Granit Xhaka liệu có phù hợp cho chiếc băng đội trưởng của Pháo Thủ?

Với những ai đã từng xem Granit Xhaka thi đấu từ hồi anh ấy là một cậu bé cho đội trẻ Basel, yếu tố lãnh đạo của anh là một điều gì đó khá bình thường.

"Anh ấy thực sự là ông chủ," Michael Martin, một nhà báo thường theo dõi Basel và ĐTQG Thụy Sĩ trong nhiều năm chia sẻ. "Cậu ta náo nhiệt, mạnh mẽ, một nhà lãnh đạo thật sự."
 

Tua nhanh đến sân Emirates, đến trận đấu đã khiến người ta phải đặt ra câu hỏi về lựa chọn lãnh đạo trên sân của mùa này.
 

Những âm thanh khó chịu bám đuổi lấy Xhaka sau khi anh được tung vào sân trong trận gặp Aston Villa vào ngày chủ nhật. Một hỗn hợp của những tiếng hô đầy mỉa mai và thất vọng, vốn nhắm vào khả năng lãnh đọa của anh trên sân.
 

Liệu có hợp lý không khi lựa chọn một tiền vệ người hâm mộ không tin tưởng? Liệu có hợp lý không khi trao băng đội trưởng cho một tiền vệ thường mắc những lỗi chết người như Xhaka?
 

Vấn đề của Xhaka tuy vậy, lại không nằm ở phong độ.
 

Có lý để các HLV từng huấn luyện anh đều lựa Xhaka cho vị trí đội trưởng. Anh rất ít khi rời sân từ băng ghế dự bị. Những thông số trên sân cho thấy, anh thường có những đường chuyền và những cú tắc bóng.
 

Là một cầu thủ rất được lòng đồng đội, anh thường có nhiệm vụ tạo ra tiêu chuẩn và truyền cho các đồng đội tinh thần chiến thắng. Hãy nghe những lời tán dương của hậu vệ Rob Holding để thấy được điều đó: "Tôi thích Granit Xhaka trong phòng thay đồ. Tôi nghĩ anh ấy rất tuyệt. Anh ấy rất biết cách trấn áp đám cầu thủ đi trễ hay đám cầu thủ dùng điện thoại. Anh ấy nhanh chóng đưa ra án phạt. Anh ấy là một lãnh đạo thực sự và là một người có được nguồn năng lực tích cực trong phòng thay đồ. Anh ấy rất khắt khe và thường yêu cầu chúng tôi rất nhiều thứ. Anh ấy đặt trách nhiệm lên vai chúng tôi, một điều rất cần thiết của một lãnh đạo."
 

Thế nhưng, những gì trên sân lại cho thấy một Xhaka trái ngược: vụng về trong các pha phạm lỗi trước Tottenham. Kéo áo cầu thủ dẫn đến nhận thẻ Ở Aston Villa hay có những pha kèm người hụt.
 

Theo các thông số của Opta, kể từ ngày Xhaka đến Arsenal, anh là người có số lần mắc lỗi dẫn đến bàn thắng cao nhất Premier League, đứng nhất về số lượng phạm lỗi dẫn đến Penalty và đứng thứ 3 về lỗi dẫn đến những pha đột phá thành công. Những điều trên hoàn toàn đánh sập những sự tích cực mà anh tạo ra trên sân.
 

Giống như cái cách người ta cảm thấy kinh tởm khi có một cọng tóc dính vào món ăn kể cả khi món ăn đó rất ngon, những sai lầm của Xhaka khiến người ta quên mất những gì tích cực nhất về anh. NHM Arsenal giờ đây đã quá quen với những lỗi của Xhaka đến mức họ chờ anh mắc lỗi, tương tự với David Luiz và Sokratis.
 

Xhaka là một cầu thủ kỳ lạ, anh là một đội trưởng tuyệt vời, nhưng lại là một cầu thủ không hoàn hảo.

Emery gần đây đã thấy rõ điều này. "Chúng ta có thể nói về những khiếm khuyết của mọi cầu thủ, cũng như cậu ấy. Nhưng chúng ta cũng có thể nói đến những thứ tích cực, cá tính, những gì tích cực mà cậu ấy thể hiện trong hầu hết các trận đấu."
 

Có lẽ Emery nên đối mặt với sự thật thay vì chống chế. Đúng là không ai hoàn hảo, nhưng không có nghĩa là có thể bỏ qua những lỗi trên sân của anh.
 

Emery đã muốn trao băng đội trưởng cho Xhaka kể từ lúc Laurent Koscielny, Petr Cech và Aaron Ramsey, 3 cầu thủ lớn tuổi nhất của đội rời khỏi sân Emirates mùa hè năm ngoái. Thế nhưng, khi đó ông vẫn chưa hoàn toàn trao niềm tin cho anh. Phản đến những tuần gần đây ông mới thực sự nghĩ đến việc tạo nên một bộ sậu chia sẻ với nhau quyền lực trong phòng thay đồ.
 

