Federico Gatti: Từ gã thợ xây đến người hùng của Juventus

Ít người biết, trước khi bén duyên với sự nghiệp quần đùi áo số, Federico Gatti từng phải lăn lộn bên ngoài xã hội để mưu sinh bằng những công việc vất vả. Khi thì lau cửa sổ tại những tòa nhà cao ốc, khi thì làm thợ xây dựng bên ngoài công trường. 

Cũng bởi lẽ đó, nên dù mới 25 tuổi thế nhưng chàng trai người Italia đã trông già dặn hơn so với những đồng đội cùng trang lứa. Tuy vậy, chưa bao giờ ngọn lửa đam mê bóng đá vụt tắt trong con người của Gatti. Sau những giờ lao động nặng nhọc, Gatti tìm thấy niềm vui khi chơi bóng trên những mặt sân lầy lội tại Rivoli – một thị trấn nhỏ nằm ở phía Tây thành phố phố Turin – khu vực thường xuyên xuất hiện sương mù quanh năm.

Gatti là một người Turin chính gốc, với phần lớn người thân trong gia đình là CĐV nhiệt thành của Torino. Hồi nhỏ, khi biết cậu nhóc Gatti ước mơ trở thành một cầu thủ chuyên nghiệp, bố mẹ cậu đã mong muốn một ngày đứa con trai của mình sẽ khoác lên mình màu áo của Torino. Bản thân Gatti cũng gia nhập lò đào tạo trẻ của Torino khi mới lên 7 tuổi, thế nhưng sự nghiệp không được thăng tiến như kỳ vọng. Đến năm 15 tuổi, Gatti gần như bị thải loại khỏi Torino, buộc phải chuyển đến Alessandria – đội bóng từng chơi tại Serie A trong một vài mùa giải trước thế chiến thế giới lần thứ nhất, tuy nhiên đã biến mất trong bản đồ bóng đá chuyên nghiệp Italia thời điểm Gatti gia nhập. Alessandria khi ấy gần như là một đội bóng bán chuyên với phần lớn cầu thủ nghiệp dư. Đến tháng 2/2015, Gatti được trao cơ hội ra mắt đội 1 của Alessandria, lúc này đang thi đấu tại giải Promozione (được xem là giải hạng 6 của bóng đá Italia). 

Và trong vài năm tiếp theo, Gatti lang bạt đến rất nhiều đội bóng khác nhau, tới những nơi mà thậm chí chẳng có mấy người biết đến tên tuổi. Từ Pavarolo, Saluzzo, Verbania cho đến Pro Patria. Tuy nhiên, nghị lực và ý chí vươn lên đáng khâm phục ấy dần được đền đáp qua năm tháng. Từ những giải bán chuyên, dần dần Gatti đặt chân lên Serie D, Serie C, để rồi chính thức khoác áo Frosinone tại Serie B vào mùa hè 2021 thông qua một bản hợp đồng có thời hạn 4 năm. Để rồi chuyến hành trình cảm xúc được mô tả như chuyện cổ tích ấy chưa dừng lại khi gã khổng lồ của bóng đá Italia là Juventus chính thức đàm phán và quyết định chiêu mộ trung vệ này vào tháng 1/2022 với mức giá 7,5 triệu euro + 2,5 triệu euro phụ phí. Tính ra, Frosinone chỉ mất vỏn vẹn 250.000 euro để mua Gatti từ Pro Patria, nhưng có thể thu về số tiền gấp 40 lần khoản đầu tư đó chỉ sau 6 tháng ngắn ngủi. 

Việc Juventus ký hợp đồng với Gatti là một thông tin gây sốc với đại gia đình của chàng trai sinh năm 1998. Cảm xúc ấy vẫn lâng lâng trong ngày Gatti trở lại quê nhà, cùng gia đình của mình đến đại bản doanh của Bianconeri để ký kết hợp đồng. Tuy vậy, đây không phải là một quyết định vội vàng của giới thượng tầng Juventus, với người đứng đầu là Andrea Agnelli. Bàn luận về điều ngày, HLV trưởng của Torino là Ivan Juric đã nói với giọng điệu đầy trách cứ: “Khi tôi đề xuất một cầu thủ phù hợp trong suốt một quãng thời gian dài, BLĐ Torino nên tin tưởng và đem cậu ấy về đây. Juventus đã quá nhanh trong thương vụ này. Rất rõ ràng, tôi cảm thấy thất vọng khi để vụt mất Gatti. Khi tôi xuất hiện tại nhà riêng của cậu ấy ở Nonno, Gatti vừa hoàn thành kiểm tra y tế với Juventus. Và giờ cậu ấy đã là người của họ. Có lẽ chúng tôi cần phải xem lại quy trình chuyển nhượng của đội bóng. Không phải lúc nào những cầu thủ chất lượng với mức giá hợp lý như vậy cũng xuất hiện trên thị trường chuyển nhượng”.

