Ngay cả trong bóng đá hiện đại ngày nay cũng rất ít tiền đạo có thể sánh bằng Andriy Shevchenko.
 |
Toàn diện đến khó tin, có thể ghi bàn cả với những cú sút xa lẫn các tình huống xuyên phá hàng thủ đối phương, vào thời kỳ đỉnh cao sự nghiệp của mình, Shevchenko chính là tiền đạo xuất sắc nhất thế giới, là chủ nhân của Ballon d’Or danh giá vào năm 2004 để đặt cạnh những chiếc huy chương vô địch Serie A và Champions League.
Nhân dịp phát hành cuốn tự truyện mới mang tên “My Life, My Football”, Shevchenko đã trò chuyện với The Athletic về 10 pha ghi bàn kinh điển nhất trong sự nghiệp của ông. Chúng được ghi cả bằng chân phải, chân trái và đầu. Có những cú sút xa ngoạn mục, có những tình huống “ăn cắp trứng gà” trong vòng cấm với bản năng sát thủ cao cường, và cả những pha rê bóng dũng mãnh, đẹp mắt nữa. Có thể nói rằng, hiếm ai ghi bàn đa dạng như huyền thoại người Ukraina.
Đó là lúc mọi người bắt đầu nhận ra rằng đoàn quân Dynamo Kyiv này cực kỳ đáng sợ và anh là một cầu thủ thực sự kiệt xuất trên đấu trường châu Âu danh giá…
Chính xác. Đây là màn trình diễn tuyệt vời nhất của chúng tôi. Sau trận đấu này, mọi người đã bắt đầu bàn tán về toàn đội nói chung và cá nhân tôi nói riêng. Một trận đấu xuất sắc, một bàn thắng tuyệt đẹp.
Và khi nói đến đội bóng này, mọi người thường gọi anh và Serhiy Rebrov là một cặp đôi hoàn hảo. Tại sao hai anh có thể phối hợp với nhau hay đến vậy?
Bởi vì chúng tôi có quan niệm về bóng đá y hệt nhau. Chúng tôi cũng là bạn bè thân thiết bên ngoài sân cỏ nữa và khi mối quan hệ đó được xây dựng, chúng tôi bắt đầu thăng hoa.
Hãy kể cho tôi nghe về pha di chuyển trước bàn thắng này…
Tôi tạo ra khoảng trống cho bản thân thông qua sự thành thạo trong việc căn thời điểm. Khi cầu thủ đá phạt sắp chạy đà cũng là lúc tôi đưa ra phán đoán về quỹ đạo bay của bóng. Tôi đã lui xuống một chút ở đây (ngay trước khi pha đá phạt được thực hiện)…
 |
…rồi sau đó các cầu thủ bắt đầu di chuyển, tôi cũng bắt đầu xâm nhập vòng cấm và có thể nhìn ra quỹ đạo bay của bóng. Tôi đã biết rõ quả bóng sẽ rơi xuống ở đâu. Các hậu vệ không hề biết rằng nó sẽ ‘hạ cánh’ phía sau họ. Tôi có thể đọc trận đấu tốt đến vậy đấy.
Anh cũng quan sát các cầu thủ phòng ngự phải không?
Nói chính xác là vị trí (của các cầu thủ phòng ngự) và quả tạt. Khi quả tạt bắt đầu, tôi đã tạo ra cho bản thân cơ hội tốt nhất để có thể chiếm lĩnh vị trí làm bàn. Nếu tôi chạy tới kia (cột xa), có thể quả bóng cũng sẽ đến đó, nhưng liệu khả năng ghi bàn của tôi sẽ là bao nhiêu phần trăm? Đó là những gì mà tôi tính toán.
Tôi nhìn thấy khoảng trống này (ở cột gần). Tôi đã dự đoán quỹ đạo bay của bóng, và chắc mẩm rằng nếu tôi có mặt ở đó thì tôi sẽ ghi bàn. Nhưng nếu tôi tới kia (cột xa), thì sẽ chẳng có cơ hội nào cả, kể cả khi quả bóng có đến đó. Trong tình huống này, bóng đã được đưa vào khoảng trống một cách hoàn hảo, sau khi tôi xác định chắc chắn rằng mình sẽ tới đó.
 |
Anh có nhìn thấy thủ môn đang lao ra không?
