Fernando Redondo và di sản bất tử ở Real Madrid

Redondo chưa bao giờ rời Madrid hết. Và ông sẽ không bao giờ rời đi. Sự thanh lịch và tinh tế của ông vẫn còn vương lại trên những hành lang của sân Bernabéu. Uy danh và sức hút của ông vẫn còn đó, di sản của anh luôn được nhớ tới mỗi khi đội bóng có một bản hợp đồng đẳng cấp thế giới, mỗi khi đội bóng về nhất hay một người đội trưởng Real nâng cao chiếc cúp bạc Champions League.


Các học giả La Mã cổ đại tin rằng mỗi người đều có một genius. Từ này có nhiều cách hiểu. Bạn có thể hiểu đó là thiên thần bản mệnh phù hộ cho gia đình, mang lại may mắn và bảo vệ họ khỏi những vận đen. Tất nhiên cách lý giải thời hiện đại của từ này lại hoàn toàn khác: đó là một khả năng bẩm sinh hay quyền năng sáng tạo đặc biệt, năng lực thúc đẩy trong một lĩnh vực cụ thể. Tiền vệ xuất sắc nhất trong lịch sử hiện đại của Real Madrid hội tụ đủ cả 2 định nghĩa đó.

 

1. Fernando Carlos Redondo chào đời năm 1969 ở Adrogué, vùng ngoại ô của Buenos Aires, trong một gia đình tầng lớp trung lưu. Tuổi thơ của Redondo không gắn liền với đói nghèo hay những cộng đồng đầy rẫy tội phạm. Nói cách khác, ông không phải vật lộn để thoát khỏi những điều tiêu cực trong cuộc sống.

 

Với cậu bé Fernando, bóng đá là niềm đam mê từ những năm thiếu thời. Cha của ông, một cựu tiền vệ, là cổ động viên cuồng nhiệt của Independiente và thường tập hợp gia đình lại trước màn hình TV để theo dõi các trận đấu. Họ đã chứng kiến Ricardo Bochini và Daniel Bertoni dẫn dắt El Rojo (biệt danh của Independiente) giành các danh hiệu Copa Libertadores liên tiếp trong thập niên 70. Niềm đam mê được tiếp lửa, Fernando thường chơi bóng ở sân vườn phía sau nhà cùng anh trai Leo trước khi tham gia các giải đấu có tổ chức hơn ở đội bóng trẻ của địa phương.

 

Và ông nhận được sự chú ý. Ngay từ khi còn nhỏ, Redondo đã nổi bật, một cầu thủ mảnh khảnh nhưng có khiếu chỉ huy. Fernando không sở hữu tốc độ hay sức mạnh nhưng kỹ thuật của ông thực sự đáng chú ý, khả năng đưa ra quyết định chính xác. Hầu như mọi đường chuyền mà ông thực hiện đều chính xác và rất thông minh, mỗi tình huống xâm nhập khoảng trống đều là kết quả của quá trình đưa ra quyết định nhanh hơn người khác 2 giây.

 

Năm Redondo lên 11 tuổi, sau một quá trình theo dõi dài, tuyển trạch viên Oscar Refojos của Argentinos Juniors cảm thấy tất cả đã đủ. Refojos đến nhà Redondo, xin phép cha mẹ của cậu bé Fernando cho phép con trai họ gia nhập CLB đã từng nuôi dưỡng những tài năng như José Pekerman và Diego Maradona. 

 

Trong gia đình Redondo, sự tận tụy là điều rất quan trọng. Điều đó lý giải tại sao cha Redondo cha - cũng tên là Fernando - không ngại mất hàng giờ đồng hồ liền đưa con trai ông tới các buổi tập ở La Paternal. Điều đó cũng lý giải tại sao con trai ông lại chạy một mạch từ nhà thờ trong lần đầu rước lễ để tham dự một trận đấu. 2 cha con Redondo luôn chú trọng tới công việc bất kể điều gì cản trở.

