Carlos Tevez: “Ở Independiente, tôi còn là một người thầy giáo”

Không nhiều người kỳ vọng vào Carlos Tevez, tuy nhiên những bước chân đầu tiên của anh trên hành trình HLV đang đầy hứa hẹn. Trong vài tháng, L’Apache đã biến Independiente thành một trong những đội bóng thi đấu hấp dẫn nhất Argentina. Trong cuộc phỏng vấn trên Tạp chí So Foot, cựu tiền đạo này chia sẻ về sự nghiệp cầm quân và tầm quan trọng của giáo dục đối với các cầu thủ trẻ.

- Năm 2017, anh tuyên bố không muốn trở thành HLV hay giám đốc thể thao mà có ý định dành thời gian cho tổ chức của mình sau khi giải nghệ. Ngoài ra anh còn dự định khác là mong muốn trở thành chủ tịch của Boca Juniors, đội bóng mà anh yêu mến. Hiện tại, anh đang là HLV trưởng của Independiente. Điều gì khiến anh thay đổi suy nghĩ?

Sau khi giải nghệ, tôi cảm thấy thể chất mình vẫn ổn. Tuy nhiên, tôi bắt đầu suy nghĩ đến việc làm cách nào để giúp đỡ các cầu thủ bóng đá. Là giám đốc thể thao, tôi có thể liên lạc với các cầu thủ, nhưng vấn đề là vị trí này luôn có rủi ro liên quan đến tiền bạc. Việc điều hành CLB là thứ tôi sẽ cân nhắc trong tương lai khi đã nhiều tuổi hơn. Tôi suy nghĩ về điều này suốt thời gian dài và sau khi xét đến tuổi tác và nguồn năng lượng của bản thân, tôi thấy giải pháp tốt nhất là ở trên sân thay vì ngồi trước bàn giấy. Đây là nơi tôi có thể phát huy tốt nhất khả năng của mình bằng cách truyền tải những gì tôi đã học hỏi được trong sự nghiệp. Phải thừa nhận rằng việc trở thành HLV là điều chưa từng xuất hiện trong đầu khi tôi còn thi đấu. Nhưng khi đã suy nghĩ thấu đáo, tôi bắt đầu chuẩn bị cho bước đi của mình.

- Anh đưa ra quyết định này vào thời điểm nào?

Khi tôi kết thúc sự nghiệp thi đấu và tự hỏi bản thân một câu hỏi quan trọng: Mình sẽ làm gì bây giờ?

- Thời điểm đó, anh chịu mất mát lớn khi người cha nuôi của anh qua đời. Sự ra đi của ông hẳn góp phần thúc đẩy anh treo giày…

Nỗi buồn đó đã, đang và sẽ theo tôi đến suốt cuộc đời. Suy nghĩ treo giày kéo dài trong 1-2 năm. Điều quan trọng là tôi cần giải quyết điều này trước khi lên kế hoạch cho chương tiếp theo. Nếu bắt đầu chương mới mà không thể xóa đi tất cả những gì còn lại của bản thể cầu thủ thực sự là sai lầm nghiêm trọng.

- Điều đó có khó không?

Không khó như tôi tưởng tượng. Hàng tuần, tôi trở về Fuerte Apache, khu ở Buenos Aires mà tôi lớn lên, để chơi bóng với bạn bè. Điều khác biệt là tôi không còn là cầu thủ chuyên nghiệp chơi bóng nữa mà chơi như một đứa trẻ, là cậu bé Carlitos ngày xưa. Ở đó, tôi là người bình thường như mọi người.

- Khi anh bắt đầu sự nghiệp huấn luyện với bến đỗ Rosario Central vào tháng 6/2022, mọi người có tiếp tục nhìn anh như là một cầu thủ giống vài tháng trước đó không?

Có, nhưng chuyện đó là bình thường. Có cầu thủ nào khi quyết định trở thành HLV không phải trải qua điều này? Trong 1, 2 hoặc 3 năm đầu câu chuyện sẽ luôn diễn ra như thế cho đến khi mọi người quen với hình ảnh mới của bạn. Trước đó, tôi tận hưởng cuộc sống bên gia đình, các con, bạn bè, những điều tôi không thể hoặc rất ít làm trong suốt nhiều năm. 15-20 ngày nghỉ ngơi mỗi năm là quá ít, đặc biệt khi bạn luôn phải chạy và di chuyển khắp nơi. Bạn không thể dành toàn bộ sự quan tâm cho những người hay những điều bạn yêu như khi giải nghệ được.

