Joao Moutinho: Thủ lĩnh thầm lặng, tiền vệ thượng hạng

Moutinho đã được tung ra sân vào cuối trận đấu với đội tuyển Đức, khi tỷ số đang là 4-1 nghiêng về phía đối thủ, sau đó góp dấu giày vào một bàn thắng an ủi thông qua khả năng đá phạt đầy khó chịu đã trở thành thương hiệu của anh, quấy nhiễu đối phương và mang đến sự điềm tĩnh ở khu trung tuyến của sân đấu.

 

Trong trận đấu với đội tuyển Pháp, bên cạnh một Renato Sanches tràn đầy năng lượng và sức mạnh, Moutinho thậm chí còn cống hiến cho Bồ Đào Nha nhiều điều hơn nữa. Đĩnh đạc, tinh quái, sáng tạo, khả năng lãnh đạo và dày dạn kinh nghiệm. Rất nhiều kinh nghiệm.

 

Anh tung ra những đường chọc khe tuyệt vời tại hành lang phải, khả năng cảm quan vị trí của anh được thể hiện một cách hoàn hảo, anh kiểm soát và xử lý bóng xuất sắc ở khu trung tuyến theo một “nhịp điệu” mà bản thân lựa chọn, và tình huống thực hiện bóng chết cực kỳ chuẩn xác rất điển hình của anh đã dẫn đến quả penalty đầu tiên của Bồ Đào Nha. Chẳng cố “làm màu” để giúp bản thân được nổi bật, không một lần khiến cho Seleção phải lo sợ với những quyết định của mình, Moutinho cứ như thể một chiếc đồng hồ cổ đáng tin cậy của họ. Luôn luôn tác động đến cuộc chơi, không bao giờ mắc sai lầm. 

 

Đối với những người đã sát cánh cùng Moutinho hoặc dẫn dắt anh, sẽ không có một ai cảm thấy ngạc nhiên với chuyện tiền vệ này vẫn có thể tạo nên những dấu ấn đáng nể cho riêng mình tại ĐTQG Bồ Đào Nha mặc dù đã không được đá chính trong 2 trận đấu vòng bảng đầu tiên. Fernando Santos có trong tay những tiền vệ trẻ trung, hào nhoáng hơn, sáng tạo hơn và sung sức, năng động hơn, nhưng không một ai sở hữu nhãn quan và khả năng đọc trận đấu như Moutinho. Trước những đối thủ lừng danh là N’Golo Kante và Paul Pogba, anh đã được đưa thẳng vào đội hình xuất trận của Bồ Đào Nha và tiếp tục làm tốt những việc mình thường làm. 

 

Tại Wolves, người ta sẽ kể với bạn rằng Moutinho “rất thích thưởng thức rượu vang”, và cũng giống như việc rượu để càng lâu càng ngon, Moutinho phiên bản “lão tướng” là một Moutinho thực sự tuyệt vời, trong khi nụ cười toe toét dễ “lây nhiễm” quen thuộc vẫn được giữ nguyên. 

 

Tiền vệ người Bồ Đào Nha giờ đây đã bước vào chương cuối cùng trong sự nghiệp cầu thủ tuyệt đẹp của mình. Anh đã làm điều đó trong tư cách một nhà vô địch Euro, một nhà vô địch Europa League, một nhà vô địch Ligue 1, một nhà vô địch Primeira Liga (3 lần), giành được rất nhiều chiếc cúp quốc nội, và thậm chí còn là một nhà vô địch Nations League. Moutinho sẽ bước sang tuổi 35 vào tháng 9 và sắp đạt cột mốc 900 lần ra sân trong sự nghiệp cầu thủ (tính cả ĐTQG và CLB). 

 

Hầu như luôn thể hiện hình ảnh như một tay guitar bass nhịp nhàng, ổn định, hiếm khi bật lên thành một “frontman” hào nhoáng và phô trương, bộ não bóng đá của Moutinho đã trở thành một chỗ dựa vô cùng chất lượng của hết nhà cầm quân này đến nhà cầm quân khác, hết CLB này đến CLB khác. 

 

Mộc mạc và thầm lặng chính là phong cách của Moutinho. Anh đã kết hôn với cô bạn gái từ thuở nhỏ của mình là Ana, họ có với nhau 2 cô con gái. Gia đình họ thích đạp xe cùng nhau và nhảy múa. Moutinho không có một bộ sưu tập quần áo, anh không sở hữu trong nhà đủ loại rượu trên đời (mặc dù anh nên có), anh không phải kiểu người như vậy, anh không thích thu hút sự chú ý, không hứng thú với những cuộc phỏng vấn. 

