Ederson: Máu lạnh và đôi chân vàng

Thời điểm diễn ra trận thua 0-4 của Manchester City trước Barcelona tại Camp Nou mùa giải trước, Pep Guardiola mới chỉ bước vào chuyến phiêu lưu cùng đội bóng chủ sân Etihad được vài tháng.
Manchester City đã thi đấu tốt cho đến phút 52 của trận đấu, khi thủ môn Claudio Bravo cố gắng thực hiện một tình huống triển khai bóng từ hàng phòng ngự. Tuy nhiên, đó là một đường chuyền rất tệ khi bóng đến thẳng chân Luis Suárez. Bravo thậm chí còn mắc một sai lầm kinh khủng hơn khi ngăn chặn cú lốp bóng của chân sút người Uruguay bằng tay ở bên ngoài vòng cấm để rồi phải nhận thẻ đỏ trực tiếp và rời khỏi sân.
 

Đó không phải sai lầm đầu tiên và cũng chưa phải cuối cùng của thủ môn người Chile. Tuy nhiên, huấn luyện viên Guardiola vẫn khẳng định rằng ông sẽ không bao giờ từ bỏ lối chơi triển khai bóng từ hàng phòng ngự của mình. “Tôi rất tiếc nhưng chắc chắn cho đến ngày cuối cùng của sự nghiệp huấn luyện, đội bóng của tôi vẫn sẽ triển khai bóng bắt đầu từ vị trí của thủ môn,” nhà cầm quân người Catalan nói.
 

Pep Guardiola đã sử dụng cả Bravo và sau đó là Willy Caballero trong khung gỗ trong mùa giải 2016/2017, tuy nhiên Manchester City đã không giành được một danh hiệu nào. Để rồi mùa hè vừa qua, họ đã chi ra 34,9 triệu bảng để đưa về thủ thành Ederson từ Benfica. Và chắc chắn, Manchester City sẽ không phải hối hận với số tiền này.
 

Nửa xanh thành Manchester đã giành được danh hiệu đầu tiên của mùa giải (League Cup), họ chỉ còn cách chức vô địch Premier League 1 chiến thắng nữa và chuẩn bị đối đầu với Liverpool vào đêm nay (theo giờ Việt Nam) trong khuôn khổ trận lượt đi tứ kết Champions League. Cuối cùng, Manchester City - một câu lạc bộ luôn có khát vọng trở thành một trong những đội bóng mạnh nhất thế giới - đã có một thủ môn đủ tốt cho mình.

Có lẽ chẳng cần quá ngạc nhiên khi Ederson, người chỉ phải vào lưới nhặt bóng 26 lần sau 38 lần ra sân cho Man City, lại phù hợp với triết lý chơi bóng của Guardiola. Thần tượng của thủ thành 24 tuổi là Rogério Ceni - cựu cầu thủ người Brazil, thủ môn dẫn đầu danh sách ghi bàn mọi thời đại với 131 bàn thắng sau 25 năm thi đấu ở São Paulo. “Ông ấy là thần tượng và sẽ mãi là người truyền cảm hứng cho tôi,” Ederson nói. “Tôi vẫn xem video các tình huống cứu thua tuyệt vời hay khả năng bắt đầu một đợt lên bóng từ tuyến dưới của ông. Khả năng của ông ấy thật đặc biệt”.
 

Khi còn bé, Ederson đã dành hàng giờ đồng hồ tại nhà mỗi ngày ở Osasco - một khu nghèo thuộc Greater São Paulo - để xem Ceni thi đấu trên TV. Tuy nhiên, anh lại bắt đầu chơi bóng với vị trí hậu vệ cánh trái ở ngôi trường dạy bóng đá có tên Champions Ebenézer FC.
 

