Điều gì khiến Lamine Yamal trở thành một cầu thủ rất đặc biệt?

Nếu có đôi lần bạn nghe qua câu này rồi thì bỏ qua cũng được nhưng phải khẳng định Lamine Yamal thực sự thi đấu già dặn hơn tuổi của mình rất nhiều.

Anh chàng 16 tuổi này thực sự rất tài năng. Cậu ta trở thành cầu thủ trẻ nhất thi đấu cho đội B của Barcelona nhưng chỉ mất 1 tuần sau đó để trở thành cầu thủ trẻ nhất ra mắt trong màu áo đội 1 của Barcelona.

Mới chập chững rời khỏi học viện một năm nhưng Lamine Yamal đã trở thành cầu thủ trẻ nhất ghi bàn trong lịch sử của La Liga, Copa del Rey và Siêu cup Tây Ban Nha. Một loạt thành tích như vậy là không hề tệ chút nào với một thanh niên vẫn còn nguyên bộ niềng răng trong khuôn mồm. 

Còn bàn về kỷ lục cấp quốc gia của cậu nhóc này thì sao nhỉ? Yamal là cầu thủ trẻ nhất từng ra mắt, ghi bàn và kiến tạo tại đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha. Cậu nhóc này cũng là cầu thủ trẻ nhất nhận được sự tán dương từ những người Tây Ban Nha tại Santiago Bernabeu trong trận đấu của Tây Ban Nha với Brazil vào tháng 3 vừa rồi. Một đường kiến tạo, 1 lần mang về phạt đền và một tình huống mở ra khoảng trống để Carvajal ngã trong vòng cấm là những gì Yamal đã thể hiện ngày hôm đó - và màn trình diễn đấy có thể nói là vượt trội hơn rất nhiều Cầu thủ đang có nhiều khả năng giành quả bóng vàng năm nay là Vinicius Jr.

Vào năm ngoái, khi Lamine Yamal về đích thứ 3 trong cuộc bình chọn cho Giải thường Golden Boy của năm, một tờ báo của Italia đã tạo ra một giải thưởng mới chỉ để công nhận rằng Yamal là cầu thủ trẻ nhất được để cứ ở một giải thưởng như vậy trong lịch sử. Và cái tên của giải thưởng (The Youngest) cũng xác nhận một cách chính thức rằng Yamal là người trẻ nhất từng ở vị trí đó trong quá khứ.

Và ở kỳ EURO năm nay tại Đức, Lamine Yamal có thể sẽ phá vỡ các kỷ lục về tuổi tác khi thi đấu trong màu áo của đội tuyển Tây Ban Nha. Nhưng việc mọi người tập trung quá nhiều vào việc Yamal còn trẻ và có tiềm năng lớn trong tương lai khiến chúng ta giảm đi sự công nhận và đánh giá cao những gì cậu nhóc này đang thể hiện và đạt được ở thời điểm hiện tại.

Lamine Yamal không chỉ là cầu thủ trẻ nhất thi đấu cho ĐTQG Tây Ban Nha vào lúc này mà anh còn có thể trở thành cầu thủ quan trọng nhất của La Roja trong tương lai.

 

Kể từ khi Lamine Yamal cất tiếng khóc chào đời thì đội tuyển Tây Ban Nha đã luôn là một đội bóng rất xuất sắc trong việc kiểm soát bóng. Nhưng lối chơi tiki-taka - thứ đã giúp La Roja có được rất nhiều thành công trong giai đoạn vàng son từ 2008 đến 2012, giờ đây đã không còn đủ hiệu quả và mạnh mẽ như trước nữa. Trong 10 năm qua, tại mỗi giải đấu quốc tế lớn, Tây Ban Nha đều cho ra một vòng lặp thất vọng như sau: chuyền nhiều vô kể, nhưng không có đầu ra bàn thắng và một kết quả thất bại sau cùng.

