

Biểu đồ cuối cùng thể hiện khả năng chuyền bóng chính xác (passing accuracies). Chúng bao gồm tổng số đường chuyền (total passes), những đường chuyền ngắn/trung bình (short/medium passes), những đường chuyền dài (long passes), những đường chuyền đến khu vực 1/3 cuối sân đối phương (passes to the final third), và những đường chuyền phát triển bóng (progressive passes). So sánh khả năng chuyền bóng của các trung vệ trong một đội bóng của Pep là điều rất quan trọng, đặc biệt là khi những đường chuyền hỏng thường có thể dẫn đến các tình huống phản công từ đối thủ. 

Khá ngạc nhiên, Stones làm tốt hơn Laporte ở tất cả các chỉ số ngoại trừ tỷ lệ những đường chuyền phát triển bóng chính xác. Hầu hết mọi người đều nghĩ rằng Laporte là một “ball-playing defender” tốt hơn Stones, nhưng ít nhất là ở mùa giải này, có vẻ như ngôi sao người Pháp đang trải qua sự sa sút về phong độ, và Stones đã tận dụng điều đó. 

Các dữ liệu dường như cho thấy, Stones đang có phong độ tốt hơn nhiều so với Laporte, và sự cải thiện trong các màn trình diễn của anh đã góp phần trực tiếp khiến Pep đưa Laporte lên băng ghế dự bị, hoặc thậm chí đôi khi loại khỏi danh sách đội hình 20 người. 

Bảng dưới đây hiển thị thông tin đá chính của cả 2 cầu thủ ở mùa giải này. Stones (bên trái) đã đánh mất vị trí của mình vào đầu mùa giải sau một hiệp 2 đáng thất vọng tại Molineux, trong khi Laporte (bên phải) đã bắt đầu đá chính sau khi bỏ lỡ một vài trận đấu đầu tiên vì có kết quả dương tính với COVID-19. Tuy nhiên, Laporte đã không thể hiện phong độ đủ tốt để thuyết phục Pep, và vì thế đã bị “thất sủng” sau trận thua Tottenham. Trong những trận đấu không có Laporte, Stones đã đảm nhận vị trí của trung vệ người Pháp và chơi cực kỳ xuất sắc, góp công lớn vào 5 trận giữ sạch lưới của Man City tại Premier League trong 6 trận đá chính tính từ thời điểm đó.

Bài phân tích này cũng bao gồm một số ví dụ từ các trận đấu, cho thấy sự sa sút phong độ của Laporte và cách mà Stones cung cấp cho Pep Guardiola một giải pháp thay thế chất lượng cao. 

So với thời điểm phong độ cao nhất của bản thân, Laporte rõ ràng đã đánh mất khả năng phán đoán những tình huống nguy hiểm. Do đó, anh đã không lường trước được các chiến thuật di chuyển của đối phương và cũng mắc một số sai lầm dẫn đến cơ hội ghi bàn cho đối phương. 

Trong tình huống này, Laporte đang nhìn chăm chú vào bóng và không để ý đến khoảng trống được mở ra khi hậu vệ trái pressing đối phương ở ngoài cánh. Anh cũng không để ý đến sự hiện diện của Papa Gueye ở rìa vòng cấm, và khi Gueye chạy vào khoảng trống đó, Laporte đã nhận thức một cách rất muộn màng và không kịp phản ứng, vì vậy, đối phương đã thực hiện được 1 cú dứt điểm.

Ví dụ thứ hai là trong trận thua Spurs, và đây cũng chính là trận đấu gần nhất của Laporte cho đến thời điểm hiện tại của mùa giải này. Quyết định pressing Harry Kane của anh là rất khinh suất, bởi vì khoảng cách đầy nguy hiểm giữa trung vệ người Pháp và hậu vệ trái, và sự hiện diện của Son. Một phần lý do khác dẫn đến những vấn đề này là vì Laporte không nhận thức được một cách đầy đủ về những gì đang diễn ra xung quanh anh. Như đã đề cập, Laporte không “quét” sân đấu đủ để nhận thức được toàn bộ tình huống, điều này dẫn đến việc cả anh và Dias đều lao vào Kane, mở ra một khoảng trống lý tưởng cho Son. 

Tất nhiên, Ederson đáng lý ra phải xoay sở tốt hơn, nhưng Laporte nên “trao đổi thông tin” với Dias và nhận thức được vị trí của Son, thay vì khinh suất lao vào Kane.

Những tình huống trên cũng chỉ ra một vấn đề khác – mối quan hệ chiến lược của một trung vệ và một hậu vệ cánh. Rõ ràng là Laporte không quá giỏi trong việc bọc lót cho hậu vệ trái, nhờ đó mà đối thủ không gặp quá nhiều khó khăn khi tổ chức tấn công bên phía cánh này. 

Stones đã làm tốt hơn trong việc hỗ trợ Kyle Walker ở cánh phải, và thực tế rằng cả hai đều là người nói tiếng Anh bản ngữ có thể là một lý do cho điều này. Ở phía bên kia, Dias cũng đã hỗ trợ rất tốt cho João Cancelo vì cả hai đều nói tiếng Bồ Đào Nha. Sự ăn ý này chỉ được thể hiện rõ ràng khi Stones hiện diện trên sân, đó là lý do vì sao trung vệ người Anh đang rất nổi bật trong tư cách là một phần của hàng thủ Man City ở mùa giải này.

Hình ảnh trên cho thấy Stones đã chuẩn bị cho việc bọc lót Walker tốt đến thế nào. Trong ví dụ này, hậu vệ phải người Anh đang di chuyển đến áp sát cầu thủ tấn công cánh của đối phương, vì vậy sẽ có một khoảng trống nguy hiểm mở ra phía sau anh. Để quyết định xem liệu khoảng trống đó có cần được kiểm soát hay không, Stone đã làm rất tốt với việc ngẩng cao đầu và “quét” đúng hướng. Điều đó giúp anh chú ý đến cầu thủ đang di chuyển ở không gian giữa hai tuyến và hoàn toàn chuẩn bị sẵn sàng cho việc bọc lót Walker.