Hành trình thăng tiến của Gatti khiến chúng ta gợi nhớ đến Moreno Torricelli – một người cũng từng có xuất phát điểm là công nhân trong nhà máy sản xuất nội thất, gây chú ý mạnh trong một trận giao hữu giữa đội bóng bán chuyên Caratese và Juventus diễn ra vào năm 1992. Sau khi trận đấu kết thúc, HLV huyền thoại Giovanni Trapattoni của Juventus đã tiến đến và hỏi Torricelli rằng: “Liệu cậu có muốn đến tập luyện cùng chúng tôi trong giai đoạn chuẩn bị tiền mùa giải này không?”. Roberto Baggio đã đặt biệt danh cho Torricelli là Geppetto, theo tên bác thợ mộc trong tác phẩm “Cuộc phiêu lưu của Pinocchio”. Phần còn lại chính là lịch sử.

Chỉ sau vài buổi tập ngắn ngủi, Torricelli có được bản hợp đồng dài hạn với Juventus. Để rồi sau khi mùa giải 1992/1993 kết thúc, Torricelli là thành viên trong đội hình vô địch UEFA Cup, trước khi tiếp tục giành được vô số danh hiệu cao quý trong sự nghiệp với 3 chức vô địch Serie A, 2 Cúp quốc gia Italia, 1 Champions League, 1 Fifa Club World Cup. Thi đấu ấn tượng tại Juventus, Torricelli cũng tự mở ra cánh cửa được chơi bóng trong màu áo ĐTQG. Ông là thành viên của ĐT Italia tham dự Euro 1996 và World Cup 1998.

So với Torricelli, quá trình tiến bộ của Gatti có phần thực tế hơn. Anh không đi “trực thăng lên thẳng” như bậc tiền bối. Guido Angelozzi, giám đốc thể thao của Frosinone là người trực tiếp đứng ra đàm phán với Juventus trong thương vụ Gatti, đã lên tiếng tâng bốc cầu thủ của mình trong buổi gặp gỡ đối tác: “Federico sở hữu tinh thần của Giorgio Chiellini và tư duy chơi bóng của Leonardo Bonucci”. Sự cường điệu đó có tác dụng khi cuối cùng Juventus chấp nhận yêu cầu về mặt chuyển nhượng, thậm chí còn hào phóng để Frosinone mượn Gatti trong phần còn lại của mùa giải 2021/2022. Cuối mùa giải năm đó, Gatti nhận danh hiệu cầu thủ trẻ xuất sắc nhất Serie B.

Khi Gatti lần đầu tiên xuất hiện trên sân tập của đội bóng mới, Chiellini đã tiến đến và chào hỏi thân mật với câu nói: “Đây là người thừa kế của tôi”. Biểu cảm của Chiellini không mới, bởi trước Gatti thì những Cristian Romero, Matthijs de Ligt hay Merih Demiral cũng từng nhận được lời khen tương tự. Và cho đến thời điểm hiện tại, những trung vệ đó đều đã bị bán để để cân bằng ngân sách tài chính sau đại dịch Covid-19.  

Cách đây 2 tuần, khi đội chủ nhà Monza gỡ hòa 1-1 ỏ phút bù giờ, viễn cảnh Juventus đánh rơi 2 điểm tại Brianteo đã hiển hiện ngay trước mắt. Thế nhưng Gatti đã sắm vai người hùng với bàn thắng quyết định khi trận đấu chỉ còn được tính bằng giây. Đó là một khoảnh khắc sẽ được khắc ghi trong trái tim của các Juventini nếu như đội bóng con cưng của họ trở thành nhà vô địch Serie A vào tháng 5/2024. Phát biểu trước truyền thông sau bàn thắng quý như vàng ấy, Gatti dù vẫn thở hổn hển vì mệt nhưng không giấu nổi sự xúc động: “Tôi có thể nói gì đây? Tôi chẳng biết nữa. Thật là một cảm giác tuyệt vời khi ghi được một bàn thắng quan trọng như vậy cho đội bóng”. 