Có chứ. Tôi phải hiểu thấu hết mọi góc độ của tình huống mà. Đối với tôi, thế là quá đủ để hoàn thiện một cơ hội làm bàn ngon ăn, chỉ cần một cú chạm bóng nhẹ trước mặt thủ môn là xong.
Chắc anh vẫn nhớ rõ pha ghi bàn này. Một bàn thắng kinh điển
Đúng thế, cắm đầu chạy và chạy… tôi biết mình phải chạy hết sức có thể cùng quả bóng… lúc đó tôi đã chạy khá nhanh và cố vượt qua cầu thủ phòng ngự đầu tiên. Đây là một trong những điểm mạnh của tôi, thế nên tôi đã luôn ở lại bên trên và chờ đợi các tình huống kiểu này xuất hiện.
Vậy là anh chưa bao giờ phải lui về để tham gia phòng ngự các tình huống phạt góc?
Đúng vậy. HLV đã chỉ đạo tôi ở yên trên đó, tại vị trí đó. Chờ đợi quả bóng đến. Tôi muốn hiện diện ở vị trí tốt nhất để nhận bóng. Tôi vượt qua tay hậu vệ và bắt đầu chạy hết sức.
 |
Trong nhiều pha ghi bàn, các hậu vệ đã cố đốn ngã anh nhưng anh vẫn có thể trụ vững với một sức mạnh tuyệt vời. Trong cuốn sách mới ra mắt của mình, anh có kể về quá trình rèn luyện thể chất cường độ cao tại Dynamo. Phải chăng đây là một yếu tố quan trọng khi anh đến Italy?
Không, yếu tố then chốt là tôi có trọng tâm thấp, rất thấp và khá vững vàng…
 |
Có phải anh đã quyết định rằng mình sẽ rẽ vào khoảng trống kia ngay từ khi vừa đi bóng tới điểm này?
Không, suy nghĩ của tôi chỉ đơn giản là cầm bóng đâm thẳng tới gã hậu vệ thôi. Tôi chỉ chăm chú vào việc đảm bảo rằng mình sẽ giữ thật chặt quả bóng. Với khả năng kiểm soát bóng tốt, bạn sẽ chẳng cần phải mất công nghĩ ngợi mình nên rẽ trái hay rẽ phải, mà tay hậu vệ mới là người phải đưa ra quyết định anh ta cần làm gì.
 |
Trong khung hình này, chúng ta có một góc nhìn rất tốt về pha lắc người động tác giả của anh
Lúc này tôi đang có điều kiện rất lý tưởng để đánh lừa tay hậu vệ, vì khoảng cách giữa tôi và anh ta vừa đủ để thực hiện pha động tác giả đó – nếu tiến tới gần hơn, tôi sẽ mất quyền kiểm soát bóng và bị anh ta đoạt lấy nó. Sau đó, tôi chỉ việc tìm đến một góc sút thuận lợi và vung chân mà thôi.
Anh có thể sử dụng hai chân như một. Phải chăng anh đã luyện khả năng này từ khi còn bé?
Nói vậy không sai, nhưng thực ra thì tới khi chuyển đến Italy chơi bóng tôi mới bắt đầu đặc biệt quan tâm tới việc trui rèn cái chân trái.
MỘT SIÊU PHẨM TỪ MỘT GÓC SÚT ĐIÊN RỒ TRƯỚC JUVENTUS, THÁNG 12 NĂM 2001
Chắc chắn là tôi chẳng cần phải giới thiệu về bàn thắng này rồi. Nó thường được ca tụng là pha ghi bàn đẹp nhất của anh. Đây có phải là bàn thắng mà anh yêu thích nhất không?
Nói chính xác thì đây là một trong những bàn mà tôi thích nhất. Đúng là pha ghi bàn này thật tuyệt vời, nhưng… cũng có một chút may mắn. Bởi vì dự định ban đầu của tôi là quan sát xem các đồng đội của mình đang ở đâu rồi chuyền quả bóng đi… sau đó đành phải sút luôn vì thấy rằng mình khó mà tạo ra được cơ hội nào cho những người đang xâm nhập vòng cấm. Tôi chỉ đơn giản là cố tung ra một cú dứt điểm tốt nhất có thể. Đó quả thực là một bàn thắng đẹp, kỹ thuật cá nhân tốt, trụ thật vững và sau đó sút.
