Hakim Ziyech và hai mặt của một ngôi sao bóng đá

Đó là một trong những kì chuyển nhượng mà không một CĐV Chelsea nào có thể quên. Sau hai kì chuyển nhượng không mua bất kì ai – một do lệnh cấm của FIFA, đội bóng phía Tây London đã cho thế giới thấy họ là ai, khi chi hơn 200 triệu bảng cho 5 cái tên: Kai Havertz, Timo Werner, Ben Chilwell, Hakim Ziyech và Edouard Mendy. Thiago Silva và Malang Sarr cũng đến theo dạng chuyển nhượng tự do.
 

Đã có những nghi ngờ về khả năng làm bàn của Werner, về phong độ thiếu ổn định của Havertz và về mức giá đắt đỏ của Chilwell, nhưng cả ba đều xuất phát và ghi dấu ấn trong chiến thắng ở trận chung kết Champions League hồi tháng Năm.
 

Chỉ có 2 trong số 7 người không góp mặt trong trận đấu với Manchester City ở Porto. Sarr không có ở đó, khi trải qua mùa giải trước theo dạng cho mượn – kì lạ thay, cũng ở Porto. Người còn lại là Ziyech, dự bị không được sử dụng trong trận đấu đó.
 

Cầu thủ người Marocco đã dành phần lớn thời gian ở mùa giải đầu tiên khoác áo Chelsea, chỉ để theo dõi các đồng đội chơi bóng. Ziyech chỉ đá chính vỏn vẹn 16 trận ở Premier League – con số này là 28 trên mọi đấu trường.
 

Trong 165 lần ra sân cho Ajax Amsterdam, tiền vệ 28 tuổi đã ghi được 49 bàn thắng và có tới 81 đường kiến tạo. Ngược lại, con số này ở Chelsea chỉ lần lượt là 6 và 4 sau 39 trận.
 

Đương nhiên, sự khác biệt về chất lượng giữa Eredivisie và Premier League cần được tính tới. Nhưng người hâm mộ rõ ràng hi vọng nhiều hơn ở một cầu thủ đã tỏa sáng để giúp Ajax lọt vào bán kết Champions League 18/19.
 

“6 tháng đầu tiên thật khó khăn với tôi. Tôi bắt đầu với một chấn thương, trở lại và sau đó lại dính chấn thương. Tốc độ trận đấu ở đây cũng nhanh hơn nhiều so với ở Ajax,” anh chia sẻ với Ziggo Sport hồi tháng Hai. 
 

“Tôi đã quen với việc có mẹ và bạn bè ở xung quanh. Không có họ ở bên và lệnh giới nghiêm vì Covid-19 khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn. Trên hết, tôi phải học cách lái xe ở phía bên kia đường. Tôi chưa gặp bất kì tai nạn nào, nhưng thật khó để bắt đầu.”
 

Đó không phải lần đầu tiên Ziyech gặp trắc trở, trong quá trình trở thành một ngôi sao bóng đá như hiện tại.

--------------------------------------------------------------
 

Hakim Ziyech chỉ mới 14 tuổi, khi mẹ và anh trai Faouzi của anh ngồi xuống để có cuộc nói chuyện sẽ thay đổi cuộc đời anh.
 

Là con út trong một đại gia đình có 4 anh trai và 3 chị gái, Ziyech đã suýt vứt bỏ sự nghiệp bóng đá của mình trước khi nó thực sự bắt đầu. Trước đó, hai người anh của Ziyech đã đi theo con đường tội lỗi, khi vào tù vì tội trộm cắp.
 

“Mẹ tôi thấy tôi không ở nhà thường xuyên,” Ziyech chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn năm 2006. “Bà ấy cảm thấy có gì đó không ổn. Các bà mẹ có thể cảm nhận được mọi thứ.”
 

“Đó là lúc họ hỏi tôi, ‘Con muốn gì trong cuộc sống này? Con muốn trở thành người hay ngợm?’ Cuối cùng thì họ cũng thuyết phục được tôi lựa chọn con đường đúng đắn. Họ không muốn điều đã xảy ra với hai người anh trai của tôi xảy đến với tôi – họ đã đầu tư rất nhiều vào tôi. Nghĩ lại, điều đó thật đẹp.”
 