Đội tuyển Tây Ban Nha đá thi đấu rất sáng nước ở 3/4 đầu tiên của sân bóng. Nhưng lối chơi triển khai bóng chậm của họ lại khiến đối thủ phải lùi sâu về sát khu vực khung thành để phòng ngự, điều làm cho trận đấu trở nên ngột ngạt hơn rất nhiều. Ngày nay, Tây Ban Nha có xu hướng đào tạo ra nhiều những tiền vệ tài hoa hơn là sản sinh ra những tiền đạo sắc bén. Có lẽ điều này đến từ triết lý "Dostoquismo" - thứ đã dạy các cầu thủ tập trung vào việc chơi bóng thật hiệu quả theo nhóm hơn là chấp nhận mạo hiểm và chơi cá nhân. Chính vì thế khi Tây Ban Nha cần một pha bóng sáng tạo để tạo ra sự đột phá nhằm phá vỡ hàng phòng ngự số đông của đối phương, họ thường tỏ ra rất thiếu ý tưởng.

Lamine Yamal chính là một cầu thủ được đào tạo và phát triển kỹ năng của mình dựa trên lối chơi định hướng vị trí (positional game) của Tây Ban Nha. Cậu nhóc hiện tại vẫn sống và học tập tại La Masia - học viện đào tạo trẻ của Barcelona kể từ khi gia nhập nơi đây vào năm 7 tuổi. Về phong cách thi đấu thì là như vậy nhưng lối chơi thật sự của Yamal lại mang hơi hướng của những pha rê dắt bóng ở các mặt đường bê tông. Rocafonda - một khu phố với đầy ắp những người dân nhập cư nằm ngoài bên ngoài thành phố, nơi mà Yamal thường xuyên giơ tay để hiển thị mã bưu điện của nơi đây mỗi khi ghi bàn chính là địa điểm đầu tiên cậu nhóc Yamal học rê bóng. 

"Đối với em, việc học cách thi đấu trên đường phối đã tạo ra nhiều động lực để em tạo ra những thứ sáng tạo hơn. Bởi trong bóng đá đường phố, chẳng có nhiều quy tắc hay luật lệ nào khắt khe. Đó chính là điều kiện thuận lợi để một cầu thủ trẻ tạo ra được nhiều thứ tinh quái hơn so với một cầu thủ được đào tạo trong trường lớp." - Lamine Yamal chia sẻ trên tạp chí GQ Spain cách đây ít ngày.

Và chính sự tinh quái đó là thứ mà đội tuyển Tây Ban Nha thiếu trong đội hình của mình. Nhiệm của Yamal trên tuyển giống như ở Barcelona, cậu thanh niên này sẽ nhận bóng từ một pha triển khai 'khá lượt thượt' của đội ở một vị trí rộng bên phía cánh thi đấu và cố gắng tạo ra một điều gì đó khác biệt - điều mà Yamal sẽ không thể học được ở trong trường lớp mà sẽ chỉ có được nhờ sự tinh quái của bóng đá đường phố. Nó chính là phương án hữu hiệu để phá vỡ hàng phòng ngự chặt chẽ mà đối thủ đang căng ra. Và Yamal cũng là người duy nhất trên sân của Tây Ban Nha được tự do thử mọi phương án hay sự đột phá nào diễn ra trong đầu của mình.

Để đối đầu với một hàng hậu vệ từ tư thế đứng yên không di chuyển là một kỹ năng có thể coi là khó nhất trong bóng đá. Với những pha bóng bình thường khi có đà hoặc tốc độ tốt bạn sẽ có lợi thế đôi chút, nhưng với thế đứng mặt đối mặt với hậu vệ đối phương thì việc vượt qua được đối thủ là điều cực kì khó. Ngay cả những cầu thủ chạy cánh xuất sắc có thể vượt qua hậu đối phương bằng những pha bứt tốc dọc biên hay thực hiện những pha cut-inside từ cơ hội phản công nhanh cũng gặp không ít khó khăn khi phải thực hiện kỹ năng kể trên trong một trận đấu có ít không gian để di chuyển hoặc tạo ra cơ hội. 

