Frenkie De Jong vẫn đang chờ đợi ngày tỏa sáng

Nếu nhận định mức độ tệ hại theo thang điểm từ 1 đến 10, thì 10 sẽ chính là vụ lùm xùm về chuyện chủ tịch Barcelona bị cáo buộc đã chi tiền để thuê một công ty truyền thông bôi nhọ các cầu thủ của chính đội bóng, trong khi đó, việc de Jong đang không được chơi đúng với sở trường sẽ là 2 điểm. Nhưng đó sẽ là một chuyện rất đáng lưu ý đến, bởi vì de Jong đã được xem là một bản hợp đồng có mức độ rủi ro (gần như) bằng 0. 
 

De Jong đã được nhìn nhận là một ván cược rất an toàn; một cậu bé vàng. Anh đã quyến rũ các fan hâm mộ Barcelona với nụ cười rạng rỡ, mái tóc vàng óng, sự tự tin được thể hiện ở cả trong lẫn ngoài sân cỏ, cũng như một tương lai cực kì sáng lạn ở phía trước. Chàng trai 22 tuổi này chưa bao giờ có bất kì phát ngôn không chuẩn mực nào, bởi vì anh rất kiệm lời.

Anh chỉ thật sự ngẩng đầu lên khi có ý định thực hiện một đường chuyền. Anh đã được dạy bảo tại ngôi nhà của Johan Cruyff và dù cho nơi đó không mang ADN Barcelona, thì sự tương đồng cũng đủ để được nhìn nhận như một người “họ hàng xa”. Đón lấy quả bóng bóng, rồi chuyển bóng. Đó chính là những gì mà de Jong làm tốt nhất, như chúng ta đã được chứng kiến ở cái mùa giải đầy kì diệu vào năm ngoái của Ajax, khi họ có thể tiến xa đến tận trận bán kết Champions League. Chúng ta cũng đã được chứng kiến điều đó vào mỗi lần anh khoác lên mình chiếc áo màu da cam của đội tuyển quốc gia Hà Lan. Nhưng đó lại không phải là cái hình ảnh đang diễn ra ở Barcelona, khi anh dường như đã thụt lùi một cách đáng kể trong vai trò mà mình đang đảm nhận tại Camp Nou. 
 

Mức độ rủi ro bằng 0 và sự kì vọng là rất cao. Đó có thể chính là lý do cho sự hiện hữu của những bất bình đã đề cập ở trên, vì dù cho de Jong đã thể hiện rất tốt, nhưng anh vẫn đang không được chơi đúng sở trường. Barcelona đã rất tha thiết tìm kiếm một sự  thay thế cho Andres Iniesta sau khi cầu thủ này chuyển đến Nhật Bản chơi bóng. Andre Gomes đã từng được xem là một người thừa kế tiềm năng cho Iniesta ở vị trí lệch trái của hàng tiền vệ 3 người tại Camp Nou, nhưng rốt cuộc sự lựa chọn đó lại trở nên cực kì khủng khiếp đối với tất cả mọi người trước khi anh chuyển sang đầu quân cho Everton. Philippe Coutinho đã được thử nghiệm như một giải pháp tốn kém và thiên về tấn công hơn, nhưng cuộc tình này cuối cùng cũng đã kết thúc theo cách tương tự. Antoine Griezmann đã từng được “chào hàng” như một cầu thủ có thể đảm nhận vai trò đó, nhưng anh đã chơi cao hơn và hoàn toàn khác biệt so với Iniesta. Frenkie de Jong giờ đây đang bị trói buộc vào cái vai trò ấy, và đã phải có một mùa giải đầy “ngột ngạt” trong năm đầu tiên khoác áo Barcelona vì điều đó. 
 

