Chuyện Harry Kane: Lợi ích và rủi ro khi vung tiền cho một ngôi sao tấn công 30 tuổi

Có vẻ như lần này chuyện đó sẽ thực sự diễn ra. Tất cả các dấu hiệu đều đang chỉ ra rằng Harry Kane sẽ rời khỏi Tottenham Hotspur để chơi cho một đội bóng khác vào đầu mùa giải tới. 

Vào đầu tháng 7, tờ ESPN đã đưa tin rằng Kane, người chỉ còn 1 năm hợp đồng với Spurs, không có ý định ký hợp đồng mới với họ. Sau đó, vào ngày 23 tháng 7, ESPN đã tiếp tục đưa tin rằng chủ sở hữu của CLB này là ông Joe Lewis đã ra lệnh cho chủ tịch Daniel Levy nếu không thể gia hạn hợp đồng với tiền đạo người Anh thì phải đẩy anh đi trước khi mùa giải bắt đầu.

Tất nhiên, thị trường chuyển nhượng không hoạt động như vậy. Spurs không thể chuyển nhượng Kane mà thiếu đi sự đồng ý của anh, và nếu tiền đạo này muốn ở lại CLB cho đến khi hết hạn hợp đồng, thì anh có quyền làm điều đó. Tuy nhiên, ESPN cũng nói rằng Kane sẽ sẵn sàng chấp thuận một cuộc chuyển nhượng nếu có “kèo thơm”. Bayern Munich đã tích cực đưa ra nhiều lời đề nghị nhưng vẫn chưa thoả mãn được yêu cầu hơn 100 triệu bảng của Tottenham. Manchester United vẫn đang “án binh bất động” theo dõi tình hình, và Paris Saint-Germain, đội bóng có thể sẽ sớm mất đi Kylian Mbappé, cũng đang cân nhắc đến Kane như một phương án khoả lấp khoảng trống mà tiền đạo người Pháp sẽ bỏ lại.

Kane chắc chắn sẽ thu hút rất nhiều sự quan tâm. Anh là một trong những cầu thủ giỏi nhất thế giới tại vị trí được “trọng vọng” nhất trong môn thể thao vua – trong suốt một thập kỷ qua. Nhưng anh cũng đã 30 tuổi. 

Nếu Kane chuyển CLB, liệu đội bóng mới của anh có thể kỳ vọng những điều gì?

CUỘC TIẾN HOÁ CỦA HARRY KANE

Trong mùa giải 2017-18, có vẻ như chúng ta đã được chiêm ngưỡng phiên bản tối thượng của Kane – cả vì những gì diễn ra khi ấy, và những gì diễn ra sau đó. Anh đã có lần đầu tiên trong sự nghiệp ghi được 30 bàn ở Premier League – và chỉ 2 trong số đó đến từ chấm penalty. Chỉ tính riêng 28 pha lập công không phải penalty thôi cũng đã là một đỉnh cao trong sự nghiệp của tay săn bàn người Anh. Và anh đã tạo ra chiến tích đó chủ yếu bằng cách “sinh sống” gần vòng cấm và thực hiện cực kỳ, cực kỳ nhiều nỗ lực đưa bóng vào lưới. 

Kane đã tung ra 181 pha dứt điểm trong mùa giải đó. Tại top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu khi ấy, chỉ có Lionel Messi (193 lần) dứt điểm nhiều hơn anh. Nhưng nếu bạn trừ đi các pha đá phạt và penalty, thì Kane sẽ dẫn đầu toàn châu Âu về số lần dứt điểm trong các tình huống mở. Dưới đây là tất cả chúng, kích cỡ của mỗi chấm tròn tượng trưng cho giá trị bàn thắng kỳ vọng (Epected goals - xG) của chúng.

