Vị trí số 1 của Edouard Mendy ở Chelsea đang lung lay dữ dội, sau sai lầm mắc phải trong trận đấu giữa Leeds và Chelsea tại vòng 3 Premier League. Điều này diễn ra chỉ chưa đầy một năm sau khi nhiều người cảm thấy khó chịu vì thủ thành người Senegal bị loại khỏi danh sách rút gọn Ballon d’Or.
Nhưng sai lầm đó có đồng nghĩa với việc Mendy chơi chân kém?
1. Hãy bắt đầu bằng việc xem lại những gì đã xảy ra tại Elland Road.
Mendy bắt đầu trận đấu với tâm lý tự tin với khả năng phân phối bóng, khi liên tục thực hiện những đường chuyền ngắn tới các hậu vệ. Thậm chí, anh còn biến đường chuyền về tương đối khó của Jorginho thành pha phát động cho Marc Cucurella ở biên trái.
Phút 17, Dan James quyết định gây sức ép, hướng trọng tâm cơ thể sang trái để sẵn sàng cắt đường chuyền tới Thiago Silva…
Với một pha đảo người khéo léo, Mendy đẩy bóng sang trái để đánh lừa James, trước khi có đường chuyền đơn giản cho Kalidou Koulibaly.
Điều này lí giải cho những gì diễn ra sau đó với Brenden Aaronson.
Matt Pyzdrowski, cựu thủ môn chuyên nghiệp và là chuyên gia phân tích thủ môn của The Athletic cho biết: “Cậu ấy có phần tự tin thái quá và đó là một phần nguyên nhân dẫn đến sai lầm.”
Như chúng ta thấy bên dưới, Aaronson vẫn còn cách Mendy vài mét sau khi thủ môn người Senegal nhận đường trả ngược từ Silva…
… nhưng pha chạm bóng đó quá tệ.
Đầu tiên, nó khiến trái bóng ở phía bên phải của anh. “Tôi hiểu tại sao Mendy làm thế, vì chân phải là chân thuận của cậu ấy,” Pyzdrowski nói. “Nhưng cậu ấy đang đứng lệch sang phải khung thành. Ngoài ra, Aaronson áp sát và chặn hướng chuyền của cậu ấy từ bên đó. Nếu Mendy tự tin đẩy bóng sang bên trái của mình, cậu ấy sẽ có nhiều lựa chọn hơn.”
Tiếp đến, pha chạm bóng thiếu cảm giác của Mendy khiến bóng bị trôi về phía đường biên ngang, buộc Mendy phải lùi về. Trái bóng khi đó ở quá gần anh để có thể phất lên.
“Hầu hết các thủ môn ở Premier League sẽ phát bóng ngay và có khả năng để mất bóng - nhưng ít nhất trái bóng sẽ ở xa khung thành - hoặc sẽ thực hiện một pha đỡ bước một mạnh hơn một chút để có đà mà phất lên,” John Harrison, nhà phân tích dữ liệu hàng đầu tại goalkeeper.com cho biết.
“Mendy đã làm một điều luôn khiến các thủ môn gặp khó khi bị áp sát, đó là thực hiện pha đỡ bước một quá nhẹ, khiến bóng ở sát chân họ. Một khi trái bóng ở quá gần vị trí đứng của Mendy, rất khó để cậu ấy phá bóng đi. Đó là lúc cậu ấy trở thành miếng mồi ngon cho đối thủ.”
Mendy vẫn còn thời gian để phá bóng ra biên. Tuy nhiên, do đã thành công trước đó với Dan James, anh đã thử làm điều tương tự với Aaronson.
Vấn đề là pha chạm bóng tiếp theo của Mendy không đưa anh hoặc trái bóng đi bất cứ đâu, khiến anh bị mắc kẹt ở cùng một vị trí và Aaronson có thêm thời gian để đưa chân vào…
2. Pha “tự hủy” trước Leeds của Mendy có những điểm tương đồng với sai lầm với West Ham từ mùa trước.
Tình huống bắt đầu với việc Jorginho khiến Mendy gặp rắc rối, khi chuyền về dù hàng công của West Ham đã chọn ở vị trí hoàn hảo để tạo áp lực lên Mendy ngay lập tức…
Mendy có thể phá bóng ngay. Nhưng thay vào đó, anh quyết định lấy thân mình để che bóng trước Jared Bowen. Bước đầu đã thành công, khi anh có thêm không gian để đưa trái bóng đi chỗ khác.
Nhưng sau đó, thủ thành sinh năm 1992 lại mất thêm một nhịp chạm bóng nữa. Bowen vòng lên phía trước, lấy được bóng khiến Mendy phải thực hiện một pha chuồi bóng tuyệt vọng, dẫn tới quả phạt đền rõ ràng.
3. Hai khoảnh khắc này đã vẽ lên chân dung Mendy trong điều kiện ánh sáng tồi tệ nhất. Nhưng đó có phải là dấu hiệu cho thấy những hạn chế trong việc chơi chân của thủ môn này? Để trả lời điều đó, chúng ta cần xem xét dữ liệu.
Mendy là một mắt xích quan trọng trong cách lên bóng của Tuchel. Sự hiện diện của ba trung vệ giúp anh luôn có ít nhất một phương án chuyền ngắn khó bị bắt bài, ngay cả khi đối đầu với các đối thủ pressing cao. Thậm chí, khi thực hiện quả phát bóng lên, anh cũng thường xuyên đưa bóng cho các hậu vệ của Chelsea để triển khai từ phía dưới.
