Gareth Southgate: Từ kẻ bỏ đi ở Middlesbrough đến người hùng dân tộc của nước Anh (P2)

Những thay đổi đầu tiên ở “Tam sư”
 

Có một thực tế là Southgate đã miễn cưỡng rời khỏi đội U21 Anh. Khi HLV Roy Hodgson rời đội tuyển Anh sau Euro 2016, Southgate khẳng định rằng ông chưa đủ kinh nghiệm để ngồi vào chiếc ghế HLV trưởng đội tuyển Quốc gia. Có lẽ, thất bại tại Boro vẫn ám ảnh người đàn ông ấy.
 

Đến khi Allardyce rời đi, FA chỉ còn 5 ngày trước khi danh sách đội tuyển được công bố và Southgate phải bước vào cuộc chơi. Ông nhanh chóng thích nghi và giải quyết các vấn đề tốt hơn chính mình mong đợi.
 

Vài ngày sau chiến thắng 3-0 trước Scotland và màn trình diễn hứa hẹn trong trận hòa 2-2 với Tây Ban Nha, ông đã ngồi trước ban phỏng vấn bao gồm Greg Clarke, Martin Glenn, Dan Ashworth, Howard Wilkinson và Graeme Le Saux ở trung tâm huấn luyện Quốc gia St George’s Park và sau đó được bổ nhiệm làm HLV chính thức. Không chỉ có được công việc này mà Southgate còn nhận được niềm tin từ các vị hội thẩm về tầm nhìn dài hạn. “Tôi nói ‘Ông ấy phải đảm nhận công việc này trong vòng ít nhất 6 năm,” Wilkinson chia sẻ. “Gareth sẽ tốt hơn và các cầu thủ cũng sẽ giỏi hơn.”
 

Southgate nhanh chóng xây dựng được tinh thần tập thể cho toàn đội. Ông đưa cả đội đến một đơn vị thủy quân lục chiến ở Devon, nơi họ phải trao lại điện thoại di động và cắm trại ngoài trời. Trong khi đó, ông thầy người Anh cũng làm gương khi sẵn sàng ngâm mình trong nước trong một buổi tập.
 

Về mặt chiến thuật, ông cũng thực hiện những sự thay đổi sau khi vòng loại World Cup kết thúc. Cụ thể, ông chuyển sang sơ đồ 3 trung vệ, hệ thống mà nhiều chiến lược gia có thể nghĩ là nó quá an toàn khi sử dụng ở giải đấu trên nước Nga.
 

Sau đó, ông đến Minneapolis vào tháng 2, một chuyến hành trình đã góp phần đem lại kết quả tuyệt vời cho họ tại vòng chung kết World Cup. Southgate đến xem một trận bóng rổ NBA và nói chuyện với các thành viên đội Minnesota Timberwolves và học hỏi về những động tác ngăn chặn (block) của bóng rổ. Những kinh nghiệm đó được áp dụng rất hiệu quả khi “Tam sư” ghi 9 bàn từ các tình huống bóng chết tại World Cup, nhiều nhất tại giải đấu này kể từ năm 1966.
 

Chiến lược gia người Anh cùng đội ngũ báo chí của FA cũng dự khán trận Super Bowl và ngày truyền thông trước trận, nơi các cầu thủ của 2 đội đều có thể thực hiện những cuộc phỏng vấn. Southgate xác định sự căng thẳng giữa cầu thủ và báo chí là vấn đề tại các vòng chung kết lớn trước đó: Khi Anh thất bại 1-2 trước Iceland ở Euro 2016, Steven Gerrard thừa nhận suốt cả hiệp 2 anh đã lo lắng tột độ về sự công kích dữ dội của truyền thông nếu đội bóng thua cuộc. Những suy nghĩ như vậy trong đầu các cầu thủ khiến cả đội bị căng cứng.
 

“Đôi khi mối quan hệ giữa các cầu thủ của chúng tôi và truyền thông trở nên căng thẳng và tôi nghĩ đáng lẽ nó không nên như vậy,” Southgate khẳng định. “Trận Super Bowl thư giãn hơn nhiều.”
 

Chính vì thế, ngay trước khi đội tuyển Anh đến Nga, báo chí đã được mời đến trung tâm huấn luyện St George’s Park và toàn bộ 23 cầu thủ được phép thực hiện những cuộc phỏng vấn. “Báo chí đã nói với FA suốt nhiều năm rằng họ cần phải cải thiện mối quan hệ,” Henry Winter, chủ mục bóng đá của The Times, giải thích với FourFourTwo.
 

