Sau một mùa giải đại thành công với đỉnh cao là chức vô địch Champions League, Man City của Pep Guardiola đã phải chịu một tổn thất lớn, còn Barca của Xavi lại nhận được một món quà không ngờ. Một trong những cầu thủ có kỹ thuật thiên phú, cảm quan chiến thuật tuyệt vời và đã tiến hóa để trở thành mối nguy thường trực cho khung thành đối phương trong 3 mùa giải gần đây: Ilkay Gundogan.
Gundogan đã trở thành người hùng của Man City trong rất nhiều những khoảnh khắc quan trọng ở mùa giải năm ngoái, đơn cử là cú đúp volley trong trận chung kết FA Cup với Man United. Với Barca, khả năng thi đấu đa dạng cũng sẽ giúp tiền vệ người Đức chiếm lợi thế lớn cho một suất đá chính, bất chấp sự cạnh tranh từ những ngôi sao trẻ như Gavi, Pedri hay Frenkie de Jong. Vậy thực chất Gundogan “hợp cạ” với Barca như thế nào?
VỊ TRÍ THI ĐẤU VÀ VAI TRÒ TRÊN SÂN
Mặc dù sở hữu khả năng cầm bóng thượng thừa, tiền vệ người Đức vẫn sở hữu những yếu tố khác biệt so với những quân bài mà Xavi đang có trong tay. Không chỉ bổ sung kinh nghiệm cho hàng tiền vệ Barca, Gundo còn là một cầu thủ di chuyển không bóng cực kỳ thông minh thuộc hàng top thế giới.
Gundogan đã chơi trong sơ đồ 4 tiền vệ thiên về kiểm soát bóng trong mùa giải vừa qua. Ở Barca, Xavi cũng đang vận hành một bộ máy có điểm tương đồng với sơ đồ 3-2-2-3 khi có bóng của Man City. Tuy nhiên, nhịp độ thi đấu tại La Liga sẽ chậm hơn, vì vậy có thể Gundogan sẽ tập trung nhiều hơn vào nhiệm vụ phân phối bóng và điều tiết nhịp độ trận đấu.
Rodri và Gundogan có tầm ảnh hưởng rất lớn trong khâu triển khai bóng của Pep |
Cùng với Rodri, Gundogan đã chứng tỏ tầm ảnh hưởng của mình trong việc triển khai bóng ở tuyến dưới khi Pep áp dụng sáng kiến “Inverted Fullback” (một hậu vệ cánh đá bó vào giữa như tiền vệ). Nhưng càng về cuối mùa giải, Gundo càng có xu hướng thi đấu nhô cao và và gần với khung thành đối phương hơn. Rất có thể đó cũng sẽ là vị trí mà anh đảm nhiệm trong đội hình của Barca mùa giải tới. Dĩ nhiên nhịp độ chậm của La Liga phù hợp với Gundogan, tuy nhiên sẽ là rất phí phạm nếu đóng đinh cầu thủ người Đức ở vị trí số 6. Phương án lý tưởng nhất là việc tân binh của Barca được thi đấu giữa vai trò của một số 8 và một số 10, từ đó có thể di chuyển tự do theo chiều dọc sân.
Tính linh hoạt và sự tự do của các tiền vệ sáng tạo sẽ cho phép Gundogan thoải mái hoán đổi vị trí với các đồng đội, từ đó khai thác được những khoảng trống trên sân. Điều này cũng sẽ giúp Gundogan tham gia vào tất cả các khâu triển khai bóng và tận dụng được hết khả năng của mình. Barca sẽ vừa có một tiền vệ triển khai lối chơi xuất sắc, vừa sở hữu một mũi tấn công từ tuyến hai khi bóng ở 1/3 sân đối phương.
Tóm lại, sự đa dạng trong lối chơi của Gundogan là không cần bàn cãi và nó hoàn toàn phù hợp với yêu cầu của HLV Xavi về cảm quan chiến thuật của một tiền vệ. Tuy nhiên, một vị trí tự do ở tuyến trên để tận dụng khả năng ghi bàn có thể sẽ là nơi phù hợp nhất để Gundogan thể hiện hết tinh hoa của mình.