Những tài năng rê bóng hiếm có như Yamal hay Vinicius có thể dẫn trái bóng qua một hàng phòng ngự có tổ chức theo bất kỳ hướng nào mà họ muốn. Nếu như hậu vệ cố ép những cầu thủ như Yamal hay Vinicius phải rê bóng về phía hai bên cánh thì họ sẽ vượt qua một cách rất nhanh chóng và đẩy trái bóng về phía sát đường biên ngang gần khung thành. Nhưng chỉ cần các hậu vệ này không ép nữa, họ (Yamal và Vini) sẽ tận dụng khoảng không để để ngoặt trái bóng về bên phía chân thuận nhằm tạo ra thời cơ chuyền bóng hoặc tung ra một cú sút hướng về khung thành. 

Bạn có thể thấy rõ các hậu vệ thường rất khó khăn trong việc chọn lựa phương án để đối phó với những pha rê bóng tịnh tiến của Yamal sau khi cầu thủ này nhận bóng ở bên cánh. Theo biểu đồ, một nửa số lần dẫn bóng của Yamal đi về phía chân thuận (chân trái), nửa còn lại thì lại có xu hướng dẫn bóng đi dọc cánh hoặc có hướng tiến thẳng vào khu vực khung thành. Không có một đáp án nào cụ thể để giải quyết cách đi bóng của Yamal, sẽ luôn là một bảng đáp án toàn sai nếu như bạn muốn đoán thử cách chàng trai này dẫn bóng.

Mặc dù lối chơi của Yamal là không thể đoán trước nhưng nó lại không có quá nhiều yếu tố ngẫu nhiên. Yamal thường cố gắng phá vỡ hàng phòng ngự của đối phương theo một cách có hệ thống và gần như theo một thuật toán nhất định. Điều này không giống Lionel Messi ở thời niên thiếu, tuổi trẻ của ngôi sao người Argentina cho ra một thiếu niên rất năng động và chơi bóng đầy tự do. Thay vì tự do và phóng khoáng như người tiền bối của mình tại Barca, Yamal có vẻ giống với một phiên bản tiền vệ kiến thiết lối chơi có nhiều kinh nghiệm trong bóng đá. Cậu thanh niên này dường như đã hiểu một cách chi tiết về những gì xảy ra trên sân và chỉ sử dụng duy nhất một câu lệnh if-then (nếu thế này thì mình sẽ làm thế kia) để đối phó với đối phương và tạo ra các cơ hội cho đội bóng của mình.

"Yamal là cầu thủ thuận chân trái và có thể thực hiện những pha đi bóng đột phá từ bên cánh vào trong trung tâm. Cậu nhóc này cũng có tốc độ nhanh chóng mặt của Messi nhưng tốt nhất đừng so sánh giữa hai người họ . Bởi bạn đang đặt lên bàn cân một cầu thủ trẻ măng với một cầu thủ xuất sắc nhất lịch sử bóng đá thế giới đấy" - cựu HLV Xavi đưa ra lời cảnh báo về những người so sánh Yamal với Messi. 

Khi nhận bóng từ bên cánh, Yamal sẽ kiểm soát trái bóng bằng má ngoài của chân trái. Cậu nhóc sẽ dừng lại một chút để kiểm tra xem hậu vệ đối phương sẽ đối phó với mình ra sao trong khi chờ đồng chạy chỗ chiến thuật để triển khai tình huống tấn công. Thông thường, Yamal sẽ quay sang bên trái và mở rộng cơ thể để chuyền bóng về tuyến giữa hoặc thực hiện một pha rê bóng vào trung lộ. Chỉ khi đối phương thực hiện pha áp sát ở khu vực gần sát góc vòng cấm nhằm hy vọng giữ được cầu thủ của Barca ở gần đường biên hoặc phong toả khu vực 16m50, Yamal mới phải tìm phương án đi bóng về bên phải để tìm cách thoát ra sự kèm cặp.