Có 1 hay 2 người gần các cầu thủ không hợp tác trước mỗi giải đấu. Họ thường bảo rằng ‘Đừng trả lời báo chí’. Nhưng nếu càng nhiều cầu thủ trả lời phỏng vấn thì càng ít sự tập trung vào 1 câu chuyện cụ thể. Khi đó, bạn sẽ không phải thấy những kẻ nói là ‘Đúng, giờ hãy nổ ra tranh luận về Wayne Rooney’. 
 

23 cầu thủ có thể hưởng lợi từ điều đó. FA có đồng hồ và khi hết 60 phút, các cuộc phỏng vấn sẽ phải kết thúc. Nhưng thực tế là nhiều cầu thủ dành thời gian để trò chuyện, ví dụ như Sterling, người xuất hiện trên báo trong thời gian gần đây về câu chuyện hình xăm khẩu súng.
 

Sự tin tưởng giữa cầu thủ và truyền thông được tạo ra và điều đó góp phần thay đổi cái nhìn của công chúng với các cầu thủ. Danny Rose tiết lộ vấn đề về chứng trầm cảm của mình. Nếu các cầu thủ thi đấu không tốt sẽ phải nhận những lời chỉ trích. Nhưng nếu có sự đồng cảm, người hâm mộ sẽ phần nào thấu hiểu hơn.”
 

Tin vào chính mình
 

Bầu không khí thoải mái tiếp tục xuất hiện ở Nga khi gia đình cầu thủ được phép đến thăm khách sạn của đội ở Repino. Để giúp toàn đội không cảm thấy căng thẳng, Southgate không chỉ đơn thuần xây dựng mối quan hệ gắn kết giữa các cầu thủ với nhau mà người thân của họ cũng vậy. Tất cả đều cảm thấy mình là 1 phần của đại gia đình đội tuyển Anh.
 

Tất nhiên, mọi thứ có thể sẽ diễn ra theo chiều hướng khác nếu Harry Kane không đánh đầu ghi bàn ở những phút cuối trong trận mở màn gặp Tunisia. Tuy nhiên, Southgate đã chuẩn bị cho các cầu thủ mọi kịch bản có thể xảy ra và nói cho họ biết nên phản ứng thế nào nếu diễn biến không đúng theo kế hoạch.
 

Sự hoảng loạn là thứ chống lại đội tuyển Anh trước Iceland năm 2016 còn lần này, họ đã đủ bình tĩnh để chơi thứ bóng đá dựa vào kiểm soát, sự quyết tâm đến khi chiến thắng xuất hiện. Không có vấn đề nào như thế trong cuộc đối đầu với Panama trên sân Nizhny Novgorod khi những kỹ thuật của NBA được áp dụng (Ashley Young khôn ngoan cản cầu thủ kèm John Stones lại để trung vệ của Manchester City đánh đầu mở tỷ số) giúp “Tam sư” hủy diệt đối thủ với tỷ số 6-1. Lo lắng duy nhất của Southgate chỉ là làm thể nào để tung cú đấm móc lên trời bằng 1 tay khi vai phải của ông bị trật khớp khi trong khi chạy ăn mừng.
 

Dù vậy, ông đã bình tĩnh xử lý vấn đề tiểm ẩn trước trận đấu: 1 nhiếp ảnh gia đã chụp tấm ảnh trợ lý Steve Holland giữ 1 mảnh giấy mà ban đầu được cho là ghi đội hình xuất phát. “Chúng không khiến tôi thấy phiền chút nào, đó chỉ là danh sách đội hình mà thôi,” Southgate khẳng định. “Tất nhiên, giới truyền thông của chúng tôi phải quyết định xem liệu họ muốn giúp đỡ đội bóng hay không.” Thông điệp mà nhà cầm quân 48 tuổi phát đi khi đó rất lịch sự nhưng không thiếu sự cương quyết. Ông đã giúp truyền thông tiếp cận với cầu thủ vì vậy ông cũng không muốn bị đáp trả theo cách tệ bạc.
 

“Ông ấy rất tôn trọng người khác nhưng không thiếu sự cứng rắn,” Henry Winter nói. “Ông ấy điều phối được trạng thái của các buổi họp báo, một điều khá hiếm thấy vì thường thì truyền thông sẽ cố gắng tạo ra trạng thái cho HLV. Tôi nghĩ ông ấy sẽ phải lo lắng hơn nếu chúng tôi nói về những tình huống cá nhân mà đội tuyển sử dụng. Và có vài lần trong suốt World Cup, chúng tôi nói về điều đó nhưng chẳng có gì xảy ra cả. Mọi người dành rất nhiều sự tôn trọng cho Gareth.”
 

