Erling Haaland: Ít tham gia vào lối chơi chung, nhưng có quan trọng khi vẫn ghi bàn đều?

Một thống kê đáng kinh ngạc đã xuất hiện sau chiến thắng mở màn Premier League của Manchester City trước Chelsea: Erling Haaland trở thành cầu thủ đầu tiên chỉ hoàn thành… 3 đường chuyền trong suốt 90 phút thi đấu dưới thời Pep Guardiola – HLV đề cao triết lý kiểm soát bóng. Bạn không đọc nhầm đâu, chỉ 3 đường chuyền.

Thông số này đã làm dấy lên cuộc tranh luận không có hồi kết kể từ khi Haaland cập bến Man City vào năm 2022. Liệu một tiền đạo có thể được coi là đẳng cấp thế giới, nếu anh ta hiếm khi chạm bóng?

Haaland đã bị soi xét – nhất là trong thời gian gần đây – vì có số lần chạm bóng trung bình rất thấp trong các trận đấu. Thực tế, số lần chạm bóng của anh đang là thấp nhất trong số bất cứ cầu thủ nào ghi được 3 bàn trở lên ở 5 giải đấu hàng đầu châu Âu kể từ đầu mùa trước. Tuy nhiên, số bàn thắng của anh lại khiến người ta phải sửng sốt.

Cụ thể, sau khi Haaland ghi thêm 3 bàn vào lưới West Ham tại vòng 3, số lần lập hat-trick trung bình của anh đã lên đến con số 1 lần/9,7 trận, dù tiền đạo người Na Uy chỉ có 6 lần chạm bóng cho mỗi pha dứt điểm – thấp nhất châu Âu.

Anh hiện đã ghi nhiều hat-trick ở Premier League hơn Wayne Rooney, đồng thời ngang bằng với Thierry Henry, Michael Owen và Harry Kane. Anh cần 4 cú hat-trick nữa để vượt qua kỷ lục 12 lần của Sergio Aguero, một điều chắc chắn chỉ là vấn đề thời gian. Còn ở mùa giải này, anh đang có cơ hội trở thành cầu thủ đầu tiên sau Henry năm 2004 giành Chiếc giày Vàng 3 năm liên tiếp.

Tất cả điều này đến từ một cầu thủ mà theo lời của Roy Keane, thường chơi như một “cầu thủ hạng Ba” bên ngoài vòng cấm. “Cách chơi tổng thể của cậu ấy rất tệ. Cậu ấy cần cải thiện điều đó”, Keane nói khi Man City hòa 0-0 với Arsenal vào tháng 3 năm ngoái. Câu hỏi đặt ra là, liệu điều đó có thực sự quan trọng?

Và nếu Haaland – cỗ máy ghi bàn hiệu quả nhất thời hiện đại – không đáp ứng được hình mẫu (hay đúng hơn là quan điểm lãng mạn về một số 9 hoàn hảo), thì ai đáp ứng được?

Những quan điểm về một tiền đạo mẫu mực thường rất khác nhau dù suy cho cùng, vẻ đẹp luôn nằm trong mắt người xem. Mặc dù vậy, hầu hết các miêu tả của các HLV, chuyên gia cho đến khán giả đều đề cập đến những điểm mạnh mà Haaland sở hữu. Theo nghĩa đó, anh là một cuốn sách giáo khoa bóng đá đúng nghĩa.

Mạnh mẽ, thể lực tốt, nhanh nhẹn, di chuyển trực diện và có mục đích, tích cực pressing, thông minh trong các tình huống không chiến và cực kỳ nguy hiểm trước khung thành. Thậm chí, Haaland còn nguy hiểm hơn nữa trong vòng 5m50.  

Jamie Redknapp tin rằng Haaland đã “đưa các tiền đạo trở lại thời thượng”. Hãy thử so sánh anh với Ollie Watkins (Aston Villa), một cầu thủ nổi bật khác trong mùa giải 23/24 để thấy lời khẳng định này hoàn toàn chính xác.

Watkins giành giải thưởng “Cầu thủ kiến tạo của năm" của Premier League với 13 pha kiến tạo. Trong khi đó, Haaland giành Chiếc giày Vàng khi vượt qua mọi đối thủ ít nhất 5 bàn thắng.

Kể từ đầu mùa giải 23/24

Trong hệ thống linh hoạt của Unai Emery, Watkins được khuyến khích lùi sâu để tham gia vào lối chơi của đội, nhưng lại ghi ít hơn người đồng nghiệp bên phía Manchester City 8 bàn. Tiền đạo người Anh cũng tạo ra ít bàn thắng kỳ vọng (xG) và pha dứt điểm trúng đích hơn. Ngoài ra, tỷ lệ chạm bóng trong vòng cấm và buộc đối phương mất bóng từ sân nhà cũng thấp hơn.

Ngay cả những tiền đạo “hợp thời” nhất – ngoại trừ Kane, người đã ghi 36 bàn tại Bundesliga cho Bayern Munich năm ngoái – cũng không thể sánh kịp với tỷ lệ ghi bàn khủng khiếp của Haaland. Điểm khác biệt chính của Haaland – ngoài những bàn thắng – là kỷ luật vị trí của anh. Tiền đạo người Na Uy được cho phép tránh xa các tình huống phát triển bóng để trở thành tay săn bàn xuất sắc nhất.