 

Hình ảnh của người đàn ông này trên sân cỏ cũng y hệt như vậy. Đúng thế, anh có thể tạo nên những khoảnh khắc thiên tài tuyệt diệu, một cú sút xa ngoạn mục đưa bóng vào góc cao khung thành mỗi mùa một lần, hoặc thực hiện các pha chọc khe hết sức tinh tế hết lần này đến lần khác, nhưng trên hết (chắc chắn là tại Wolves) Moutinho chính là bộ não của đội bóng. Anh là một nhạc trưởng đích thực; anh thiết lập nhịp độ và nhịp điệu, tạo nên sự kết nối cho lối chơi của đội. 

 

Anh mang đến sự an tâm vĩnh cửu về khả năng giữ bóng, kỹ thuật điêu luyện, chọn vị trí hết sức thông minh và sở hữu một bộ kỹ năng đáng ghen tỵ.  

 

Tại Molineux, Moutinho đã dành 3 năm qua để thực hiện những đường chuyền đầy hiệu quả về mặt nhịp điệu, thiết lập nhịp độ và tạo ra các cơ hội, chủ yếu là thông qua những tình huống cố định. Và thành thật mà nói, Moutinho đã bị đánh giá thấp hơn khả năng thực rất nhiều. Bên ngoài Wolverhampton, anh không hề nhận được nhiều sự chú ý. 

 

Ánh sáng từ ngôi sao của Moutinho đã mờ đi một chút trong 12 tháng qua, cả Wolves cũng phải trải qua tình trạng này, trong một mùa giải mà COVID-19, sự mệt mỏi, các chấn thương và những sân vận động trống trải đã ảnh hưởng đến Wolves có lẽ nhiều hơn bất kỳ đội bóng nào khác. 

 

Tuy nhiên, ngay cả trước đó, dù cho anh đã giành được danh hiệu “cầu thủ xuất sắc nhất năm” của CLB sau một màn ra mắt tuyệt vời ở bóng đá Anh vào mùa giải 2018/2019, có vẻ như quốc gia bóng đá rộng lớn này đã không thực sự coi trọng việc có một thiên tài nơi trung tuyến đang chơi bóng tại đây. Có lẽ bởi vì anh đã không ghi được nhiều bàn thắng (chính xác là 1 bàn mỗi mùa trong 3 năm, tất cả chúng đều tuyệt đẹp) hoặc tạo ra đủ những khoảnh khắc hào nhoáng, phô trương để bản thân trở thành một tên tuổi đình đám.

 

Các cổ động viên Wolves đã yêu mến Moutinho ngay từ ngày đầu tiên, nhưng các cầu thủ có lẽ thậm chí còn nể trọng anh hơn. Tiềnvệ người Bồ Đào Nha không chỉ sở hữu năng lực đáng kinh ngạc, anh còn là một thủ lĩnh đích thực, một tấm gương đáng học hỏi. Tại sao ư? Anh cực kỳ chuyên nghiệp (Moutinho được cho là đã đặt ra những tiêu chuẩn cực kỳ cao cho các khía cạnh tập luyện và chăm sóc bản thân), và đồng thời có tinh thần tranh đấu vô cùng mạnh mẽ. 

 

Mọi người trầm trồ trước trí thông minh mà anh sở hữu và khả năng đọc trận đấu của anh. Hầu hết trong số họ sẽ nói với bạn rằng Moutinho chính là cầu thủ xuất sắc nhất của Wolves kể từ khi đội bóng này giành quyền thăng hạng trở lại Premier League, đặc biệt là trong 2 mùa giải đầu tiên của anh tại đây. 

 

Moutinho không có cho mình một biệt danh trong tập thể Wolves. Họ quá tôn trọng ngôi sao người Bồ Đào Nha đến mức không thể gọi vắn tắt anh thành “Mouts” hoặc một cái tên không thể hiện đủ sự nể trọng tương tự. Không, anh chỉ đơn giản là “Joao”. 

 

Được chơi bóng ở Premier League luôn là một trong những tham vọng của Moutinho, một mong ước đã suýt được hiện thực hóa vào năm 2012, khi chỉ còn vài phút nữa là anh sẽ gia nhập Spurs từ Porto. Lúc đó Moutinho 25 tuổi, đang gần bước đến những năm tháng đỉnh cao của sự nghiệp, nhưng cuối cùng, các thủ tục giấy tờ cho một thương vụ chuyển nhượng trị giá 24 triệu bảng đã không được đệ trình kịp thời.