So sánh giữa Iniesta và de Jong, có thể khẳng định ảo thuật gia đến từ Albacete là một cầu thủ tấn công hoàn hảo hơn cậu đàn em của mình rất nhiều. Iniesta không chạy, anh lướt trên sân. Anh không chuyền bóng cho đồng đội, anh đưa nó vào đường chạy của họ. Anh không lừa bóng, anh chỉ đơn giản là qua mặt các cầu thủ phòng ngự đối phương. So sánh mùa giải đầu tiên của de Jong tại Barcelona với mùa giải cuối cùng của Iniesta tại Camp Nou, chúng ta có thể thấy chàng trai trẻ người Hà Lan đang thi đấu theo “định hướng Iniesta”, ngay cả khi không hoàn toàn tương đồng.

 

Chú thích:(Passing%) Tỷ lệ chuyền bóng thành công. Deep progessions (Số lần phát triển bóng theo chiều sâu trung bình ). xG Assisted (Giá trị bàn thắng kì vọng từ các đường chuyền). xGBuildup (Giá trị các tình huống tham gia triển khai bóng theo bàn thắng kì vọng). Successful dribbles (Số lần đi bóng thành công trung bình ). Fouls won (Số lần bị phạm lỗi). Turnovers (số lần để mất bóng). Số lần đoạt lại được bóng khi pressing đối phương (Pressure regains). Pressure (Số lần pressing đối phương trung bình). PAdj tackles (Số lần tắc bóng thành công – đã qua điều chỉnh theo thời lượng kiểm soát bóng). PAdj Interceptions (Số lần cắt đường chuyền thành công – đã qua điều chỉnh theo thời lượng kiểm soát bóng)
 

Trong khi đó, de Jong trong màu áo Ajax vào năm ngoái lại chơi giống với Sergio Busquets hơn. Và đó chính là điểm phát sinh ra vấn đề.  Dưới đây sẽ là radar so sánh mùa giải cuối cùng của anh tại Ajax và mùa giải hiện tại của Busquets tại Barcelona. 

 

“Chuyện tích cực là cậu ấy đã được ra sân rất nhiều trận, nhưng cậu ấy lại đang phải chơi ở một vị trí hoàn toàn khác so với những gì mà mình từng đảm nhận. Cậu ấy đang chơi khác hẳn so với cái cách mà tôi sử dụng cậu ấy ở đội tuyển quốc gia Hà Lan,” Ronald Koeman nhận định. Koeman, với tư cách là huấn luyện viên trưởng của đội tuyển Hà Lan, đã tạo điều kiện cho de Jong có được màn debut trong màu áo đội tuyển quốc gia, và đã từng chơi cho cả Ajax lẫn Barcelona trong một sự nghiệp lừng lẫy. Trong mọi trận đấu dưới thời Koeman, ông đã triển khai de Jong ở vị trí tiền vệ đá thấp nhất trong một cặp đôi pivot. Anh chủ yếu đá cặp với một Marten de Roon có vai trò thiên về càn quét như một sự bổ sung hoàn hảo.
 

ĐÂU LÀ VỊ TRÍ LÝ TƯỞNG NHẤT CỦA DE JONG? 
 

Khi Barcelona chiêu mộ thành công de Jong, các “tín đồ” Cruyff đã cực kì vui mừng. Anh được mong đợi sẽ trở thành một kiệt tác nơi hàng tiền vệ Barcelona trong nhiều năm tới. Anh sẽ tái hiện lại những đường chuyển mượt mà, tinh tế của một thời đã qua và giúp Barca có thể từ từ loại bỏ Busquets ra khỏi đội hình khi biết rằng họ đã có được một người kế thừa hoàn hảo cho tiền vệ người Tây Ban Nha. Nhưng cái tầm nhìn đó đã không được hiện thực hóa. De Jong đã luôn phải chơi ở vị trí tiền vệ trung tâm lệch trái và tiền vệ trung tâm lệch phải, thay vì đảm nhận vị trí tiền vệ phòng ngự, vị trí lý tưởng nhất của anh, và thậm chí còn bị triển khai như một tiền vệ trái trong hệ thống 4-4-2 ở cuộc đối đầu với Real Madrid diễn ra gần đây, một vị trí mà anh đã thi đấu một cách không hề thoải mái chút nào. 
 