 

Fernando Cornejo - HLV Argentinos, người đầu tiên phát hiện ra Maradona năm “Cậu bé vàng” 8 tuổi - nhanh chóng nhận ra những phẩm chất của cầu thủ trẻ mà CLB mới tuyển mộ. Tuy nhiên cậu bé đó thi đấu quá màu mè, hay sử dụng kỹ thuật và mánh khóe không cần thiết dù khi đó chỉ cần một đường chuyền đơn giản. Nhiều năm về sau, Redondo chia sẻ với các phóng viên Argentina: “Tôi thường xuyên sử dụng ‘gambeta’ (những chuyển động trong nhảy mà 2 chân bắt chéo nhau). Ông ấy bảo tôi đó là vũ khi mà tôi phải sử dụng vào những thời điểm nhất định”.

 

5 tháng trước khi có trận đấu chuyên nghiệp đầu tiên, Redondo giành một danh hiệu quốc tế. Tháng 4 năm 1995, ông là cầu thủ xuất sắc nhất trong đội tuyển U16 Argentina nâng cao danh hiệu vô địch U16 Nam Mỹ danh giá. Trước 40.000 người hâm mộ ở sân José Amalfitani, ông tỏa sáng trong chiến thắng 3-2 trước Brazil và trả lời phỏng vấn ngay trên sân sau trận đấu. Với vóc dáng thanh tú và ngoại hình ưa nhìn, các ống kính truyền hình dành hết sự tập trung vào ông.

 

Và không có gì ngạc nhiên khi Redondo có trận đấu chuyên nghiệp đầu tiên cho Argentinos trước Gimnasia vào tháng 9 năm đó. Khi trận đấu còn 30 phút, HLV José Yúdica đã tung ông vào sân thay thế Armando Dely Valdés. Cầu thủ trẻ 16 tuổi có một màn ra mắt ấn tượng khi thể hiện một màn trình diễn điềm tĩnh và đầy trưởng thành. Tuy vậy, Redondo chỉ chiếm được vị trí đá chính ở đội một sau khi Sergio Batista chuyển tới River Plate năm 1988.

 

Sau này khi được nhà báo Daniel Balmaceda hỏi về nguyên mẫu của một cầu thủ Argentina, Redondo trả lời rằng anh ta phải “có kỹ thuật, tài năng và cá tính. Đó là một cầu thủ mang phẩm chất chiến thắng có thể vượt qua những thời khắc khó khăn. Một cầu thủ thông minh biết cách đọc trận đấu”. Tuy vậy, khi chưa cần phải nỗ lực thì đó cũng đã là bản tóm tắt những phẩm chất giúp ông trở thành cầu thủ đá chính của Argentinos. Năm 1990, gần như mọi chuyên gia và bình luận viên đều cho rằng đã đến lúc ông lên đường tới châu Âu.

 

Điều thú vị là Argentinos đã giúp quá trình đó đẩy nhanh hơn khi quên đề xuất gia hạn hợp đồng với các cầu thủ của họ vào cuối mùa giải. Kết quả là toàn bộ đội hình được ra đi. Với sự can thiệp của các lãnh đạo CLB, tất cả bọn họ đã trở lại. Ngoại trừ một người.

 

2. Jorge Solari là chú của Santiago Solari - người sau này làm HLV trưởng Real Madrid - đồng thời cũng là một HLV và cựu cầu thủ được tôn trọng. Thời điểm đó ông vừa được bổ nhiệm làm HLV trưởng của Tenerife tại LaLiga và đã tiếp cận Redondo. Sau khi đã trụ hạng thành công ở mùa trước, đội bóng xứ đảo quyết tâm xây dựng một đội bóng có thể giành vé tới châu Âu. 

 

Những tài năng trẻ hứa hẹn như Albert Ferrer đã đến theo dạng cho mượn bên cạnh các cầu thủ nước ngoài như Tata Martino. Tuy vậy, sự xuất hiện của Redondo đã thực sự đưa Tenerife trên con đường tới thành công.