Yamal là người hiếm khi sử dụng bên chân không thuận của mình. Để dẫn bóng qua đi qua phía rìa hàng phòng ngự đối phương, Yamal sẽ để cầu thủ kèm cặp mình nhìn thấy trái bóng và dụ đối phương thực hiện pha tắc bóng trước khi dùng một động tác hất bóng lên phía trước bằng mu bàn chân trái. Hoặc đôi khi Yamal sẽ thực hiện rê bóng vào trong để thu hút hàng phòng ngự đối phương di chuyển theo bóng rồi bất ngờ xoay ngược 180 độ để chuyển hướng di chuyển hoặc chuyền bóng cho cầu thủ hậu vệ đá cùng cánh. Thực hiện rê bóng vào trong - xoay người theo hướng ngược lại - đi bóng ra hướng khác là cách ưa thích của Yamal để tìm thấy các hậu vệ chạy cánh của Tây Ban Nha như Dani Carvajal hoặc Jesus Navas khi họ bắt đầu đẩy lên ở bên cánh nhằm tham gia vào pha tấn công của La Roja.

Còn khi ở phía gần cột góc, đôi khi Yamal sẽ sử dụng cú xoay compa Zinedine Zidane hoặc sử dụng kỹ năng croqueta zig-zag của Andres Iniesta - những kỹ thuật rất 'kỹ nghệ' phải sử dụng cả hai chân nhằm loại bỏ sự hiện diện của các hậu vệ đối phương trong tình huống tấn công. Ngay cả khi Yamal có ngồi cắt clip cho video "Lamine Yamal CRAZY Skills" tiếp theo thì ở đó vẫn có được sự bình tĩnh và thản nhiên như kiểu điều đó là thứ mà cậu nhóc vẫn làm thường ngày vậy. Nó như kiểu chỉ có một thứ gọi là 'nghệ thuật hắc ám' mới có thể lý giải được cách mà Yamal thực hiện các kỹ thuật của mình để ghi bàn. 

Rê bóng qua một hoặc hai hậu vệ đối phương chỉ là bước đầu tiên trong khối công việc mà Yamal thực hiện trên sân. Barcelona cũng đã thử nghiệm những cầu thủ rê bóng thuần ở vị trí của Yamal, Tây Ban Nha cũng làm điều tương tự ở phía cánh đối diện là cầu thủ Nico Williams để tìm phương án khác cho việc tấn công. Tuy nhiên điều khiến Yamal trở nên đặc biệt chính là khả năng đọc trận đấu một cách tức thời và đưa ra quyết định rất nhanh cho phương án chuyền tốt nhất hay tung ra một cú sút đầy bất ngờ khi có cơ hội.

"Lamine Yamal gần như luôn luôn đưa ra được giải pháp tốt nhất. Đó là điều khó nhất trong bóng đá. Cậu nhóc này thực sự là một cầu thủ phi thường" - Xavi chia sẻ trong sự kinh ngạc sau khi chứng kiến những màn trình diễn ấn tượng của Yamal dù mới chỉ chập chững làm quen với bóng đá chuyên nghiệp.

Bạn gần như có thể tưởng tượng ra một sơ đồ cây về những giải pháp mà Yamal sẽ thực hiện. Nếu đối thủ kèm cặp cố đẩy Yamal ra gần sát đường biên, cậu ta sẽ thực hiện đi bóng đến gần sát đường biên ngang để thực hiện một pha trả ngược vào bên trong. Hoặc Yamal sẽ để trái bóng về chân thuận trước khi tung ra cú trivela thật xoáy giúp bóng đi vòng qua phía sau hàng phòng ngự của đối phương.

Nếu như có khoảng không ở khu vực trung lộ, Yamal sẽ dẫn bóng tiến vào bằng chân thuận và và lần lượt kiểm tra xem các phương án chuyền bóng của mình ở từng khu vực trên sân. Khả năng đọc tình huống và đưa ra quyết định rất tỉ mỉ của Yamal giống như cách một quarterback tìm phương án chuyền bóng trong đội bóng bầu dục tại NFL vậy. 

