Bí mật đằng sau trải nghiệm ngắn ngủi của Wilfried Zaha tại Man Utd

Wilfried Zaha đóng góp 1 bàn trong thắng lợi 3-2 của Galatasaray trước Manchester United tại lượt trận thứ hai vòng bảng Champions League. Rõ ràng sẽ có nhiều người đã quên rằng cầu thủ chạy cánh người Bờ Biển Ngà từng có giai đoạn thi đấu trong màu áo đỏ.

Đó là vào ngày 10/11/2012, tức sinh nhật lần thứ 20 của tài năng trẻ Wilfried Zaha. Crystal Palace khi ấy cũng có chuyến làm khách đến SVĐ Weston Homes để đối đầu với Peterborough trong trận đấu thuộc khuôn khổ Championship. Và chẳng có món quà sinh nhật nào tuyệt vời hơn việc Zaha trở thành người hùng với pha kiến tạo thành bàn tuyệt đẹp ở phút 82 để giúp Crystal Palace giành thắng lợi chung cuộc với tỉ số 2-1. Chiến thắng kịch tính ấy giúp đội chủ nhà giữ vững ngôi đầu trên BXH. Toàn đội và người hâm mộ Crystal Palace có mặt trên sân đã rất phấn khích trước màn trình diễn xuất sắc của Zaha.

 

Hơn thế nữa, ngay cả chính đối thủ cũng nhận ra điều đó. Chỉ vài tiếng sau khi trận đấu kết thúc, HLV trưởng của Peterborough, Darren Ferguson gọi điện thoại cho bố mình với giọng hào hứng: “Bố ơi! Cậu nhóc đó thật tuyệt vời. Con dám cá là cậu ta sở hữu mọi phẩm chất ở một chân chạy cánh mà bố đang tìm kiếm”. Không ai biết Sir Alex Feguson đã phản hồi lại thông tin đó ra sao. Chỉ biết rằng sau đó ít tuần, một cuộc hẹn bí mật đã được diễn ra trong một khách sạn tại London. Và ba cái tên góp gặp chính là Zaha, Sir Alex và ngài Bobby Charlton.

Tại đây, thỏa thuận sơ bộ về việc Zaha sẽ cập bến Old Trafford trong tương lai gần được thông qua. Cầu thủ gốc Phi được yêu cầu giữ bí mật tuyệt đối về thương vụ này. BLĐ Man Utd sẽ tiến hành mọi bước theo tuần tự, bao gồm cả việc thuyết phục Crystal Palace bán đi sao mai triển vọng của mình. Trợ lý của Sir Alex khi ấy, Rene Meulensteen nhớ lại: “Cậu nhóc này biết cách làm chủ tình huống và sở hữu kỹ năng qua người cực tốt. Xét một cách toàn diện, cậu ta có đủ phẩm chất để chơi bóng trong tập thể Man Utd”.

Mười năm “vận đổi sao rời”, giờ đây Zaha vừa trở lại Old Trafford trong màu áo Galatarasay để đối đầu với Man Utd tại Champions League. Đáng chú ý hơn, Zaha đã đóng góp 1 bàn thắng trong thắng lợi 3-2 để qua đó giúp đội khách rời Old Trafford với 3 điểm trọn vẹn. 

Lật ngược quá khứ, sẽ có nhiều ý kiến trái chiều về chuyện Zaha từng thất bại tại Man Utd. Tuy nhiên rõ ràng tiền vệ người Bờ Biển Ngà cũng là nạn nhân của việc chọn sai thời điểm. Zaha ký hợp đồng chính thức với Man Utd vào tháng 1/2013 theo một giao kèo có thời hạn 5,5 năm. Theo đó, anh được cho phép ở lại Crystal Palace để hoàn tất mùa giải 2012/2013, trước khi chính thức đầu quân cho Quỷ đỏ. Thế nhưng khi đặt bút ký vào hợp đồng, không ai nói với Zaha rằng đây là mùa giải cuối cùng của Sir Alex, và trong tương lai anh sẽ phải làm việc với một chiến lược gia khác. Đó chưa chắc là một người ủng hộ và trao cơ hội cho anh. Nhưng bóng đá là vậy!