 

Mọi ánh mắt đều đổ dồn về tiền vệ trẻ người Argentina, không chỉ bởi mái tóc nâu quyến rũ buông xuống vai. Redondo là người sở hữu phẩm chất đặc sệt của một cầu thủ số 5 nhưng không phải theo quan niệm truyền thống của Argentina. Ở Argentina, phần lớn mọi người tin rằng định nghĩa một cầu thủ số 5 có thể được tóm tắt bằng sự xung đột giữa mạnh mẽ, quyết liệt, trực diện và tính sáng tạo.

 

Tuy vậy màn trình diễn của Redondo ở Tenerife là sự pha trộn của cả hai. Ông là một người khai quật không gian, tạo ra những khoảng trống trên sân bằng một động tác hay một cú đánh gót tinh quái. Redondo lướt đi trên sân, sự tinh tế đan xen tinh thần mạnh mẽ và quyết liệt. Trong một cuộc đối đầu với Osasuna, thậm chí ông đã lao vào ẩu đả với đối thủ.

 

Thế nhưng, dù đã đầu tư khá nghiêm túc nhưng Tenerife không thể vượt lên nhóm nửa trên bảng xếp hạng. Điểm sáng duy nhất trong mùa giải tiếp theo chính là chiến thắng Real Madrid trong ngày cuối cùng của mùa giải khiến Los Blancos mất chức vô địch. Sau đó, Solari bị sa thải và Jorge Valdano là người thay thế.

 

Sự xuất hiện của danh thủ người Argentina đã mang tới những tín hiệu tích cực ngay lập tức, Tenerife thoát khỏi cảnh xuống hạng trong gang tấc. Tuy vậy mùa giải tiếp theo mới thực sự đáng nói khi đội bóng xứ đảo Canary bất ngờ giành vị trí thứ 5 và được tham dự UEFA Cup. Redondo chính là miếng chốt của hàng tiền vệ cơ động và mạnh mẽ của Tenerife. 

 

“Nếu có một điều mà tôi phải nói với cậu ấy thì cậu ấy là một trong vài cầu thủ có thể dùng đôi chân thực hiện những điều mà họ nghĩ trong đầu. Cậu ấy là cầu thủ duy nhất mà tôi luôn muốn có trong đội của mình”, Valdano sau này thừa nhận.

 

3. Sau đó không có gì ngạc nhiên khi Valdano mang theo Redondo tới Real Madrid vào mùa hè năm 1994 khi ông nhận công việc HLV trưởng Real Madrid. Số 6 mới của Los Blancos lập tức trở thành cầu thủ được yêu mến ở sân Santiago Bernabéu. Phong cách thi đấu của Redondo hoàn toàn đẳng cấp và tinh tế còn tài năng của ông thì phải nói là kinh điển, gần như mang phẩm chất của hoàng gia. Điều đó cộng với ngoại hình như một ngôi sao điện ảnh khiến Diego Simeone từng gọi người đồng đội ở đội tuyển của mình là El Principe (Hoàng tử). Đó là một biệt danh quá phù hợp với Redondo.

 

Và Real Madrid đã giành danh hiệu ngay trong mùa giải đầu tiên của Valdano. Iván Zamoráno và Michael Laudrup là những người được hưởng lợi từ nhãn quan và sự chính xác của Redondo trong vai trò tiền vệ lùi sâu. Ông trải lòng với nhà báo Diego Berlinsky về vị trí thi đấu của mình: “Tôi thích thi đấu ở đó. Đây là vị trí mà nhãn quan của bạn đóng vai trò vô cùng quan trọng cho đội bóng và lối chơi. Có những lúc bạn phải chậm lại và những lúc khác thì phải đẩy nhanh tốc độ. Vị trí số 5 mang tới sự cân bằng trong phòng ngự cho đội bóng và góp phần xây dựng lối chơi. Đây chính là vị trí mang tính then chốt”.

 

Thế nhưng như vậy là chưa đủ. Champions League vẫn là danh hiệu lảng tránh họ suốt 3 thập kỷ. Dù gặt hái thành công ở trong nước nhưng Valdano không đem tới được màn trình diễn thuyết phục ở đấu trường châu Âu, do đó ông phải rời đi ngay giữa mùa giải. Người kế nhiệm ông, Fabio Capello cũng gặp khó khăn tương tự dù giành thêm một LaLiga nữa. Thời điểm đầu mùa giải 1997/1998, hình ảnh của Real Madrid bị xuống cấp. Vì sao một CLB gắn liền với thành công lại chật vật trong việc giành Champions League đến thế?