Cứ sau mỗi trận đấu tại CLB nghiệp dư vào thứ Bảy, Ziyech sẽ chia sẻ món khoai tây chiên với cha mình trong canteen. Nhưng cha anh mắc bệnh đa xơ cứng. Vào một ngày nọ, cậu nhóc 10 tuổi Ziyech tỉnh dậy lúc 3h sáng và phát hiện cha mình đã qua đời trong phòng khách.
 

Các vấn đề cá nhân của Ziyech – anh hút rất nhiều thuốc, cũng như trở thành con ma men, bắt nguồn từ việc vật lộn với cái chết của cha mình.
 

Bóng đá dường như là lối thoát hoàn hảo để đối phó với nỗi đau. Được các tuyển trạch viên phát hiện khi còn chơi cho đội bóng địa phương ASV Dronten, Heerenveen đã trao cho cầu thủ trẻ này một vị trí trong học viện của họ. Thậm chí họ còn sắp xếp một gia đình để chăm sóc anh khi phải chơi bóng xa nhà.
 

Nhưng không gì có thể giúp anh vượt qua việc mất cha. Vì lí do tài chính, Ziyech không thể tham dự tang lễ ở Marocco. Phải 4 năm sau, anh mới có cơ hội cùng mẹ ra thăm mộ cha.
 

“Mẹ tôi đưa tôi đến đó năm 14 tuổi. Đó là thời điểm tôi nhận ra ông ấy sẽ luôn nằm ở đó. Mẹ tôi khi đó mới khuyên: ‘Hãy cố gắng hết sức đi, vì ông ấy’. Đó là lúc tôi tin rằng mình sẽ làm được.”, Ziyech chia sẻ.

 

Điều đó không có nghĩa là cầu thủ người Marocco đã có một hành trình suôn sẻ để đến Premier League.

Hakim Ziyech bắt đầu sự nghiệp chơi bóng chuyên nghiệp của mình tại Heerenveen, trước khi có bước chuyển mình khiêm tốn đến FC Twente. Ngay ở buổi tập đầu tiên, Ryo Miyaichi, cựu cầu thủ của Arsenal đã thắc mắc: “Cậu ta làm gì ở đây vậy? Trình độ thế này thì phải đá cho Real Madrid mới đúng chứ!”
 

Ziyech… đồng tình với điều đó. Anh cũng chỉ chuyền cho một hoặc hai cầu thủ Twente mà anh thấy tin tưởng, cũng như chẳng bao giờ để tâm đến việc phòng ngự. 
 

Cá tính của Ziyech cũng được thể hiện trong việc lựa chọn đội tuyển quốc gia. Được Hà Lan triệu tập năm 2015, một năm sau khi Hà Lan về thứ ba tại World Cup, anh đột ngột rời trại huấn luyện vì chấn thương. HLV khi đó của Hà Lan, Guus Hiddink nhớ lại: “Thật xấu hổ, nhưng tôi có cảm giác tương lai của cậu ấy với Oranje sẽ đến.”
 

Thay vào đó, Ziyech chọn thi đấu cho đội tuyển Marocco.
 

Trợ lí HLV của Hà Lan, Marco van Basten, người từng có hiềm khích với anh khi còn dẫn dắt Heerenveen đã gọi anh là “thằng đần” sau quyết định đó. Khi đó Ziyech mới 23 tuổi, đang phải vật lộn với cuộc chiến chống xuống hạng với Twente và vừa đưa ra lựa chọn lớn nhất cuộc đời, mà với nhiều người, là một quyết định có phần ngu ngốc.
 

Ajax Amsterdam đã để ý tới Ziyech, song vào tháng 8/2016, GĐKT của đội bóng này, Marc Overmars đã khẳng định rằng ông sẽ không mua anh, bởi Twente hét giá quá cao, cũng như sự có mặt của cầu thủ người Marocco sẽ cản trở sự phát triển của các cầu thủ học viện. Chỉ vài ngày sau tuyên bố của Overmars, Ajax bị Rostov hạ nhục với tỉ số 4-1 ở vòng sơ loại Champions League, buộc đội bóng thủ đô phải bấm bụng chi 11 triệu euro cho Ziyech.
 

