René Higuita: Phía sau huyền thoại “Vua bọ cạp”

 

KHOẢNH KHẮC THỂ THAO CỦA THẾ KỶ

Tháng 9 năm 1995, tuyển Anh có trận giao hữu với Colombia tại thánh đường Wembley. Sân bóng nổi tiếng nhất trong thế giới bóng đá vẫn hay chứng kiến những trận cầu vĩ đại, những danh thủ vĩ đại và một lần nữa lại nơi diễn ra một trong những khoảnh khắc thể thao nổi tiếng nhất thế kỉ.
 

Tuyển Anh khi đó cần một chiến thắng để chuẩn bị tâm lí thật tốt cho kì Euro diễn ra trên sân nhà vào 1996. Họ đã vắng mặt tại World Cup 1994 và nhận rất nhiều sức ép từ truyền thông quê nhà. Đối thủ của họ là Colombia, đội vừa trải qua một kì Copa America 1995 ấn tượng với vị trí thứ ba.

 

Tân binh lần đầu ra mắt Jamie Redknapp nhận bóng từ cánh phải nhưng trước mặt có rất nhiều cầu thủ áo vàng đã sẵn sàng. Tiền vệ trẻ của Liverpool quyết định dứt điểm ngay nhưng bóng bay nhẹ và cũng không đủ hiểm. Một ý tưởng điên rồ loé lên với thủ môn René Higuita và ông quyết định sẽ cản phá một cách thật đặc biệt. Ông lùi lại phía sau, canh đúng điểm rơi, ngả người về phía trước và hai chân bật lên cản phá bóng. Toàn bộ những người có mặt trên sân đều ngỡ ngàng trước tình huống này nhưng rồi nhanh chóng tán thưởng khi nhận ra đây là một khoảnh khắc hiếm có mà họ có thể được chứng kiến trong đời.

 

Trận đấu kết thúc với tỉ số 0-0, nhưng ít ai nhắc lại tỉ số hay màn ra mắt của Redknapp, cả thế giới cũng như quả bóng đã bị Higuita làm chủ mất rồi. Người Anh không thích điều này tí nào:

 

“Tôi không nghĩ là chúng ta nên dạy các thủ môn làm trò này dù nó có lôi kéo được khán giả tới sân” – HLV Terry Venables của Anh khi đó phát biểu

“Một cách thô bỉ và ngu xuẩn để cứu bóng” – Thư ký FA Malcom Berry chỉ trích.

 

Nhưng đó gần như là những ý kiến tiêu cực duy nhất về pha cứu bóng của Higuita. Mọi người đều hiểu rằng đây chỉ là một trận đấu giao hữu rất ít ý nghĩa với đội bóng Nam Mỹ. Higuita thậm chí có một danh sách hàng trăm pha bóng điên rồ hơn đã từng thực hiện trong vào ngoài sân bóng và cũng như hàng nghìn thủ môn Nam Mỹ từ xưa đến nay, ông thích và tự tin vào khả năng dùng chân của mình.

 

Một chi tiết ít ai để ý trong pha bóng này là trọng tài biên đã phất cờ báo việt vị nhưng trọng tài chính không nhìn thấy, và trận đấu vẫn diễn ra trong khi lẽ ra nó nên dừng lại cho đến pha cản phá của Higuita. Cựu thủ môn Arsenal Rob Wilson khi đó theo dõi tình huống từ cabin truyền hình nói rằng đã nhìn thấy Higuita thử cản phá như vậy 3-4 lần khi đang khởi động và dù cho thủ môn tóc xoăn nói rằng ông “không hề chuẩn bị trước” nhưng có thể khẳng định Higuita chỉ làm vậy trong tình huống an toàn.

Đó không phải lần duy nhất và đầu tiên Higuita gây ra cơn sốt vì những pha xử lí của mình. Khi khởi nghiệp ở Millionarios, ông đã tạo ra sự chú ý khi ghi được 7 bàn trong 16 trận trong vai trò thủ môn. Gắn bó phần lớn sự nghiệp trong màu áo Atlético Nacional, Higuita ghi ít bàn thắng hơn trước nhưng đạt đến đỉnh cao của sự nghiệp khi vô địch Copa Libertadores 1989. Cũng trong giai đoạn này (Higuita khoác áo Nacional từ 1986-1992 và 1993-1997, xen giữa là là thời gian khoác áo Real Valladolid và ở tù), ông hoàn thiện kỹ năng chuyền bóng để trở thành một dị nhân trong thế giới bóng đá.

 

Cách chọn vị trí của ông tương đối giống với thủ thành Manuel Neuer hiện tại, thường xuyên dâng rất cao và hỗ trợ pressing khi đội nhà mất bóng. Tuyển Colombia khi đó là một hiện tượng của bóng đá thế giới với đội hình gồm 11 cầu thủ dâng rất cao, cự li chặt chẽ và thủ môn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong chiến thuật tấn công lẫn phòng ngự. Nói cách khác, René Higuita chính là người đầu tiên đặt nền móng cho khái niệm "thủ môn quét" (sweeper keeper) hiện tại.

