Đã đến lúc Liverpool trả Fabinho về với tuyến giữa?

Lần đầu tiên Fabinho được bố trí đá trung vệ cũng chính là trong một cuộc đụng độ với Chelsea, diễn ra vào đầu mùa giải này, tại Stamford Bridge. Anh là cầu thủ xuất sắc nhất trận của Liverpool trong một chiến thắng nhẹ nhàng với tỷ số 2-0.

Ngôi sao 27 tuổi đã đá cặp với Virgil Van Dijk ở trung tâm hàng thủ, khi cả Joe Gomez và Joel Matip đều không thể ra sân. Việc Fabinho được triển khai ở hàng thủ chẳng phải một chuyện gây bất ngờ. Rốt cuộc, anh là một tiền vệ phòng ngự đã có 100 trận chơi ở vị trí hậu vệ phải trong sự nghiệp của mình (phần lớn trong số đó là tại Monaco).

Đây chính là lý do tại sao sau khi Dejan Lovren ra đi đã có rất nhiều lời đồn đại về chuyện Liverpool sẽ bước vào mùa giải 2020/2021 với Fabinho là sự lựa chọn thứ tư của họ cho vị trí trung vệ. 

Tuy nhiên, Liverpool chắc chắn đã hy vọng rằng cái tình cảnh khiến họ phải thực sự bố trí anh chơi ở vị trí đó sẽ không xảy ra, vì vậy, khi anh đảm nhận vai trò trung vệ trước Chelsea, chuyện này chỉ mang đến cảm giác rằng đây là một trường hợp hiếm hoi mới diễn ra, một buổi chiều vui vẻ, nhẹ nhàng ở London. Như chúng ta đã biết, rất nhiều chuyện không hay đã xảy ra kể từ đó, và Fabinho giờ đây đã bất đắc dĩ trở thành một trung vệ trụ cột của Liverpool. 

Nhưng liệu anh nên thực sự trở thành sự lựa chọn hàng đầu của Klopp ở trung tâm hàng thủ, hay nên trở về tuyến giữa?

Để đưa ra lời đánh giá cho vấn đề này, trước tiên chúng ta phải xem xét việc chính xác thì Liverpool đang thiếu những gì ở tuyến giữa khi Fabinho không chơi ở đó. Ở mùa giải trước, trên cuộc hành trình chinh phục chức vô địch Premier League của The Reds, Fabinho là một chiếc bánh răng cực kỳ quan trọng. 

Anh đã chơi tổng cộng 28 trận ở Premier League và thể hiện một năng lực cực kỳ đáng nể. Graphic dưới đây sẽ nêu bật lên những gì mà ngôi sao người Brazil đã mang đến cho tuyến giữa của Liverpool.

Vào mùa giải trước, ở Premier League, Fabinho đã thực hiện 10,0 pha tắc bóng (bao gồm các pha tắc bóng thành công, cộng với cả những lần tranh chấp thua và những lần phạm lỗi khi thực hiện tắc bóng) trên 1.000 lần chạm bóng của đối phương (gọi ngắn gọn là “true tackle”) – đây là con số nhiều thứ chín tại giải đấu khi so sánh với các tiền vệ trung tâm và tiền vệ phòng ngự khác. Chỉ có Naby Keita là có con số cao hơn Fabinho ở tuyến giữa của Liverpool về khía cạnh này (10.4 true tackles). 

Tỷ lệ “true tackle” thành công của ngôi sao người Brazil (true tackle win rate) không phải là cao nhất (48,4%), nhưng khuynh hướng thường xuyên tranh cướp bóng ở giữa sân của Fabinho cho thấy anh đã bổ sung rất nhiều “tính chiến đấu” cho tuyến giữa. 

Fabinho nằm trong danh sách 20 tiền vệ hàng đầu (đứng thứ 16) về “true interceptions” (một dữ liệu bao gồm những pha cắt và chặn các đường chuyền), với 4,5 trên 1.000 lần chạm bóng của đối phương – tại Liverpool, anh chỉ đứng sau Alex Oxlade-Chamberlain và – một lần nữa – Keita về chỉ số này, qua đó giúp chỉ ra giá trị của việc có thể sử dụng tiền vệ người Guinea, với nguồn năng lượng mà anh sẽ mang lại cho đội. 

