Daniel Amokachi: Đại bàng xanh vùng Merseyside

Sau khi Everton thoát khỏi việc phải xuống hạng ở cuối mùa 1993-1994, Peter Johnson, chủ cũ của Tranmere Rovers, trở thành chủ tịch của The Blues. Ông đem đến lời hứa về một tương lai tươi sáng hơn cho đội chủ sân Goodison Park. Khi xét đến những thành công của ông trong quá khứ, các CĐV Everton có quyền lạc quan và tin vào những gì vị chủ tịch mới nói.

Johnson hứa sẽ đem về những cầu thủ "đẳng cấp thế giới" với mục tiêu đưa Everton trở lại thời hoàng kim. Lần lượt Jurgen Klinsmann rồi Roberto Baggio được liên hệ với Everton.
 

Rốt cuộc, 2 tuần trước khi giải đấu diễn ra, Everton ký kết với Daniel Amokachi, tuyển thủ của Nigeria, người vừa có được màn trình diễn siêu đẳng ở World Cup 1994. Anh đến với mức giá 3 triệu Bảng, mức giá kỷ lục với nửa xanh vùng Meyserside thời đấy. 
 

Những gì Amokachi làm được cho đến lúc này thật đáng nể. Mới chỉ 21 tuổi, nhưng anh đã thi đấu ở giải VĐGQ Bỉ cho Club Brugge, ghi được 34 bàn trong 81 trận. Anh thậm chí là người đầu tiên ghi bàn ở Champions League trong trận Club Brugge gặp CSKA Moskva vào tháng 11 năm 1992.
 

Sự bứt phá của Amokachi khởi đầu vào năm 1994. Tháng 4, anh là thành viên của ĐT Nigeria đạt chức vô địch Châu Phi. Sau đó, ở World Cup, anh ghi bàn thắng quyết định vào lưới Hy Lạp, giúp Nigeria đứng đầu bảng, trên cả Argentina và Bulgaria nhờ hiệu số bàn thắng. Họ để thua Italia ở vòng tiếp theo, nhưng màn trình diễn của Amokechi đã thực sự khiến các CLB khác phải để mắt tới anh. Trong đó có Juventus. Tốc độ của anh thực sự là một mối đe dọa cho hàng phòng ngự.
  

HLV Everton khi đó là Mike Walker định cho anh đá cặp với tiền đạo người Brazil, Luis Muller, người Everton suýt chút nữa có được chữ ký. Tuy vậy, Muller quyết định rút lại phút chót vì một lý do khá hy hữu: anh biết được rằng lương của mình sẽ không được miễn thuế. 
 

Tuy vậy, việc có được Amokachi vẫn được xem là một thành công rất lớn với Everton vì những lý do khác. Anh trở thành cầu thủ da đen đầu tiên ký kết với CLB, ở một thời kỳ Everton bị gán cho cái danh "phân biệt chủng tộc" bởi giới truyền thông, dù khi đó Cliff Marshall, một cầu thủ da đen khác của họ cũng có được 5 lần ra sân ở những năm 1970. Trước khi mùa giải 1994-1995 diễn ra, một ấn phẩm bóng đá còn cho sản xuất một lịch thi đấu có hình logo Everton với một tấm sticker "không dành cho người da đen" trên đó.
 

Chính vì vậy, việc đem về một cầu thủ người Châu Phi sẽ giúp anh trở thành trung tâm của sự chú ý. Cầu thủ người Nigeria luôn tỏ thái độ thân thiện khi trả lời các câu hỏi nhạy cảm, trả lời từng câu hỏi một cách lịch sự, nêu rõ lý do vì sao anh gia nhập CLB. Sự dễ mến và hăng hái của anh giải tỏa mọi nghi ngờ. Người hâm mộ Everton dần nghĩ về việc anh có thể tạo nên một ảnh hưởng sâu sắc lên CLB như cách John Barnes đã làm khi đến với Liverpool.
 

Amokachi được ra sân chào khán giả trước trận gặp Nottingham Forest. Sự nồng nhiệt của khán giả cho thấy khả năng chơi bóng với họ quan trọng hơn rất nhiều. Everton sau đó để thua 2-1, cho thấy The Toffee rất cần một cầu thủ như anh lúc này.
 

