Emmanuel Petit: Dang dở hai nửa thành London

Nhìn lại cuộc đời Emmanuel Petit cho tới lúc này dễ thấy cứ như thể 46 năm cuộc sống của anh luôn chấp chới ở giữa những lằn ranh mong manh. Tiền vệ hào hoa sinh năm 1970 chỉ đứng mấp mé nơi cánh cửa ngôi đền của những huyền thoại Arsenal, bởi bất chấp những đóng góp to lớn, anh cũng chỉ cống hiến ở Highbury ngót nghét 3 mùa, sau đó dành vài năm cuối sự nghiệp trong màu áo xanh của The Blues.
Thậm chí, đã có lúc cựu cầu thủ người Pháp bấp bênh trên hai mảnh số phận, một bên là sự nghiệp huy hoàng, cuộc sống xa hoa, một bên là chứng trầm cảm gây ra bởi nhiều năm ngập trong ma tuý.

Năm 1998, Emmanuel Petit ghi bàn kết liễu Brazil trong trận Chung kết World Cup. Tiếng còi tàn cuộc vang lên, tỉ số là 3-0, Vieira cùng các thành viên khác của tuyển Pháp dìm nhau trong champagne và trong cả những tiếng hò hét mất kiểm soát. Hẳn nhiên rồi, vô địch World Cup là một chiến quả lớn, và là đỉnh cao sự nghiệp của một cầu thủ bóng đá. Dễ hiểu khi tất cả họ đều hưng phấn tột độ. Ấy thế mà chỉ một mình Emmanuel đứng lặng lẽ gần đó, một tay chống nạnh, một tay nâng niu chiếc mặt dây chuyền có hình ảnh người anh trai. Đôi môi của số 17 run lên, bật ra những lời nghẹn trong tiếng nấc: "Oli, em làm được thật rồi!"

Olivier là anh trai của Emmanuel và cũng là một cầu thủ bóng đá. Năm 1988, một tai nạn không đáng có xảy ra trên sân đã cướp đi tính mạng của Oli. Cái chết vì xuất huyết não ấy của người anh trai thân thiết thời niên thiếu ám ảnh Emmanuel đến mãi về sau này. Mọi vinh quang trong màu áo Monaco và Arsenal, Emmanuel đều dành cho Olivier, và cả chức vô địch World Cup 1998 cũng thế. Dù đã sang bên kia thế giới, nhưng Olivier vẫn đóng góp vào sự nghiệp của Emmanuel như một chất doping cung cấp động lực liều cao nhất.

Trong giai đoạn nâng cúp cùng tuyển Pháp, Emmanuel Petit gần như có tất cả. Những đường nét mà Petit vẽ ra cùng Vieira ở khu trung tuyến của Pháo thủ và cả tuyển Pháp khi đó thực sự là vô cùng mê hoặc. Cái kèo trái cực khéo của Petit chính là trạm luân chuyển đầu tiên mỗi khi Arsenal giành lại được bóng, và chính gã tóc vàng đặt tâm hồn nghệ sĩ dưới chân này là người ra ý tưởng, mở lối cho đường tấn công sau đó. Petit chơi tương đối sâu trong hàng tiền vệ, và cũng là một trong những người kiến tạo từ xa tạo đà cho sự nở rộ của các regista về sau này. Những đường chuyền của số 17 có độ chính xác cao và sắc như một lưỡi dao lam.

Thế nhưng điểm làm nên thương hiệu của Petit là hai phẩm chất: sự thông minh và sức mạnh. Chuỗi ngày dài thi đấu trước mặt thủ môn đảm bảo cho tiền vệ người Pháp khả năng trám vị trí và bọc lót tuyệt vời cho các đồng đội đã lên tham gia vào đường tấn công. Mạnh mẽ trong từng cú tắc bóng, đáng sợ cả ở trên không và dưới đất, cả khi có và không có bóng, Petit chính là một trong những động cơ nguy hiểm và có sức ảnh hưởng lớn nhất của cỗ máy Pháo thủ ngay mùa đầu của anh tại Highbury. Đó là mùa giải 1997/98, khi Arsenal giành cú đúp Premier League và FA Cup. Đến Arsenal khi đã 28 tuổi sau 9 năm khoác áo Monaco, chàng trai tóc vàng tìm thấy đỉnh cao của sự nghiệp khi được thi đấu dưới bàn tay nhào nặn của Arsene Wenger và sự trợ lực của người đồng hương trẻ Patrick Vieira. Năm 2000, anh chuyển sang Barcelona để tìm những thử thách mới, và Petit của Barca chỉ khiến cho người ta hoài niệm về một Petit trong màu áo đỏ nhà pháo nguy hiểm và sắc sảo hơn gấp bội...

Tình cảm của Emmanuel dành cho Olivier có thể đưa anh đến đỉnh cao, nhưng đôi lúc cản trở tiền vệ tóc vàng trên con đường sự nghiệp. Tiền vệ người Pháp hay có những ý nghĩ rằng mình không xứng đáng với anh trai mỗi khi thất bại, và thường suy sụp khi mọi thứ đi chệch khỏi đường ray định sẵn. Chính con dao hai lưỡi này đã dẫn tới sự tụt dốc không phanh của Petit thời còn ở Barca. Không thể hoà nhập trong một môi trường ít người nói tiếng Pháp, Petit bị HLV Serra Ferrer loại khỏi đội hình chính, và từ vị thế của nhà VĐTG, anh trở thành một người thừa không hơn không kém. Một chàng trai với thân hình lực lưỡng và chiều cao 1m85 như Petit lại có tâm lý tương đối yếu và trái tim lại hết sức mong manh. Trong khi tự dằn vặt bản thân, tiền vệ người Pháp bắt đầu tìm đến rượu và ma tuý để quên đi thực tại thất bại ở Camp Nou. Hai chất kích thích này được Petit lạm dụng thường xuyên tới mức về sau, khi nhớ lại, chính số 17 cũng phải trầm ngâm: “Lúc ấy tôi truỵ lạc như một người tiền sử vậy. Trên những chiếc du thuyền xa hoa của người Arab, mà trong số đó không ai là không biết tôi, cocaine vứt vương vãi khắp sàn nhà, và vây quanh tôi là những cô nàng người mẫu hàng đầu.”