Hóa ra, đó lại là số tiền hời nhất mà họ từng bỏ ra. Mùa giải đó, Ziyech đã giúp Ajax có bước chuyển mình. Dù không được đánh giá cao, đội bóng này đã lọt tới trận chung kết Europa League và chỉ chịu thua trước Manchester United. Thủ thành Andre Onana nhớ lại: “Cậu ta là ai vậy? Đá phạt tốt, giỏi qua người và ghi nhiều bàn thắng. Nhưng khủng nhất phải là khả năng chuyền bóng cơ. Đôi khi tôi nghĩ anh ấy có ba mắt ở trên sân.”
 

Ở Ajax, Ziyech cũng chịu khó tham gia vào lối chơi chung hơn. Anh rất chịu khó áp sát và truy cản đối phương, ngay cả khi đồng hồ đã chỉ sang phút 90. “Nếu bạn cho tôi xem những hình ảnh đó của tôi 5 năm trước, khi chúng tôi mất quyền kiểm soát bóng, tôi sẽ nghĩ bạn là người mất trí,” Ziyech chia sẻ với tạp chí Voetbal International.
 

Điểm trừ duy nhất của cầu thủ sinh năm 1993 là thói quen sút bóng ở khắp nơi trên sân. Anh muốn trở thành trung tâm của mọi đường bóng khi đội phối hợp, nhưng mặt trái của việc này là anh thường xuyên mất quyền kiểm soát bóng. Khi đội bóng có những tháng ngày bết bát – mùa giải 17/18 chẳng hạn, Ziyech trở thành vật tế thần của người hâm mộ Ajax. Anh đáp lại bằng việc… xóa tất cả các bài đăng của mình liên quan đến Ajax khỏi Instagram.
 

Trong mùa giải mà Ajax Amsterdam tiến sát đến trận chung kết Champions League, Hakim Ziyech chứ không phải những Frenkie de Jong hay Matthijs de Ligt mới là cầu thủ xuất sắc nhất trong 25 năm trở lại đây của Eredivisie. Anh chơi rất hay trước các đội bóng lớn, như cách anh mở điểm trong thắng lợi khó tin 1-4 trước Real Madrid. Trong thời gian ở Ajax, Ziyech đã có nhiều pha kiến tạo, dứt điểm, tạo cơ hội và lừa bóng hơn bất kì cầu thủ nào khác ở Eredivisie, theo Opta.
 

Trình độ của Ziyech đã vượt ra khỏi biên giới Hà Lan, nhưng cho đến khi gia nhập Chelsea, anh liên tục từ chối những lời đề nghị từ nước ngoài. “Tôi rất kén chọn,” anh chia sẻ với Algemeen Dagblad. “Sevilla đã đưa ra một lời đề nghị thú vị. Đó là một CLB tốt, GĐKT Monchi cũng từng muốn đưa tôi đến Roma một năm trước. Các thỏa thuận gần như đã xong xuôi, cho đến khi ông ta bặt vô âm tín. Vậy mà giờ tôi phải đến đội bóng đó ư? Quên điều đó đi!”
 

Nhưng vấn đề là chỉ có khoảng 10 đội bóng trên trái đất có trình độ hơn hẳn Ajax Amsterdam. Những đội bóng như Liverpool, Barcelona và Real Madrid sẽ không cho phép anh tự do làm những gì anh muốn trên sân. “Các đội bóng lớn tỏ ra nghi ngại trước viễn cảnh phải xây dựng đội bóng xung quanh cậu ấy,” cựu cầu thủ Hà Lan, Rafael van der Vaart bình luận. 
 

Nó giống như một lời tiên tri, bởi Ziyech cũng chỉ là một người bình thường ở Chelsea. Cho đến mùa giải này…

 

 

Thomas Tuchel chỉ mất 9 phút để tỏ ra ân hận khi tung Hakim Ziyech vào sân từ băng ghế dự bị. 
 

Đó là thời điểm Chelsea đang bị Watford cầm hòa 1-1. Ziyech đã làm được gì trong nửa giờ đồng hồ? Một pha chuyển hướng cho Marcos Alonso bị truy cản, nhận thẻ vàng vì phạm lỗi với Joao Pedro, rồi sau đó là chuyền bóng không cho ai cả trong một pha phản công. Đó là đánh giá bằng mắt; số liệu thống kê của Opta sẽ cho chúng ta con số thảm khốc hơn: Ziyech chỉ hoàn thành 10 trong số 15 đường chuyền và để mất bóng tới 9 lần!

