Gabriel Jesus đang tịt ngòi, nhưng Arsenal không có gì phải lo lắng

Khi Arsenal nghiền nát Nottingham Forest vào Chủ Nhật tuần trước, Mikel Arteta đã quyết định rút Gabriel Martinelli, Granit Xhaka và William Saliba ra khỏi sân. Với việc đội bóng đang đứng đầu bảng ở Premier League của ông đã tạo nên cách biệt tỷ số lên đến 5-0 trên sân nhà trước một đối thủ đang đứng cuối bảng, đây là một cơ hội hoàn hảo để một số cầu thủ chủ chốt được nghỉ ngơi. 

Tuy nhiên, Gabriel Jesus vẫn được giữ lại trên sân. 

Mục đích của điều này rất dễ hiểu: Sau 6 trận liên tiếp không có được pha lập công nào, đây là một cơ hội lớn để anh xoa dịu cơn khát bàn thắng của mình. Các đồng đội đã đồng tâm hiệp lực cố gắng “dọn cỗ” cho anh, nhưng rốt cuộc Jesus vẫn chẳng thể đưa được bóng vào lưới đối thủ. 

Tiếp đó, trong trận đấu với FC Zurich ở Europa League vào giữa tuần này, Jesus đã một lần nữa chẳng thể “thông nòng”. 

Tuy nhiên, việc Jesus trải qua chuỗi 8 trận tịt ngòi chẳng hề làm dấy lên sự lo lắng, hay thậm chí là bất ngờ. Khả năng dứt điểm của tuyển thủ Brazil vốn đã rất thất thường trong xuyên suốt sự nghiệp của anh.

Có thể, bởi vì câu chuyện huyền thoại về Thierry Henry, một cầu thủ chạy cánh thất bại lột xác thành một tay săn bàn kiệt xuất cho The Gunners, sẽ có không ít fan của CLB này mơ mộng về cái viễn cảnh rằng nhờ việc thay đổi đội bóng, vị trí thi đấu hoặc các yếu tố khác sẽ “mở khóa” một phong độ săn bàn bùng nổ từ tân binh người Brazil.

Đã từng có những hy vọng tương tự dành cho Danny Welbeck. 

Với việc thi đấu với sự tự tin cao hơn và quan trọng nhất, là được đảm nhận vai trò trung phong – Jesus chắc chắn có khả năng trở thành một chân sút đáng sợ hơn. Nhưng ngay cả khi anh không trở thành một cầu thủ như vậy, Arsenal vẫn sẽ được hưởng lợi rất nhiều từ sự hiện diện của anh trên sân đấu. Đây là một tiền đạo có thể phục vụ thêm nhiều “món” khác cho “bữa tiệc” thay vì chỉ đơn thuần là các bàn thắng. 

Khi trả lời phỏng vấn trước trận đấu với PSV Eindhoven vào tuần trước, Jesus đã nói rằng: “Tôi đã trải qua 4 trận đá chính không ghi nổi bàn thắng nào. Điều này đã xảy ra trước đây, và tôi khá chắc chắn rằng trong tương lai nó sẽ tiếp tục xảy ra.”

Giờ thì Jesus đã trải qua 6 trận đá chính không đưa được bóng vào khung thành đối thủ lần nào. 

Đúng là trước đây ngôi sao người Brazil đã phải trải qua những chuỗi trận tịt ngòi tương tự. Trong mùa giải trước, Jesus đã có chuỗi 19 lần ra sân ở Premier League, từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 4, mà không ghi được bàn nào. 

Tuy có thể việc phải dành phần lớn thời gian ở mùa giải trước để chơi ở cánh đã ảnh hưởng đến thành tích lập công của Jesus, nhưng anh thực sự chẳng hề cho thấy bản thân có sở trường thường xuyên ghi bàn. Nếu không tính 4 bàn thắng mà anh đã ghi trong 1 trận đấu vào tháng Tư, trước một Watford sắp xuống hạng, thì thành tích của Jesus tại Premier League 2021-22 sẽ chỉ là 4 bàn sau 27 lần ra sân. 

Anh nhận thức được mình cần phải làm được nhiều hơn thế ở Arsenal. 