Mặt khác, tiền vệ người Đức có thể lùi sâu hơn khi đội nhà triển khai pressing. Như thế không có nghĩa là Gundogan không quan trọng trong khâu pressing, mà đơn giản là anh phù hợp trong vai trò của một tiền vệ kết nối hơn là một cầu thủ lĩnh xướng pha vây ráp. Vị trí đó sẽ tối ưu hóa bộ óc thông minh của Gundo và giảm thiểu tối đa điểm yếu về tuổi tác của cầu thủ 32 tuổi này.
THAM GIA TẤN CÔNG: CÚ ĐẤM TỪ TUYẾN HAI
Với khả năng cầm bóng xuất sắc của mình, Gundogan rõ ràng không khó để có thể thích nghi nhanh chóng với môi trường mới. Sự tương đồng giữa hai đội bóng được cụ thể hóa bằng những con số thống kê: Man City và Barcelona chính là hai đội bóng dẫn đầu về tỷ lệ kiểm soát bóng trong số 5 giải đấu hàng đầu châu Âu mùa giải năm ngoái.
Gundogan là một bậc thầy với trái bóng, nhưng điều đó không có nghĩa là anh ham vẽ vời. Với một bộ óc thông minh, Gundo thường ra quyết định rất nhanh và có thiên hướng chơi bóng đơn giản khi cần thiết. Thay vì bắt ép bản thân phải khai thác bằng được khoảng trống đang có, anh có thiên hướng giữ quyền kiểm soát và chờ đợi những khoảng không thuận lợi hơn được mở ra. Lối chơi này giúp Gundo có tỷ lệ chuyền bóng chính xác lên tới 87,1% trong mùa vừa qua, chỉ kém Frenkie de Jong trong số các đồng đội mới tại Nou Camp.
| Khả năng liên kết các tuyến của Gundogan sẽ giúp ích rất nhiều cho hệ thống của HLV Xavi |
Nhưng Gundogan không chỉ là một cái máy chuyền ngang sân. Khi cần thiết, cựu cầu thủ của Man City có thể tung ra những đường chuyền cả dài và ngắn vào khu vực half-space bên trái để tạo đột biến. Quan trọng hơn, như đã nói ở trên, Gundogan là một cầu thủ di chuyển không bóng rất thông minh. Chính khả năng liên kết các tuyến và kỹ năng đỡ bước một hoàn hảo đã giúp cho Gundo mở ra những khoảng trống để điều hướng tấn công một cách hiệu quả. Thống kê cho thấy Gundogan vượt trội so với các đồng đội mới tại Barca về số cơ hội tạo ra ở mùa giải năm ngoái, trung bình 0,15 lần/90 phút.
Số 14 mới của Barca không phải là người hay rê dắt, thay vào đó anh chỉ lựa chọn rê bóng khi nó tỏ ra hiệu quả hơn chuyền cho đồng đội. Điều này khiến chỉ số rê bóng của Gundogan thấp hơn so với Pedri và de Jong, bù lại anh chỉ bị truy cản 1,03 lần/90 phút và mất bóng trung bình 1,07 lần/90 phút, ít hơn so với bộ đôi Gavi-Pedri.
Tuy nhiên, điều khiến Gundogan khác biệt với các đồng nghiệp mới chính là khả năng đột phá vào vòng cấm và kỹ năng dứt điểm như một tiền đạo. Tại Barca, chỉ có Pedri là tiệm cận con số 8 bàn thắng của Gundo ở giải quốc nội mùa vừa qua. Tổng số bàn thắng của cả 4 cái tên còn lại ở hàng tiền vệ là Gavi, De Jong, Kessie và Romeu cũng chỉ dừng lại ở con số 7. Tính rộng ra, Gundogan cũng ở trong top 4% các tiền vệ có tỷ lệ chạm bóng trong vòng cấm cao nhất ở châu Âu.