Để rồi trong trận đấu quan trọng với nhà đương kim vô địch Napoli, Gatti tiếp tục tỏa sáng với pha lập công duy nhất để giữ 3 điểm trọn vẹn ở lại SVĐ Allianz. Người hâm mộ hát vang tên anh trên khắp các khán đài. Họ gọi anh là Gatti-gol. Một cầu thủ có xuất thân cực kỳ khiêm tốn, từng chơi cho những đội bóng kém danh tiếng, đã đánh đầu ghi bàn để đưa Juventus trở lại ngôi đầu tại Serie A (trước khi Inter Milan đá). Xét trong 5 giải vô địch hàng đầu Châu Âu, chỉ có Alex Grimaldo (7 bàn), Jeremie Frimpong và Robin Gosens (4 bàn) là những hậu vệ ghi nhiều bàn thắng hơn Gatti ở thời điểm hiện tại. 

Có thể nói sự chắc chắn của hàng phòng ngự đang là chìa khóa thành công của Juventus ở đấu trường quốc nội. Federico Chiesa đã không ghi bàn kể từ tháng 9, nhưng ít ra còn đỡ ngán ngẩm hơn Moise Kean – tiền đạo chưa thể mở tài khoản trong mùa giải mới. Dusan Vlahovic sút trượt một quả 11m trong trận gặp Monza và bỏ lỡ một cơ hội ngon ăn trong trận gặp Napoli. Trong khi đó, Arkadiusz Milik cũng không còn hiệu quả như phiên bản của chính anh ở giai đoạn này năm ngoái.

May mắn cho HLV Massimiliano Allegri khi các hậu vệ của chiến lược gia người Italia đang làm tốt thay phần việc của các tiền đạo. Có đến 5/8 bàn thắng gần nhất của Juventus được ghi bởi các hậu vệ. Từ Bremer, Daniele Rugani, Andrea Cambiaso cho đến Gatti. Cũng chính hàng thủ ấy đã giữ sạch lưới tổng cộng 9/15 trận. Thống kê cho thấy, Juventus là đội bóng phải chịu số pha dứt điểm về khung thành ít nhất trong 5 giải vô địch quốc gia hàng đầu Châu Âu. Họ nhận 9 bàn thua tại Serie A 2023/2024 nhưng có đến 5 bàn thua xuất phát từ các tình huống bên ngoài vòng cấm. 

Ngoại trừ thất bại bạc nhược 2-4 trước Sassuolo diễn ra vào ngày 23/09/2023, có thể nói hàng thủ Juventus đã chơi rất tốt. Trong chuyến làm khách tới SVĐ Mapei ngày hôm đó, thủ thành Wojciech Szczesny đã mắc sai lầm nghiêm trọng, còn Gatti cũng báo hại đội nhà bằng một pha phản lưới ngớ ngẩn. Tuy vậy, cả hai đã lấy lại được sự chắc chắn của mình trong các trận đấu tiếp theo. Szczesny đã có nhiều pha cứu thua phi thường ở hai cuộc đại chiến với AC Milan và Napoli, dù trước mặt thủ thành người Ba Lan là những chân sút đầy kinh nghiệm như Olivier Giroud hay Giovanni Di Lorenzo.

Còn với Gatti, chỉ đơn giản là anh đang được tận hưởng thứ bóng đá đỉnh cao đầy cảm xúc. Ngay cả khi bỏ tiền chiêu mộ “gã thợ xây” này về đội, HLV Allegri cũng khó có thể ngờ rằng anh lại trở thành “kép chính” ở trung tâm hàng thủ trong mùa giải thứ 2 của mình tại Turin. Mùa trước, Gatti có 16 trận đá chính tại Serie A. Còn giờ đây anh đã có 12 lần đá chính khi giai đoạn lượt đi còn chưa kết thúc. Đó là một sự tiến bộ đáng ghi nhận của “gã thợ xây” vùng Rivoli.

Theo James Horncastle, The Athletic.