Declan Rice: Ngọn hải đăng của Mikel Arteta

Arsenal vốn đã biết rõ rằng Declan Rice không phải mẫu cầu thủ nên đóng khung vào một vai trò cố định khi họ chiêu mộ anh từ West Ham United vào mùa hè năm 2023.

Dù phần đông công chúng đều xem tuyển thủ quốc gia Anh là một tiền vệ phòng ngự, nhưng Mikel Arteta hiểu rằng Rice có thể đảm nhận một vai trò đa diện hơn, từ đó trở thành “trái tim” của Arsenal.

Và vị HLV trưởng của Arsenal đã đúng.

Ngay từ những ngày đầu làm việc cùng nhau, Arteta đã ví Rice như một “ngọn hải đăng”.

“Đó là người mang lại điểm tựa, sự sáng suốt và định hướng cho tất cả mọi người,” nhà cầm quân người Tây Ban Nha chia sẻ khi được hỏi lại về nhận định ấy trong buổi họp báo trước trận đấu với Brentford vừa qua. “Chỉ cần nhìn vào cậu ấy, bạn sẽ biết mình phải hướng về đâu. Rice có khí chất, có thần thái và cá tính để trở thành một nhân vật như thế, đảm nhận vai trò ấy trong đội bóng.

“Đó là cách nhìn của tôi về cậu ấy - rằng cậu ấy có tiềm năng trở thành một ‘ngọn hải đăng’, một điểm tựa cho toàn đội. Và giờ thì cậu ấy thực sự đã trở thành ngọn hải đăng đó, một việc vốn dĩ cực khó tại một CLB có tầm vóc như Arsenal, nhưng cậu ấy hoàn toàn xứng đáng. Rice đã hiện thực hoá tiềm năng đó từng bước một, trước hết là trong cách hành xử, tác phong, rồi đến những màn trình diễn lẫn thái độ luôn đạt đến đẳng cấp cao nhất.”

Một trong những phẩm chất đó được thể hiện rất rõ trên sân đấu, và chính khát khao phát triển không ngừng rực cháy kể từ khi trở thành một The Gunners cách đây 2 năm rưỡi đã định hình Declan Rice của ngày hôm nay.

Trong phần lớn 6 tháng đầu tiên ở Bắc London, ngôi sao người Anh đảm nhận vai trò tiền vệ số 6, sau đó được đẩy lên chơi theo thiên hướng “box-to-box” trong giai đoạn nửa sau của mùa giải ra mắt. Đến tháng 1 năm 2024, Rice trở thành người đảm nhận các tình huống bóng ch.ết cho Arsenal, ban đầu chủ yếu thực hiện nhiệm vụ tạo cơ hội cho các đồng đội, cho đến khi anh ghi 2 siêu phẩm đá phạt vào lưới Real Madrid hồi tháng 3 năm nay – bàn thứ hai đã được đề cử cho giải Puskas 2025 của FIFA.

Cuộc tiến hoá ấy đã tiếp tục mở rộng sang nhiều khía cạnh khác trong lối chơi của tiền vệ 26 tuổi, từ khả năng dẫn bóng cho đến việc sự xuất hiện của Martin Zubimendi tạo điều kiện cho anh chiếm lĩnh nhiều khoảng không gian mới trên sân đấu.

Mới đây, những bước tiến mạnh mẽ của chàng trai này đã được ghi nhận công khai khi phần lớn người hâm mộ trên khắp Vương Quốc Anh bầu chọn Rice là Cầu thủ nam xuất sắc nhất năm 2025 của Hiệp hội Người hâm mộ Bóng đá (FSA).

Sự trưởng thành của Rice còn được thể hiện theo những cách khác. Chiến thắng 3-1 trước Bayern Munich tại Champions League hồi tuần trước cũng chính là lần đầu tiên tiền vệ người Anh đeo băng đội trưởng của Arsenal. Anh đã đảm nhận nó trong 13 phút, từ khi Bukayo Saka rời sân cho tới lúc Martin Odegaard vào sân, và với những ai quen thuộc với cốt truyện Spider-Man, sau khoảnh khắc ấy Rice chẳng khác nào đã bị một con “symbiote” nhập vào cơ thể vậy. Giống như khi Spider-Man thân thiện thường ngày bỗng chốc hóa thành một tay “phản anh hùng” mặc đồ đen mạnh mẽ và hiếu chiến, tàn nhẫn hơn.