- Bóng đá quan trọng với cuộc sống của anh như thế nào?

Tôi không thể hạnh phúc nếu thiếu bóng đá. Thật vui khi hiện tại tôi có thể giúp cầu thủ phát triển, làm việc hàng ngày với ban huấn luyện để tìm ra những giải pháp. Tôi đặc biệt chú trọng vào việc giao tiếp, điều theo tôi là nền tảng dù là trong hay ngoài sân cỏ. Tôi muốn học cách truyền những thông điệp cho các cầu thủ để họ hiểu những gì tôi kỳ vọng ở họ. Chúng tôi phối hợp rất tốt với Robert (Robert Rossi, cố vấn cá nhân của Tevez). Điều đó giúp tôi hiểu các cầu thủ, cách thể hiện bản thân để những cuộc trò chuyện hay phát biểu trước tập thể đi theo hướng tôi muốn. Tất nhiên, tôi cũng rèn luyện ở mọi khía cạnh.

- Khi còn là cầu thủ, anh có phải kiểu người hay phát biểu trong phòng thay đồ?

Đôi khi, vì tôi là đội trưởng của hầu hết CLB tôi thi đấu. Trở thành thủ lĩnh là điều đến với tôi một cách tự nhiên. Nhưng nó hoàn toàn khác biệt so với khi bạn dạy điều gì đó cho người khác, truyền đạt ý tưởng của bạn và những khái niệm chiến thuật. Đây là những điều tôi không nghĩ đến khi còn là cầu thủ.

- Việc anh thay đổi suy nghĩ và trở thành HLV khiến rất nhiều người bất ngờ. Anh có cảm nhận được có nhiều sự nghi ngờ đi kèm khi anh bắt đầu hành trình làm một chiến lược gia?

Tất nhiên rồi, rất nhiều. Sự nghi ngờ càng nhiều hơn nữa khi các anh em cũng đi theo tôi trên hành trình mới này (Miguel và Ariel là chuyên viên phân tích video còn Diego là trợ lý). Mọi người thể hiện sự chỉ trích mà không hề biết họ. Họ chính là những trụ cột trong việc xây dựng dự án này, họ có vai trò rất quan trọng, tôi chia sẻ như vậy từ khía cạnh công việc một cách nghiêm túc. Khi bước qua cánh cửa của trung tâm tập luyện thì công việc là trên hết. Khi bước ra ngoài, họ lại là những người anh em của tôi. Hơn nữa, không chỉ có tôi và họ mà còn có 12 thành viên của ban huấn luyện. Chúng tôi đang phối hợp rất hiệu quả.

- Anh có tham vấn những HLV nhất định trước khi bắt đầu công việc này?

Năm 2022, tôi đã đi 1 tháng rưỡi đến Anh, Italy và Tây Ban Nha để tham gia các buổi tập và nói chuyện với một số HLV, trong đó bao gồm Massimiliano Allegri, Simone Inzaghi và Diego Simeone. Mục tiêu của tôi là xây dựng phương pháp làm việc đủ chặt chẽ để đối phó với nhiều biến số bởi những HLV, đặc biệt là ở Argentina, có thể rất dễ bị cảm xúc cuốn đi. Khi bạn chiến thắng, mọi thứ đều rực cháy. Khi bạn thất bại, bạn phát điên và những sự nghi ngờ xâm lấn. Lợi ích của việc có một dự án chặt chẽ là bạn có thể duy trì những nguyên tắc của mình.

- Những nguyên tắc của anh là gì?

Chúng ta thấy một chút ở Rosario Central và lúc này đang rõ nét hơn tại Independiente. Các đội bóng của tôi sẽ thi đấu nhiệt huyết, xông xáo, gây áp lực lên đối thủ ngay khi trận đấu bắt đầu, dù là ở trên hàng công, giữa sân hay hàng phòng ngự. Tôi muốn các cầu thủ thi đấu với cường độ cao, chiến đấu giành lại mọi đường bóng. Và khi thu hồi được, họ phải tạo ra điều gì đó và phải làm chủ cuộc chơi bất cứ khi nào có thể. Mục tiêu của tôi là giúp các cầu thủ, bất kể trình độ cơ bản của họ có ra sao. Tôi tin không ai có giới hạn và chúng ta đều có thể tiến bộ. Tôi may mắn khi được thi đấu ở đẳng cấp cao nhất trong nhiều năm và có những HLV thúc đẩy tôi trở nên ngày càng tốt hơn. Đó chính là mục tiêu của tôi lúc này dành cho những cầu thủ muốn tốt hơn bản thân của ngày hôm qua. Khi còn là cầu thủ tôi đã chinh phục mọi ước mơ. Hiện tại, tôi cũng muốn giành nhiều danh hiệu với tư cách HLV.