Nhìn chung, Mendy là một chân điều phối đáng tin cậy. Mùa trước, thống kê của Harrison cho thấy anh luân chuyển trái bóng thành công trong 69% thời gian nhận bóng dưới áp lực, cao hơn đáng kể mức trung bình của Premier League là 60%. Phần lớn các đường chuyền ngắn của anh hướng tới Silva, người đá trung vệ thòng. Còn các đường chuyền tầm trung của anh sẽ nhắm đến tiền vệ trung tâm hoặc hướng ra wingback trái. Những đường chuyền dài hơn của thủ môn này thường có xu hướng đi về bên phải.
Hướng những đường chuyền được Mendy thực hiện từ mùa giải 20/21 (vạch đậm là chuyền chính xác, vạch mờ là không chính xác)
Mendy hiếm khi chuyền quá nửa sân đội nhà (màu sáng là mật độ chuyền bóng đến đó cao và ngược lại)
Sự cố với Aaronson và Bowen là những lần hiếm hoi ở Premier League mà Mendy bị mất quyền kiểm soát bóng và khiến Chelsea phải trả giá. Mendy chỉ có 5 lần mắc lỗi, con số khá thấp nếu xem xét tần suất anh được yêu cầu phải chơi chân ở một đội bóng có tỷ lệ cầm bóng cao.
4. Như nhiều người thường xuyên theo dõi Mendy đã nhận thấy, chất lượng đường chuyền của Mendy không được hoàn hảo - như hình bên dưới minh họa:
Những đường chuyền tầm trung của anh sang biên phải khiến người nhận gặp khó khăn trong lần chạm đầu tiên. Còn những đường chuyền ngắn hơn sang bên trái lại dễ bị chặn hoặc bị ngăn cản
Ở những phút cuối trận hòa 1-1 trước Manchester United tại Stamford Bridge mùa trước, Mendy quyết định mạo hiểm thực hiện đường chuyền ngắn về phía Rudiger bên cánh trái khi đội khách gây áp lực…
Mendy chuyền hỏng khi đưa bóng đi thẳng vào chân Fred. Mendy và Chelsea nên cảm thấy may mắn, khi Fred quyết định tự dứt điểm đưa bóng đi thẳng vào vị trí của thủ môn này, thay vì cố gắng tìm kiếm đồng đội.
Nhưng lần chuyền hỏng dẫn tới hậu quả nghiêm trọng nhất lại đến trong trận đấu lớn nhất mùa giải của Chelsea - gặp Real Madrid.
Benzema đang dồn ép gần như cho có. Nhưng đường chuyền lỗi của Mendy, kết hợp với nỗ lực cản phá bất thành của Rudiger đã biếu không cho cầu thủ người Pháp một bàn thắng.
Chính những sai sót này - dù phải thừa nhận là hiếm khi xảy ra - sẽ dẫn tới hậu quả rất lớn. Theo thống kê của Harrison, khi nhận bóng dưới áp lực mùa trước, Mendy đã chuyền vào chân đối phương trong khu vực nguy hiểm 3% thời gian - cao hơn hẳn mức trung bình của thủ môn Premier League là 1%.
“Đây là lĩnh vực cậu ấy cần cải thiện nếu muốn đạt đến đẳng cấp của Alisson Becker và Ederson Moraes,” Harrison nói.
5. Cần nhớ rằng trong hành trình đến vinh quang Champions League mùa giải 20/21 của Chelsea, sự bình tĩnh cùng với khả năng phân phối dưới áp lực của Mendy là một món quà vô giá.
Ví dụ điển hình nhất là trong trận chung kết với Manchester City ở Porto, anh đã có pha điều phối bóng không thể chính xác hơn vào chân thuận của Ben Chilwell. 6 giây sau, bàn thắng đến với Chelsea. Phần còn lại là lịch sử.
Mendy đóng một vai trò quan trọng trong việc ổn định Chelsea trong giai đoạn cuối dưới thời Frank Lampard, cũng như khởi đầu huy hoàng trong kỷ nguyên của Tuchel. Ở các khía cạnh cơ bản khác của thủ môn - cản phá, sắm vai thủ môn quét phía sau hàng phòng ngự dâng cao cũng như khả năng chỉ huy trong vòng cấm khi đối mặt với các pha bóng bổng - trình độ của Mendy nằm ở mức khá.
Tuchel vẫn còn một lựa chọn khác: Thủ môn đắt giá nhất thế giới Kepa Arrizabalaga, người vẫn ở lại Stamford Bridge dù đang tìm cách chuyển sang Napoli vào mùa hè này. Thủ thành người Tây Ban Nha đã lấy lại sự tự tin của mình một cách đáng ngưỡng mộ trong những lần ra sân ít ỏi mùa trước. Mặc dù vậy, niềm tin của Tuchel dành cho Mendy chưa bao giờ bị lung lay.
Thử thách lớn nhất của Mendy bây giờ sẽ là tâm lý. Mendy bây giờ phải nhớ rằng với đôi chân của mình, anh đã cống hiến cho đội rất nhiều so với những sai lầm anh mắc phải kể từ khi đến Chelsea. Sự sợ hãi và chần chừ mà cứ gia tăng sẽ chỉ dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng hơn cho các đồng đội và HLV của anh mà thôi.
Lược dịch bài viết “Chelsea’s Edouard Mendy: Analysing how good he is with the ball at his feet” của Liam Twomey & John Muller (The Athletic)