 

 

Quãng thời gian ngắn ngủi của Zaha tại Man Utd chỉ gói gọn trong 4 trận đấu (2 trận ở Premier League, 1 trận ở Siêu cúp Anh, 1 trận tại League Cup). Chỉ sau nửa mùa giải đầu tiên, tân HLV trưởng David Moyes đã đẩy Zaha đến Cadiff City theo dạng cho mượn. Khi Louis van Gaal lên thay David Moyes vào mùa hè 2014, chiến lược gia người Hà Lan cũng không đặt Zaha trong tầm mắt. Một bản hợp đồng cho mượn đưa Zaha trở lại Crystal Palace, trước khi nó trở thành thương vụ mua đứt ở mùa hè 2015.

“Cậu ấy đã đến một nơi không tốt”, là ký ức của Neil Warnock về việc tái ký hợp đồng với Zaha dưới tư cách là HLV trưởng của Crystal Palace, chỉ 1 năm sau khi tiền vệ này chuyển đến phía Bắc. “Rõ ràng là cậu ấy thất vọng với chuyến hành trình ngắn ngủi của mình tại Man Utd. Cậu ấy còn quá trẻ để đón nhận cú sốc đầu đời này, giống như khi bạn ngã từ trên thiên đường xuống mặt đất vậy. Chàng trai này cần sự giúp đỡ, cần một cánh tay choàng qua vai. Nhưng rốt cuộc ở Man Utd chẳng ai làm thế với cậu ấy cả”, ông nói tiếp.

Mãi sau này, Zaha mới nhận được sự đồng cảm từ những đồng đội cũ. Rio Ferdinand, thủ lĩnh phòng thay đồ của Man Utd trong những năm tháng ấy chia sẻ: “Là đàn anh trong tập thể, đáng lẽ ra tôi phải làm nhiều hơn để giúp đỡ cậu ấy”. 

Và đáng lẽ ra, Zaha phải là học trò của Sir Alex thay vì David Moyes. Thật kém may mắn khi tiền vệ sinh năm 1992 không được làm việc với người quản lý xuất sắc bậc nhất tại Premier League. HLV trưởng của Crystal Palace thời điểm Zaha chuyển nhượng đến Man Utd, Ian Holloway bộc bạch: “Rất rõ ràng, Wilf không may khi chuyển đến Manchester đúng thời điểm Sir Alex nghỉ hưu. Đó là một đòn chí mạng. Nếu còn tại vị, Sir Alex sẽ yêu thích tài năng của cậu ấy. Wilf có phẩm chất chơi bóng khá giống Ronaldo hồi trẻ. Cả hai đều sở hữu tốc độ và kỹ thuật cá nhân tốt. Sir Alex chắc chắn biết cách để tạo ra một phiên bản hoàn thiện hơn của Wilf, giống như cách ông ấy từng làm với siêu sao người Bồ Đào Nha”.

Nói về mối quan hệ giữa Zaha và David Moyes, Holloway tiếp tục tâm sự: “Moyes đã theo dõi Wilf trong 60 phút ở trận tranh Siêu cúp Anh gặp Wigan Athletic và cảm thấy không hài lòng nên đã loại cậu ấy khỏi đội. Cậu ấy gần như biến mất tại Man Utd sau buổi chiều tháng 8 tại Wembley. Hơn 2 tháng sau, Wilf mới trở lại ở trận đấu League Cup với Norwich City vào ngày 29/10/2013. Hai lần ra sân hiếm hoi ở Premier League cũng là từ băng ghế dự bị, đều vào thời điểm cuối tháng 12/2013, với vỏn vẹn 28 phút. Moyes rất ít khi nói chuyện với cậu ấy, dù chỉ là một vài lời động viên đơn giản”.