 

Đó cũng là câu hỏi luẩn quẩn trong đầu Redondo. Ông là trụ cột trong đội hình của Capello, chiến lược gia người Italy mô tả Redondo là cầu thủ “hoàn hảo về mặt chiến thuật”. Tuy nhiên một cánh én không thể làm nên mùa xuân. Trong khi Real Madrid sa sút ở sân khấu vĩ đại nhất thì AC Milan dưới thời chủ tịch Silvio Berlusconi tiến về trước như vũ bão. Gã khổng lồ bóng đá Italy khi đó đã giành 5 European Cup trong khi với Real Madrid là 6. Ngôi vị bá chủ của Los Blancos đang bị đe dọa.

 

Thật sự đúng như vậy, HLV trưởng Jupp Heynckes - người tiếp theo ngồi vào ghế HLV trưởng - gần như đã bị sa thải ngay cả khi ông giúp đội bóng lần lượt vượt qua Bayer Leverkusen và Borussia Dortmund ở vòng đấu loại trực tiếp. Trong trận bán kết lượt đi trước Dortmund, Redondo thi đấu xuất sắc và là nguồn cảm hứng giúp Real Madrid giành chiến thắng 2-0.

 

Thế nhưng bước vào trận chung kết, đối thủ Juventus gần như mạnh hơn Real Madrid ở mọi mặt: các cầu thủ giỏi hơn, chiến thuật tốt hơn, HLV giỏi hơn. Buổi đêm trước trận chung kết ở Amsterdam 1 ngày, các cầu thủ Los Blancos đã thức đến 4 giờ sáng, ngồi ở sảnh khách sạn để nói chuyện. Họ tự thuyết phục bản thân rằng mình không sợ, họ đã sẵn sàng biến một mùa giải thảm họa trở thành vinh quang.

 

Đội trưởng Manolo Sanchís sau này thừa nhận trên ESPN: “Trận chung kết Champions League 1998 có lẽ là trận đấu quan trọng nhất lịch sử Real Madrid. Điều đó không có nghĩa là các trận chung kết khác không quan trọng nhưng khi ấy CLB đã chờ đợi suốt 32 năm. Cơn khát danh hiệu ngày càng tăng lên trong lòng người hâm mộ, các cầu thủ và CLB. Bạn có thể tưởng tượng được khát khao của chúng tôi khi ngày hôm đó tới”.

 

Trong trận chung kết trên sân Amsterdam Arena, Redondo đối đầu một thử thách có lẽ là lớn nhất. Đối thủ trực tiếp của ông là Zinedine Zidane. Trong hiệp đấu đầu tiên, tiền vệ Argentina phải vất vả để khắc chế Zidane khi danh thủ người Pháp sử dụng toàn bộ năng lực của mình.

 

Nhưng dần dần, Redondo cũng kiềm tỏa được tiền vệ tấn công của đối thủ. Khi sự tự tin của Zidane suy giảm, quyết tâm của Real Madrid tăng lên. 67 phút trôi qua, Predrag Mijatović đã ghi bàn thắng duy nhất đưa Real Madrid đến miền đất hứa.

 

Nửa triệu người đã đổ ra đường phố Madrid để ăn mừng. Đêm hôm đó, chủ tịch Lorenzo Sanz đã hoàn thành lời hứa của mình khi được bầu làm chủ tịch năm 1995 là giúp đội bóng vô địch Champions League. Đó cũng là câu trả lời cho rất nhiều tiền bạc đổ vào thị trường để mang về những Roberto Carlos, Clarence Seedorf và Davor Šuker. Đội bóng hoàng gia Tây Ban Nha đã lấy lại vị thế của mình sau hàng thập kỷ khát khao và xung đột. Trong đó, Redondo là trung tâm của thành công.