Southgate đã xây dựng mối quan hệ khá tốt đẹp với báo chí trong suốt nhiều năm. Còn nhớ ông đã dũng cảm thực hiện các cuộc phỏng vấn ngay sau khi sút hỏng quả penalty ở Euro 1996 và chơi cricket với họ trên bãi biển ở Rimimi trước 1 trận đấu ở San Marino.
 

Những sự chuẩn bị của ông luôn được chuẩn bị rất tỉ mỉ. Khi còn là cầu thủ, ông từng từ chối cơ hội cùng các đồng đội đến gặp cố tổng thống Nelson Mandela trước 1 trận giao hữu ở Nam Phi để chuẩn bị thật tốt. Kết quả là trận đấu đó, Southgate ghi bàn chỉ sau 36 giây và đội tuyển Anh giành chiến thắng.
 

Lấy lại những gì đã mất
 

Tại giải đấu trên đất Nga, sự chú ý của Southgate dành cho những tình huống penalty chính là chi tiết tạo nên sự khác biệt. Các HLV trước đó của đội tuyển Anh thường không mấy bận tâm chuẩn bị cho loạt sút luân lưu. Thế nhưng Southgate chắc chắn vẫn không quên nỗi đau ở kỳ Euro 1996 và ông đã làm tất cả những gì có thể để định mệnh nghiệt ngã không lặp lại với đội bóng của mình.
 

Khi trận đấu với Colombia bước vào loạt đấu súng quyết định, thủ thành Jordan Pickford đã bí mật dán những ghi chú vào 1 chai nước, điều này cho phép anh kiểm tra lại trước mỗi lượt bắt. Sau khi anh từ chối cú sút của Carlos Bacca, Eric Dier đã thực hiện thành công cú đá quyết định và chấm dứt nỗi ám ảnh của đội tuyển Anh suốt nhiều năm. “Chúng tôi đã tập luyện kể từ khi hội quân rồi. Tôi cảm thấy rất tự tin,” Dier nói.

Vậy Southgate đã nói gì với các cầu thủ trong phòng thay đồ sau chiến thắng lịch sử đó? “Không có gì cả,” Kyle Walker chia sẻ. “Ngày hôm sau ông ấy xuất hiện và nói rằng ông đã quên nói chuyện với chúng tôi sau trận đấu vì quá xúc động. Ông ấy không cần nói gì cả. Đó đã là 1 bữa tiệc lớn rồi.”
 

Đến vòng tứ kết, sau 1 bàn thắng từ bóng chết khác trước Thụy Điển, “Tam sư” đã lọt vào bán kết World Cup lần đầu tiên kể từ năm 1990. Sau khi trả lời phỏng vấn sau trận sau, Southgate đã trở lại sân và đứng trước các cổ động viên Anh, tận hưởng khoảnh khắc hạnh phúc. Đó là điều mà chẳng ai có thể dự đoán được trong 1 mùa hè thành công hơn mong đợi rất nhiều.
 

Lặng lẽ mà hiệu quả, Southgate đã vượt qua những cạm bẫy từng “hủy hoại” nhiều đời HLV tuyển Anh trước đó. Vòng loại của giải đấu lớn ư? Ông vượt qua 1 cách dễ dàng. Những lùm xùm ngoài sân cỏ? Chúng không có cơ hội xuất hiện. Với đề với truyền thông? Chúng cũng được giải quyết. Phe phái trong phòng thay đồ? Lúc này không còn nữa. Nỗi sợ những quả penalty? Đội tuyển Anh của thời hiện tại đã vượt qua. Những tấm thẻ đỏ ngu ngốc? Chúng đã biến mất. Giờ đây đội hình của chiến lược gia 48 tuổi đã sẵn sàng tỏa sáng trên những sân chơi lớn nhất.
 

Mất thời gian rất lâu để nhận ra điều này nhưng cuối cùng thì nước Anh cũng không cần 1 HLV có kinh nghiệm quá to lớn hay bảng thành tích kinh khủng với bóng đá đỉnh cao. Sau tất cả, để tỏa sáng ở 1 giải đấu lớn, họ chỉ cần 1 người hiểu những vấn đề của đội tuyển và biết cách khắc phục chúng. Đó là người đàn ông từng bị Middlesbrough sa thải, bị tất cả mọi người ngó lơ. Người đàn ông đó có tên gọi Gareth Southgate.