Gianfranco Zola: Stamford Bridge thuở đắm say gã phù thủy nước Ý

Một trong những người tiên phong mở đường cho cơn sóng cầu thủ ở đại lục cập bến nước Anh đến từ phía Tây London. Chelsea, lúc ấy được đầu tư bởi doanh nhân Ken Bates, đã tìm từng bước chậm rãi để vươn mình. Và ngay mùa hè năm 1996, cuộc cách mạng “đa văn hoá” trong màu áo xanh thực sự được xúc tiến.
 

Gullit đến thay thế Hoddle ở cương vị thuyền trường và ông nhanh chóng đem về những ngôi sao trên khắp thế giới. Hậu vệ tài năng người Pháp Fran Leboeuf, tiền đạo và nhà vô địch Champions League Gianluca Vialli, cùng với Roberto Di Matteo từ Lazio, họ cùng đến London. Và trong khi những con người ấy đang mở đầu cho thời kỳ thay đổi của The Blues, thì vào tháng 11 năm 1996, một người Ý nhỏ bé đã đến và đặt một dấu ấn sâu sắc.
 

“Trường quay Chelsea mang Zola về để tiếp tục bộ phim Con người Ý của họ” (một cách chơi chữ, Zola người Ý và bóng đá Ý lúc ấy cũng nổi tiếng về việc sử dụng nhiều cầu thủ ngoại). Dòng tít được chạy trên tờ Telegraph. Và tờ báo cũng xác nhận rằng Gianfranco Zola sẽ đến Chelsea từ Parma với mức giá 4,5 triệu bảng, số tiền kỷ lục đối với câu lạc bộ thời điểm ấy.
 

Thương vụ đã mang lại nhiều sự ồn ào trong giới truyền thông Anh, nhưng không phải ở mức phí, mà vì những câu chuyện nổi tiếng về anh mà người dân biết được ở trong quá khứ. Cho đến thời điểm ấy, Zola được biết đến nhiều ở Anh bởi hai câu chuyện đáng quên, và cả hai đều xảy ra khi anh khoác màu áo xanh của đội tuyển quốc gia. 

Câu chuyện thứ nhất là hành động khó giải thích của anh trong trận đấu gặp Nigeria ở World Cup 1994, khi đó sau một pha chơi xấu đối phương, Zola đã quỳ xuống sân sau khi nhận chiếc thẻ đỏ từ trọng tài. Và cũng từ đó, giấc mơ World Cup của Zola khép lại. Anh không bao giờ được chơi cho tuyển Ý trong một kỳ chung kết World Cup nữa.
 

Câu chuyện thứ hai xảy ra vào kỳ Euro 1996, kỳ Euro diễn ra ngay trên đất Anh, Zola đã bỏ lỡ một quả penalty trong một trận đấu gặp Đức ở vòng bảng. Điều đáng nói là chính pha bỏ lỡ của anh đã tước đi cơ hội để tuyển Ý tiếp tục cuộc hành trình trong giải đấu năm ấy. Vậy mà chỉ sáu tháng sau, Chelsea đã rước anh về trong khi những người Anh vẫn không quên câu chuyện ấy. Cựu cầu thủ Napoli, một học trò của Diego Maradona vĩ đại, cần phải chứng minh bản thân ở màu áo mới. Phải cho mọi người thấy rằng, anh đặc biệt như thế nào.
 

Vào khoảng thời gian mà những chiếc áo chỉ biết đánh số từ 1 cho đến 11. Zola đã tự mình chọn lấy số áo 25. Cùng với cái tên quá ngắn của mình, sự lựa chọn này khiến chiếc áo trở nên khá rộng khi nhìn ở đẳng sau và anh cứ như thể một cậu nhóc đang mang chiếc áo của bố mình vậy, nó nhanh chóng trở thành một hình ảnh ngộ nghĩnh và tạo ấn tượng ở Premier League. Ngay trận đầu tiên gặp Blackburn Rovers trên sân khách, chiếc áo 25 trên người Zola đã vẽ nên hình chữ chi xuyên qua hàng phòng ngự đối phương. “Tôi có cảm tưởng rằng chỉ cần va chạm một chút là cậu ấy nằm đo ván liền”. Rob Lee, một cầu thủ của Newcastle United đã nói điều ấy khi bình luận về khổ hình khiêm tốn của Zola.