Sau một vài khó khăn trong việc có được hợp đồng lao động, anh được ra sân trong trận thua 3-0 trên sân khách của Blackburn Rovers, đội sau đó vô địch. Vào ngày 17 tháng 9 năm 1994, anh tạo được ấn tượng tốt với đội nhà khi ghi bàn trong trận hòa 1-1 trước Queens Park Rangers. Dù có được bàn thắng, nhưng khả năng đánh đầu không được tốt cùng việc bỏ lỡ nhiều cơ hội của anh thực sự khiến NHM lo lắng.
 

Những sự lo lắng dần hiển hiện khi anh không thể ghi bàn trong 11 trận kế tiếp, trong khi đó, Walker nhận quyết định sa thải. Dù không ghi được bàn thắng, lối chơi đột phá của Amokachi cùng tốc độ của anh khiến anh có được sự ủng hộ của nhóm fan của khán đài Street End, những người luôn bảo vệ anh.
 

Joe Royle, HLV mới của Everton, quyết định áp dụng lối chơi phòng ngự nhằm hạn chế số bàn thua. Ông để Amokachi ngồi dự bị trong trận Derby Meyserside. Amokachi có được bàn thắng quan trọng cho Everton, nhưng người hâm mộ Everton khi đó đã có được một thần tượng mới cho mình: Duncan Ferguson. Royle chắc chắn biết sẽ phải dùng ai trong trận đấu kế tiếp.
 

Cầu thủ người Nigeria không ra sân cho tới giữa tháng 3, thậm chí không có trong danh sách dự bị. Khi cả Paul Rideout và Ferguson phải ngồi ngoài vì chấn thương trong trận gặp Queens Park Ranger vào tháng 3 năm 1995, Royle quyết định gọi Brett Angell, một cầu thủ kém cỏi lĩnh xướng hàng công, dù tên của Amokachi được điền vào danh sách dự bị. Tuy nhiên, số phận của tiền đạo người Nigeria sẽ thay đổi từ đây, một phần nhờ vào sự ủng hộ của CĐV Everton.
 

Màn trình diễn của Angell rất tệ. Anh nhận thẻ sau 25 phút, một vài CĐV Everton thậm chí hét lớn: "Đuổi nó ra ngoài đi !!! Làm ơn !!!" Khi anh mất bóng trong lần chạm bóng tiếp theo, NHM Everton bắt đầu la ó, tiếng hô "Amo ! Amo !" vang vọng khắp 4 mặt sân.
 

Queens Park Rangers khi đó dẫn 1-0. Ở hiệp 2, Amokachi được tung vào sân, Everton nhanh chóng lấy lại thế trận. Andy Hinchcliffe có được pha sút phạt ở phút thứ 90, đem về bàn thắng quyết định cho chiến thắng 3-2 của Everton. Amokachi thực sự đã đảo ngược tình thế cho The Toffee ở trận đấu đó, giúp anh có lại được niềm tin của HLV.
 

Anh thi đấu ở trận tiếp theo, trận thua 2-1 trước Blackburn, nhưng rồi trở lại băng ghế dự bị ở trận đấu quan trọng nhất mùa đó, trận bán kết FA Cup gặp Tottenham. Dù Spurs rõ ràng là đội được đánh giá cao hơn, Everton vẫn quyết tâm chứng minh bản thân. Họ nhanh chóng dẫn 2-1, nhưng Everton vẫn là đội áp đảo. Khi thời gian chỉ còn 20 phút, Rideout gặp chấn thương, lập tức, Royle chỉ đạo Amokachi làm nóng người.
 

HLV Les Helm cho biết Riedout không thể tiếp tục thi đấu, nhưng Royle muốn kéo dài thêm 5 phút nữa. Trên đường biên, Amokachi đang chuẩn bị được vào sân. Anh biết rõ đây chính là khoảnh khắc của mình. Anh thuyết phục thành viên ban huấn luyện rằng Royle muốn đưa anh vào sân. Tên của anh bỗng dưng xuất hiện trên bảng thay người, Joe Royle bắt đầu bực dọc và la lối. Nhưng Amokachi vẫn mặc kệ ông và vào sân. Anh tự nhủ "Hy vọng là điều này thành công," như thể nếu không làm được thì đây sẽ làm trận cuối cùng anh thi đấu cho CLB. Royle chỉ biết đứng nhìn trong vô vọng.
 