Kane đã chơi theo phong cách của một số 9 truyền thống: Tìm kiếm khoảng trống ở trong và xung quanh vòng cấm, nhận bóng, dứt điểm, và thực hiện lại từ đầu các bước này. Nhưng sau đó, những cú dứt điểm đã đột nhiên biến mất. Có vẻ như vì chấn thương mắt cá chân xảy ra vào cuối mùa giải 2017-18, rồi ngay sau đó phải tiếp tục chinh chiến ở World Cup 2018 trên đất Nga, Kane đã không còn có đủ thể trạng cần thiết để thực hiện trung bình 5,8 cú dứt điểm mỗi 90 phút như trong chiến dịch 2017-18 nữa. Tần suất dứt điểm của anh đã liên tục sụt giảm qua từng mùa giải, sang mùa 2018-19 là 3,6 lần mỗi 90 phút và đến mùa tiếp theo là 2,8. Và những bàn thắng của tiền đạo người Anh cũng cùng chung cảnh ngộ; trong 2 mùa giải đó, anh chỉ ghi được tổng cộng 29 bàn không phải penalty. 

Chính vì sự sa sút trầm trọng trong 2 đặc điểm đặc trưng – dứt điểm nhiều, ghi bàn nhiều – có thể nói Kane đã trở thành một cầu thủ tệ hơn nhiều sau World Cup 2018. 

Có một mô hình tên là DAVIES được tạo ra bởi nhà phân tích Michael Imburgio, nó xem xét mọi thứ mà một cầu thủ làm với quả bóng và ước tính “giá trị” mà chúng mang lại cho khả năng ghi bàn của đội. Vào mùa giải 2017-18, những hành động với quả bóng của Kane đã được ghi nhận giá trị cao hơn tận 10,6 bàn so với một cầu thủ trung bình đá cùng vị trí với anh. Trên toàn châu Âu vào mùa giải đó, chỉ có Messi, Cristiano Ronaldo, Mohamed Salah, Luis Suarez và Lorenzo Insigne được ghi nhận những con số tốt hơn Kane theo đánh giá của DAVIES. Tuy nhiên, trong 2 mùa giải tiếp theo, Kane đã sa sút trầm trọng: 5,5 vào mùa giải 2018-19 và tiếp tục giảm xuống chỉ còn 4,0 vào mùa giải 2019-20.  

Tuy Kane vẫn tạo ra được những màn trình diễn trên trung bình, nhưng anh đã không còn thể hiện hình ảnh một “siêu sao” nữa.

Nhưng sau đó, tay săn bàn người Anh đã khôi phục lại được hình ảnh ấy. Trong mùa giải 2020-21, số liệu DAVIES của Kane đã tăng lên thành 8,6, rồi tiếp đó là 8,8 vào mùa giải 2021-22 và trong mùa giải vừa qua là 8,9. Trên khắp châu Âu vào mùa giải trước, chỉ có Mbappé, Messi, Robert Lewandowski, Salah, Antoine Griezmann và Erling Haaland được đánh giá cao hơn Kane trong mô hình DAVIES. 

Tuy nhiên, cách anh mang về chiến thắng cho đội của mình đã thay đổi đáng kể. Đúng là Kane đã lại có một mùa giải khác ghi được 30 bàn (không tính penalty là 25 bàn) trong chiến dịch vừa qua, nhưng sau khi bước sang tuổi 27, anh đã đột nhiên biến thành một trong những số 9 sáng tạo nhất thế giới. Ngôi sao người Anh chưa lần nào tái hiện lại tần suất dứt điểm dữ dội của mùa giải 2017-18, và thay vào đó là sự tăng vọt của số liệu “kiến tạo kỳ vọng”: 7,1, 9,0 và 7,0 trong 3 mùa giải vừa qua, trong khi mức trung bình của 3 mùa giải trước đó là 3,3. 