Nhưng đối với những cầu thủ Blackburn, và nhiều đối thủ thi đấu với Chelsea nhiều tuần sau đó, họ đã nhận ra thể hình như vậy sẽ giúp cho cầu thủ người Ý có được trọng tâm thấp và từ đó anh có thể giữ thăng bằng rất tốt khi giữ bóng trong chân. Ngoại hạng Anh chưa từng có cầu thủ nào có lối cầm bóng giống Zola, cùng với đó là khả năng chuyển hướng rất nhanh mà anh sở hữu, các hậu vệ dần hiểu rằng thật khó để có thể lấy bóng trong chân của số 25.
 

Có lẽ khó có minh chứng nào để mô tả về kỹ năng của Zola thuyết phục hơn là hình ảnh của anh trong trận đấu đối đầu với Manchester United vào tháng 2 năm 1997. Chelsea tiếp đón nhà đương kim vô địch United trên sân nhà và những cầu thủ áo xanh hiểu rằng họ phải có một phương án gì thật khác biệt nếu muốn hạ Quỷ đỏ. Zola, bằng đôi chân ma thuật của mình, đã đem đến điều đấy. Nhận đường chuyền từ Petrescu, anh thực hiện một chạm gót nhẹ bằng chân phải để loại bỏ hậu vệ Dennis Irwin. Tiếp tục một pha gặt bóng kỹ thuật giúp anh vượt qua tình huống truy cản của Gary Pallister và sau đó anh nhanh chân tung cú sút bằng chân trái hạ gục thủ thành Peter Schmeichel. Chelsea đã có trận hoà 1-1 và khoảnh khắc thiên tài của Zola đã được huấn luyện viên Alex Ferguson ca ngợi là “anh nhỏ người nhưng quá tinh xảo”. Đó là dấu ấn Franco đã để lại trong mùa giải đầu tiên của mình ở Anh Quốc.
 

Sau sáu mùa giải thi đấu cho The Blues, Zola đã giúp Chelsea đạt được một trong những thời kỳ thành công nhất trong lịch sử. Với sự góp mặt tiếp theo của nhà vô địch World Cup Didier Deschamp và Marcel Desailly, cùng với đó là tài năng Gustavo Poyet, người nhạc trưởng đã khiến mọi đám đông trên khắp nước Anh và châu Âu phải trầm trồ. Ngay trước khi Youtube xuất hiện, Zola đã trở thành một hiện tượng truyền thông, những khoảnh khắc tuyệt vời của anh đã giúp sự chú ý đến Ngoại Hạng Anh ngày càng lớn, họ tiến hành marketing với khẩu hiệu “giải bóng đá hấp dẫn nhất thế giới”.
 

Zola giúp Chelsea chạm tay vào danh hiệu châu Âu thứ hai trong lịch sử câu lạc bộ. The Blues từng vô địch Cup Winners’ Cup 1971. Và dưới với đầu tàu là một người Ý nhỏ bé, Chelsea đã làm lại được điều đó vào năm 1998. Zola đã ghi bàn thắng quyết định 1-0 vào lưới của Stuttgart trong trận chung kết. Và chỉ hai tháng sau, họ đánh bại những nhà vô địch Champions League Real Madrid với tỷ số 1-0 để lần đầu tiên đoạt Siêu Cúp châu Âu. Đó là lần thứ hai Zola làm được điều đó, lần đầu tiên của anh là trong màu áo của Parma.
 

Hai FA Cup, một cúp Liên đoàn, bấy nhiêu cũng có thể nói rằng Zola khá thành công ở bóng đá quốc nội. Nhưng những gì The Blues làm được ở Ngoại Hạng Anh trong thời gian anh khoác màu áo xanh mới là điều đặc biệt. Trước khi Zola đến, Chelsea chỉ một lần đoạt danh hiệu vô địch quốc gia vào năm 1955. Cùng khả năng và đẳng cấp của anh, Chelsea đã có thể cạnh tranh với những vị trí cao trong giải đấu. Bảy mùa giải có Zola trong đội hình, Chelsea chưa bao giờ rơi khỏi nhóm sáu đội mạnh nhất, và năm 1999, thậm chí họ còn cán đích ở vị trí thứ 3. Rất nhiều huấn luyện viên đối phương tìm cách kiềm chế khả năng của Zola và kiểm soát tầm ảnh hưởng của anh, thế nhưng họ đành bất lực vì sự cơ động của anh trên sân và thậm chí là không biết Zola thuận chân nào.
 