May mắn thay, cầu thủ tự ý vào sân đó đã làm được điều cần làm. 8 phút trước giờ nghỉ, Anders Limpar băng vào hàng phòng ngự rồi thực hiện đường tạt bóng cho Graham Stuart, sau đó Stuart tạt bóng cho Amokachi ghi bàn nâng tỷ số lên 3-1. Khi chỉ còn 1 phút, Gary Ablett lĩnh xướng một pha phản công, một lần nữa, Amokachi ghi bàn, chính thức đưa Everton vào chung kết FA Cup với tỷ số 4-1 cho Everton. Anh có được những tràng pháo tay vang dội từ những người hâm mộ đến sân hôm đó.
 

Sau trận đấu, Royle mỉa mai rằng việc tung Amokachi vào sân là "quyết định thay người tuyệt nhất tôi từng làm", ông tuy vậy không công nhận mình đã đưa ra quyết định lịch sử đó. Trong phòng thay đồ, Royle sau đó đã nói với người hùng của trận đấu rằng nếu anh giở trò đó một lần nữa, anh sẽ bị "đá" khỏi CLB.
 

 Royle giờ đây không còn lựa chọn nào khác ngoài việc để Amokachi ra sân trong 7 trận còn lại của Everton. Amokachi có thêm được 3 bàn. Tuy vậy, một lần nữa, Royle không tin tưởng anh trong những dịp như thế này. Amokachi tiếp tục ngồi ghế dự bị trong trận thắng lịch sử của Everton trước Man United ở chung kết FA Cup. Dù sao đi nữa, với chàng trai người Nigeria, được xem chung kết FA Cup ngay trên sân Wembley sau nhiều năm theo dõi qua TV đã là một dịp đáng nhớ rồi.
 

  

Với việc Ferguson không thể ra sân trong nửa đầu của mùa 1995-1996, Amokachi được ra sân thường xuyên hơn, thế nhưng việc chỉ ghi được 3 bàn trong 16 trận khiến anh một lần nữa mất chỗ trong đội hình chính. Sau tháng 2, anh chỉ có được 4 lần ra sân nữa. Rõ ràng, tương lai của anh không được đảm bảo. Khi anh đang ở năm cuối cùng của hợp đồng, Everton sợ rằng họ có thể sẽ mất anh mà không có được đồng nào, chính vì thế, The Toffee quyết tâm thu hút các CLB mua anh.
 

Trong giai đoạn hè, Amokachi ghi bàn thắng quyết định cho Nigeria trong trận chung kết Olympic Atalanta 1996 trước Argentina. Dù vậy, CLB vẫn quyết định bán anh cho Besiktas. Dù thương vụ này thành công, chấn thương đầu gối khiến anh không thể tiếp tục sự nghiệp trước khi thập niên 90 kết thúc.
 

Có lẽ Royle không phải là người phù hợp cho việc tối đa hóa khả năng của Amokachi. Các HLV cổ điển thường khá cứng nhắc và thiếu linh hoạt trong việc đưa ra các quyết định. Vinny Samways là một ví dụ khác của việc một cầu thủ nổi tiếng không thể hòa nhập với lối chơi chung. Joe Parkinson cũng nằm trong số những người cho rằng quyết định đẩy Amokachi đi là một sai lầm.

Thế nhưng, Amokachi vẫn được người hâm mộ Everton thuộc mọi lứa tuổi tôn sùng nhờ lối chơi lăn xả và đầy sức mạnh của mình. Trên hết, anh được nhớ tới vì những bàn thắng trên sân Elland Road giúp Everton có được danh hiệu cuối cùng tính đến thời điểm hiện tại. Daniel Amokachi chưa bao giờ là canh bạc thành công với Everton,  tuy vậy, anh vẫn xứng đáng từng đồng.
 

 
KDNX (TTVN)