 

Zaha trải qua kỳ Giáng sinh duy nhất tại Manchester với tâm trạng chán chường bủa vây cùng sự cô đơn. Cầu thủ gốc Phi ăn tối cùng gia đình Dougie Freedman – HLV trưởng của Bolton Wanderers, đồng thời là thầy cũ của Zaha hồi ông còn dẫn dắt đội trẻ của Crystal Palace. Zaha ăn bữa tối với gà tây, chơi khúc côn cầu với mấy đứa nhóc nhà Freedman, sau đó một mình trở lại căn nhà lãnh lẽo trong đêm Giáng sinh. “Tôi đã chứng kiến và hiểu được tình cảnh của cậu ấy. Một tài năng lạc lối. Niềm tin của đồng đội xung quanh trong những năm tháng đầu tại Palace đã thúc đẩy Zaha trở thành tài năng trẻ sáng giá bậc nhất Premier League. Nhưng khi cậu ấy đến Man Utd, niềm tin đó không còn nữa”, Freedman sau này chia sẻ lại.

Ngày hôm sau, đội nhà giành chiến thắng 3-2 trước Hull City và Zaha tiếp tục nằm ngoài danh sách 18 cầu thủ được đăng ký. Moyes không muốn sử dụng Zaha trong phần còn lại của mùa giải nhưng chưa bao giờ trực tiếp lên tiếng. Zaha yêu cầu được trở lại đội bóng cũ theo dạng cho mượn nhưng lời đề nghị nhanh chóng bị từ chối. Thay vào đó, một bản hợp đồng có thời hạn 6 tháng đến Cardiff City được chấp nhận. Chân chạy cánh 21 tuổi khăn gói chuyển đến đầu quân cho đội bóng của Ole Gunnar Solskjaer. Điều này trái với mong muốn của Zaha, nhưng nó là lựa chọn duy nhất. Cardiff đứng bét bảng khi Zaha ra nhập, sau cùng cũng phải chia tay Premier League mà không có bất kỳ sự cải thiện thứ bậc nào. Zaha cũng chìm nghỉm cùng đội bóng xứ Wales với chỉ 1 pha kiến tạo sau 13 lần ra sân. 

Trở lại Man Utd vào mùa hè 2014, một sự đổi mới trên băng ghế huấn luyện với Louis van Gaal, tuy nhiên tương lai của Zaha thì vẫn mù mịt. Dù được chơi một vài trận đấu tiền mùa giải nhưng có vẻ “ngài Tulip thép” cũng chẳng mặn mà giữ chân Zaha. Được The Athletic liên hệ vào tuần trước để hỏi một vài câu hỏi về Zaha thời điểm còn khoác áo Man Utd, HLV Van Gaal mất một hồi lâu suy nghĩ trước khi đưa ra câu trả lời: “Đã 9 năm rồi, thật khó để nhớ chính xác những gì tôi đã nghĩ về Wilfried. Tôi nghĩ bạn phải hỏi cậu ấy vì cậu ấy sẽ biết chắc chắn những gì tôi đã nói ra”.

Sự thật vào thời điểm ấy Van Gaal ưa thích sử dụng sơ đồ 3-5-2, một sơ đồ vốn không dành cho các cầu thủ chạy cánh chính thống. Vì vậy ông đã nói với Zaha rằng nếu muốn chen chân vào đội hình chính, cậu phải thích nghi với vai trò mới. Hoặc là hậu vệ cánh, hoặc là trung phong cắm. Với Zaha, cả hai vị trí ấy đều rất khó để thích nghi, ít nhất là trong ngắn hạn. Van Gaal bổ sung thêm: “Vị trí bên cánh trái trước đó là của Ashley Young. Và rồi Di Maria đến và cũng muốn chơi ở vị trí đó. Mùa giải tiếp theo tôi lại mua thêm Martial. Bạn thử tưởng tượng xem Zaha sẽ phải cạnh tranh như thế nào với những con người đó”. 