- HLV nào có tầm ảnh hưởng lớn nhất với anh?

Antonio Conte. Trong quãng thời gian làm việc với ông ấy ở Juve, tôi đã học được rất nhiều về chiến thuật. Ông ấy ám ảnh với việc những chiến thuật và đó là điều tôi đã được truyền cảm hứng. Ngoài ra, tôi cũng học hỏi những điều tốt nhất từ những người khác và chắt lọc ra những điều tôi không thích. Từ Bielsa, tôi học được rằng dù với người trẻ hay những cầu thủ giàu kinh nghiệm, bạn cũng cần làm việc theo cùng một thái độ. Từ Ferguson, tôi học hỏi khả năng quản lý, cái uy mà tôi tin là rất cần thiết để làm lãnh đạo một tổ chức lớn.

- Còn Maradona, thần tượng tuổi thơ của anh?

Tôi không gặp ông ấy nhiều mà chỉ trong thời gian diễn ra vòng loại và vòng chung kết World Cup 2010. Nhưng anh có thể tượng tượng ông ấy có tầm ảnh hưởng và ý nghĩa thế nào với người Argentina… Đó là một HLV rất giàu đam mê.

- Cảm xúc của anh với kỳ World Cup gần nhất ra sao?

Ngoại trừ trận đấu đầu tiên, mọi thứ đều ổn. Tôi tận hưởng giải đấu này ở nhà. Trận chung kết thật sự không thể tin nổi. Từ sự bình tĩnh trong suốt hơn 1 tiếng bạn chuyển sang trạng thái hoàn toàn mất kiểm soát. Thật điên rồ.

- Tập thể đó có mạnh hơn thế hệ của anh không?

Có, họ đã chứng minh điều đó. Với tôi, nỗi nuối tiếc lớn nhất là World Cup 2006 tại Đức. Năm đó, chúng tôi thực sự có khả năng để đi đến trận đấu cuối cùng. Với Messi trong đội hình, mọi người thường nói chúng tôi có mâu thuẫn, nhưng nó xuất phát từ sự đối nghịch do chính người Argentina tạo ra. Họ nói tôi gần gũi mọi người hơn còn cậu ấy sống ở Barcelona nên xa cách. Nhưng thực tế chúng tôi luôn rất hòa hợp. Chúng ta đang nói về một trong những cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử và thật điên rồ khi cậu ấy lại bị nghi ngờ như vậy. Nếu tôi chỉ trích cậu ấy thì những người khác sẽ nghĩ sao?

- Hãy quay trở lại với HLV Tevez. Những đội bóng nào truyền cảm hứng cho triết lý huấn luyện của anh?

Ở Argentina là Boca Juniors, đội bóng đã lọt vào chung kết Copa Libertadores bằng cách thay đổi cách tiếp cận tùy theo hoàn cảnh. Với River Plate của Martin Demichelis, tôi cũng học được điều quan trọng là ý tưởng rõ ràng về trận đấu. Ở nước ngoài, tôi thích theo dõi Manchester City, Real Madrid, những đội bóng trung thành với bản sắc của họ, hay Barca của Xavi, Arsenal của Arteta. Chúng ta thấy được trường phái Guardiola ở 2 đội bóng ấy.