Những lời Rice nói sau trận đấu đã càng làm rõ điều đó. Khi bàn về pha vào bóng thô bạo của mình với Harry Kane, anh chia sẻ: “Tôi nhìn thấy sự căm phẫn bùng cháy dữ dội trong mắt các anh em trong đội ở mùa giải này.”

Trước trận đấu với Chelsea, khi được hỏi về sự phát triển của Rice trong vai trò một trong các thủ lĩnh của đội, Arteta đã nhận định: “Cậu ấy từng là đội trưởng ở West Ham. Khi cậu ấy đến đây – một CLB mới, một môi trường mới – thì chuyện vai vế, thứ bậc trong đội vốn đã được sắp đặt hoàn chỉnh rồi, nhưng rốt cuộc cậu ấy vẫn có thể leo lên được vị thế đó.

“Cậu ấy đang ngày càng quan trọng hơn, hiện diện trong mọi thứ chúng tôi làm. Rice nằm trong nhóm các thủ lĩnh của đội, điều đó cũng cực kỳ quan trọng. Cậu ấy thực sự có tầm ảnh hưởng rất lớn đến mọi khía cạnh của chúng tôi. Rice không cần phải đeo băng đội trưởng để cảm thấy bản thân thực sự gắn kết, thực sự có uy và thực sự quan trọng trong đội.”

Nhiều cầu thủ khác trong đội hình Arsenal hiện tại cũng tương tự. Odegaard rất được tôn trọng với tư cách đội trưởng chính thức, nhưng bên cạnh đó Saka, Gabriel và Mikel Merino cũng đã lần lượt đeo băng thủ quân ở những thời điểm khác nhau trong mùa giải để lèo lái con tàu The Gunners khi thủ lĩnh số 1 của họ dính chấn thương. Trước đây, sự phân vai được tách bạch rất rõ ràng: Odegaard thực thi vai trò thủ lĩnh bằng hành động, tự mình làm gương, còn Granit Xhaka là thủ lĩnh bằng tiếng nói - một người đội trưởng không băng, nhưng việc hiện tại Arsenal sở hữu nhiều cầu thủ có thể “quản trận” đang trở thành chìa khóa mang lại sự ổn định cho họ.

Đối với Rice, sự ổn định chính là một trong những mục tiêu lớn mà anh hướng tới ở mùa giải này. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn với The Atheltic hồi tiền mùa giải, tiền vệ người Anh thừa nhận rằng mình đã có một sự khởi đầu khá chậm chạp ở mùa giải trước trước khi thực sự bùng nổ sau khi bước sang năm 2025. Sự cẩn trọng của Arteta trong việc quản lý khối lượng công việc của Rice đã giúp anh tìm lại được thể trạng sung sức, tươi mới vào thời điểm này năm ngoái, và ở mùa giải này chiến thuật đó cũng đã được áp dụng trong một số thời điểm để Rice có thể duy trì phong độ ổn định bậc nhất Arsenal.

Nhưng như mọi mùa giải khác kể từ khi chàng trai này gia nhập đội chủ sân Emirates, anh không có thời gian để chậm lại.

“Có lẽ cách đây 1 hoặc 2 năm thì đúng,” Arteta đáp khi được hỏi liệu đây có phải là phiên bản tốt nhất mà ông từng hình dung về Rice hay không. “Nhưng bây giờ, sau khi được làm việc với cậu ấy mỗi ngày, thấu hiểu và kết nối với cậu ấy theo cách mà tôi đã làm, tôi tin rằng tiềm năng của cậu ấy vẫn chưa lộ diện 100% đâu. Bởi vì cậu ấy không ngừng khát khao trở nên giỏi hơn nữa, còn đội bóng thì ngày càng hiểu rõ cậu ấy hơn, nên vai trò của cậu ấy trong tập thể càng ngày càng lớn. Tầm ảnh hưởng mà cậu ấy tạo ra trong đội thực sự rất khổng lồ.”