Dưới thời Setién, de Jong hiện đang chơi ở vị trí tiền vệ lệch trái trong sơ đồ 4-3-3. Anh chơi cao hơn Busquets, bên cạnh hàng loạt sự thay đổi ở vị trí tiền vệ lệch phải. Quan điểm của nhà cầm quân người Tây Ban Nha có vẻ như là de Jong, một chân chuyền phát triển bóng xuất sắc, sẽ trở nên nguy hiểm hơn trong một vai trò thiên về tấn công hơn – một niềm tin phản trực giác. Anh đã bị biến thành một cái máy chạy, một chân rê bóng, một người kết nối hàng tiền vệ và hàng công khi mà vị trí lý tưởng nhất của anh lại là đá lùi sâu, phá lối chơi của đối phương, phát động các đợt tấn công, và nhận bóng từ thủ môn hoặc các hậu vệ.
 

Thuật ngữ “salida de balón” – triển khai bóng lên phía trên từ hàng thủ - đã luôn xuất hiện trong những cuộc bàn luận về chiến thuật của Setién kể từ khi ông nhậm chức ở Camp Nou. Khái niệm này quan trọng với nhà cầm quân người Tây Ban Nha đến mức mà có những lúc đó dường như là tất cả những gì ông nói. Nhưng ông đang tự mình phớt lờ đi một cầu thủ trẻ xuất sắc nhất thế giới về việc nhận bóng ở những nơi mà anh ta cần xuất hiện trong cái triết lý đó. Và bằng cách triển khai de Jong ở một vị trí thiên về tấn công hơn, và bị gạt sang phía lệch trái của hàng tiền vệ, ông cũng đang bỏ lỡ đi những phẩm chất phòng ngự kiệt xuất của chàng trai trẻ người Hà Lan này.

HIỆU SUẤT PHÒNG NGỰ CỦA DE JONG
 

“Tất nhiên cậu ấy là cầu thủ xuất sắc nhất trận, hoàn toàn xứng đáng,” Koeman ca ngợi màn trình diễn của de Jong trước đội tuyển Anh trong trận chung kết Nations League. “Hầu hết mọi người luôn chú ý đến những gì mà cậu ấy làm được với quả bóng, nhưng hãy nhìn vào cả việc cậu ấy phòng ngự tốt đến thế nào, và đã thu hồi bóng bao nhiêu lần ở khu trung tuyến – thật tuyệt vời khi thấy Frenkie chơi như thế.” 
 

Koeman, người chưa bao giờ ngần ngại trong việc đưa ra những ý kiến như một người Hà Lan thực thụ, đã chỉ ra một điểm rất quan trọng và là một thứ phẩm chất đã biến mất kể từ khi de Jong gia nhập Barcelona.Trớ trêu thay, đó lại chính là thứ mà đội chủ sân Camp Nou đang thiếu đi, với việc Gerard Piqué và Clement Lenglet rất thường xuyên bị đặt vào tình trạng hết sức nguy hiểm khi đối phương tấn công họ bằng các pha phản công. 
 

Có hai thống kê rất thú vị khi đề cập đến điều này, đó là các số liệu đầu ra của de Jong trong màu áo Barcelona so sánh với mùa giải năm ngoái, khi vẫn còn khoác áo Ajax. Cầu thủ người Hà Lan đã thực hiện 63 pha tắc bóng và 52 lần cắt bóng ở mùa giải trước. Dù cho De Jong rõ ràng đang chơi ít hơn 6 trận ở giai đoạn này của mùa giải, nhưng trừ khi thật sự bùng nổ trong vài trận còn lại của mùa giải 2019/2020 tại La Liga, anh sẽ chẳng cách nào đuổi kịp cái hiệu suất của chính mình ở mùa giải trước. Anh đang chỉ có 19 lần cắt bóng và 30 lần tắc bóng sau 24 trận đã chơi cho Barcelona tại đấu trường quốc nội. Sau khi điều chỉnh theo thời lượng kiểm soát bóng, và xem xét các con số trên cơ sở mỗi 90 phút, de Jong đã thụt lùi từ 3,34 pha tắc bóng – sau điều chỉnh theo thời lượng kiểm soát bóng (PAdj Tackles) mỗi 90 phút và 2,90 lần cắt bóng – sau điều chỉnh theo thời lượng kiểm soát bóng (PAdj interceptions) mỗi 90 phút, xuống chỉ còn lần lượt là 2,07 và 1,09 tại Barcelona. Rõ ràng, đó là một sự sụt giảm rất lớn. 
 