- Anh không do dự khi phải thay đổi hệ thống và các cầu thủ từ trận này sang trận khác sao…

Đúng, nhưng bạn phải luôn nắm rõ mình muốn làm gì và tại sao lại làm thế. Chúng ta đến từng trận đấu với một kế hoạch tỉ mỉ, mục đích là làm đối phương tổn hại bằng cách này hay cách khác. Đây là thứ chúng tôi phải nghiên cứu rất kỹ từ trước. Đôi khi, điều này liên quan đến việc di chuyển với cự ly thấp ở trên sân để có thể bùng nổ trong pha phản công. Đôi khi, chúng ta có thể chọn áp sát đối thủ từ trên cao và thi đấu táo bạo hơn. Tôi sẽ không có một mô hình thi đấu cố định mà tất cả phụ thuộc vào cầu thủ. Mỗi trận đấu đòi hỏi kế hoạch hoàn toàn khác nhau. Chúng tôi rất linh hoạt nhưng luôn giải thích cho các cầu thủ suốt cả tuần về những gì ban huấn luyện mong đợi ở họ. Chúng tôi cũng làm điều đó vì biết trong đội có những cầu thủ có khả năng thích ứng với yêu cầu của ban huấn luyện. Nếu chúng tôi có một đội ngũ chỉ chơi được theo một cách cụ thể thì chúng tôi sẽ thực hiện theo cách đó.

- Với Rosario Central trước kia và hiện tại là Independiente, đây là 2 CLB nổi tiếng nhưng đang gặp khó khăn khi anh đến. Anh đã chọn con đường không hề dễ dàng…

Tôi thích những thử thách vì ở trong khó khăn, nghịch cảnh, bạn sẽ phải suy nghĩ nhiều hơn. Nếu giải quyết được tình hình, mọi người sẽ nói về bạn nhiều hơn. Nếu không, sự nghiệp huấn luyện của bạn sẽ kết thúc. Thực sự những áp lực rất đáng giá. Trong những hoàn cảnh nhiều áp lực, bạn có thể bộc lộ những giá trị tốt nhất.

- Có phải để chống chọi những áp lực nên anh đã bắt đầu thiền?

Câu chuyện là tôi bị ám ảnh với bóng đá đến mức bộ não tôi không thể ngừng suy nghĩ đến nó. Thậm chí tôi còn không thể cảm thấy vui vẻ khi ở bên vợ con. Có lúc tôi choàng tỉnh giấc vào giữa đêm và nghĩ về chiến thuật mà chúng tôi sẽ áp dụng cho trận đấu kế tiếp. Hoặc thỉnh thoảng vợ chồng tôi nói chuyện nhưng đầu tôi lại nghĩ về cầu thủ mà tôi sẽ xếp đá chính vào cuối tuần. Nỗi ám ảnh này ập đến ngay khi tôi vùi chôn bản thể cầu thủ của mình trước kia, vì vậy tôi tự nhủ là mình phải làm gì đó. Trong suốt sự nghiệp, golf đã giúp tôi hiểu rõ bản thân hơn, định hình và kiểm soát cảm xúc. Bây giờ, thiền giúp tôi làm dịu tâm trí lại. Hãy thử tưởng tượng, 2 tháng trước, khi tôi đang đi nghỉ ở Ibiza với gia đình và nằm dài trên bãi biển thì lại phát điên vì Independiente mà như mọi người ở đây hay nói là giống đang trong ‘địa ngục đỏ’ (I'infierno rojo). Một CLB mà khi tôi đến đang phải chiến đấu để không phải xuống chơi ở hạng 2 với một nhà quản lý (giám đốc thể thao Pablo Cavallero) đang trên đường rời đi. Thực sự là một mớ hỗn độn. Làm HLV phức tạp hơn cầu thủ, bạn có khoảng 60 người mà mình phải chịu trách nhiệm với họ. Và khi tham gia vào một dự án, bạn phải cam kết gắn bó 100%. Vì vậy tôi tìm đến thiền.

- Anh đã khám phá được điều gì ở bản thân trong cuộc sống mới này?

Tôi mới chỉ làm công việc này được 8 tháng nhưng mỗi trận đấu là một trải nghiệm mới. Tôi tiếp thu nhiều thứ mỗi ngày để từng trận sẽ mắc ít lỗi hơn và giúp cầu thủ tiến bộ. Thực sự tôi rất thích học hỏi. Tôi không nghĩ mình là kẻ kém cỏi, tôi muốn cải thiện bản thân và luôn khát khao học hỏi nhiều bộ môn khác.

- Ví dụ là gì?