 

Vào thời điểm đó, Moutinho là một trong những tiền vệ trung tâm được đánh giá cao nhất tại châu Âu. Anh vốn đã là một ngôi sao đình đám ở Bồ Đào Nha trong 7 năm, bứt phá lên đội một của Sporting vào năm 18 tuổi, trở thành đội phó vào năm 19 tuổi và 1 năm sau đó được trao cho chiếc băng đội trưởng. 

 

Moutinho đã góp công giúp đội bóng này lọt vào trận chung kết Europa League ngay trong mùa giải ra mắt của mình (2004/2005, và Sporting đã bị CSKA Moscow đánh bại), và trở thành một cái tên rất được trọng dụng ở mùa giải sau đó, khi anh có 43 lần ra sân trên mọi đấu trường. 

 

Trong 16 mùa giải mà Moutinho đã chơi kể từ đó, anh đã có ít nhất 40 lần ra sân trong gần như tất cả (ngoại trừ 3 mùa trong số này), với con số cao nhất là 57 lần ra sân diễn ra mới 1 năm trước, chỉ vắng mặt trong 2 trận (cả hai đều là tại Carabao Cup) trên mọi đấu trường, cùng Wolves tiến được đến vòng tứ kết của Europa League. Lúc đó, Moutinho đã 33 tuổi, đây thực sự là một minh chứng cho sự bền bỉ và tinh thần cống hiến của anh.  

 

Sau khi Sporting kết thúc ở vị trí thứ tư tại giải VĐQG vào năm 2010, Moutinho đã chuyển đến Porto, đây là một thương vụ gây tranh cãi cực kỳ lớn – Chủ tịch của Sporting thậm chí còn gọi anh là “một quả táo thối”. Đó là một quyết định lớn, và cuối cùng, đã trở thành một trong những quyết định sáng suốt nhất của Moutinho, vì anh đã được tận hưởng ba chức VĐQG liên tiếp và một lần đăng quang ở Europa League, dưới thời Andre Villas-Boas.

 

Cuộc chuyển nhượng “chi mạnh và mơ lớn” trị giá 25 triệu bảng mà Monaco đã thực hiện để có được sự phục vụ của Moutinho vào năm 2013 (anh đã gia nhập đội bóng này cùng lúc với James Rodriguez trong một kỳ chuyển nhượng chi tiêu thả phanh của Monaco, bao gồm cả bản hợp đồng mang tên Radamel Falcao) gần như đã hiện thực hóa được ước mơ nâng cao chiếc cúp Champions League mà anh nung nấu. Tuy nhiên Juventus đã kết thúc cuộc hành trình của Monaco tại vòng bán kết vào năm 2017, mặc dù họ đã giành được chức vô địch Ligue 1 lần đầu tiên kể từ năm 2000. 

 

Vào năm 2018, sau 5 năm khoác áo Monaco, vì nhận thấy bản thân đã dần trở thành chỉ còn là một phương án dự bị, đứng sau Fabinho và Tiemoue Bakayoko trong danh sách lựa chọn, Moutinho đã gia nhập Wolves với giá chuyển nhượng chỉ 5 triệu bảng. Anh chọn Wolves vì cảm thấy đây là một bến đỗ thích hợp. Cuối cùng, Moutinho cũng đã có thể chơi bóng ở Premier League, anh được đảm bảo một suất đá chính tại đội một của CLB này và dự án đưa một đội bóng mới thăng hạng giành lấy vé tham dự đấu trường châu Âu (chuyện này đã trở thành sự thật chỉ 1 năm sau đó) đã khiến anh cảm thấy rất hứng thú. 

 

Thêm vào đó, Moutinho quen biết một nửa tập thể cầu thủ của Wolves. Anh vốn đã là đồng đội của Rui Patricio trong nhiều năm tại ĐTQG và dĩ nhiên là đã có những lần đá cặp với Ruben Neves, Ivan Cavaleiro và Helder Costa từng là đồng đội của anh ở Monaco, và anh quen Diogo Jota.

 

“Tôi hy vọng mình sẽ hữu dụng với đội bóng,” anh đã nói như vậy vào ngày gia nhập Wolves. Không còn nghi ngờ gì nữa, Moutinho chắc chắn đã làm được điều đó.

 

Anh đã ngay lập tức tạo dựng được một mối quan hệ đối tác “tâm đầu ý hợp” với cậu đàn em Neves, người chơi thấp hơn một chút và phân phối các đường chuyền, trong khi Moutinho chỉ huy lối chơi, thiết lập nhịp độ, nhịp điệu và, trong vô số lần, đoạt lấy bóng ở phần sân trên cao. 