Vị thuyền trưởng của Arsenal không thể chỉ ra chính xác ông lần đầu có cảm giác đó về Rice, nhưng với những ai theo dõi The Gunners thường xuyên, hai trận đấu đầu tiên của anh cho CLB này trên đất Anh sẽ là những điểm nhấn rõ rệt.

Đầu tiên là trận giao hữu tiền mùa giải gặp Monaco tại Emirates, nơi vóc dáng và sự xông xáo ngay lập tức khiến Rice trở nên nổi bật ở khu trung tuyến. Vào buổi tuối tháng 7 ấy, anh đã thực hiện 2 pha bứt tốc cực kỳ ấn tượng, mang đến cảm giác về một điều gì đó rất khác biệt. Trận thứ 2 diễn ra một tuần sau, khi The Gunners tranh Community Shield với Manchester City. Được bố trí chơi trong một vai trò mang thiên hướng box-to-box, khả năng phán đoán và những bước chạy cần mẫn, bền bỉ để pressing Rodri và Bernando Silva là các dấu hiệu quá rõ ràng về những gì Rice có thể mang đến cho Arsenal.  

Khát khao trở nên giỏi hơn nữa, đa năng hơn nữa của Rice còn được bộc lộ qua nhiều chi tiết nhỏ nhặt dạo gần đây. Chuyến làm khách của The Gunners trước Brentford đã khiến nhiều người chú ý đến số lượng những pha ném biên xa mà các đội bóng đã thực hiện ở mùa giải này, khi hậu vệ Michael Kayode của đội chủ nhà chính là người sở hữu những cú ném biên mạnh nhất giải.

Rice cũng đã thử thực hiện vài pha ném biên như thế cho Arsenal, nhưng chưa tạo ra được sự nguy hiểm như Kayode.

Khi chuyện này được nêu ra với Arteta, ông đáp: “Ai mà biết chứ? Chuyện tiến hóa cần phải có thời gian. Tầm 2, 3 năm trước, cả bản thân tôi vốn dĩ cũng chẳng nắm rõ cậu ấy thực sự giỏi tới mức nào. Nhưng tôi biết cách đây 2, 3 năm trình thực hiện bóng ch.ết (phạt góc, đá phạt) của Declan tới đâu và bây giờ nó đã được nâng tầm lên đẳng cấp ra sao rồi. ‘Tiến hóa’ không phải là chuyện có thể xảy ra trong một sớm một chiều. Mọi thứ đều phải trải qua quy trình tập luyện, tiến bộ và điều chỉnh. Ngoài ra bản thân cầu thủ cũng phải có niềm tin rằng mình có thể làm được - đây mới là điểm mấu chốt.

“Cậu ấy có thể trở thành bất cứ điều gì mình muốn. Khi bạn nhìn vào Declan, bạn sẽ thấy rằng cậu ấy có thể làm gần như mọi thứ mà bạn yêu cầu.”

Trọng tâm của Arteta dĩ nhiên không phải là cố biến Rice thành “Kayode của Arsenal” trong những tình huống ném biên. Thay vào đó, ông sẽ tiếp tục biến chàng trai này thành “Mr. Everything” của Arsenal ở trung tuyến – một tiền vệ lợi hại cả trong các tình huống bóng sống lẫn bóng ch.ết.

Rice đang liên tục bổ sung thêm cho bản thân những “món vũ khí” mới mỗi năm. Đó chính là một trong các yếu tố then chốt giúp Arsenal vươn lên những đẳng cấp mới, dù chức vô địch Premier League vẫn còn lẩn tránh họ.

Để thay đổi tình trạng ấy, chủ đề “tiến hóa không ngừng này” sẽ phải được tiếp tục - đối với cá nhân Rice nói riêng và tập thể Arsenal nói chung. Và may mắn thay cho The Gunners, có vẻ như ngôi sao 26 tuổi chẳng hề có ý định dừng lại sớm.