 

Tuy vậy, ngay sau khi giúp đội bóng lên ngôi tại Champions League, Heynckes rời CLB. Người thay thế ông, José Antonio Camacho, bị sa thải sau chưa đầy 1 tháng vì mâu thuẫn với chủ tịch. Guus Hiddink tới tiếp quản một tập thê đang trở nên tự mãn và rệu rã.

 

Tháng 2 năm 1999, chiến lược gia Hà Lan cũng phải ra đi sau khi công khai chỉ trích sự thiếu nỗ lực của những ngôi sao bướng bỉnh trong đội. Trong cuốn sách Toshack’s Way, HLV tạm quyền John Toshack tiết lộ: “Khi tôi tới vào cuối tháng 2, đó là khoảng thời gian rất khó khăn. Các cầu thủ hoàn toàn không có động lực. Trong đội có tình trạng khó chịu chung do một vài quả táo thối gây ra. Điều đó là đủ để kéo đội bóng đi xuống. Đa số bọn họ tập luyện không đủ chăm chỉ và không hề đủ thể lực”.

 

Toshack đã đánh thẳng vào lòng tự tôn của các cầu thủ. Hiệu quả đã tới, cuối mùa giải đó đoàn quân của HLV người Xứ Wales kết thúc ở vị trí thứ 2 LaLiga. Mùa hè ấy, ông rời khỏi đội cũng vì mâu thuẫn với chủ tịch. Một người ra đi và một HLV tạm quyền khác lại được thuê.

 

4. Vicente del Bosque điềm tĩnh và hiền lành, một người mà Sanz có thể dễ dàng chỉ đạo. Sự xuất hiện của Del Bosque đảm bảo cho CLB không có sóng gió hậu trường. Và chiến lược gia người Tây Ban Nha chọn Redondo là chìa khóa cho nỗ lực tái thiết của mình. “Redondo là cầu thủ có cá tính nhất”, Del Bosque sau này tiết lộ như vậy. Ông gọi cậu học trò của mình là “cầu thủ bóng đá truyền cảm hứng, một người thống trị trung tâm sân bóng”.

 

Tuy nhiên, cá tính là không đủ để giúp Real Madrid giành vinh quang một lần nữa. Đội bóng cần bổ sung sức mạnh. Nicolas Anelka, Michel Salgado, Ivan Hélguera và Steve McManaman là những cái tên đáng chú ý đến trong kỳ chuyển nhượng năm đó.

 

Nhưng bất chấp những nỗ lực tái tạo phòng thay đồ của Del Bosque, kết quả tích cực vẫn chưa đến. Tới giai đoạn Giáng sinh, Real Madrid khi đó phải nhận những thất bại đáng xấu hổ trên sân nhà trước Valencia và Atletico Madrid. Tại Champions League, đội bóng cũng chật vật vượt qua vòng bảng. Khi những lá thăm đưa họ đối đầu Manchester United ở vòng tứ kết, đa số các Madridista đều nghĩ tới viễn cảnh của một năm đau khổ nữa. Kết quả hòa không bàn thắng ở lượt đi càng làm tăng thêm nỗi sợ. Một số nhà cái còn đặt tỷ lệ cược 66-1 cho việc Real Madrid đi tiếp.

 

Thế nhưng lịch sử đôi khi được tạo nên chỉ bởi một khoảnh khắc. Và lịch sử được tạo ra ở trận tứ kết lượt về trên sân Old Trafford ấy. Có lẽ tất cả đều biết nó là gì. Bạn có đang tưởng tượng ra hình ảnh Redondo chạy tới sát đường biên ở phút 52? Bạn có đang tưởng tượng ra Henning Berg đang chạy tới áp sát để thu hẹp không gian? Và lần đầu tiên trong trận đấu đó, số 6 của Real Madrid không có khoảng trống để di chuyển.

Những gì xảy ra tiếp theo một phần là bản năng, đúng như vậy. Tuy nhiên chúng cũng khắc họa nên những điểm mạnh rực rỡ nhất của Redondo: khả năng định vị vô song và kỹ thuật tuyệt vời, sự ngạo nghễ và dũng khí ngút trời. Những từ ngữ không thể nào đủ để mô tả về cú đánh gót tuyệt diệu ấy. Nếu có một khoảnh khắc từ một cầu thủ trong một trận đấu có thể mô tả toàn bộ đặc tính của CLB thì chính là đây.