Đó có thể là một đường chọc khe chéo đầy thông minh về phía khoảng trống trong hàng phòng ngự đối phương, một đường chuyền nhẹ nhàng vừa tầm chân của tiền đạo, một đường chuyền bóng đi cong vượt ra khỏi tầm với của đối thủ, một đường chuyền chính xác cho đà băng lên của tiền đạo chạy cánh đang di chuyển ra phía sau đường chạy của tiền đạo cắm và đôi khi có thể là một cú lốp bóng cho một cầu thủ đang đang giữ vị trí để mở rộng không gian tấn công ở phía bên kia sân. Mọi ý tưởng chuyền bóng kể trên đều nằm trong túi của Yamal.

Có rất ít cầu thủ có thể kết hợp được kỹ thuật của bản thân để căn chỉnh thời điểm và cân bằng lực chuyền bóng trong những tình huống bị đối phương vây hãm và tạo áp lực lớn với khả năng bình tĩnh nhằm tìm phương án tốt nhất trong vài giây. Tuổi đời và câu lạc bộ mà Lamine Yamal đang thi đấu không phải là nguyên nhân duy nhất khiến các phóng viên thể thao luôn phải tìm đến những sự so sánh bất công nhất trên thế giới với những ngôi sao hàng đầu của bóng đá.

"Cố gắng bắt chước Messi là một điều rất khó để thực hiện. Nhưng mà đúng, cầu thủ mà tôi nhớ là đã thực hiện những đường chuyền vào khoảng không gian giữa các cầu thủ phòng ngự của đối phương (interior passes) chính là Messi. Nếu có cơ hội để thực hiện mấy đường chuyền như vậy, tôi sẽ thử xem sao" - Yamal chia sẻ với phóng viên Mundo Deportivo.

Một phần trong lối chơi của Messi mà Yamal vẫn chưa học được chính là những pha chạy nước rút ngay sau khi chuyền bóng, những pha phối hợp đập nhả 1-2 với đồng đội để xuyên thủng hàng phòng ngự và thoát ra khỏi sự kèm cặp của đối thủ trước khi ghi bàn. Yamal hiện giờ hiếm khi có cơ hội dứt điểm trước vòng cấm địa của đối phương và cũng chưa phải là một cầu thủ ghi bàn đều đặn cho Barcelona.

Tuy nhiên bên trong khả năng mở ra những phương án chuyền bóng thì luôn tiềm tàng một mối nguy rằng Yamal có thể tung ra một cú dứt điểm từ những pha dẫn bóng. Khi Yamal thực hiện cut-inside, cậu ta hoàn toàn có thể thoải mái tung ra một cú đá xoáy về góc xa khung thành hoặc một cú đá đưa bóng về góc gần bằng chân thuận. Điều này sẽ khiến đối thủ cảm thấy bị băn khoăn không biết Yamal sẽ thực hiện đường chuyền hay thực hiện một cú sút.

Giống như mọi sao mai trên thế giới thì trong Yamal vẫn có những thú cần phải phát triển thêm. Xavi đã nhấn mạnh về khả năng nhận thức trong phòng ngự của Yamal. Hiện giờ cậu nhóc này cũng chưa có nhiều pha chạy chỗ không bóng và đôi khi có thể thực hiện nhiều tình huống phối hợp hơn với đồng đội hay thì cố gắng tạo ra sự khác biệt một mình. Sẽ là một góc nhìn thú vị về khả năng của Yamal tại EURO khi anh sẽ được phối hợp tác chiến cùng với Dani Carvajal -  hậu vệ cánh phải của Real Madrid có xu hướng tấn công nhiều hơn Jules Kounde ở Barcelona.

Nhưng giờ cậu nhóc này mới chỉ 16 tuổi mà thôi nên vẫn có một quãng thời gian rất dài để Yamal có thể học hỏi và phát triển. Yamal mong muốn đến tuổi 25 cậu sẽ trở thành một con người 'trưởng thành và có trách nhiệm'. Một thời gian dài vẫn còn ở phía trước và hãy chờ xem cái tên Yamal sẽ 'trưởng thành' ra sao! 

Theo John Muller - The Athletic