Tuy nhiên, trong những phát biểu công khai của mình về vấn đề này, Jesus không hề để lộ ra bất kỳ sự lo lắng hay chán nản nào. 

“Bóng đá là vậy, không phải lúc nào mọi thứ cũng được như ý,” anh chia sẻ. “Dĩ nhiên là tôi không hề thích tình trạng này chút nào. Tôi muốn cải thiện, tôi sẽ nỗ lực, như đã luôn làm trong xuyên suốt cuộc đời và sau đó, trong trận đấu tiếp theo, tôi sẽ tiếp tục cố gắng. Và tôi chắc chắn 100% mình sẽ lại ghi bàn.”

Jesus tin rằng với một cách tiếp cận mới, trưởng thành hơn, sẽ giúp anh đối phó với những ngày tháng tịt ngòi như vậy. 

“Sự thất vọng là điều rất bình thường,” anh nói. “Tất cả mọi người đều có tâm trạng tồi tệ khi bản thân có một ngày làm việc không tốt – không chỉ trong bóng đá. Khi điều mà bạn mong muốn không diễn ra, bạn sẽ cảm thấy thất vọng về chính mình. Trước đây, tôi có phần hơi tiêu cực thái quá. Còn hiện tại, tôi nhận ra mình không nên như vậy và tập trung nghĩ về những gì bản thân có thể cải thiện. Tâm lý tiêu cực chỉ tồn tại trong quá khứ thôi. Tôi đã rút ra được bài học từ đó và tôi đã tiến bộ. Giờ đây, tôi có thể đứng dậy sau thất bại rất nhanh chóng.”

Theo FBref, Jesus được ghi nhận dữ liệu bàn thắng kỳ vọng (xG) ở Premier League 2022-23 là 6,8, trong khi số bàn thắng thực tế của anh là 5. Điều đó có nghĩa là dựa trên những cơ hội mà ngôi sao người Brazil có được, anh đáng lẽ đã có thể ghi thêm khoảng 2 bàn nữa. 

Vì vậy, hiện tại, Jesus đang có số pha lập công thấp hơn dữ liệu kỳ vọng. Đây chẳng phải là một điều bất thường. Vào mùa giải trước, anh có dữ liệu xG là 10,8, nhưng chỉ ghi được 8 bàn.     

Đây là một khuynh hướng đã diễn ra trong xuyên suốt sự nghiệp của anh. 

Vào mùa giải 2019-20, Jesus đã tạo nên một sự trỗi dậy ấn tượng với 14 pha lập công ở Premier League, nhưng chỉ số xG của anh là 18,2. Vẫn còn những ví dụ đáng chú ý khác: Mùa giải trước đó, mùa 2018-19, anh đã ghi 7 bàn thắng thực tế ở giải VĐQG trong khi xG là 11,2. 

Trong 7 mùa giải mà Jesus đã trải qua ở Premier League, anh đã có 171 lần ra sân, 111 lần trong đó là đá chính. Trong khoảng thời gian này, anh đã ghi 63 bàn, trong khi chỉ số xG là 77,5, theo thống kê từ Opta. Jesus không phải là một chân sút tệ, nhưng cũng chẳng đạt đẳng cấp “giỏi”. 

Tin tốt dành cho Arsenal là Jesus hiện đang được ghi nhận thống kê trung bình 0,59 xG mỗi 90 phút ở mùa giải này tại Premier League. Đó là thống kê tốt nhất của anh ở giải VĐQG kể từ con số 0,81 vào mùa giải 2019-20. Chỉ cần những cơ hội ghi bàn tiếp tục đến với ngôi sao người Brazil, các bàn thắng sớm muộn cũng sẽ xuất hiện, ngay cả khi với một tỷ lệ chuyển hóa thấp hơn một chút so với kỳ vọng của các fan Arsenal. 

Khi những cơ hội không đến nữa, đó mới là lúc thực sự đáng để lo lắng. Nhưng bộ kỹ năng của Jesus còn có nhiều thứ đáng để chúng ta chú ý hơn thay vì chỉ chăm chăm vào các bàn thắng. Xét trên tư cách một cầu thủ chơi tiền đạo, anh sở hữu khả năng sáng tạo cực ấn tượng. 

Gạt sang một bên sự thất vọng về bản thân của anh vì không thể đưa bóng vào lưới đối thủ, Jesus đã kết thúc trận đại thắng Forest với 2 pha kiến tạo.