Mỗi nhà quản lý đều có triết lý bóng đá riêng và sơ đồ chiến thuật giúp họ định hình lên phong cách thi đấu. Việc các cầu thủ phải thích nghi là một phần của bóng đá. Ashley Young và Antonio Valencia chuyển từ tiền vệ cánh xuống đá hậu vệ, trong khi một ngôi sao giàu cá tính như Wayne Rooney cũng chấp nhận chuyển xuống đá tiền vệ dưới thời Van Gaal. Zaha không phải ngoại lệ. 

Bản hợp đồng cuối cùng dưới triều đại Sir Alex bắt đầu chuyến du đấu hè 2014 bằng việc tập chơi như một trung phong, với yêu cầu khắt khe từ việc nhận bóng trong tư thế quay lưng với khung thành. Thế nhưng trải nghiệm ngắn ngủi khi vào sân từ băng ghế dự bị ở 2 trận đấu với Inter Milan và Real Madrid là quá khó khăn với Zaha, nơi anh phải đối đầu với Nemaja Vidic, cũng như bộ đôi trung vệ “khét tiếng” Pepe và Sergio Ramos. 

Trở lại Manchester, Zaha có một cuộc đối thoại với Van Gaal. Tại đây, chiến lược gia người Hà Lan thẳng thắn khuyên sao trẻ này nên tìm bến đỗ mới. Bản thân Zaha cũng mong muốn điều này khi nhìn vào 3 ngôi sao hạng A trên hàng công của đội nhà (Van Persie – Falcao – Rooney). Năm 2020, trong chương trình trò chuyện trực tuyến OnTheJudy, Zaha đã chia sẻ về khoảnh khắc ấy: “Tôi cảm thấy nhẹ nhõm. Tôi đã nghĩ rằng mình cần phải cám ơn ông ấy về sự thẳng thắn. Điều đó tốt cho sự nghiệp của tôi”.

Ước nguyện tỏa sáng tại Man Utd không thành thế nhưng chưa bao giờ Zaha hành xử thất ý trong 15 lần cùng Crystal Palace đối đầu với Quỷ đỏ. Zaha thậm chí còn mặc áo đấu của Man Utd trong một video ghi lại cảnh anh ấy tập đá phạt trong khu vườn của mình trên mạng xã hội hồi năm 2019. “Mọi người hỏi tôi có hối hận khi đến Man Utd không? Câu trả lời là không. Tôi không thành công tại đây nhưng quãng thời gian ấy là một trải nghiệm đáng trân trọng. Buổi tập đầu tiên cùng toàn đội là một trải nghiệm khó tả. Tôi đã thay đồ bên cạnh Ryan Giggs. Rồi tôi nhìn thấy Rooney đi vào. Rồi Van Persie…Rio…Vidic…Nani. Điều đó thật điên rồ. Sau khi bạn chơi bóng cùng họ, mọi thứ còn tuyệt vời hơn thế nữa. Tôi bị mê hoặc 100%”, anh nói.

Zaha sẽ bước sang tuổi 31 vào tháng 11 tới. Anh đã trưởng thành hơn rất nhiều so với chính mình cách đây 10 năm. Chàng trai dễ mến này đã có 458 lần ra sân cho Crystal Palace, ghi được 90 bàn thắng và 76 pha kiến tạo. Điều này giúp Zaha trở thành một phần huy hoàng trong lịch sử đội bóng thủ đô London. Anh cũng đã có 31 lần khoác áo ĐTQG Bờ Biển Ngà. Và hiện tại là trải nghiệm mới mẻ trên đất Thổ Nhĩ Kỳ, trong màu áo đội đương kim vô địch quốc nội mùa trước. Zaha có bàn kiến tạo gỡ hòa cho Galatasaray trước FC Copenhagen trong trận đấu đầu tiên tại vòng bảng Champions League, trước khi sút tung lưới đội bóng cũ Man Utd ở lượt trận thứ 2 mới đây. Đó chắc chắn là cảm xúc đáng nhớ trong lần trở lại “Nhà hát của những giấc mơ”, một nơi đã không biến giấc mơ của Zaha thành hiện thực.

Theo Daniel Taylor, The Athletic