Nhìn vào biểu đồ dưới đây, so sánh các con số thống kê của Kane ở mùa giải 2017-18 với mùa giải trước, bạn có thể thấy rõ anh đã thay đổi nhiều đến thế nào:

Những cú dứt điểm (shots total) đã sụt giảm và các pha chạm bóng bên trong vòng cấm (touches (Att pen)) cũng vậy – nhưng bù lại là sự gia tăng đáng kể về số liệu kiến tạo kỳ vọng (xAG), những đường chuyền tịnh tiến bóng (progressive passes), và số đường chuyền nói chung (passes attempted). Để có thể tiếp tục duy trì vị thế một trong những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới, Kane đã định hình lại lối chơi của mình và bắt đầu làm tất cả những điều mà anh chưa từng làm trước đây. 

TƯƠNG LAI NÀO ĐANG CHỜ ĐỢI KANE?

Tất cả các dữ liệu trên đã nói lên rất nhiều điều về Kane. Bất chấp những tuyên bố công khai thể hiện bản thân cực kỳ ám ảnh với việc ghi bàn, sự tiến hoá của ngôi sao người Anh đã cho thấy điều ngược lại. Thay vì tiếp tục “mắc màn” trong vòng cấm, băm bổ dứt điểm và gần như chắc chắn sẽ kéo Spurs tụt dốc cùng mình, có lẽ Kane đã tự nhận thức rằng mình sẽ chẳng thể tái hiện hiệu suất săn bàn phi thường ở mùa giải 2017-18 dù cho có bướng bỉnh đến thế nào đi nữa, vậy nên anh bắt đầu lùi sâu hơn và tạo ảnh hưởng lên các trận đấu bằng những đường chuyền của mình. 

Hầu hết các tiền đạo thuộc “hệ” chờ được hầu bóng để dứt điểm sẽ khiến đội của mình tệ đi nếu họ rời xa khung thành và bắt đầu cố làm điều gì đó mà họ không giỏi. Tuy nhiên, Kane đã cân bằng gần như hoàn hảo tần suất lùi sâu để tham gia phát triển bóng, kiến tạo cơ hội và tần suất xâm nhập vòng cấm để tự mình dứt điểm. Chắc hẳn các HLV của Kane đã góp công lớn vào sự tiến hoá này, nhưng đừng quên rằng Kane đã tiếp tục toả sáng với lối chơi như vậy giữa những bất ổn nghiêm trọng xảy ra liên tiếp với ban huấn luyện của Spurs. Ngoại trừ việc Kane không thể pressing, thì anh đích thực là một cầu thủ mà bạn có thể ráp vào bất kỳ hệ thống tấn công nào mà chẳng cần phải lo lắng rằng tình trạng mất cân bằng sẽ diễn ra với phần còn lại của đội. 

Vấn đề là… liệu ngôi sao người Anh có thể duy trì được phong độ này trong bao lâu nữa? 

Đối với các cầu thủ tấn công, 30 là độ tuổi mà mọi người cho rằng họ sẽ bắt đầu sa sút. Và rủi ro tiềm ẩn khi trả một mức phí chuyển nhượng khổng lồ để sở hữu Kane là bạn chỉ đang vung tiền cho những màn trình diễn trong quá khứ của tiền đạo này, thay vì những gì anh ta có thể cống hiến cho bạn trong tương lai. 

Dưới đây là 10 vụ chuyển nhượng đắt giá nhất với đối tượng là những cầu thủ tấn công từ 30 tuổi trở lên ở Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu, theo trang Transfermarkt:

1. Cristiano Ronaldo, 33 tuổi, từ Real Madrid chuyển sang Juventus: 117 triệu Euro

2. Robert Lewandowski, 33 tuổi, từ Bayern Munich chuyển sang Barcelona: 45 triệu Euro

3. Gabriel Batistuta, 31 tuổi, từ Fiorentina chuyển sang Roma: 36,2 triệu Euro

4. Sadio Mane, 30 tuổi, từ Liverpool chuyển tới Bayern Munich: 32 triệu Euro

5. Chris Wood, 30 tuổi,  từ Burnley chuyển tới Newcastle: 30 triệu Euro

6. Diego Milito, 30, từ Genoa chuyển đến Inter Milan: 28 triệu Euro

7. Nikola Kalinic, 30 tuổi, từ Fiorentina chuyển sang AC Milan: 22,5 triệu Euro

8. Zlatan Ibrahimovic, 30 tuổi, từ AC Milan chuyển sang PSG: 21 triệu euro

9. Antoine Griezmann, 32 tuổi, từ Barcelona chuyển sang Atletico Madrid: 20 triệu euro

10. Philippe Coutinho, 30 tuổi, từ Barcelona chuyển tới Aston Villa, 20 triệu Euro

Thương vụ đáng được gọi là thành công rực rỡ duy nhất trong danh sách trên là Ibrahimovic gia nhập PSG, nơi mà anh đã tạo nên sự thống trị tuyệt đối trong 4 mùa giải liên tiếp. Ronaldo chẳng hề cải thiện Juventus, anh chỉ khiến họ tệ đi. Mùa giải đầu tiên và duy nhất của Mane ở Đức là một thảm hoạ. Wood giờ đây đã bị Newcastle tống khứ. Trường hợp của Kalinic và Coutinho thì chẳng cần phải nói nhiều. Trong khi đó, tuy Griezmann đã có được một trong những mùa giải hay nhất sự nghiệp khi chơi cho Atletico dưới dạng cho mượn vào mùa trước, nhưng đừng quên những ngày tháng thảm hoạ của anh ở Barcelona, và anh cũng đã thể hiện khá tệ khi lần đầu được cho mượn tới CLB chủ sân Estadio Metropolitano vào mùa 2021-22. 

Có 3 người tôi vẫn chưa đề cập tới, và giữa họ có nhiều điểm chung – chúng cũng có thể mang đến một số thông tin rất đáng suy ngẫm dành cho bất kỳ CLB nào quyết định chọn Kane làm trung phong mới của họ.

Chúng ta mới chỉ được chứng kiến Lewandowski khoác áo Barcelona 1 mùa giải, nhưng anh đã ngay lập tức trở thành vua phá lưới của La Liga và cùng đội bóng này giành chức vô địch quốc gia đầu tiên kể từ năm 2019. Tuy nhiên tiền đạo người Ba Lan cũng chẳng thể giúp Blaugrana giải quyết được các vấn đề ở Champions League và anh đại diện cho một khoản đầu tư ngắn hạn lớn của một đội bóng đã phải đánh đổi một phần thu nhập trong tương lai để có được sự phục vụ của anh. Gạt hết mọi bối cảnh của thương vụ này sang một bên, điều mà chúng ta có thể thấy rõ ràng nhất là Lewandowski được Barcelona mua về để hướng tới những cái lợi ngay trước mắt, và anh đã thực sự giúp họ đạt được mục tiêu đó vào mùa trước. 

Batistuta tại Rome cũng là trường hợp tương tự: Ông đã ghi 19 bàn thắng không tính penalty và giúp Roma giành được Scudetto đầu tiên (và cũng là cuối cùng) kể từ đầu những năm 1980. Trong mùa giải tiếp theo, huyền thoại người Argentina chỉ ghi được 9 bàn không phải penalty và ra đi vào giữa mùa giải sau đó. Trong khi đó, Milito đã có 18 pha lập công không phải penalty ở Serie A 2009-10 và chính là người đã mang về chiến thắng cho Inter trong trận chung kết Champions League năm 2010, qua đó giúp họ hoàn tất cú ăn ba lịch sử. Sau đó, anh chỉ ghi được vỏn vẹn 5 bàn không phải penalty trong mùa giải tiếp theo, trước khi vùng dậy với con số 16 bàn vào mùa giải kế đó, rồi trở lại với con số 6 (mùa 2012-13) và sau đó là 2 (mùa 2013-14).

Không thể phủ nhận việc cả 3 bản hợp đồng trên đều đã tạo nên được những chiến công vang danh sử sách. Nhưng nếu chúng ta chỉ chăm chăm vào màn trình diễn của Milito và Batistuta trong mùa giải đầu họ khoác áo Inter và Roma rồi đưa ra kết luận “thành công rực rỡ” cho toàn bộ khoảng thời gian họ chơi cho 2 đội bóng này thì sẽ không hợp lý cho lắm. Còn trường hợp của Lewandowski thì chúng ta sẽ phải chờ xem anh sẽ thể hiện ra sao trong các mùa giải tới. 

