Những người lớn tuổi ở Hungary có một quan niệm: Nếu bạn “may mắn” sở hữu đôi chân nhỏ thì khả năng trở thành một cầu thủ giỏi sẽ cao hơn rất nhiều.
Nó bắt nguồn từ huyền thoại Ferenc Puskas, người đã ghi tới 83 bàn sau 84 trận cho ĐT Hungary, cũng như ghi hàng trăm bàn khác ở cấp CLB – phần lớn là cho Real Madrid, nơi ông đã 3 lần vô địch cúp C1. Dù chỉ cao 1m72, Puskas có trọng tâm thấp và giống như Maradona, ông sở hữu cặp đùi khỏe và bàn chân nhỏ.
Puskas vẫn là một nhân vật mang tính biểu tượng ở quê nhà. Sân vận động quốc gia Hungary được đặt theo tên ông. Ngoài ra, các HLV ở quê hương Puskas cho đến nay vẫn nhìn vào những đặc tính của cầu thủ này (bao gồm cả đôi chân nhỏ bé của ông) để đào tạo ra những ngôi sao trong tương lai.
Điều này đưa chúng ta đến với cậu bé vàng mới của Hungary: Dominik Szoboszlai.
Với chiều cao 1m86, bản hợp đồng trị giá 60 triệu bảng từ RB Leipzig của Liverpool khác xa với dáng người thấp đậm của Puskas. Tuy nhiên, anh có một điểm tương đồng vị tiền bối: Anh chỉ đi giày cỡ 40,5.
Hồi nhỏ, Szoboszlai đã đi những đôi giày chật chội. Theo một nguồn tin thân cận, đó là ý tưởng của cha anh, cựu cầu thủ bóng đá Zsolt Szoboszlai, người đã rèn dũa anh suốt những năm tháng thời niên thiếu tại học viện riêng của ông bằng một loạt các bài tập kỳ lạ khác, bao gồm cầm quả bóng golf trên tay và chạy qua các chai nhựa.
Ông tin rằng nếu để Szoboszlai đi những đôi giày nhỏ hơn, bàn chân của anh sẽ ngừng phát triển. Sau đó, với các bài tập phù hợp được lặp lại và sự tập trung cao độ vào kỹ thuật, Szoboszlai sẽ trở thành một chân sút cự phách.
Dominik Szoboszlai |
“Đó là một bí thuật trong bóng đá,” nguồn tin cho biết. “Bởi vì nếu bạn có đôi chân to, bạn không thể sút bóng hoàn hảo trừ khi bạn là một cầu thủ như Ibrahimovic. Để sút bóng đúng cách, bạn phải có đôi chân dài và bàn chân nhỏ. Đó là lý do tại sao cha của Dominik rất nghiêm khắc với anh từ khi còn nhỏ. Nhìn cậu ấy bây giờ xem.”
Szoboszlai đã thi đấu xuất sắc trong chiến thắng 3-1 trước Bournemouth hôm thứ Bảy, khi góp công vào 2 trong 3 bàn thắng của đội chủ nhà. Khả năng đi bóng và kiểm soát bóng trong phạm vi hẹp của Szoboszlai được thể hiện rõ nét, dù anh đã gặp may khi kiếm được quả phạt đền dẫn tới bàn thứ hai của Mohamed Salah.
Với số đường chuyền thành công nhiều nhất (65) và số lần rê bóng nhiều nhất (3) cho Liverpool tại Anfield, Szoboszlai đã nhận được rất nhiều lời khen ngợi. HLV Jurgen Klopp khen ngợi màn ra mắt trên sân nhà của cầu thủ này, đồng thời khẳng định “anh cũng chơi tốt trên sân khách (trước Chelsea)”.
Hiện tại, Liverpool đang chờ xem những thông số của Szoboszlai liệu có vượt qua mùa giải trước, thời điểm cầu thủ 22 tuổi này ghi 6 bàn và kiến tạo thêm 8 lần nữa tại Bundesliga. Sức mạnh mà anh tạo ra trong các pha dứt điểm là rất mạnh mẽ; đó là một trong những lý do khiến Liverpool ký hợp đồng với anh nhằm trở lại Champions League mùa giải tới.
Không có gì phải nghi ngờ gì về tài năng của Szoboszlai, cũng như niềm tin của người Hungary về việc đặc tính trên cơ thể đóng vai trò quan trọng trong thành công của anh. Có những ví dụ khác mà họ có thể chỉ ra. Nổi tiếng nhất là Lionel Messi, người đi giày size 42, một trong những lý do giúp anh vượt qua hàng phòng ngự và đổi hướng nhanh chóng.
Tuy nhiên, không có kết luận khoa học chính thức nào cho thấy bàn chân nhỏ sẽ nâng cao hiệu suất trong bóng đá. Nhiều HLV cũng chỉ ra có rất nhiều cầu thủ có bàn chân cỡ trung bình hoặc to thành công trong bóng đá.
“Kích thước bàn chân của bạn có ảnh hưởng gì đến việc sút bóng? Không nhiều lắm, bởi vì tất cả phụ thuộc vào kỹ thuật, vị trí cơ thể của bạn cũng như cách bạn sử dụng cánh tay,” Rene Meulensteen, thành viên BHL Manchester United từ năm 2007 đến năm 2013, thời điểm ông làm việc với những cầu thủ tấn công xuất sắc nhất thế giới, cho biết.