Với việc có Erling Haaland làm chim mồi, Gundogan đã tận dụng rất tốt những khoảng trống được mở ra trước khu vực cấm địa. Và một kịch bản tương tự cũng có thể xảy ra ở mùa giải năm nay khi Barca có một trung phong cắm đẳng cấp như Lewandowski, người bạn cũ của Gundogan tại Dortmund.
THAM GIA PHÒNG NGỰ: SỰ THAY THẾ CHO BUSQUETS
Điểm yếu về thể chất của Gundogan chưa bao giờ là vấn đề với Guardiola. Thậm chí nó còn giúp chiến lược gia người Tây Ban Nha dễ dàng hơn trong việc đưa ra những đấu pháp phòng ngự. Tiền vệ người Đức đơn giản là không tham gia phòng ngự tuyến đầu mà sẽ đóng vai trò bọc lót phía sau các đồng đội.
Với việc được bố trí lùi sâu, Gundogan sẽ tham gia pressing tuyến hai ngay sau khi tuyến đầu bị vượt qua, đồng thời bắt bài các vị trí đang chuyển trạng thái của đối phương. Rất nhiều lần trong mùa giải năm ngoái, chúng ta đã chứng kiến Rodri dâng cao và tham gia pressing tuyến đầu trong khi Gundogan bọc hậu phía sau.
| Ở khâu phòng ngự, tư chất thủ lĩnh của Gundogan sẽ được phát huy tối đa trong một đội hình non trẻ như Barcelona |
Đây cũng chính là lúc mà tư chất thủ lĩnh của Gundogan được phát huy. Xuất phát với vị trí tiền vệ trụ lùi sâu, anh có thể bao quát toàn bộ diễn biến trên sân, bao gồm cả những khoảng trống và những điểm yếu trong khối đội hình của đối thủ. Đó cũng là lúc mà Gundo có thể đưa ra những lời chỉ đạo phòng ngự với các đồng đội để họ thực hiện nhiệm vụ đã được giao sẵn.
Việc có một số 6 chơi rắn bên cạnh sẽ giúp ích rất nhiều cho Gundogan, giống như vai trò của Rodri tại Man City. Đó cũng là lý do vì sao Barca quyết định chiêu mộ Romeu trong mùa hè năm nay. Với việc nằm trong số 5% các tiền vệ có số lần tắc bóng thấp nhất 5 giải đấu hàng đầu châu Âu, đồng thời số lần đánh chặn cũng chỉ ở mức trung bình (4,73 lần/90 phút), Gundo cần một máy quét thực sự để rảnh tay “làm thơ”.
Tuy nhiên, đôi khi Gundogan cũng hoàn toàn có thể lấy bóng khi đối thủ mất cảnh giác. Đó không phải là những pha bóng cậy thể lực, mà sẽ là những tình huống mà Gundo canh sẵn và dựa vào giác quan nhạy bén để vào bóng đúng thời điểm. Lối chơi đó có thể sẽ còn phát huy hiệu quả nhiều hơn tại La Liga, một giải đấu không quá thiên về sức mạnh như Premier League.
KẾT LẠI
Ilkay Gundogan đã trải qua một năm đầy ắp vinh quang tại Manchester, nhưng giờ là lúc để bước tiếp. Các cule đang kỳ vọng chàng tiền vệ người Đức sẽ tiếp tục mang lại giá trị cho Barcelona bằng những bàn thắng và những pha kiến tạo đẳng cấp.
Trên lý thuyết, Gundogan hội tụ đầy đủ những yếu tố để có thể tỏa sáng trong màu áo Los Blaugrana, từ kỹ năng cầm bóng siêu việt, cảm quan không gian thính nhạy, khả năng điều tiết nhịp độ như một nhạc trưởng, kinh nghiệm dày dặn và cả tố chất thủ lĩnh. Tuy nhiên, liệu Gundogan có thực sự là món quà mà Pep “tặng” đội bóng cũ hay không? Thời gian sẽ cho chúng ta câu trả lời.
Lược dịch từ bài viết “Why İlkay Gündoğan is perfect for Barcelona” trên The Mastermind Site