De Jong đã gia nhập một đội bóng ít pressing hơn rất nhiều so với Ajax. Cái cách mà anh thể hiện ở vị trí của mình khi đối phương bị buộc phải thực hiện những đường chuyền vội vàng là vô cùng hoàn hảo, như chúng ta có thể thấy qua những con số đã được đề cập trước đó. Mặc dù luôn khởi đầu với vai trò là tiền vệ đá thấp nhất trên sân, nhưng tại Ajax, de Jong rất thường xuyên dâng lên và phá vỡ những đợt triển khai bóng của đối phương. 

 

Mặc dù vậy, giờ đây, như chúng ta đã được chứng kiến trong cuộc đối đầu với Real Sociedad, anh đã bị buộc vào thế không thể thực hiện những pha thu hồi bóng khi đối phương vẫn đang trong quá trình chuyển đổi trạng thái, mà phải cố gắng làm điều đó trước một đội bóng đã được “tặng” đủ thời gian để triển khai tấn công. De Jong thường phải bất lực nhìn quả bóng được đưa ra xa khỏi mình khi đuổi theo đối phương, khi mà sự tỉnh táo của anh đã bị lãng phí, và bị hạn chế tầm hoạt động tại những khu vực nhỏ hẹp ở hành lang mà anh được giao phó.

 

Tóm lại, de Jong vẫn đang chơi rất tốt ở một vị trí mà anh không thoải mái. Anh đang chơi cao hơn so với tại Ajax và không hề có cơ hội để tạo ra một sức ảnh hưởng quá lớn đến công tác phòng ngự của đội. Anh vẫn đang làm tất cả những điều tuyệt vời mà mình từng thể hiện ở Ajax, và đang là cầu thủ có số lần phát triển bóng theo chiều sâu nhiều thứ hai của Barcelona, sau Lionel Messi. Đó cũng là nhiệm vụ mà anh đã làm rất tốt ở đội tuyển Hà Lan, nhưng như Koeman đã nhận định, de Jong của hiện tại đã không còn tham gia vào mọi khía cạnh của công tác phòng ngự nữa.

 

Bên cạnh sự thật rằng những tình huống cắt bóng và tắc bóng của cầu thủ người Hà Lan đều đã sụt giảm, thì sự đóng góp về tổng thể và cảm nhận của anh trong màu áo Barcelona cũng đã bị ảnh hưởng rất sâu sắc. Như chúng ta đã được chứng kiến ở Santiago Bernabeu vào 2 tuần trước, khi anh liên tục cố gắng chạy hết sức mình để đuổi theo Fede Valverde và Dani Carvajal, trong hình ảnh đầy cần mẫn đó, de Jong cũng trông có vẻ rất lạc lõng. Cầu thủ người Hà Lan thường xuyên xuất hiện ở rìa vòng cấm quá sớm trước khi bóng đến được đó, khi mà đáng lẽ ra anh sẽ có thể gây nguy hiểm hơn nếu có mặt muộn hơn.
 

Busquets vẫn chưa thể bị loại bỏ, khi mà những màn trình diễn của anh trong màu áo Barcelona hiện tại không đáng để bị đối xử như vậy, nhưng sẽ chỉ là vấn đề thời gian trước khi De Jong được thi đấu ở vị trí lý tưởng nhất. Khi mà Barcelona đang phải lê bước một cách chật vật ở mùa giải này, de Jong không hề là một mối lo ngại, nhưng họ vốn đã có thể giảm bớt đi rất nhiều triệu chứng của cuộc khủng hoảng hiện tại trên sân cỏ bằng cách giao cho anh một vai trò thiên về trung lộ hơn so với vị trí mà anh đang đảm nhận.