Tôi nhớ mọi người đã hô…
...tạt đi…
Họ thấy anh nhìn lên
Lúc nào tôi cũng nhìn lên cả! Bởi vì tôi phải hiểu rõ vị trí của các cầu thủ, vị trí của thủ môn. Sẽ rất ngu dốt nếu tôi không quan sát trước khi sút.
 |
Tới lúc này, không đời nào anh mảy may nghĩ tới việc tạt bóng nhỉ?
Dĩ nhiên rồi.
 |
Và thủ môn mà anh phải đánh bại là Gianluigi Buffon. Khi đối đầu với một đối thủ khét tiếng như vậy, điều đó có ảnh hưởng đến cách dứt điểm của anh không?
Không, chuyện chỉ đơn giản là từ góc sút đó thì đây là cách duy nhất để tôi có thể đưa bóng vào lưới. Nếu tôi chỉ đơn thuần cắm đầu sút thật mạnh, việc cứu thua sẽ rất dễ dàng. Vậy quyết định tốt nhất sẽ là gì? Tại vị trí này, phương án duy nhất dành cho tôi là đưa bóng bay qua đầu anh ta, thế là tôi cố thực hiện cú sút đó.
MỘT CÚ SÚT THƯỢNG THỪA VÀO CỘT GẦN TRONG TRẬN HÒA 3-3 VỚI BOLOGNA, THÁNG 2 NĂM 2001
Điều thú vị nhất ở đây là, chúng ta từng nói về sự ăn ý của anh với Rebrov, còn trong tình huống này thì người kiến tạo cho anh là Pippo Inzaghi…
Không, đâu phải Inzaghi… tôi nghĩ… (Sheva nhìn gần hơn vào màn hình, rồi tỏ ra bất ngờ)… hóa ra đúng là Inzaghi thật…
 |
Đúng là bất ngờ thật khi thấy anh ấy có một pha liên kết lối chơi nhỉ? Mối quan hệ đối tác của anh với anh ấy hồi đó như thế nào vậy?
Nó rất tốt đẹp. Pippo là một mẫu cầu thủ hoàn toàn khác. Tôi đã phải thích nghi với anh ấy, chứ không phải anh ấy thích nghi với tôi. Bởi vì Pippo là một trung phong cổ điển, anh ấy không di chuyển nhiều mà chỉ chăm chú vào khung thành mà thôi. Vậy nên tôi phải thích nghi để có thể chơi cùng anh ấy, tôi mới là người phải thích nghi. Chúng tôi đã cùng nhau ghi bàn trong hầu hết các trận đấu, chúng tôi rất thân thiết với nhau, bởi vì bên trong vòng cấm cách chúng tôi đọc tình huống khá giống nhau.
Tua chậm đoạn video, có vẻ như tay thủ môn đã nghĩ rằng anh sẽ có một pha cứa lòng nhỉ?
Từ vị trí này, tôi đã ngay lập tức đưa ra quyết định. Bởi vì trong khoảnh khắc dừng bóng, tôi đã nhìn thấy vị trí của thủ môn, và trước khi dứt điểm ở góc sút đó, tôi đã đánh lừa được anh ta. Nếu tôi mà sút kiểu kia (tới cột xa), thì sẽ không đời nào ghi bàn được. Đây là một cách rất đơn giản để đưa bóng vào lưới. Anh ta đã không thể đoán được việc tôi sẽ sút vào cột gần. Tôi thậm chí chẳng cần sút quá mạnh, chỉ cần một cú ra chân hết sức cơ bản mà thôi.
 |
Thủ môn thực sự đã bước một bước về phía cột xa.
Ừ, bởi vì anh ta đinh ninh rằng tôi sẽ sút tới đó. Và rồi tôi sút hướng ngược lại.
Đây là một kiểu ghi bàn mà Kylian Mbappé đã thực hiện rất nhiều lần
Đúng thế! Nhưng chủ yếu là từ đây (chỉ tay vào bên trái vòng cấm). Cậu ấy thích kiểu ghi bàn này, vì nó luôn hiệu quả! Tôi đã ghi rất nhiều bàn thắng như vậy: Khiến đối thủ nghĩ rằng mình nhắm tới cột xa, nhưng sau đó chọn hướng ngược lại.