Trong một khoảnh khắc xuất sắc, Redondo đã nhắc cho cả thế giới biết ông và Real Madrid là ai. Toàn bộ sân vận động đều phát cuồng khi ông chạy tới đường biên ngang và căng ngang thông minh cho Raúl. Chỉ trong một đêm, những khoảnh khắc vĩ đại nhất của bóng đá được ghi lại trong một pha bóng.

 

Vòng bán kết trước 95.000 cổ động viên trên sân Bernabéu, Real Madrid đối đầu đội bóng đã ghi 8 bàn vào lưới họ ở vòng bảng: Bayern Munich.

. 

Phút thứ 4, McManaman nhận bóng ở giữa sân và chuyền cho Raúl. Redondo khi đó thoáng thấy Anelka đã thoát khỏi hàng phòng ngự Bayern liền lập tức ra hiệu cho đồng đội chuyền bóng. Raúl tuân lệnh, Redondo kiến tạo và Real Madrid vươn lên dẫn trước. Sau đó, một bàn phản lưới nhà của Jens Jeremies giúp đội bóng hoàng gia Tây Ban Nha có lợi thế khoảng cách 2 bàn trước trận lượt về. Trong màn tái đấu trên sân Olympiastadion, dù Carsten Jancker và Élber đã ghi bàn nhưng Bayern Munich vẫn phải dừng bước khi Anelka tiếp tục lập công.

 

Sau 2 năm Real Madrid lại một lần nữa lọt vào chung kết Champions League. Valencia là rào cản cuối cùng. Họ trẻ hơn, sung sức hơn, có phong độ tốt hơn cộng thêm một Gaizka Mendieta đang trên đường trở thành Tiền vệ xuất sắc nhất năm của UEFA. Thế nhưng Real Madrid vẫn còn Redondo ở đó.
 

 

Trong một buổi tối ấm áp ở Paris, một trong những trận chung kết một chiều nhất lịch sử Champions League đã diễn ra. Valencia hoàn toàn bất lực trước những cái đầu khôn ngoan bên phía đối thủ. Real Madrid lần thứ 8 vô địch đấu trường C1/Champions League sau 3 bàn thắng của Fernando Morientes, McManaman và Raúl.

 

Thế nhưng đây cũng là những thời khắc cuối cùng của Redondo trong màu áo Los Blancos. Trong cuộc tranh cử chức chủ tịch CLB giữa Sanz và Florentino Pérez, Redondo thể hiện sử ủng hộ cho Sanz. Và Pérez thắng cử. Kỷ nguyên Galácticos ở CLB được mở ra. Người mới đến sẽ phải có những cầu thủ cũ ra đi, và Redondo - một người ủng hộ Sanz - không tránh khỏi số phận này.

 

Ngôi sao người Argentina công khai tuyên bố: “Real là ngôi nhà của tôi và nó phụ thuộc vào tôi. Tôi không thấy có lý do để mong muốn điều gì khác. Nếu Real không muốn tôi, rõ ràng có một cách là họ phải loại bỏ tôi”. Los Blancos thậm chí còn cố gắng điều hướng quan điểm việc Redondo ra đi là mong muốn của ông. Thế nhưng người hâm mộ Real hiểu hơn ai hết.

 

Tuy vậy, Redondo chưa bao giờ rời Madrid hết. Và ông sẽ không bao giờ rời đi. Sự thanh lịch và tinh tế của ông vẫn còn vương lại trên những hành lang của sân Bernabéu. Uy danh và sức hút của ông vẫn còn đó, di sản của anh luôn được nhớ tới mỗi khi đội bóng có một bản hợp đồng đẳng cấp thế giới, mỗi khi đội bóng về nhất hay một người đội trưởng Real nâng cao chiếc cúp bạc Champions League.

 

Di sản của Redondo nằm trong trái tim, tâm trí và phòng truyền thống của Real Madrid.