Dennis Bergkamp: "Bóng đá quan trọng nhất là không gian" (P1)

Thời còn thi đấu, châm ngôn của tôi luôn là: Luyện tập làm nên sự hoàn hảo. Giờ trong vai trò huấn luyện viên cũng vậy, nhưng tôi sẽ không đi tìm một Dennis Bergkamp mới. Tôi muốn giúp cầu thủ tiến bộ hơn và đó hoàn toàn không phải thử thách quá sức.

Ý tôi là tôi đã từng là một cầu thủ có khả năng tự giải quyết vấn đề - tôi không thực sự cần một người quản lý hay huấn luyện viên để giải quyết vấn đề của bản thân. Tôi tự làm việc đó nhưng sẽ luôn giữ sự chuyên nghiệp cần thiết. Tôi luôn tôn trọng triết lý làm việc và hệ thống của các huấn luyện viên vì vậy không ai trong số các huấn luyện viên đã trải qua yêu cầu tôi thay đổi cách chơi bóng hoặc cách huấn luyện.

Tất nhiên, bởi vì triết lý của một số huấn luyện như Johan Cruyff hay Arsene Wenger cũng trùng lặp với triết lý của tôi, cho nên mọi thứ đã hoạt động một cách hiệu quả. Nhưng khi tôi làm việc với những cầu thủ trẻ về sau, tôi luôn thích thử thách họ – ví dụ như khi khiến ai đó cảm thấy bối rối về chiến thuật hay kỹ thuật, không biết phải làm gì cho đúng. Tôi nghĩ tôi có thể giúp đỡ họ.

Tôi không làm công việc huấn luyện toàn thời gian kể từ khi rời Ajax hồi năm 2017, và tôi cũng không vội tìm kiếm một công việc lúc này. Nhưng qua mỗi ngày, tôi lại nghĩ nhiều hơn đến việc trở lại sân tập một lần nữa, đó là điều tôi muốn làm nhất.

Nhưng dù làm gì, tôi cũng không muốn trở thành huấn luyện viên trưởng. Đó không phải tham vọng của tôi vì tôi đã quen với sự tự do. Tôi thích dành thời gian cho gia đình và có một cuộc sống không vướng bận bóng đá. Tôi không nghĩ có một nhà quản lý bóng đá tận tâm nào lại đôi khi nổi hứng muốn chơi golf.

Tuy nhiên, nghiêm túc mà nói, tôi biết một số câu lạc bộ thuê hẳn chuyên gia để huấn luyện cho tiền đạo, giống như những huấn luyện viên thủ môn kiểu cổ điển, những người đến sân tập hai đến ba lần mỗi tuần và rời đi ngay sau khi buổi tập kết thúc. Nếu cầu thủ chơi tệ, tôi muốn trao đổi với họ về trận đấu, cho dù về vấn đề chiến thuật hay cá nhân.

Điều tôi nghĩ đến là một vai trò thích hợp với tôi như ở Ajax, có phần giống như vai trò thời còn thi đấu – hoạt động giữa các tuyến. Tôi không thực sự đá tiền đạo hay tiền vệ, chỗ tôi là ở giữa bọn họ. Tôi nhìn nhận bản thân trong tư cách huấn luyện viên cũng y hệt. Tôi thích tham gia các bài tập với đội một nhưng tôi nghĩ khả năng mạnh nhất của nằm ở việc đưa cầu thủ trẻ tiến lên.

Đôi khi đội trẻ và đội một như hai ốc đảo biệt lập cho nên tôi muốn trở thành cầu nối giữa hai đội, nhưng việc đó phải thực sự mang lại hiệu quả thiết thực. Tôi không chỉ làm việc cho có, đi làm buổi sáng và trở về nhà sau khi buổi tập kết thúc. Tôi muốn đón nhận thách thức và chịu trách nhiệm giúp cầu thủ trẻ tiến bộ hơn và sau cùng đột phá vào đội một.