Việc không thể thực hiện xoay vòng nhiều ở tuyến giữa vào mùa giải này – khi cả Jordan Henderson và Fabinho đều bất đắc dĩ phải chơi ở hàng thủ – là một trong những lý do đã khiến đoàn quân của Klopp không thể thi đấu với cường độ như họ từng thể hiện trong quá khứ.

Georginio Wijnaldum đã có số phút thi đấu ở Premier League nhiều thứ hai trong tập thể Liverpool (2.132), chỉ đứng sau Andy Robertson (1.335). Wijnaldum và Thiago đã đá chính ở tuyến giữa trong mọi trận đấu của Liverpool tại Premier League trong năm 2021, và The Reds sẽ chơi 4 trận trong vòng 11 ngày kể từ thứ Sáu trở đi – việc xoay vòng sẽ cực kỳ quan trọng. 

Fabinho cũng nằm trong top 20 tiền vệ thu hồi bóng (ball recoveries) tốt nhất ở mùa giải trước, với 12,3 lần thu hồi bóng trên 1.000 lần chạm bóng của đối phương. Keita là người đứng đầu giải đấu về khía cạnh này (17,0) ở mùa giải 2019/2020, điều đó một lần nữa làm nổi bật cách mà anh có thể giải quyết tình trạng chùng xuống ở tuyến giữa cho dù Fabinho có được chuyển về đó hay không. Nó cũng gợi ý rằng, việc triển khai Keita và Fabinho chơi cùng nhau ở hàng tiền vệ sẽ mang lại cho Liverpool sự chắc chắn và cường độ thi đấu cao hơn trong giai đoạn phòng ngự, một điều sẽ rất được hoan nghênh ở thời điểm hiện tại. 

Cuối cùng, tất cả những điều trên đều cho thấy Fabinho có thể hữu ích đến thế nào trong vai trò một tiền vệ mỏ neo. Việc anh trở về tuyến giữa cũng có thể giúp mang lại sự bình tĩnh cho các đồng đội ở hàng thủ. Fabinho có thể đảm nhận rất nhiều công việc phòng ngự từ vị trí tiền vệ lùi sâu và điều đó sẽ tạo ra một sự che chắn đầy chất lượng cho hàng thủ 4 người, cũng như hỗ trợ cho những cầu thủ ít kinh nghiệm hơn, chẳng hạn như Phillips và Kabak.

Điều này sẽ được nêu bật lên một cách tốt nhất ở bên dưới bằng cách sử dụng Smarterscout, một trang web đánh giá các cầu thủ trên thang điểm từ 0 đến 99, dựa trên tần suất mà họ thực hiện một hành động nhất định (ví dụ như số cú sút) hoặc mức độ hiệu quả của họ khi thực hiện một hành động nhất định (chẳng hạn như đo lường mức độ hiệu quả trong việc tịnh tiến bóng của họ) so với những người khác chơi cùng vị trí. 

Bên cạnh khả năng cắt đường chuyền và thu hồi bóng đã được thảo luận, Fabinho khi đảm nhận vai trò tiền vệ phòng ngự còn đặc biệt giỏi trong việc làm gián đoạn các hành động của đối phương (disrupting opp. move) – với 80 điểm – ở mùa giải trước, điều đó về cơ bản đã làm nổi bật lên sự “phiền phức” của tiền vệ này với đối phương khi anh thực hiện các hành động phòng ngự. Trong khi đó, khả năng che chắn cho hàng thủ của ngôi sao người Brazil cũng được nêu bật lên bởi điểm số mà anh nhận được cho mục “tầm ảnh hưởng trong khâu phòng ngự” (defending impact ) – với 80 điểm, điều này cho thấy Fabinho giỏi đến thế nào trong việc ngăn cản đối phương phát triển bóng và khiến họ mất đi quyền kiểm soát bóng.

Ngoài ra, khả năng giữ bóng (ball-retention ability) và liên kết lối chơi (link-up play) tuyệt vời của Fabinho cũng đã biến anh thành một cầu thủ cực kỳ quan trọng để bố trí ở tuyến giữa vào mùa giải trước, và anh đã không thể phát huy được những phẩm chất đó ở mùa giải này khi phải đảm nhận vai trò trung vệ. Điều đó cũng có nghĩa là Thiago, một cầu thủ được chiêu mộ bởi khả năng sáng tạo mà anh có thể mang đến cho đội, đã phải chơi rất thấp, điều này khiến cho những khả năng “đạo diễn cuộc chơi” và tầm ảnh hưởng của anh bị hạn chế. 

Đáng quan tâm hơn, điều đó có nghĩa là Fabinho, một cầu thủ thích “bẻ gãy” các đợt triển khai bóng/tổ chức tấn công của đối phương bằng các pha tắc bóng và phạm lỗi, hiện đang phải làm những việc đó ở các khu vực nguy hiểm hơn trên sân, trong khi trước đây anh thường tạo ra sự che chắn ở phía trước các trung vệ của Liverpool, cho phép Trent Alexander-Arnold và Robertson dâng lên để tận dụng khả năng tấn công tuyệt vời của họ. 

Fabinho xuất sắc và tự tin hơn rất nhiều khi thực hiện các pha tranh chấp bóng ở những khu vực cao hơn trên sân, nhưng đây là điều mà anh đã không còn có thể làm được nữa.

Vào đầu mùa giải này, trong lần đầu tiên ra sân ở vị trí trung vệ trong trận đấu với Chelsea hồi tháng 9, Fabinho đã sớm nhận ra rằng việc lao vào các pha tranh chấp ở những khu vực trên cao của sân khi đảm nhận vai trò hậu vệ là một kiểu thi đấu cực kỳ mạo hiểm. 

Trong tình huống dưới, Fabinho đã cố gắng đoạt lấy bóng từ Timo Werner, nhưng đã thất bại.

Chelsea đã có thể thực hiện một đường chuyền vượt đầu, Alexander-Arnold và Kai Havertz đã có một tình huống đua tốc độ để giành lấy bóng. Rất may cho Fabinho là Havertz đã không thể trừng phạt Liverpool.

Khi chơi ở phía trước hàng thủ, qua đó có được một “bức tường” ở đằng sau mình, điều này mang đến cho Fabinho một “giấy phép” để thực hiện những pha tranh chấp ở các khu vực cao hơn trên sân. 

Như chúng ta có thể thấy từ khoảnh khắc dưới, diễn ra trong cuộc đụng độ Atalanta ở vòng bảng Champions League vào tháng 11, Fabinho – trong 3 lần gần nhất anh được ra sân ở tuyến giữa – đã cố gắng đoạt bóng ở rìa của vạch giữa sân. Anh có 4 hậu vệ đồng đội ở phía sau đã chọn vị trí để bọc lót cho mình, cũng như James Milner đang lui về. Liverpool cũng có Sadio Mane, Roberto Firmino và Curtis Jones đang hiện diện ở những khoảng trống lý tưởng để phát động một đợt tấn công đầy tiềm năng nếu giành lại được bóng.

Fabinho đã không cướp được bóng trong tình huống này, nhưng đã thành công hơn vào những thời điểm khác trong trận đấu. Trong ví dụ dưới đây, với bức tường hỗ trợ cực kỳ đáng tin cậy được tạo nên bởi các hậu vệ phía sau anh, ngôi sao người Brazil đã có thể thực hiện một tình huống tranh chấp hết mình và sau đó tung ra một đường chuyền cho Jones, người đã phát động nên một đợt tấn công cho Liverpool.

Vài phút sau, Fabinho tiếp tục có một pha cướp bóng thành công và thực hiện một đường chuyền cho Robertson.

Fabinho vẫn có những tình huống tranh chấp như trên trong vai trò trung vệ, nhưng khi anh làm vậy, tình hình sẽ trở nên nguy hiểm hơn rất nhiều đối với Liverpool nếu anh không đoạt được bóng. 

Trong cuộc chạm trán Ajax vào tháng 12, khi chơi ở vị trí trung vệ, Fabinho đã dâng khỏi hàng thủ để thực hiện một pha tranh chấp – đó cũng là điều mà người đồng đội Van Dijk của anh thường làm.

Nhưng Ajax đã giữ được bóng và một đường chuyền về phía trước đã tạo ra cơ hội để thực hiện một cú dứt điểm. Fabinho đã được hỗ trợ bởi Matip và Robertson ở phía sau, và quay trở về vị trí kịp thời trước khi đối phương có thể thực sự đe dọa khung thành Liverpool, nhưng đây vẫn là một tình huống cảnh báo về sự nguy hiểm có thể xuất hiện khi cầu thủ người Brazil đóng vai trò là một phần của hàng thủ và không thể đoạt được bóng trong một pha dâng cao.