 

Cách vận hành đó cũng gần tương tự với những gì bóng đá hiện đại chứng kiến Bayern Munich của Pep Guardiola từng thể hiện. Mới đây vị chiến lược gia người Tây Ban Nha lại mang về Manchester City một thủ môn dùng chân xuất sắc khác là Claudio Bravo, người cũng từng thể hiện thành công pha cứu bóng bò cạp nổi tiếng của Higuita. Dù vậy khác với những người đàn em Bravo hay Neuer, Higuita từng mắc sai lầm chết người khiến Colombia phải trả giá. Đó là ở trận đấu ở vòng 16 đội World Cup 1990, khoảnh khắc lúng túng của ông bị huyền thoại Cameroon Roger Milla đọc vị, cướp được bóng và ghi bàn ở hiệp phụ.

 

Nếu như tình huống đó diễn ra ở hiện tại, có lẽ Higuita đã phải hứng chịu vô vàn lời chỉ trích và thậm chí bị mất suất ở ĐTQG. Nhưng vào thời điểm đó, HLV Colombia Francisco Maturana, người đã khai thác thành công phong cách của Higuita đã lên tiếng bảo vệ học trò:
 

 

Thế mới biết René Higuita đặc biệt như thế nào!

Higuita sinh ra trong con phố nghèo ở Medelin, Colombia, đất nước Nam Mỹ nổi tiếng điên loạn với ma tuý, bắt cóc, thanh trừng nhau giữa các băng nhóm ở khắp mọi nơi. Những đứa trẻ khu ông sống không có nhiều lựa chọn để thay đổi hoàn cảnh, hoặc là có tài năng bóng đá kiệt xuất, hoặc trở thành kẻ vận chuyển may tuý để rồi kết thúc cuộc đời bất thình lình trong một ngày không may.

 

Không dây vào ma tuý nhưng Higuita lại có quan hệ mật thiết với những ông trùm, nổi tiếng nhất Pablo Escobar. Đã có thời điểm Escobar nắm giữ 80% lượng ma tuý đưa vào Nam Mỹ và có dưới tay hàng chục nghìn đàn em. Ông trùm khét tiếng của Colombia cũng là một tín đồ bóng đá và là người hâm mộ tài năng của Higuita. Giữa hai người là mối quan hệ hết sức đặc biệt, Higuita là thần tượng sân cỏ của Escobar, trong khi ông trùm ma tuý Nam Mỹ lại xây dựng rất nhiều sân bóng, trường học và bệnh viện cho những người xuất thân như Higuita. Năm 1991, Higuita gây ra bão dư luận khi đến thăm Pablo Escobar trong tù, một cách chính thức thừa nhận mối quan hệ giữa tuyển thủ quốc gia và kẻ thù của chính quyền!

 

Hai năm sau Higuita lần nữa chia đôi đất nước khi dính vào vụ bắt cóc con gái một ông trùm khác là Luis Carlos Molina. Vụ án được cho là liên quan đến đàn em của Escobar và nhà Molina nhờ Higuita để làm trung gian đưa tiền chuộc.Sau khi thành công, nhà Molina gửi 64 nghìn đô la cho Higuita xem như phần thưởng và điều này vi phạm luật về bắt cóc ở Colombia. Với tội này thì Higuita có thể bị tống giam đến 10 năm nhưng công chúng hết lòng ủng hộ người hùng thể thao của họ cộng với nhà Molina cũng ra sức phản đối, thế là án phạt nhẹ 7 tháng được đưa ra, nhưng nó diễn ra ngay trước World Cup 1994 và Higuita chỉ có thể đón World Cup bằng tivi trong trại giam.

 

Điều may mắn và là lí do để người ta yêu mến ông là sau hơi hai thập kỉ, Higuita vẫn không hối tiếc về bất kì điều gì mình đã làm, từ bàn thua trên đất Ý, mối quan hệ tù tội với Escobar và tất nhiên là pha cứu bóng huyền thoại trước đội tuyển Anh. Những gì ông thực sự lưu tâm là những đứa trẻ quê nhà được truyền cảm hứng và bắt chước cách cứu bóng của ông.

 

“Tôi không chắc mọi người có phán xét mình hay không. Tôi chỉ sống một cuộc sống bình thường với những điều tốt, xấu và không quá khác biệt. May mắn là tôi còn có thể dạy cho các con những gì cha nó đã trải qua”

 

Và tới khi chứng kiến những hậu duệ như Claudio Bravo hay Keylor Navas tái hiện lại cú “Scorpion kick” huyền thoại, người hâm mộ sẽ lại nhớ về René Higuita như một người truyền lửa vĩ đại cho vị trí của người gác đền.

► Xem thêm thông tin lịch thi đấu Ngoại hạng Anh và BXH bóng đá Anh hôm nay.