“Cristiano Ronaldo cao hơn 1,8m và đi giày cỡ 43. Ibrahimovic cũng vậy. Họ đều là những tay săn bàn cừ khôi nên tôi nghĩ việc các cầu thủ dứt điểm như thế nào không liên quan lắm đến kích thước bàn chân của họ.”
Scott Chickelday, một HLV tiền đạo từng làm việc với một số cầu thủ quốc tế cũng đồng ý với quan điểm này. “Kỹ thuật là điều quan trọng nhất, chứ không phải kích thước đôi chân của bạn. Nếu bạn thực hiện đúng kỹ thuật thì cú đá của bạn sẽ tạo ra nhiều lực hơn.
“Bạn cần đảm bảo rằng mình đá đúng vào trọng tâm quả bóng để tạo ra lực. Hãy nhìn Kevin de Bruyne. Cậu ấy tạo ra sức mạnh khủng khiếp trong các cú sút dù không phải là người to lớn nhất, cũng như chẳng có đôi chân to như thân cây. Kỹ thuật thực hiện của cậu ấy thật sự khó tin.
“Mỗi cú đá anh thực hiện đều trúng tâm quả bóng và sau đó nhìn vào động tác tiếp theo của cậu ấy: Một chân vung lên, sau đó cả hai chân chạm đất. Cậu ấy là chân sút xa xuất sắc nhất của bóng đá thế giới.”
Đối với Shayne Murphy, giám đốc SDM Performance, người từng làm việc với ĐTQG Scotland và City Football Group, đặc tính cơ thể là một trong nhiều yếu tố xác định mức độ thành công của một tiền đạo.
Ông nói: “Cơ chế sút bóng rất phức tạp, nhưng có ba yếu tố chính ảnh hưởng lớn đến lực sút. “Đầu tiên, phạm vi chuyển động ở mắt cá chân của chân trụ đóng một vai trò quan trọng. Vì khả năng di chuyển của mắt cá chân bị hạn chế có thể cản trở khả năng đạt được vị trí tối ưu để tạo ra lực.
“Thứ hai, chuyển động hông ở phía trước (từ bên này sang bên kia) của chân trụ là rất quan trọng. Cuối cùng, sức mạnh của đôi chân và lực sút ở cả chân dứt điểm lẫn chân trụ cũng rất cần thiết. Tất cả những yếu tố này đều có thể rèn luyện và cải thiện.
“Cần lưu ý là kỹ thuật cũng là một khía cạnh quan trọng. Nhưng nếu không có tầm hoạt động, sự ổn định và sức mạnh của cơ thể thì kỹ thuật có thể bị hạn chế.”
Vậy còn ý tưởng đi những đôi giày chật chội như Szoboszlai đã làm khi còn trẻ thì sao? Nói chung, nó không được khuyến khích cho những người trẻ (tất nhiên, trừ khi bạn sinh ra ở Hungary).
Murphy nói: “Những cầu thủ chọn cách này phải rất chịu khó chăm sóc đôi chân của mình để tránh những khó chịu hoặc chấn thương có thể xảy ra.”
Dễ hiểu khi đa số các cầu thủ thích những đôi giày vừa vặn hơn. Chickelday nói rằng tất cả những cầu thủ tấn công mà ông làm việc cùng lắm chỉ đi những đôi giày chật hơn nửa size. Họ cũng phải đi giày quanh nhà để làm quen với chúng. “Ưu tiên vẫn là những đôi giày vừa vặn,” ông nói.
Murphy lập luận khác hơn một chút. Ông nói: “Nếu chỉ quan tâm đến cú đá, nhất là lực sút, một bàn chân thoải mái và cố định là điều cần thiết, điều mà một đôi giày vừa vặn có thể tạo điều kiện thuận lợi.
“Tuy nhiên, điều quan trọng là các cầu thủ bóng đá còn có những yêu cầu về nhiều mặt, bao gồm chạy và thay đổi hướng chạy, những thứ đòi hỏi mức độ linh hoạt nhất định của bàn chân mà một đôi giày chật hoặc nhỏ hơn có thể cản trở.
“Cuối cùng, cầu thủ phải đầu tư thời gian vào việc tìm kiếm những đôi giày phục vụ đầy đủ mục đích thể thao của họ và đảm bảo vừa vặn. Việc luyện tập và duy trì chức năng của các cấu trúc chính của bàn chân - chẳng hạn như ngón chân cái, bàn chân giữa và khớp dưới sên - là điều không thể thiếu đối với thành công của cầu thủ.”
Vì vậy, những gì có thể hiệu quả với Szoboszlai trong quá khứ, khi anh học các kỹ năng với cha anh không phải là mẫu số chung cho những người khác. Đó không phải là công thức phù hợp với tất cả, ngay cả khi nếu chính Szoboszlai thừa nhận rằng chiều cao và đôi chân nhỏ giúp anh đưa quả bóng đi theo một quỹ đạo đặc biệt.
Tuy nhiên, điều chắc chắn là dù bàn chân Szoboszlai to hay nhỏ, Liverpool đang sở hữu một cầu thủ rất tài năng bên mình. Klopp thừa nhận anh có khả năng làm được nhiều hơn thế vào cuối tuần này. Đối với đối thủ, đó là một lời thông báo đáng sợ.
Lược dịch bài viết: “Dominik Szoboszlai and his secret weapon at Liverpool” của Gregg Evans (The Athletic)