Hansi Flick: Kẻ đối đầu với rủi ro

Chiến thắng 3-0 trước Olympique Lyon cho thấy Hansi Flick không chỉ là chiến lược gia tài ba, ở ông còn phảng phất hình ảnh của một nhà tâm lý học, kinh tế học tài ba, một bậc thầy về quản trị rủi ro. Một người như Johan Cruyff.

 

David Alaba đứng đó, trước hàng chục ống kính và micro hướng về phía mình. Đám đông phóng viên từ khắp mọi nơi trên thế giới nhưng câu hỏi của họ đều dẫn về một chủ đề duy nhất. Chỉ cách đó 90 phút, cầu thủ người Áo còn đang miệt mài quần thảo trên mặt cỏ Stadio Da Luz thì ngoài sân, những chuyên gia bóng đá, bình luận viên và người dùng mạng xã hội đều tỏ ra nghi ngờ với phong cách chơi bóng của Bayern Munich. Lyon đã không thể phá lưới Manuel Neuer, nhưng sẽ ra sao nếu trên sân có Neymar và Kylian Mbappe?

 

Mất một quãng ngắn để Alaba hiểu được tâm trí của đám đông đang hướng về điều gì, anh trả lời ngắn gọn, dứt khoát rằng phong cách của Bayern chính là chấp nhận rủi ro.

 

“Chúng tôi biết rằng trận đấu sẽ không dễ dàng. Tinh thần của Lyon có thể gây khó khăn cho bất kỳ đối thủ nào, cũng như phong độ đang lên rất cao. Chúng tôi rất hạnh phúc vì đã vào được chung kết. Chiến thuật chúng tôi chấp nhận những rủi ro nhất định, vì thường đứng ở rất xa so với khung thành nhà. Một trong số những lý do dẫn đến chiến thắng là chúng tôi đã chơi hiệu quả hơn, một trận đấu tốt. Bàn thắng đầu tiên rất quan trọng đối với chúng tôi. Lyon tạo ra một vài khoảnh khắc, nhưng chúng tôi chưa bao giờ nghi ngờ bản thân một chút nào, cả về thể chất lẫn tinh thần,"

 

Phát biểu này lập khuấy động cánh phóng viên đứng đó, vì Alaba nói ra với sự quả quyết, thuyết phục cũng như không hề trốn tránh. Nó có nghĩa là Bayern đá như vậy vì Flick chấp nhận trả giá bằng bàn thua? Không, Alaba nhún vai phủ nhận như thể anh đang phản biện về mô hình kinh doanh của CLB.

 

Rất nhiều nghiên cứu trong lịch sử chỉ ra con người ta ghét rủi ro đến mức độ nào. Gần 40 năm trước, hai nhà tâm lý học Amos Tversky và Daniel Kahnemann lần đầu tiên mô tả hiện tượng sợ rủi ro và sợ tổn thất/thua cuộc. Bằng nhiều nghiên cứu, họ chỉ ra con người chúng ta có khuynh hướng đánh giá về tổn thất/thua cuộc theo hướng tiêu cực một cách hết sức phi lý. Ví dụ điển hình nhất là cảm giác khó chịu khi chúng ta mất 100 euro vượt trội hơn rất nhiều cảm giác vui sướng khi tìm lại 100 euro.

 

Chúng ta chứng kiến nỗi sợ thua cuộc hầu như trong mọi trận đấu, nhưng hiếm khi đặt câu hỏi rằng điều này có ý nghĩa gì. Nếu một đội bóng dẫn trước khi trận đấu đang trôi về những phút cuối, họ thường chơi phòng ngự nhiều hơn. Có một thứ gì đó để mất. Trong hầu hết các trường hợp, HLV sẽ từ bỏ đấu pháp đã giúp họ vượt trội đối thủ trước đó. Những sự thay đổi diễn ra nhằm tăng cường hàng phòng ngự, thường là một cầu thủ phòng ngự sẽ vào thay một cầu thủ tấn công. Và khi trọng tài chuẩn bị nhìn vào đồng hồ, trái bóng vô tình bay vào khung thành: bàn gỡ hòa gây ra nỗi thất vọng tột cùng. Điều này xảy ra như cơm bữa ở các giải đấu cúp vì nỗi sợ rủi ro và thua cuộc đã khắc sâu vào tâm trí chúng ta.