Thế nhưng Zola không phải là mẫu cầu thủ vị kỷ hào nhoáng. Mặc dù tự anh có thể tạo nên những khoảnh khắc ma thuật trên sân bóng, nhưng anh không bao giờ cho bản thân tách rời khỏi tập thể. Anh hoàn toàn nghiêm túc và cho rằng một đội bóng sẽ mạnh hơn nhờ đoàn kết chứ không phải tập hợp của những cá thể rời rạc. Poyet, sau rất nhiều năm thi đấu bên cạnh số 25 đã nói rằng: “Không nghi ngờ gì, Zola là cầu thủ tuyệt vời nhất tôi từng sát cánh. Tôi thường quan sát anh ấy trên sân tập mỗi ngày. Gianfranco giúp bạn trở nên tốt hơn: anh ấy hiểu cách di chuyển của tôi thậm chí còn hơn cả tôi”.
 

Đó là điều đặc biệt của Zola. Lẽ thường, một cầu thủ có kỹ năng cao thường rất khó hoà đồng cùng đồng đội. Thế nhưng điều đó lại không đúng với Franco. Khả năng của anh ấy giúp đồng đội trở nên tốt hơn, bằng cách thi đấu cùng anh, họ hoàn thiện kỹ năng của mình. Những lời của Poyet, chính xác đến từng câu chữ.
 

Thực tế, đối với nhiều đồng đội ở câu lạc bộ, không chỉ kỹ năng trên sân bóng, con người của Zola cũng giúp anh được yêu quý rất nhiều ở Stamford Bridge. “Đối với tôi, anh ấy không chỉ là một cầu thủ tài năng, mà còn là con người tuyệt vời”, Michael Duberry nhận xét trên trang Sky Sports nhân dịp kỷ niệm 20 năm Zola đến Chelsea.

“Ruud Gullit thường bắt những cầu thủ trẻ người Anh đi ra ngoài trước mỗi buổi tập và thực hiện chuỗi các kỹ thuật tập luyện. Chúng tôi xem đó là một hình phạt. Nó rõ ràng là như thế. Frank Leboeuf không làm chúng. Cũng nhiều người không thực hiện lắm. Nhưng Gianfranco đã thực hiện cùng chúng tôi. Và điều đó giúp chúng tôi thấy rằng mình không còn bị phạt. Chuỗi bài tập có lợi cho chúng tôi. Đó là niềm động lực rất lớn. Thay vì ngồi trong phong thay đồ và la lên rằng, “Để bọn chúng ở ngoài đó đi”, anh ấy dành thời gian để giúp những cầu thủ trẻ. Những hành động đó thật lớn lao và chúng giúp Zola trở nên tuyệt vời. Tôi vẫn còn nhớ chúng cho đến tận ngày hôm nay khi đã 41 tuổi.”
 

Gianfranco Zola trở nên toả sáng đơn giản là vì anh có khả năng chơi bóng thật đặc biệt. Đối với những ai hâm mộ Chelsea và bóng đá Anh, sự hiện diện của anh đã mang lại một làn gió mới mới giúp giải đấu phát triển một cách mạnh mẽ. Anh ấy là một cầu thủ tuyệt vời và có thể tạo ra những phút giây ma thuật. Anh ấy là biểu tượng của thứ bóng đá cảm hứng từng bị hoài nghi và nhấn chìm bởi thứ bóng đá Anh truyền thống.
 

Và Duberry đã đưa Zola lên trở thành biểu tượng hoàn hảo của Chelsea: “Anh ấy là cầu thủ tuyệt vời nhất tôi từng thi đấu cùng. Gianfranco là người khổng lồ trong hình hài nhỏ bé.”

Lược dịch từ nguồn: