Sẽ không hề quá lời chút nào khi bảo rằng Viktor Gyokeres chính là tiền đạo có phong độ cao nhất trong làng bóng đá châu Âu hiện tại.
Cú hattrick vào lưới Manchester City tại Champions League hôm thứ Ba đã nâng thành tích săn bàn của anh cho Sporting Lisbon trên mọi đấu trường mùa này lên con số 23 – đồng thời đưa tổng số lần phá lưới đối thủ của anh trong 5 ngày qua, kể từ cú poker trước Estrela Amadora hôm thứ 6 tuần trước, lên con số 7.
Gyokeres đã được trải qua 18 tháng đẹp như mơ kể từ khi chuyển tới Bồ Đào Nha chơi bóng – giúp Sporting đoạt chức vô địch Primeira Liga vào mùa giải trước và đang tiếp tục tỏa sáng rực rỡ trên cuộc hành trình bảo vệ ngai vương của đội bóng này, cùng họ tạo nên một sự khởi đầu hoàn hảo với 10 chiến thắng sau 10 trận mở màn.
Thành tích ghi 66 bàn sau 67 lần ra sân trong màu áo Sporting của Gyokeres dĩ nhiên đã thu hút sự thích thú của những CLB hàng đầu châu Âu – đặc biệt là trong bối cảnh khan hiếm những số 9 thực thụ đẳng cấp trong bóng đá hiện đại.
Đối với những ai vẫn chưa hoàn toàn nắm rõ những đóng góp mà chàng trai này có thể mang đến trên sân đấu, hãy cùng tìm hiểu về các thuộc tính chính yếu của cỗ máy săn bàn cao 1m87 đang gây sốt mạnh mẽ tại châu Âu này.
***
“Điểm tuyệt vời nhất ở Viktor là cậu ấy có thể ghi bàn bằng nhiều cách,” giám đốc Peter Kisfaludy của học viện đào tạo cầu thủ trẻ thuộc CLB trước đây của Gyokeres ở Thụy Điển là Brommapojkarna, nhận định.
“Cậu ấy vừa là một sát thủ vòng cấm, vừa có thể thực hiện các tình huống tự mình dốc bóng đánh bại các cầu thủ phòng ngự rồi ghi bàn vì cậu ấy vừa nhanh vừa khỏe. Anh đã thấy bàn thắng của cậu ấy vào lưới tuyển Bỉ chưa? Đó là một pha ghi bàn đẳng cấp thế giới.”
Kisfaludy đang nhắc đến pha lập công của Gyokeres trong trận đấu giữa Thụy Điển và Bỉ ở vòng loại Euro 2024, khi anh nhận bóng từ bên phần sân nhà rồi tự mình “solo” đánh bại mọi đối thủ truy cản trên đường tiến tới khung thành trước khi hạ gục nốt thủ môn Matz Sels.
So sánh Gyokeres với Erling Haaland ngay lúc này có thể là còn quá sớm, nhưng các đối thủ đã phải đụng độ hai cỗ máy săn bàn hạng nặng này chắc hẳn sẽ dễ dàng đúc kết được những kết luận tương tự nhau về họ: “Để lộ ra khoảng trống cho hắn đâm vào, và hắn sẽ trừng phạt bạn một cách tàn nhẫn.”
Chính Haaland và các đồng đội ở Manchester City cũng đã phải nếm trải bài học cay đắng đó vào giữa tuần này, khi hàng thủ dâng cao của họ bị phá tan bởi một đường chọc khe đơn giản tạo điều kiện cho Gyokeres bức tốc đánh bại cầu thủ tuổi teen Jahmai Simpson-Pusey rồi dứt điểm xuất sắc hạ gục Ederson và cân bằng tỷ số trận đấu.
Đây là một pha lập công mang đậm dấu ấn khả năng bứt tốc thần sầu mà chàng trai này sở hữu, tương tự như một bàn thắng mà anh đã ghi chỉ vài ngày trước đó, khi đường chuyền phát triển bóng của Trincao tạo điều kiện cho Gyokeres xông tới khung thành, đánh bại hậu vệ đối thủ rồi tung ra một cú sút vào góc xa cầu môn.
Tóm lại, một khi Gyokeres đã có cơ hội để bứt tốc cùng quả bóng dưới chân, anh gần như bất khả ngăn cản.
Thành tích 16 pha lập công sau 10 lần ra sân ở Primeira Liga mùa này của Gyokeres đồng nghĩa với một hiệu suất săn bàn (trung bình 1,6 bàn mỗi 90 phút) khó lòng duy trì bền vững lâu dài. Tuy nhiên, dù cho chúng ta có thể đoán chắc rằng hiệu suất đó sẽ sụt giảm đáng kể vào cuối mùa giải, nhưng thực tế là phong độ phá lưới của ngôi sao người Thuỵ Điển trong 3 năm qua cũng đã gần như luôn vượt trên dữ liệu “bàn thắng kỳ vọng” (expected goals – xG) được ghi nhận ở anh – một minh chứng cho thấy khả năng dứt điểm của chàng trai này đáng sợ đến mức nào.
Chỉ có Harry Kane của Bayern Munich (ghi 36 bàn và có 8 pha kiến tạo) và Luuk De Jong của PSV Eindhoven (ghi 29 bàn và có 15 pha kiến tạo) là tạo nên nhiều bàn thắng tại sân chơi quốc nội hơn Gyokeres (ghi 29 bàn và có 10 pha kiến tạo) trong Top 7 giải VĐQG hàng đầu châu Âu vào mùa giải 2023/24.
Và ở mùa giải này, chỉ có duy nhất Kane là bắt kịp thành tích săn bàn của ngôi sao người Thuỵ Điển – hai người họ đang chia sẻ với nhau vị trí số 1 của danh sách khi cùng có 17 lần góp dấu giày vào các bàn thắng.
***
Thể hình, thể chất của Gyokeres cực lý tưởng cho lối đá ở yên trong trung lộ, chơi quay lưng với khung thành và “trói chân” các trung vệ đối thủ. Nhưng anh cũng rất giỏi thực hiện những pha xuyên phá đầy uy lực ở 2 hành lang cánh, “bắt nạt” các hậu vệ bằng sức mạnh và tốc độ của mình.
Bàn thắng vào lưới Nacional dưới đây – diễn ra ngay trong mùa giải này – là một ví dụ. Khi quả bóng rời chân trung vệ đồng đội Zeno Debast, Gyokeres đang ở đằng sau hậu vệ đối thủ gần 2 mét, nhưng đã mau chóng bứt tốc vượt qua anh ta để đón lấy đường chuyền đó rồi điềm tĩnh xử lý bóng và tung ra một cú dứt điểm mạnh mẽ về phía cột gần.
Dưới đây là một ví dụ tương tự, lấy từ trận đấu trên sân nhà với Benfica ở vòng bán kết Taca de Portugal mùa giải trước.
Wingback Geny Catamo đã nhận thấy động thái tăng tốc của Gyokeres, người đang dạt ra hành lang trong phía cánh phải. Sau đường chuyền vượt tuyến của Catamo, ngôi sao người Thuỵ Điển đã đánh bại Nicolas Otamendi, dẫn bóng cắt vào phía trong sân đấu và tung ra một cú sút tinh quái bằng chân trái về hướng cột gần.
Bên hành lang cánh trái cũng có những ví dụ tương tự.
Trong trận đấu với Sturm Graz ở Champions League, có một tình huống Gyokeres bị đối thủ theo sát ở đường biên cánh trái sau khi nhận một đường chuyền dọc biên từ đồng đội. Anh đã sử dụng cơ thể mình một cách xuất sắc để bảo vệ quả bóng và thoát khỏi sự truy cản của cầu thủ phòng ngự kia rồi xông về phía khung thành, sau đó đánh bại nốt thủ môn để nhân đôi cách biệt cho Sporting.
Ví dụ dưới đây lấy từ trận đấu với Dumiense ở đấu trường Taca de Portugal vào tháng 11 năm ngoái. Gyokeres đã phối hợp với wingback trái Nuno Santos để đánh vào khoảng trống, thoát khỏi sự cản trở của đối thủ trực tiếp và ghi bàn từ một góc sút hẹp.
Tóm lại, miếng đánh này là một “cheat code” mà Sporting đã tận dụng hết lần này đến lần khác.
Đối với những ai cần thêm ví dụ, thì các bàn thắng vào lưới Farense và Porto mùa trước sẽ càng củng cố thêm cho lập luận đây là một “ngón đòn” rõ rệt trong bộ chiêu thức tấn công của Sporting kể từ khi Gyokeres chuyển đến chơi bóng ở Bồ Đào Nha, chứ không phải chỉ là những tình huống tự phát.
***
Không chỉ mang tới những cơ hội ghi bàn cho chính bản thân Gyokeres, mà những pha bứt phá trong khi dạt cánh đó còn có tác dụng hỗ trợ cho các đồng đội của anh.
Tiền đạo số 9 của Sporting mới chỉ có 1 pha kiến tạo ở giải VĐQG Bồ Đào Nha mùa này, nhưng thông số 0,24 “kiến tạo kỳ vọng” trung bình mỗi 90 phút – tức giá trị “bàn thắng kỳ vọng” của những cơ hội mà một cầu thủ kiến tạo cho các đồng đội – đang được ghi nhận ở anh là một hiệu suất y hệt như mùa giải trước, khi anh có tổng cộng 10 pha kiến tạo ở Primeira Liga.
Trong trận đấu với Uniao Leiria hồi tháng 2 cũng đã có một tình huống tương tự như những ví dụ nêu trên diễn ra, Santos tung ra một đường chuyền vượt tuyến hướng vào hành lang trong và Gyokeres bứt tốc về phía trước – chỉ khác là lần này thay vì tìm cách để tự mình dứt điểm thì anh đã thực hiện một cú trả ngược cho Pedro Goncalves đang lao lên.
Nếu bạn cần thêm minh chứng cho chuyện này, chỉ cần xem lại những bàn thắng mà Porto đã ghi vào lưới Benfica, Estoril (2 lần) và Porto ở mùa giải trước.
Sức mạnh, tốc độ và khả năng ghi bàn của Gyokeres là không thể bàn cãi, thậm chí anh còn có khả năng kiến tạo cơ hội cho các đồng đội, nhưng có một câu hỏi quan trọng đang treo lơ lửng trên đầu chàng trai này – liệu anh có thể trình diễn trọn vẹn những phẩm chất này khi dấn thân vào các sân đấu khắc nghiệt nhất, đẳng cấp cao nhất hay không?
Gạt sang một bên những cơn mưa khen ngợi đang ập đến tới tấp, việc chàng trai này vẫn chưa chơi ở Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu dù đã bước sang tuổi 26 là một chi tiết đáng lưu ý khi phân tích về anh. Gyokeres từng có cơ hội làm điều đó khi khoác áo Brighton và Coventry City, nhưng khoảng thời gian thi đấu ở bóng đá Anh của tiền đạo người Thụy Điển có chút… kỳ quặc.
Sau khi ký hợp đồng với Brighton vào năm 2017, anh đã không tạo được dấu ấn tại đội bóng này với việc thời lượng thi đấu cho đội một chỉ giới hạn trong một số trận đấu Cúp. Những tia sáng phập phù trong khoảng thời gian được đem cho mượn ở St. Pauli (thuộc giải 2.Bundesliga) và Swansea City đã khiến một số ít người cảm thấy hứng thú với năng lực của tiền đạo này, sau đó anh được Coventry City mua đứt và tỏa sáng rực rỡ tại đây.
Sau 17 pha ghi bàn tại Championship trong mùa giải trọn vẹn đầu tiên ở Coventry City, Gyokeres đã ghi thêm 21 bàn nữa trong mùa giải tiếp theo, một chiến dịch mà đội bóng này đã suýt chút nữa giành được vé thăng hạng lên chơi ở Premier League – họ đã để thua đáng tiếc trước Luton Town bởi loạt sút luân lưu trong trận chung kết play-off. Nếu Coverntry giành chiến thắng vào hôm ấy, sự nghiệp của Gyokeres có lẽ đã đi theo một hướng khác.
Kể từ lần gần nhất chinh chiến ở Anh, có thể nói rằng giá trị của Gyokeres đã gia tăng đáng kể.
Với 4 năm phát triển, được thi đấu với thời lượng ổn định cho đội một và được đặt vào những hệ thống chiến thuật, lối chơi tương thích với bộ kỹ năng của mình, rõ ràng Gyokeres đã tiến bộ mạnh mẽ so với thuở mờ nhạt ở Brighton và Swansea.
Tuy nhiên, việc liệu anh có thể tạo dựng được tiếng vang tương tự như ở Bồ Đào Nha nếu chuyển tới thi đấu ở Premier League hay không vẫn là một câu hỏi khó lòng đoán trước được câu trả lời, và chúng ta nên hết sức thận trọng với nó.
Primeira Liga nổi tiếng là một giải đấu không đồng đều về mặt chất lượng của các đội tham dự, chẳng còn đội nào khác đủ sức để nung nấu tham vọng vô địch ngoài Sporting, Benfica và Porto. Việc chuyển tới một sân chơi khắc nghiệt hơn gấp nhiều lần sẽ ẩn chứa rất nhiều rủi ro, và có thể sẽ đòi hỏi một khoảng thời gian đáng kể cho giai đoạn thích nghi.
Man City nhắm Viktor Gyokeres thay Erling Haaland. |
Ví dụ tiêu biểu nhất ở Premier League hiện tại chính là Darwin Nunez. Sau khi ghi 26 bàn ở Primeira Liga vào mùa giải 2021-22, anh đã được Liverpool chiêu mộ với một bản hợp đồng bom tấn. Tuy nhiên, từ thời điểm đó đến nay đã 2 mùa rưỡi trôi qua và Nunez mới chỉ ghi được 21 bàn ở giải đấu hạng cao nhất bóng đá Anh – một sự trượt dốc rõ rệt.
Đúng là chúng ta không thể lấy trường hợp của 1 người để đánh đồng cho tất cả, nhưng câu chuyện này chắc chắn sẽ được những đội bóng đang hứng thú với Gyokeres cân nhắc tới khi xem xét “năng xuất” của anh.
Tuy nhiên, những màn trình diễn của ngôi sao người Thụy Điển ở Champions League xứng đáng được xem là thước đo chân thực nhất về tiềm năng của anh, và cú hattrick vào lưới Manchester City đã cho thấy anh có đủ phẩm chất để tỏa sáng ở cấp độ cao nhất của bóng đá châu Âu. Đối với bất kỳ hậu vệ nào, việc để cho Gyokeres có khoảng trống sẽ là một sai lầm có nguy cơ bị giáng lên một đòn trừng phạt tàn nhẫn.
Theo Mark Carey, The Athletic