Tôi quan tâm đến mọi thứ: Bóng rổ, rugby, bóng ném… Tôi thích theo dõi những bộ môn khác diễn ra thế nào để xem liệu có thể áp dụng vào bóng đá hay không. Ví dụ, thời điểm này, tôi đang quan tâm đến chủ đề kèm người. NFL rất thú vị ở chủ đề này bởi bóng bầu dục Mỹ chứa đựng nhiều tình huống mà cầu thủ phải bước lên ngăn chặn đối phương và nhanh chóng bật lên hoặc giảm tốc độ để đứng ở vị trí nhận bóng. Tôi đã nghiên cứu nhiều để tìm ra điểm chung và cách áp dụng hiệu quả trong những tình huống một đối một này bởi đây là điều chúng ta cũng cần quan tâm trong bóng đá. Tôi xem các buổi tập nhiều hơn cả các trận đấu vì tôi quan tâm đến hành trình hơn là đích đến. Tôi cũng trò chuyện với các HLV bóng ném về khía cạnh phòng ngự, điều mà trong môn thể thao của họ chúng được thực hiện một cách có hệ thống với khối tầm thấp. Điều đó rất thú vị vì đó là môn thể thao chúng ta luôn chơi với một mục đích cụ thể.

- Cụ thể hơn là gì?

Khi một cầu thủ nhận bóng trong giai đoạn tấn công, bạn nhận thấy mỗi cầu thủ đối phương sẽ dàn ra một cách rất trật tự như được lập trình để gây áp lực lên người cầm bóng. Mọi người đều biết họ phải làm gì để đoạt bóng. Tôi muốn đội bóng của mình làm được điều này khi gây áp lực: Đối thủ sẽ phải chịu áp lực lớn đến mức không còn giải pháp chuyền bóng nào và buộc phải mắc sai lầm. Điều này có thể thực hiện hiệu quả nếu mọi người biết chính xác vai trò của mình là gì.

- Khi còn thi đấu, anh cũng quan tâm đến các môn thể thao khác phải không?

Không (cười). Thực sự tôi không biết mối quan tâm đó xuất phát từ đâu. Nó thực sự cuốn hút và tôi không thể ngừng lại được. Tôi không ngừng học hỏi với mục đích duy nhất là có thể mang đến những công cụ mới cho các cầu thủ của mình. Và điều đó không chỉ liên quan đến thể thao đâu. Ở Argentina, vấn đề là chúng tôi vẫn chỉ xem bóng đá như một cách để kiếm sống.

- Vì không có nhiều lựa chọn phải không?

Đúng, tuy nhiên đó là sai lầm lớn, bởi nếu bạn không thành công trong bóng đá và không học được điều gì khác, vậy cuối cùng bạn sẽ làm gì? Ở đây bạn không thể chỉ dạy những đứa trẻ chơi bóng được. Ở châu Âu hay các quốc gia khác, nơi mà văn hóa và điều kiện sống hoàn toàn khác biệt, bạn sẽ không nói với các cầu thủ của mình về cái nghèo hay làm sao để họ quản lý tiền bạc hoặc những thứ khác vượt khỏi phạm vi thể thao. Nhưng một cầu thủ Argentina cần sự hỗ trợ ngoài phạm vi bóng đá. Ở đây, tôi cũng là một người thầy giáo luôn.

- Anh dạy gì?

Những giá trị. Khi bước vào phòng, họ cần biết nói ‘xin chào’, ‘chào buổi tối’, ‘chúc ngon miệng’, ‘tạm biệt’, ‘hẹn gặp lại’, ‘cảm ơn’. Họ cần biết phải giúp một người phụ nữ đang phải xách chiếc túi quá nặng, nhường ghế trên xe bus cho người cần nó… Theo tôi, đây là những điều cơ bản thôi nhưng chúng đang biến mất ở Argentina… Thế hệ của tôi được nuôi dạy bằng những giá trị khác. Như trường hợp của tôi, tôi đến từ Fuerte Apache và bố mẹ dạy tôi nhiều bài học hơn cả ở trường lớp. Nhưng những gì họ dạy cũng không nhiều bằng những bài học từ đường phố. Khi lớn lên, tôi tiếc vì đã không được học hành nhiều hơn.

- Anh nghĩ vấn đề đến từ đâu?

Tôi không lý giải được. Đây là cách thế giới ngày nay vận hành. Chúng tôi đã mất nhiều thế hệ bởi quên nhấn mạnh vai trò của học tập và làm việc. Đó là lý do vì sao điều này lại rất quan trọng với tôi. Về cơ bản, tôi thà thua nhưng các cầu thủ của tôi phải học hỏi được điều gì đó.

Theo Thomas Broggini | So Foot