Gần đây, ông quyết định kêu gọi các cầu thủ bầu ra lựa chọn phù hợp. Một không khí rất dân chủ, thể hiện rõ sự tôn trọng mà HLV dành cho các cầu thủ của mình, nhưng cũng không chắc được rằng trong số đó có ai đã nghĩ đến việc "mua phiếu" của nhau hay chưa. Hãy tưởng tượng cảnh hai cầu thủ người Đức Mesut Ozil và Shkodran Mustafi quyết định điền tên nhau vào phiếu bầu.
 

Holding, người từng có vinh dự làm đội trưởng ở trận đấu trước Nottingham Forest ở trận đấu ở Carabao Cup hôm thứ 3 đã được chọn làm đại diện cho nhóm cầu thủ người Anh, cho thấy anh có một vài yếu tố nổi trội so với đám cầu thủ đó, một mẫu hình lãnh đạo đặc trưng.
 

Alexandre Lacazette là một cá tính mạnh mẽ. Pierre-Emerick Aubameyang lãnh đạo nhờ việc làm gương. Luiz thì tạo được ảnh hưởng tích cực nhờ lời nói của mình nhiều hơn là bằng phong độ trên sân. Hector Bellerin thì đại diện cho một điều gì đó vượt xa mọi thứ, thể hiện qua sự vững vàng của anh và qua việc anh là một người London, thêm vào đó, Hector Bellerin gia nhập Arsenal từ khi còn ở cấp độ trẻ, chính vì vậy, anh là người hiểu rõ Arsenal hơn ai hết.
 

Và rồi chúng ta có Xhaka, một người luôn thể hiện thái độ đúng mực và luôn muốn hòa hợp với mọi người, một người có thể kết giao với mọi nhóm bạn, tuổi tác và mọi ngôn ngữ trong mọi phòng thay đồ.
 

"Ông ấy thích thích 5 đội trưởng của mình," Holding nói về Emery. "Chúng tôi bầu hồi tuần trước để có thể biết được điều gì sẽ xảy ra và ai sẽ được đề cử. Chỉ đơn giản là ghi tên vào rồi gửi cho HLV. Ông ấy sẽ ngó qua một lượt."
 

"Nếu tôi được đề cử, tôi sẽ rất vui và vinh dự được lãnh nhiệm vụ đó. Tôi rất sẵn lòng làm đội trưởng. Có rất nhiều lãnh đạo trong đội hình luôn giúp đỡ và thúc giục mọi người. Giờ đây chúng tôi có 5 đội trưởng, điều đó sẽ giúp chia sẻ trách nhiệm lãnh đạo thay vì tập trung tất cả vào một người."
 

Dù những người còn hoài nghi không hiểu rõ ý niệm về một nhóm lãnh đạo, một khái niệm rất khác biệt với mẫu hình đội trưởng cổ điển như Frank McLintock, Tony Adams hay Patrick Viera. Trong một đội hình của bóng đá hiện đại, sẽ có lý hơn khi để một nhóm cầu thủ đứng ra chỉ đạo, lắng nghe các đồng đội trên sân hơn.
 

Trên sân, Xhaka rất dễ gây khó chịu, nhưng bên ngoài sân, anh là một người rất có trách nhiệm. Một điều anh không bao giờ làm đó là trốn tránh trách nhiệm. Nếu thất bại, anh sẽ làm lại. Anh đối mặt với mọi thứ anh gây ra trên sân. 
 

"Tôi tập trung rất nhiều vào lỗi của bản thân. Tôi đã làm gì sao ? Tôi chưa bao giờ chỉ trích đồng đội trước khi nhìn vào bản thân mình. Tôi luôn như thế kể từ ngày còn bé," anh chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với The Guardian. "Tôi có đặt nhiều áp lực lên bản thân ? Có chứ. Và điều đó càng nhiều hơn khi tôi trưởng thành. Cá nhân mà nói, tôi có thể chịu được những chỉ trích, nhất là khi nó xứng đáng, một phần vì bố tôi chưa bao giờ nói "làm tốt lắm" với tôi. Ông ấy làm thế là có lý do cả, ông muốn tôi giữ chân mình trên mặt đất."
 

Bố của Xhaka từng là tù chính trị ở Nam Tư hồi còn trẻ. Ông luôn là nguồn ảnh hưởng lớn lên hai cậu con trai của mình. Cả Granit và anh trai mình là Taulant đều từng ăn tập ở hệ thống đào tạo trẻ của Basel, nơi Taulant vẫn còn thi đấu khi bố mẹ của họ chuyển đến Thụy Sĩ.
 