Sau khi tiền vệ người Marocco xoay người và chuyền quá sâu cho Kai Havertz, Tuchel đã giận dữ. “Giữ bóng đi!”, ông gầm lên, với bàn tay liên tục hạ xuống để làm rõ ý đồ.
 

Ba phút sau, Ziyech ghi bàn quyết định. Ba ngày sau, anh có một kiến tạo cho Mason Mount, dù đội bóng của anh thất thủ trước West Ham.
 

Hakim Ziyech là vậy. Kể từ khi khoác áo Chelsea, anh thường xuyên đi giữa những khoảnh khắc ảo thuật và ảo tưởng, trở thành một nhân vật gây chia rẽ bậc nhất nơi người hâm mộ.
 

Đã có nhiều đồn đoán tương lai của cầu thủ người Marocco. Barcelona và Borussia Dortmund chỉ là hai trong số nhiều đội bóng được liên hệ với Ziyech. Như thường lệ, Tuchel tiếp tục bác bỏ điều này: “Hakim không vào văn phòng của tôi để đưa ra nguyện vọng ra đi, vì thế cậu ấy vẫn là thành viên của đội. Cậu ấy là một chàng trai quan trọng, tài năng và tham vọng. Hakim đã ở đây mùa trước, mùa này và chúng tôi luôn mong chờ điều tốt đẹp nhất ở cậu ấy.”
 

Đó không phải là những lời đãi bôi. Ziyech đã ra sân trong 9 trên 10 trận gần nhất cho Chelsea. Điều quan trong là anh ấy đang có những đóng góp nhất định. Trong 8 lần ra sân gần nhất, Ziyech ghi 2 bàn thắng và có 4 đường kiến tạo. Cả hai pha lập công của cầu thủ sinh ra ở Dronten đều mang tính quyết định (bàn còn lại trong chiến thắng 1-0 trước Malmo ở Champions League).
 

Ghi bàn thắng ở thời điểm quan trọng là sở trưởng của Ziyech. Các bàn thắng quan trọng khác đến từ hai chiến thắng trước Manchester City mùa trước (1-0, 2-1), bàn mở tỉ số trước Atletico Madrid vào tháng Ba (2-0) và chiến thắng ở Siêu Cúp châu Âu trước Villarreal (1-1, Chelsea thắng trên chấm phạt đền).
 

Chấn thương là yếu tố khiến Ziyech gặp khó khăn, mỗi khi phong độ của anh đang có chiều hướng đi lên. Đó không chỉ là vấn đề ở mùa trước; Ziyech đã thi đấu khá ổn, trước khi dính chấn thương vai trong trận Siêu cúp. Tuchel tiết lộ anh mất đến vài tuần để bình phục hoàn toàn.
 

Ziyech là một cá tính lớn; điều này theo cách nào đó lại mang đến lợi ích cho Chelsea. Những mâu thuẫn không thể giải quyết giữa anh và HLV Vahid Halilhodzic của Marocco đồng nghĩa với việc rất khó để anh được triệu tập, nhằm chuẩn bị cho giải AFCON vào tháng Giêng.
 

Cần biết rằng nếu Ziyech tham dự giải đấu này và lọt vào trận chung kết (điều không phải bất khả thi, vì Marocco là đội tuyển có chất lượng ở châu Phi), anh sẽ bỏ lỡ những trận đấu lớn với Liverpool, Manchester City và Tottenham ở Premier League, cộng với hai vòng đấu FA Cup và một trận bán kết EFL Cup, nếu họ đánh bại Brentford cuối tháng này.
 

Trong khi Chelsea đang trở thành bệnh viện dã chiến, với những chấn thương của Ben Chilwell, Mateo Kovacic, N’golo Kante và Trevor Chalobah, sự có mặt của Ziyech sẽ trở nên hữu ích hơn bao giờ hết.
 

Khi được hỏi về bàn thắng của Ziyech tại Vicarage Road, Tuchel khẳng định: “Nó thực sự quan trọng.” Rõ ràng ông ấy không nói dối.