“Cậu ấy tới đó vì anh trai của cậu đang thi đấu cho chúng tôi,” Gilberto Lopes (hay còn được gọi là Giba), người lập nên đội bóng từ thiện để giúp đỡ trẻ em ở một trong những khu bạo lực nhất của vùng ngoại ô, cho biết. “Vì Osasco là một thị trấn rất nguy hiểm nên chúng tôi phải dành sự chú ý tới trẻ em. Bóng đá là ‘vũ khí’ mà chúng tôi sử dụng cho đến ngày hôm nay để giúp đám trẻ tránh khỏi sự loạn lạc trên đường phố.
 

Vì Ederson thuận chân trái nên đầu tiên tôi để Ederson chơi hậu vệ trái. Cậu ấy có những cú dứt điểm rất mạnh mẽ nhưng không có ginga (nhịp điệu) trong những pha đi bóng. Chính vì thế tôi đưa cậu ấy xuống vị trí thủ môn. Ngay từ đường bóng đầu tiên, cậu ấy đã có thể đưa bóng đến đúng địa chỉ và đó chính là sự khởi đầu.”
 

Giba đã rất ấn tượng với sự phát triển về thể hình cao to (cao khoảng 1m75 và nặng 56 kg thời điểm 13 tuổi) nhưng có tương lai đầy hứa hẹn của học trò. Thậm chí, Ederson còn bị đặt một biệt danh khá mỉa mai là “Gordo” (Cậu nhóc béo). Giba đã giới thiệu học trò với một người bạn của mình ở học viện của São Paulo. “Tôi được kể rằng Ederson là một thủ môn xuất sắc,” ông Antonio Rodrigues - huấn luyện viên đầu tiên của Ederson ở đội U13, người đã ở câu lạc bộ trong vòng 18 năm - chia sẻ. “Tôi ấn tượng với khả năng xử lý bóng chính xác và sự nhanh nhẹn trước khung gỗ của cậu ấy.”
 

Kỹ năng sử dụng chân của Ederson được hình thành từ bộ môn futsal. Victor Severo - một người bạn từ thưở ấu thơ ở Osasco, cũng đã từng ở học viện của São Paulo và sống với gia đình của Ederson tại Cheshire - chia sẻ: “Nó giúp anh ấy rất nhiều. Anh ấy đã từng thi đấu với vai trò của một goleiro-linha [hay còn được gọi là “cầu thủ thứ năm”, chỉ một thủ môn tham gia triển khai tấn công cùng các cầu thủ phía trên] để tận dụng khả năng từ những cú dứt điểm uy lực. Chính vì thế, chiến thuật chính của chúng tôi là tạo khoảng trống để anh ấy băng lên từ vòng cấm và sút bóng. Anh ấy sử dụng chân rất giỏi và từng thách thức ngôi vị chân sút số 1.”
 

Quay trở lại với quãng thời gian của Ederson ở São Paulo. Thời điểm ban đầu anh rất được trọng dụng. “São Paulo có kế hoạch để đào tạo nên người kế vị Rogerio Ceni, vì thế các bài tập của chúng tôi với cầu thủ thường tập trung nhiều vào khả năng chơi chân,” Luiz Batista da Silva Junior - huấn luyện viên thủ môn của đội trẻ khi đó chia sẻ. “Mặc dù rất rụt rè nhưng Ederson luôn chú ý tập trung đến tất cả các bài tập và học hỏi mọi thứ rất nhanh.”
 

Tuy nhiên giấc mơ của Ederson sau đó đã biến thành cơn ác mộng. Một cuộc điện thoại gọi đến cho mẹ của anh (bà Joelma) và một thành viên trong ban huấn luyện São Paulo nói rằng họ không còn cần cậu thủ môn trẻ cũng là con trai bà nữa.
 

“Điều đó quả thực rất buồn,” Severo nói. “Thật tệ khi phải nhận những tin như thế; cứ thử tưởng tượng anh ấy đã phải đối mặt với điều đó mà không hề có một lý lẽ thuyết phục nào cả. Anh ấy sẽ không bao giờ quên thời khắc đó khi đã ở câu lạc bộ nhưng cái cách bị đuổi đi thì thật độc ác. Anh ấy đã khóc rất nhiều.”
 