“Công việc của tôi không giống như Rodri – kiểm soát trận đấu. Việc của tôi là ở trong vòng cấm và kết thúc các đợt tấn công,” Haaland chia sẻ với Sky Sports ở tuần đầu tiên của mùa giải này. “Tôi có cần tham gia nhiều hơn vào các đợt lên bóng không? Câu hỏi đắt giá đấy.”

Những bằng chứng gần đây cho thấy điều đó là không cần.

Không nhiều tiền đạo sở hữu sự đáng sợ như Haaland. Sự hiện diện của anh đã đủ để làm các hậu vệ - dù là cứng rắn nhất – lo lắng và bất an. Các đội bóng phải thích nghi với mối đe dọa từ những gì anh có thể làm, trước khi anh thực sự làm bất cứ điều gì.

Kể từ đầu mùa giải 23/24

Guardiola cũng tôn trọng một điều rằng Haaland là một con quái vật trong vòng cấm, nhưng hiếm khi là một cầu thủ đẳng cấp ngoài vòng cấm. Anh cũng không cần phải như vậy. Hồi tháng 5, Haaland đã nhắc nhở những người hoài nghi anh về một khía cạnh quan trọng trong lối chơi của mình.

“Cuối cùng, tôi đã có thể chơi bóng đá mà không cần chạm bóng,” anh nói. “Bạn có thể làm điều đó bằng các pha di chuyển, tâm lý và sự nhận thức. Thu hút các trung vệ ra khỏi vị trí bằng một pha di chuyển là việc khó khăn, nhưng đó là công việc của tôi.”

Haaland nói đúng. Thay vì thất vọng vì không có bóng và lùi sâu hơn ở những vị trí không thể ghi bàn – điều mà người hâm mộ ĐT Anh đã chỉ trích Kane vì làm như vậy tại EURO 2024 – Haaland chờ đợi. Anh trì hoãn, lẩn khuất, giả vờ như không quan tâm. Để rồi khi thời điểm thích hợp đến, anh bùng nổ.

Đó là một nghệ thuật mà ít người thực sự đánh giá cao. Đó là khả năng của một cầu thủ có thể trừng phạt bất kỳ đội bóng nào dám nghi ngờ khả năng ghi bàn của mình, ngay cả khi anh dành phần lớn thời gian trận đấu trong trạng thái vô hình.

“Cách di chuyển của cậu ấy rất thông minh,” Micah Richards đã nói gần đây trên Saturday Night Football. “Tốc độ mà cậu ấy thực hiện mọi thứ khiến việc phòng thủ trở nên rất khó khăn. Một khi bạn phải lao vào cuộc đua với cậu ấy, mọi thứ coi như xong.”

Mùa này, Haaland đã trở nên sắc bén hơn bao giờ hết với hiệu suất tàn nhẫn: 7 bàn thắng từ xG 3,77. Dễ hiểu khi Guardiola cũng tỏ ra ấn tượng. “Tôi thích khi cậu ấy di chuyển nhiều. Tôi thích khi cậu ấy pressing như một con thú," nhà cầm quân 53 tuổi nói sau khi đánh bại West Ham.

“Không hậu vệ nào có thể ngăn cản cậu ấy, thậm chí ngay cả khi có súng. Cậu ấy quá nhanh, quá mạnh mẽ.”

Tại sao khán giả lại thách thức lối chơi gần như hoàn hảo của Man City? Họ đã thắng 19, hòa 3 trong 22 trận đấu Premier League vào năm 2024. Và Haaland là trung tâm của một công thức đáng sợ như vậy.

Nói một cách đơn giản, hãy để Haaland chơi phía trên những cầu thủ giàu kỹ thuật và anh sẽ làm phần còn lại. Đội hình của City đầy rẫy những “ảo thuật gia”, những người thi đấu để phục vụ anh. Điều đáng nói ở chỗ, Haaland là cầu thủ duy nhất được coi là tiền đạo trên website chính thức của CLB. Sự độc đáo của anh xứng đáng với một danh mục riêng.

“Những gì chúng tôi cần là đội bóng chơi tốt hơn nữa để đưa cho Haaland nhiều bóng hơn trong khu vực 1/3 cuối sân,” Guardiola nói cuối tuần trước. “Với Rico Lewis, Kevin De Bruyne, Ilkay Gundogan, Bernardo Silva và James McAtee, chúng tôi sẽ tạo ra những tình huống như thế vì họ là những chuyên gia trong không gian hẹp.” Thậm chí, Guardiola còn chưa thêm Phil Foden, Jeremy Doku, Savinho và Jack Grealish vào danh sách đó.

Liệu việc tập trung vào giai đoạn trước khi ghi bàn có thực sự có lợi cho Haaland? Hay điều đó chỉ làm phức tạp hóa thêm một quá trình vốn đã cực kỳ trơn tru? “Cậu ấy đang chơi tốt hơn rất nhiều ở mọi khía cạnh,” Guardiola nói thêm. “Cậu ấy thường ở lại sau buổi tập khoảng 20 phút hoặc nửa tiếng. Tôi rất hài lòng về cậu ấy.”

Haaland là một cầu thủ rất giỏi trước đó. Thật đáng sợ khi nghĩ rằng giờ đây anh còn có thể giỏi hơn nữa.

Theo Sky Sports