 

Trong mùa giải đầu tiên, anh đã tạo ra 84 cơ hội cho các đồng đội (và có 8 pha kiến tạo), người đứng thứ hai trong đội là Raul Jimenez với con số 42. Vào mùa giải tiếp theo, anh lại một lần nữa đứng đầu trong danh sách này với thống kê 77. Trên thực tế, trong 3 mùa giải mà Moutinho đã trải qua ở Wolves, chỉ có 3 cầu thủ tại Premier League được ghi nhận tổng số lần tạo cơ hội cho các đồng đội nhiều hơn anh. 

 

 

Phần lớn các cơ hội mà Moutinho tạo ra đến từ khả năng thực hiện bóng chết đầy lợi hại của anh, và một lần nữa, anh cũng có thứ hạng rất cao tại Premier League ở khía cạnh này trong 3 mùa giải qua.

 

 

Trong khoảng thời gian đó, Moutinho đã có tổng cộng 15 pha kiến tạo, đây là thành tích tương đương với James Maddison, Paul Pogba và Pascal Gross trong cùng khung thời gian, đồng thời hơn 1 pha kiến tạo so với Gylfi Sigurdsson và James Ward-Prowse.

 

Bạn sẽ không thấy Moutinho có những pha xâm nhập vào khu vực 5m50 của vòng cấm và đệm bóng cận thành. Trong 3 mùa giải, Moutinho chỉ chạm bóng trong vòng cấm đối phương tổng cộng 24 lần. Con số đó đồng nghĩa với thống kê trung bình 1 lần cứ sau mỗi 361 phút, vậy tức là cứ 4 trận thì Moutinho mới có 1 lần chạm bóng trong vòng cấm đối phương, chủ yếu là do hệ thống của Wolves, nhưng đồng thời cũng là vì anh không còn đủ sức để lùi về nhanh chóng như thời còn trẻ trung.

 

Thật kỳ lạ, Moutinho cũng bị đối phương lừa bóng qua người nhiều hơn bất kỳ cầu thủ nào khác ở Premier League từ năm 2018 đến 2021, với thống kê 231 lần. Con số này nhiều hơn đến 55 lần so với người đứng thứ hai, Pierre-Emile Hojbjerg, trong khi Neves là người đứng thứ ba trong cùng khung thời gian với 160 lần, điều này cho thấy nguyên nhân phần lớn là do chiến thuật của Wolves và có liên quan đến việc đội chủ sân Molineux có khuynh hướng sử dụng khối phòng ngự tầm thấp và pressing không quyết liệt.

 

Về khả năng tắc bóng, Moutinho đứng thứ sáu tại Premier League về tổng số pha tắc bóng đã thực hiện trong 3 năm qua.

 

 

Anh cũng – cùng với Neves – có thứ hạng rất cao về số đường chuyền thành công đã thực hiện. Mặc dù thống kê chuyền bóng sẽ có ý nghĩa rất nhỏ nếu không có bối cảnh mà chúng được thực hiện để đánh giá cụ thể hơn, nhưng nó cũng mang đến một ví dụ về khả năng duy trì quyền kiểm soát bóng rất tốt của họ, vì Wolves nói chung không phải là một đội sở hữu bóng nhiều, nhưng Moutinho và Neves vẫn có thể đạt được thứ hạng rất cao ở khía cạnh này trong 3 mùa giải qua.

 

 

Moutinho gần như chắc chắn là một thần tượng trong cuộc hành trình vươn mình của Neves, và cặp đôi này đã hình thành mối quan hệ đối tác hết sức “hợp cạ” của họ dựa trên đẳng cấp, sự tinh tế, trí tuệ và khả năng kỹ thuật, những điều đã không hiện hữu ở trung tuyến của Wolves trong nhiều thập kỷ. 

 

“Tất cả mọi người đều thích chiến thắng, nhưng Joao thì thích giành chiến thắng trong mọi việc,” Neves chia sẻ về lão tướng người Bồ Đào Nha. “Tôi nghĩ anh ấy là cầu thủ ghét thua cuộc nhất mà tôi từng thấy và cũng là cầu thủ có tinh thần tranh đấu cao nhất mà tôi từng thấy. Tất cả mọi thứ anh ấy làm đều là để hướng đến chiến thắng.”