Tính từ đầu mùa giải trước, ngôi sao người Brazil đã được ghi nhận 13 pha kiến tạo ở Premier League. Theo Opta, chỉ có Kevin De Bruyne (17) và Mohamed Salah (16) được ghi nhận nhiều lần “dọn cỗ” cho các đồng đội ghi bàn hơn Jesus trong khoảng thời gian đó. Cộng thêm tư duy chiến thuật và khả năng pressing tuyệt vời của anh, những phẩm chất đó sẽ bắt đầu dựng lên cho chúng ta “bức tranh” về một tiền đạo toàn diện xuất sắc. 

Điều quan trọng nhất, xét trên phương diện tập thể, Arsenal đang chuyển hóa các cơ hội mà họ có được thành những bàn thắng với tỷ lệ vượt trên kỳ vọng. Lấy số bàn thắng thực tế trừ đi xG được ghi nhận ở họ, chúng ta sẽ có con số +7,2 – chỉ Manchester City (+12,0) được ghi nhận con số cao hơn. 

Martinelli đã ghi được 5 bàn ở Premier League với các cơ hội “trị giá” 2,8 xG. Đáng ngạc nhiên, Xhaka đã ghi được 3 bàn với các cơ hội chỉ “trị giá” 1,4 xG. Có thể Jesus đã phung phí các cơ hội, nhưng những người khác trong đội lại đang dứt điểm cực tốt. 

Nhìn chung, bức tranh về Arsenal rất tươi sáng, rất tích cực. 

Vào tháng 3 năm nay, Arteta đã chia sẻ: “Để được góp mặt trong hàng ngũ các đội bóng hàng đầu ở mùa giải này, bạn cần ghi được ít nhất 90 đến 100 bàn thắng.

“Bất kể bằng cách nào, bạn cần đạt được con số đó. Đừng hỏi tôi làm thế nào, chỉ cần biết là bạn cần chúng. Chúng nhất định phải đến. Bạn phải tìm được những mảnh ghép phù hợp để đạt được điều này. Đây là điều không thể thương lượng. 

Cách làm việc “không thể thương lượng” về mặt kỷ luật của Arteta đã trở nên rất nổi tiếng, và rõ ràng nó cũng đã lan rộng đến việc ghi bàn. Vào thời điểm ấy, những yêu cầu như vậy thể hiện một tham vọng lớn đến mức phi thực tế ở nhà cầm quân người Tây Ban Nha.  

Hồi đó, Arsenal chỉ có hiệu suất ghi bàn trung bình là 1,59 mỗi trận, trong khi đó, để ghi được 90 bàn trong một mùa giải, bạn phải đạt hiệu suất 2,36. Họ đã kết thúc mùa giải với 61 bàn ở Premier League 2021-22, ít hơn rất nhiều so với đội về nhì Liverpool (94 bàn) và nhà vô địch Manchester City (99 bàn). 

Sau 12 trận đã trải qua ở giải đấu cao nhất Anh mùa giải này, Arsenal đã ghi được 30 bàn. Con số đó tương đương với hiệu suất 2,5 bàn mỗi 90 phút. Nếu nó được duy trì trong xuyên suốt mùa giải, The Gunners sẽ kết thúc Premier League 2022-23 với 95 bàn thắng – đồng nghĩa rằng vào lúc này họ đang bắt kịp tiến độ để đáp ứng yêu cầu ghi ít nhất 90 bàn mà Arteta đề ra. 

Những cầu thủ như Bukayo Saka, Martin Odegaard và Martinelli đều đã thi đấu cho Arsenal ở mùa giải trước – mùa giải mà The Gunners chẳng thể đạt được con số đó. Một trong những điểm khác biệt chủ chốt – chất xúc tác giúp hàng công của Arsenal được cải thiện – chính là sự xuất hiện của Jesus. 

Anh đã góp công trong việc tạo nên các bàn thắng cho đoàn quân này, đó là điều quá rõ ràng. Và Arsenal đã không có được phong độ ghi bàn của hiện tại khi ngôi sao người Brazil là đối thủ của họ, điều này cũng rất rõ ràng. 

Theo James McNicholas, The Athletic