Được sự khích lệ từ người thầy Giba của mình, Ederson đã tiếp tục tập luyện ở Osasco và rồi sau đó, một cuộc gọi khác thay đổi cuộc đời đã tới. Một người quen biết với siêu cò Jorge Mendes đã hỏi Antonio Rodrigues - huấn luyện viên cũ của Ederson - rằng liệu ông có thể tiến cử một thủ môn hứa hẹn nào đó hay không. Rodrigues nhớ lại: “Cái tên đầu tiên hiện ra trong đầu tôi là Ederson. Tôi nhớ cậu ấy vì sự miệt mài của cậu ấy trong tập luyện. Khi có người hỏi tôi về phẩm chất mà Ederson mạnh nhất, tôi nhớ mình đã nói đó là khả năng phân phối, sự cơ động và nhanh nhẹn. Tôi cũng bảo thêm: ‘Tôi chắc chắn rằng nếu cậu ấy tới châu Âu thì sau đó sẽ không quay trở về đâu.’”
 

Và Ederson gia nhập học viện của Benfica năm 16 tuổi. Tại Bồ Đào Nha, Ederson chuyển tới đội hạng Hai Ribeirão và Rio Ave trước khi quay trở lại sân Da Luz, nơi anh đã đoạt lấy vị trí của cầu thủ đồng hương cũng là bậc tiền bối Júlio César và sau đó được Guardiola chú ý.
 

Cuộc gọi tiếp theo mà anh chờ đợi là từ huấn luyện viên Tite - huấn luyện viên trưởng đội tuyển Brazil - cho một vị trí tới nước Nga vào World Cup mùa hè năm nay. Claudio Taffarel - nhà vô địch World Cup 1994 và hiện đang là huấn luyện viên thủ môn của đội tuyển Brazil - nói: “Khi tôi bắt đầu làm việc với Ederson, tôi đã tự hỏi thái độ có phần vô cảm của cậu ấy là như thế nào. Tôi nghi ngờ có thể đó là một nỗi sợ hãi quá mức vì cậu ấy sống khá nội tâm và ít khi nói chuyện. Nhưng qua thời gian khi chúng tôi đã xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp, cậu ấy bắt đầu cởi mở hơn cả trong tập luyện lẫn cuộc sống thường ngày. Và tôi để ý thấy rằng sự bình tĩnh là một phần rất tích cực trong tính cách của cậu ấy.”

Ederson kể từ khi gia nhập Manchester City với mức giá kỷ lục cho một thủ môn tại Anh đã chứng minh rằng những người ngờ vực khả năng của anh đã sai lầm. Anh không chỉ cứu thua giỏi mà còn (và cũng là điều quan trọng chính) luôn giữ được sự tự tin bất kể áp lực xung quanh có là như thế nào. “Máu lạnh”, đó là từ mà Taffarel dùng để miêu tả về hậu bối của mình dù ông nhấn mạnh Ederson vẫn chưa phải là hoàn hảo: “Cậu ấy vẫn còn phải cải thiện khả năng đưa ra quyết định.”
 

Phong độ của Ederson giúp anh khẳng định vị trí thủ môn số hai tại đội tuyển Brazil sau Alisson của AS Roma. Tuy mới chỉ có 1 lần khoác áo đội tuyển quốc gia tuy nhiên nếu người gác đền 24 tuổi bị gạt ra khỏi danh sách tham dự World Cup thì chắc chắn đó sẽ là một cú sốc. “Dù còn trẻ nhưng cậu ấy đã thi đấu rất an toàn và điều đó được truyền tới toàn đội,” Taffarel nói thêm. Nhà vô địch World Cup 1994 nói riêng và người Brazil nói chung có lẽ đã biết rằng họ đang có một tài năng chắc chắn sẽ còn đồng hành với họ trong khoảng thời gian dài.