 

Moutinho có thể là cầu thủ lớn tuổi nhất trong tập thể Wolves, nhưng anh cũng là một trong những “cây hài” của họ. Anh thích thực hiện những trò chơi khăm, anh trở nên ồn ào nhất là khi họ dùng bữa với nhau, nhờ vậy, một mối quan hệ tình bạn thân thiết tưởng chừng khó có thể xuất hiện đã được hình thành giữa anh và Ruben Vinagre, cậu đàn em kém mình đến 12 tuổi. Thật kỳ lạ, cái tính cách hài hước đó lại đi cùng với một sự khiêm tốn đến đáng ngạc nhiên trong con người này. 

 

Andrew Pearce, người đã “chăm sóc” hàng trăm cầu thủ Wolves trong nhiều năm thông qua công ty kinh doanh bất động sản của ông, đã kể với The Athletic một câu chuyện. Vào năm ngoái, Moutinho từng có lần muốn đặt một bàn tại Bilash, một nhà hàng Ấn Độ ở trung tâm thành phố Wolverhampton, nhưng tối hôm đó họ đã không còn chỗ nữa. “Chỉ cần nói với họ cậu là ai, họ chắc chắn sẽ sắp xếp cho cậu một bàn,” Pearce kể. Nhưng Moutinho đã từ chối. 

 

Ngoài ra, Pearce cũng có những chia sẻ khác về Moutinho nói riêng và nhóm cầu thủ Bồ Đào Nha của Wolves nói chung: “Tôi nghĩ họ thực sự thích sự yên tĩnh. Họ không có nhu cầu chơi bời ở một club nào đó cho đến 3 giờ sáng, họ không phải kiểu thanh niên như vậy, hầu hết bọn họ đều không thích uống bia rượu hoặc chỉ uống 1 ly là nghỉ. Những cuộc tụ tập là để đi ăn, không phải chơi bời trong các club. Họ cảm thấy mình ở đây là để làm việc và họ không cần những thứ gây phiền nhiễu, mất tập trung đó.” 

 

Chính lối sống lành mạnh và sự chuyên nghiệp này đã tạo nên sự bền bỉ bất chấp tuổi tác của Moutinho, cũng như biến anh thành một trong những thủ lĩnh của tập thể Wolves ở cả trong và ngoài sân cỏ – theo như những chia sẻ từ cựu HLV trưởng Nuno Espirito Santo của Wolves không lâu trước khi ông rời khỏi CLB này.  

 

Với năng lực và những phẩm chất, đức tính được đề cập, mặc dù Fernando Santos sở hữu trong tay rất nhiều tiền vệ tài năng để lựa chọn, nhưng lão tướng 34 tuổi vẫn là một nhân tố quan trọng của ĐTQG Bồ Đào Nha vào năm 2021. Nhiều cầu thủ khác – đặc biệt là khi vốn đã giành được 1 chức vô địch European Championship – có thể đã quyết định từ giã sự nghiệp bóng đá cấp ĐTQG ở độ tuổi này. Nhưng Moutinho vẫn tiếp tục tiến bước một cách bền bỉ. 

 

Anh đã chơi cho ĐTQG Bồ Đào Nha 16 năm và có 134 lần ra sân. Chỉ duy nhất Cristiano Ronaldo là có số lần ra sân cho đội tuyển này nhiều hơn Moutinho.

 

Paulo Bento, vị cựu HLV trưởng của anh tại ĐTQG Bồ Đào Nha và Sporting, từng gọi Moutinho là người đội trưởng tuyệt vời nhất mà ông được làm việc cùng. 

 

“Nếu phải chọn ra một cầu thủ để trao cho chiếc băng đội trưởng, tôi chắc chắn sẽ chọn Moutinho bởi năng lực, sự chuyên nghiệp và  khả năng hiểu được các ý tưởng của HLV,” Bento chia sẻ. 

 

Moutinho vừa là một thủ lĩnh của tập thể, vừa là một “người lính” lý tưởng của các vị HLV trưởng. “Cậu ấy là một cầu thủ luôn trong trạng thái sẵn sàng,” Leonardo Jardim, nhà cầm quân từng làm việc với anh ở Monaco, chia sẻ. Ông đang nói về hồ sơ chấn thương gần như hoàn hảo của tiền vệ người Bồ Đào Nha, nhưng đồng thời cũng ám chỉ đến hình ảnh của Moutinho trên sân cỏ. Luôn sẵn sàng, luôn đi trước một bước. 

 

Thêm những màn trình diễn “kiệt tác” khác – có thể là cuối cùng – trong mùa hè này? Thêm một chiếc huy chương khác được đeo lên cơ thể cao 1m70 của anh? Không ai mong muốn những điều đó hơn Moutinho, một trong những nhà vô địch tuyệt vời nhất của thế giới bóng đá.