 

Chỉ những cái tên lớn mới đủ dũng cảm vượt qua nỗi sợ hãi thua cuộc. Johan Cruyff là một người như vậy. Cái tôi vĩ đại giúp ông chấp nhận tung vào sân một cầu thủ tấn công ngay trong lúc áp lực trận đấu như cái lò xo nén hết cỡ. Những cổ động viên yếu tim có thể được khuyến cáo không nên xem những trận đấu như vậy. Giờ thì chúng ta có Hansi Flick, người không nghi ngờ gì đang trở thành HLV người Đức lôi cuốn mới nhất, cũng đã chuẩn bị cho đội bóng của mình vượt qua nỗi sợ thua cuộc.

 

Thực tế đã cho thấy Olympique Lyon đặt Bayern vào trạng thái báo động trong 20 phút đầu bằng chiến thuật phản công sắc bén nhưng đội bóng Đức không nghi ngờ gì về kế hoạch đề ra từ trước. Bayern không cho phép đối thủ được phản công hai lần liên tiếp, vì điều rất dễ dẫn đến bàn thua. Cũng như trận thắng 8-2 trước Barcelona trước đó, Bayern gặp chút ít vấn đề trong việc điều chỉnh hàng thủ ở phần đầu của trận đấu nhưng nhìn chung, cả đội chấp nhận những rủi ro nhất định.

 

Trong bài phỏng vấn mà Hansi Flick vừa trả lời đăng trên tạp chí 11 Freunde, ông trình bày về phong cách chơi của Bayern và đánh giá rủi ro liên quan: “Đối thủ của chúng ta sẽ cảm thấy dễ chịu hơn nếu như không bị đặt dưới áp lực, bóng có thể được đưa vào khoảng trống trước mặt hoặc phía sau lưng hàng thủ. Hơn thế nữa, các cầu thủ đá biên và phụ trách tấn công khác sẽ tiết kiệm được khối năng lượng nhất định nếu như theo bóng từ 3 đến 4 giây trước tình huống, thay vì chạy về một đoạn 50 mét xong lại chạy lên trên. Với tôi, hành trình đó không cần thiết. Tất cả cầu thủ đều cảm thấy thích được chơi trên phần sân mà họ cảm thấy thoải mái nhất. Phong cách chơi bóng này mang lại những giá trị cụ thể bởi vì phải thừa nhận rằng chúng tôi có những cầu thủ tấn công rất chất lượng”.
 

 

Ý niệm của Flick đã thể hiện trong trận đấu với Lyon. Đội bóng tấn công nhiều hơn thắng trận. Nếu cần thiết, Bayern sẽ tính toán mức độ rủi ro kỹ lưỡng. Trước Bayern, Lyon là đội bóng tạo ra số cơ hội kỳ vọng cao nhất trong số những đội đã đối đầu với Die Roten, từ 1.74 cho đến 1.82 tùy theo công thức áp dụng. Nhưng bên đối diện, Bayern còn tạo ra con số còn vượt trội hơn, từ 2.68 cho đến 3.58 tùy vào công thức áp dụng. Mặt khác, chiến thắng của Bayern - có thể nhìn thấy bằng quan sát thông thường mà không cần quan tâm đến thống kê chất lượng cơ hội – là hoàn toàn xứng đáng.

 

Vì vậy, để không phải hiểu lầm: rủi ro mà Bayern dám chấp nhận không phải vì họ có sự can đảm vượt trội đối thủ mà là Flick đã suy tính rất kỹ cách đội bóng có thể giảm thiểu rủi ro. Một lối đá phòng ngự nhiều hơn, mời những cầu thủ tấn công nguy hiểm của đối thủ như Neymar và Mbappe vào nửa sân của Bayern sẽ chứa đựng rủi ro lớn hơn, ngay cả khi khán giả cho rằng nó an toàn hơn.

 

Trong thời gian nghỉ dịch, Leon Goretzka tiết lộ anh đang đọc quyển sách ‘Tư duy nhanh, tư duy chậm’ của Daniel Kahneman, trong đó mô tả nhiều lỗi tư duy mà mọi người thường mắc phải. Một số lỗi đó thường xảy đến trong bóng đá.

Có thể HLV của Goretzka đã tặng anh quyển sách đó, cũng có thể theo chiều ngược lại, cũng có khi tất cả chỉ là sự ngẫu nhiên, nhưng sau cùng, Hansi Flick đã áp dụng các phát hiện của chủ nhân giải Nobel Kinh Tế 2002 – hay chỉ đơn giản ông đã chiêm nghiệm điều này từ rất lâu.

Theo Christoph Biermann | 11 Freunde