Có một góc nhìn khác tích cực hơn dành cho câu chuyện này, dựa trên cuộc hành trình của Zlatan Ibrahimovic trên đất Pháp. Trong lịch sử bóng đá , tiền đạo người Thụy Điển là cầu thủ duy nhất trên 29 tuổi được mua về với giá từ 20 triệu Euro trở lên có hơn 2 mùa giải đạt phong độ chói sáng rực rỡ. Đây là mức độ thành công mà bất kỳ đội bóng nào cũng nên hướng tới và xem là mục tiêu nền tảng khi ký hợp đồng với Kane. 

Chính vì vậy, Bayern Munich sẽ là điểm đến hợp lý nhất. CLB này đã biến Bundesliga thành một phiên bản của Ligue 1, thậm chí tính cạnh tranh còn kém hơn cả Ligue 1 – Bayern Munich đã giành tới 11 chức vô địch quốc gia liên tiếp, còn PSG vẫn chưa thể thống trị giải VĐQG Pháp tới mức đó. 

Không khó để nhận thấy mục đích Bayern Munich theo đuổi Kane chủ yếu là để nâng cấp sức cạnh tranh ở Champions League. Họ đã chẳng thể vượt qua nổi vòng tứ kết kể từ khi vô địch phiên bản rút gọn của giải đấu này (vì COVID-19) vào năm 2020. CLB chủ sân Alianz Arena thực sự trông đợi Kane sẽ giúp họ chinh phục 7 trận đấu cần phải vượt qua ở giai đoạn đấu loại trực tiếp của Champions League nếu muốn lên ngôi vô địch.

Còn về phía Kane – ngoài việc được tăng lương và có cơ hội chơi cho một đội bóng đủ khả năng cạnh tranh các danh hiệu lớn – anh sẽ được tham gia một giải VĐQG thường rất “tử tế” với các cầu thủ tấn công. Theo lẽ thường, hầu hết mọi người đều tin rằng sau khi một cầu thủ chuyển từ Premier League đến Bundesliga thì các chỉ số tấn công của anh ta sẽ tăng vọt. Điều này – trong ngắn hạn – có thể giúp Kane tránh được tình trạng thành tích cá nhân sụt giảm do tuổi tác. Tuy nhiên, sự sa sút là điều không thể tránh khỏi và sớm muộn cũng sẽ tới. 

Chúng ta đang ở trong thời đại của những vận động viên thể thao siêu phàm, có thể duy trì được phong độ xuất sắc dù cho đã bước vào độ tuổi tam tuần. Liệu Kane có thể trở thành một trong số họ? Kane vốn đã cho thấy anh cừ đến thế nào trong việc điều chỉnh lối chơi cho phù hợp với thể trạng của bản thân. Và tuy tiền đạo người Anh chẳng hề “mình đồng da sắt” tới mức miễn nhiễm với chấn thương, nhưng anh hiếm khi phải ngồi ngoài lâu. Kể từ đầu mùa giải 2014-15, Kane đã chơi 26.302 phút ở giải VĐQG – nhiều hơn bất kỳ cầu thủ tấn công nào ở Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu, còn nếu xét trên toàn bộ các cầu thủ không phải thủ môn thì anh chỉ đứng sau tiền vệ Dani Parejo của Villareal và trung vệ Francesco Acerbi của Inter Milan.

Nói tóm lại, Harry Kane là một trong những cầu thủ tấn công xuất sắc nhất và ổn định nhất thế giới trong thập kỷ qua, nhưng bất kỳ đội bóng nào ký hợp đồng với anh vào mùa hè này cũng đều sẽ phải chấp nhận một rủi ro khá lớn.

Theo Ryan O’Hanlon, ESPN