Xuống phong độ ở Camp Nou, Petit bị tống khứ đi với hai lựa chọn là Man Utd và Chelsea. Anh quyết định sang Stamford Bridge và tiếp tục dùng ma tuý một cách lén lút. Có ai mà hình dung được chàng lãng tử tóc vàng khi ấy đã từng giấu ma tuý trong giày để trốn đợt kiểm tra đột xuất của Uỷ ban kỷ luật FA? Khuôn mặt tiều tuỵ hẳn đi vì tác động của cocaine, Petit cũng tắt ngấm ở trên sân với chỉ 3 bàn thắng sau 76 trận đấu cùng Chelsea, và chỉ là cái bóng mờ của chính mình so với thời đỉnh cao huy hoàng tại Highbury. Cái kèo trái ma thuật biến mất, thay vào đó là những bước chạy nặng nề. Khả năng bao quát vòng tròn giữa sân không còn, mà những pha chạy đuổi theo bóng và kéo áo đối thủ xuất hiện dày đặc hơn. Hình ảnh Petit chống tay vào gối mỗi lúc bóng chết khi trận đấu bước qua phút 60 đã từng làm các Gooners vô cùng đau xót. Có thể nói, những năm cuối thế kỷ 20 đã đánh dấu thời vàng son rực rỡ cuối cùng của Emmanuel Petit trước khi lún sâu vào vũng bùn của sự sa đoạ.

Chính quyết định sang Chelsea đã khiến cho Petit không bao giờ được nhìn nhận như một huyền thoại không thể thay thế tại Arsenal, dù bây giờ hay về sau này đi nữa. Anh cứ đứng mãi ở giữa hai nửa thành London, với một sự nghiệp ngắn chẳng tày gang nhưng huy hoàng ở Arsenal và một nỗ lực sửa chữa sai lầm chẳng đi đến đâu tại Stamford Bridge. Lối sống không thể chấp nhận đã khiến phong độ của Petit trượt dài, và tình yêu của thành London, một thứ tưởng chừng anh phải nắm chắc trong lòng bàn tay, đã có lúc chỉ là thứ xa xỉ ngoài tầm với.

Cuối năm 2005, bỗng dưng người ta phát hiện ra Emmanuel Petit biến mất khỏi mọi phương tiện truyền thông. Anh được huyền thoại Diego Maradona cảnh tỉnh về những hậu quả của lối sống ăn chơi trác táng, và quyết định làm lại cuộc đời bằng cách rời xa tất cả. Trận đấu kỷ niệm 10 năm vô địch World Cup cũng không ghi nhận sự có mặt của mái tóc vàng lãng tử. Phải tới khoảng cuối năm 2008, Petit mới đánh dấu sự trở lại của mình với vai trò của một bình luận viên bóng đá, cũng như xuất hiện tại các buổi nói chuyện cùng giới trẻ về tác hại của rượu và ma tuý. Thậm chí về sau đó, Petit còn tiết lộ tham vọng trở thành Chủ tịch LĐBĐ Pháp để hiện thực hoá những kế hoạch mà mình đã ấp ủ từ lâu.

Ký ức về những ngày chơi bóng sau vườn nhà hay trên các con hẻm tại Dieppe đang là những kỷ niệm vỗ về anh trong chặng bình yên đầu tiên của cuộc đời sau cái chết của người anh trai. Chính sự nghiệp có cả thành công lẫn thất bại đã đưa tới cho Petit hàng loạt những trải nghiệm độc nhất, và cũng giúp cho anh biết cách tỉnh lại sau những cơn u mê triền miên cùng chất kích thích. Một người như thế hẳn là rất hiểu bóng đá, môn thể thao mà Petit ví như "một xã hội thu nhỏ, là một di sản văn hoá với sức mạnh diệu kì, làm cho người ta mạnh mẽ hơn và hiểu rằng mình không tồn tại một mình trên quả đất này”.

Mọi thứ trở về cân bằng, chiếc lò xo mang tên Emmanuel Petit sau khi lún xuống mức sâu nhất của nó đã bật lên trở lại. Lúc này, anh là một nhà bình luận sắc sảo, nhưng hơn thế nữa, là chứng nhân của một trong những câu chuyện cổ tích nhiều thăng trầm bậc nhất thế giới bóng đá. Nhắc tới Petit bây giờ không ai nhớ tới cocaine và những đêm trắng cùng các người mẫu hàng đầu nữa, mà là nhắc đến một thời huy hoàng của hai tiền vệ người Pháp tả xung hữu đột tuyến giữa của Arsenal, của cái kèo trái phất bóng chuẩn như đặt, và của nhà VĐTG trên quê hương với 2 kiến tạo và bàn thắng mang về cúp vàng cho nước Pháp...

TEDDY(TTVN)