Tôi thích áp lực kiểu như vậy. Tôi đã thành công với Ajax – không làm trợ lý nhưng vẫn có mặt trên sân tập – và tôi tin tưởng nó sẽ hiệu quả với mọi câu lạc bộ lớn ở châu Âu. Tôi thực sự ngạc nhiên khi không nhiều trong số câu lạc bộ lớn làm việc này. Ai cũng thấy hầu hết các câu lạc bộ đều đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống đào tạo trẻ. Mọi thứ đều tốt đẹp nhưng quan trọng là những gì xảy ra với cầu thủ sau khi rời học viện.

Đào tạo cầu thủ cây nhà lá vườn là một lợi thế cạnh tranh rất lớn, vì không giống như những người được mua về, bọn họ không phải điều chỉnh để thích nghi với câu lạc bộ mới, một đất nước mới. Các cầu thủ luôn cảm thấy thoải mái và sẵn sàng ngay khi bạn cần.

FIFA từng thảo luận về quy tắc “sáu và năm”, tức mỗi câu lạc bộ cần ít nhất năm cầu thủ tự đào tạo trong đội hình. Có thể quy tắc này sẽ thành hiện thực trong tương lai. Tuy nhiên tôi vẫn ý thực được việc một khi câu lạc bộ có nhiều tiền, lựa chọn đầu tiên luôn là mua – và mua lớn – hơn là đầu tư vào những người trẻ. Điều này thật đáng tiếc.

Đó là một trong những khác biệt giữa vai trò cầu thủ và vai trò huấn luyện viên. Triết lý huấn luyện của tôi dựa trên sự nghiệp và cuộc đời đã qua, nhưng những gì tôi quyết định tôi đã thực hiện với Arsenal đều dựa trên khao khát thành công. Nếu chúng tôi thấy còn thiếu điều gì, chúng tôi muốn thay đổi ngay lập tức.

Tuy nhiên vào thời đó, chúng tôi đã không đủ tiền để mua những cầu thủ đắt giá. Tôi đoán Arsenal ngày nay cũng vậy. Họ không thể ký hợp đồng với những cầu thủ giỏi ở mọi vị trí, dù họ vẫn đang sở hữu nhiều tài năng sáng giá. Họ buộc phải sáng tạo để thành công và ở điểm này, tôi thấy câu lạc bộ có vẻ đang vực dậy một lần nữa. Tôi nghĩ nếu người hâm mộ có thể nhìn thấy sự tiến bộ, họ sẽ không ngại sự chờ đợi.

Bản thân các câu lạc bộ cũng cần sự kiên nhẫn, không chỉ Arsenal mà bất kỳ ai cũng vậy, nếu như bạn không thể chi nhiều tiền thì cần phải kiên nhẫn để hoàn thiện một thứ gì đó lớn lao. Nếu chỉ cán đích ở vị trí thứ tám, bạn sẽ rất khó để chiêu mộ được những cầu thủ ở tầm cỡ Thierry Henry hay Robert Pires. Bạn phải dấn thân làm điều gì đó khác biệt, có thể phụ thuộc đôi chút vào nhà quản lý bóng đá, triết lý và phong cách chơi bóng của ông ấy – và từ đây, xây dựng lại bản sắc.

Một phần của công cuộc tái sinh là giúp những cầu thủ có sẵn tiến bộ hơn. Có rất nhiều nhà quản lý trong bóng đá tin rằng họ có thể giúp cầu thủ thay đổi từ 40 đến 50% nhưng tôi không tin vào điều đó. Tôi nghĩ, ngay cả với những cầu thủ nhỏ tuổi, bạn chỉ có thể thay đổi họ ở một khía cạnh nhỏ - nhưng như vậy là đủ, đặc biệt trong thế giới bóng đá đỉnh cao.

Hầu hết mọi người đều chỉ nhìn vào cầu thủ ngày nay và trầm trồ ‘ồ kỹ thuật tốt quá’ hoặc ‘cậu ấy tập luyện rất chăm chỉ’, nhưng sự thật bóng đá còn đòi hỏi nhiều điều hơn thế - tôi đã biết điều đó từ khi còn là một cậu bé ở Ajax, dưới sự chỉ bảo của Cruyff. Ông ấy luôn đòi hỏi rất cao và tôi cảm thấy việc truyền dạy lại là hết sức quan trọng.

(còn nữa)