Nhưng dù cho đã nhận thức rõ rằng những pha dâng cao tắc bóng khi chơi ở hàng thủ mang rủi ro cực kỳ cao, Fabinho chắc chắn vẫn không mất đi cái bản năng thúc giục anh thực hiện những tình huống tranh chấp ở các khu vực cao hơn trên sân. Trong trận đấu với Southampton vào tháng Giêng, anh đã dâng lên rất cao và có một pha tắc bóng thất bại với Nathan Tella.

Sau đó Southampton đã có được một tình huống phản công, với Danny Ings là người dẫn dắt, mặc dù Wijnaldum đã truy cản thành công và “bẻ gãy” cơ hội đầy tiềm năng này của đối phương khi lui về.

Với việc Liverpool có xu hướng triển khai bóng từ hàng thủ, Alisson thưởng tìm cách đưa quả bóng đến Fabinho và đã làm như vậy rất nhiều lần trong cuộc đối đầu Manchester City vào tháng trước, nhưng trước pressing của Man City, Fabinho đã tỏ ra đầy chật vật trong việc phát triển bóng từ hàng thủ.

Vì vậy, thay vì đưa bóng đến Alexander-Arnold trong tình huống trên, anh đã thực hiện một đường chuyền dài đưa bóng lên khu trung tuyến, nơi mà đội khách đã đoạt được nó.

Trong một tình huống cố gắng lên bóng khác, Alisson lại chuyền bóng cho Fabinho.

Lần này, khi Alexander-Arnold không còn hiện diện như một phương án chuyền bóng, anh đã buộc phải thực hiện một đường chuyền dài lên khu trung tuyến – và nó đã một lần nữa bị Man City cướp được.

Sau đó, Alisson lại một lần nữa cố gắng đưa bóng đến Fabinho, nhưng đã vô tình “dâng” quả bóng vào chân Bernardo Silva, người đã thực hiện một đường chuyền ngang cho Raheem Sterling dứt điểm. Không chỉ Fabinho mới phải chật vật trong việc xoay sở với một hàng thủ chắp vá. Đó cũng là một khoảng thời gian rất bất thường đối với thủ môn số một của Liverpool.

Fabinho thường tỏ ra kém bình tĩnh hơn lúc cầm bóng khi phải chơi trong vai trò một hậu vệ. Ngay cả khi ở xa khung thành, đôi lúc, cầu thủ người Brazil cũng thể hiện sự thiếu bình tĩnh.

Ở một tình huống diễn ra trong cuộc đối đầu với Burnley vào tháng Giêng, đáng lẽ ra Fabinho đã có thể “kéo” bóng xuống và chuyền nó cho Alexander-Arnold, nhưng khi bị đối phương pressing, anh đã quyết định phá bóng thật mạnh và một cầu thủ đối phương đã cướp được nó.

Không chỉ sự điềm tĩnh khi chuyền bóng của Fabinho bị ảnh hưởng, mà output của anh trong khâu tấn công cũng giảm sút khi phải chơi ở hàng thủ. 

Ví dụ, pha kiến tạo của anh cho Mohamed Salah ghi bàn trong một trận đấu với Crystal Palace ở mùa giải trước (ảnh dưới) đã ít có khả năng diễn ra hơn khi Fabinho phải thi đấu quá thấp về phía dưới.

Fabinho đã cố gắng thực hiện một pha bóng tương tự cho Salah trong trận thua Manchester City gần đây.

Nhưng ngay cả khi Salah đã nhận được bóng, Oleksandr Zinchenko vẫn ở đó để gây áp lực lên tiền đạo của Liverpool và cướp lấy quyền kiểm soát bóng cho đội của anh ta.

Chúng ta vẫn còn phải chờ xem liệu Klopp có sẵn sàng “chia tay” với Fabinho “phiên bản” trung vệ đáng tin cậy nhất của ông trong phần còn lại của mùa giải này hay không, vì ngay cả khi phong độ của Liverpool giảm sút, cầu thủ người Brazil cũng đã có rất nhiều đóng góp trong vai trò đó. Cùng với sự trở lại gần đây của Keita và sự nổi lên của Jones, tuyến giữa của The Reds đã được bổ sung một cách mạnh mẽ về chiều sâu với việc Wijnaldum, Thiago, Oxlade-Chamberlain, Milner và Xherdan Shaqiri đều đang khỏe mạnh. 

Tuy nhiên, Fabinho là một trong những tiền vệ kiệt xuất nhất, cũng như “phiền phức” nhất châu Âu, và việc không thể để anh chơi ở vị trí yêu thích đã khiến Liverpool trở nên yếu ớt, mỏng manh hơn hẳn.