"Bố luôn thể hiện một sức mạnh đáng nể, Taulant và tôi trưởng thành bằng sức mạn tinh thần của ông," Xhaka nói. "Chúng tôi có được mẫu hình, có được thần tượng chỉ dạy chúng tôi mạnh mẽ để đạt được điều mình muốn. Vậy nên chúng tôi cực kỳ mạnh mẽ khi trưởng thành. Điều đó giải thích vì sao trên sân, chúng tôi luôn có sức mạnh tinh thần để vượt qua mọi thứ nhằm đạt được mục tiêu."
 

Cậu em trai là người có tài hơn cả. Anh từng là đồng đội của Xherdan Shaqiri, cả hai đều là những học viên ưu tú của học viên Basel. Trong khi Shaqiri có được tài năng, thì Xhaka có được sự quan trọng. Dù anh không phải cầu thủ nhanh nhất, anh vẫn được đồng đội tin tưởng giao bóng cho để nhanh chóng đưa đội khỏi rắc rối.
 

"Cậu ấy không cần nhanh nhạy, cậu ấy có được nhãn quan tốt," cây viết Martin giải thích. "Cậu ấy có thể quản lý vị trí trước mặt hàng phòng thủ và biết rõ vị trí của từng người. Các HLV luôn thích cậu ấy vì cậu ấy có được tư duy phòng thủ. Cậu ấy có thể không chiến thắng trong các pha bứt tốc, nhưng thông thường cậu ta không phải làm thế. Không ngạc nhiên gì khi cậu ấy trở thành cầu thủ quan trọng nhất ở ĐTQG Thụy Sĩ."

Ở tuổi 20, anh rời CLB Thụy Sĩ để tới Borussia Mochengladbach.
 

"Từ đầu, cậu ấy luôn tự tin vào khả năng của mình," cây viết của Suddeutsche Zeitung, Philipp Selldorf nói. "Lối hành xử của cậu ấy thật sự đáng kinh ngạc. Có lúc cậu ấy rất hoang dại, phạm lỗi, nhận thẻ thường xuyên, điều thường thấy ở cậu ấy. Nhưng cậu ấy cũng nhanh chóng có được chỗ đứng trong đội. Với một cầu thủ trẻ, cần phải thấy rằng cậu ấy có được cá tính rất mạnh mẽ từ đầu. Cậu ấy đã luôn là một nhà lãnh đạo thật sự. Điều đó thực sự thú vị."
 

Trong những năm cuối của thời kỳ Arsene Wenger, Arsenal có khá nhiều đội trưởng không thường ra sân, hầu hết là vì chấn thương. Nhưng cũng thật lạ kỳ khi cả 4 cầu thủ được lựa chọn làm đội trưởng thường dành cả mùa trên băng ghế dự bị. Đó là trường hợp của Thomas Vermaelen, Mikel Arteta, Per Mertesacker và Koscielny.
 

Khi Emery tìm kiếm một sự cân bằng ở hàng tiền vệ, rõ ràng người ta phải đặt ra câu hỏi về việc liệu Xhaka có được chọn cho đội hình chính hay thậm chí là vị trí đội trưởng. Emery thực sự cần phải suy nghĩ về vấn đề tiền vệ, một rắc rối đã dần hiển hiện ở mùa này: Arsenal không có được một hàng phòng ngự chắc chắn.

Trong trận đấu gặp Nottingham Forest, đã có thời điểm ở hiệp hai đội hình của Arsenal chuyển qua 5-0-5, để lại một lỗ hổng lớn ở khu vực giữa sân.
 

Rõ ràng, Xhaka sẽ hoạt động tốt hơn khi có được một tiền vệ phòng ngự hỗ trợ hơn là để anh gánh vác mọi thứ, từ tạo ảnh hưởng đến cố gắng bảo vệ hàng phòng ngự bằng những đường chuyền khi các đồng đội của anh thường xuyên bỏ vị trí.
 

Một giải thuyết cho rằng Xhaka là một cầu thủ hiệu quả, nhưng không phải dạng hiệu quả của Premier League vì cường độ của một trận đấu thuộc Premier League. Thêm vào đó là vì vị trí của anh không cần anh phải hoạt động như một tiền vệ phòng ngự thuần túy.
 

Thêm một yếu tố nữa, đó là khi Xhaka có được những chỉ dẫn đúng đắn, anh có thể tỏa sáng. Ví dụ rõ nhất đó là dưới thời Lucien Favre ở Mochengladbach. Ở Arsenal, mọi thứ đều có vẻ gì đó lỏng lẻo khi Arsene Wenger, một HLV thiên về việc để học trò của mình nhận ra và tự sửa sai, vẫn còn tại vị.
 

Emery trong khi đó vẫn chưa thể tìm ra được một đội hình có thể giúp hàng tiền vệ của họ có được sự cân bằng.
 

Những vấn đề của Xhaka vì vậy, sẽ vẫn còn đó.