THOÁT RA PHÍA SAU HÀNG THỦ VÀ GHI BÀN MANG VỀ CHIẾN THẮNG 1-0 TRƯỚC REAL MADRID, THÁNG 11 NĂM 2002.
Tiếp theo là một bàn thắng khá nổi tiếng vào lưới Real Madrid
Đúng, dễ hiểu thôi. Rui (Costa) đã có một đường chuyền thượng thừa. Và khi quả bóng đến, tôi đã chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ, với một khoảng trống mênh mông đang mở ra. Tôi đã tăng tốc sẵn rồi. Khâu căn thời điểm đã được tôi thực hiện một cách hoàn hảo. Chính tôi đã tạo ra khoảng trống đó (bằng cách dạt ra cánh)… chờ đợi, chờ đợi, chờ đợi… và khi Rui nhìn thấy tôi, tôi bắt đầu chạy. Tôi đã tự mang tới cho mình khoảng trống đó, không để bản thân rơi vào thế việt vị, chạy 3 hoặc 4 bước gì đó và nhận bóng.
 |
Rồi cuối cùng là một cú dứt điểm khá đơn giản. Tôi đã kiểm soát bóng rất tốt. Trong hai phần kiểm soát bóng và sút, thì phần thứ nhất – cách bạn kiểm soát bóng – là quan trọng nhất.
Hồi ấy, anh thường sát cánh cùng Andrea Pirlo, Clarence Seedorf, Rui Costa và Kaka. Chắc hẳn phê lắm nhỉ, anh đã nhận được rất nhiều đường chuyền xuất sắc mà.
Chuẩn luôn, đặc biệt là với đẳng cấp của các đồng đội quanh tôi.
Ah, bàn thắng này. Một bàn thắng cực kỳ, cực kỳ trọng đại. Thấy tôi và Pippo khiến hàng phòng ngự đối thủ không biết đâu mà lần chứ?
Hãy nói cụ thể hơn về pha di chuyển không bóng của anh. Ban đầu Fabio Cannavaro là người theo kèm anh, còn Ivan Cordoba thì xử lý Inzaghi, nhưng anh đã khiến họ rối loạn với pha di chuyển đó và mở ra một khoảng trống.
Đúng rồi, anh có thể thấy ban đầu chúng tôi di chuyển theo cùng một hướng, sau đó đột ngột tách ra. Điểm mấu chốt ở đây là việc các hậu vệ thực hiện đấu pháp phòng ngự một kèm một. Khi chơi như thế, hàng thủ của bạn sẽ chẳng hề có tính tổ chức. Đáng lẽ ra họ phải dàn hàng ngang, tạo thế 4 hậu vệ, hoặc 3, chọi với 2.
 |
 |
Materazzi đã dâng lên.
Đúng, Materazzi đã dâng lên, đáng lẽ ra anh ta nên ở lại hàng thủ. Nếu anh ta làm vậy, chúng tôi sẽ không thể ghi được bàn thắng này, bởi vì tại vị trí này, nếu họ mà phòng ngự trong thế 3 chọi 2 thì sẽ chẳng có cơ hội nào cho chúng tôi cả. Nhưng với việc Materazzi dâng lên, một khoảng trống khá lớn đã mở ra.
Clarence đã làm tốt phần việc của mình (với một đường chọc khe chính xác). Tôi đón bóng và cắt vào phía trong với một pha xỏ háng tay hậu vệ. Nhờ một chút may mắn mà tôi vẫn giữ được bóng. Và sau đó chắc chắn sẽ có một quả penalty vì Cordoba đã đá vào chân tôi, nhưng chẳng cần tới nó tôi vẫn đưa được bóng vào lưới.
Và đó là một cú dứt điểm đáng nể, vì anh phải tung cước vào quả bóng trong khi đang ngã.
Ừ, do tôi có thể phán đoán được hành động của tay thủ môn. Tôi chắc mẩm 100% rằng mình sẽ ghi được bàn thắng này.
 |
Và Cordoba đã cố đốn ngã anh
Đúng rồi, nhưng nhiêu đó chẳng thể cản nổi tôi.
QUẢ PENALTY TRONG TRẬN CHUNG KẾT CHAMPIONS LEAGUE NĂM 2003.
Tôi đã đưa ra quyết định về hướng sút vào khoảnh khắc thủ môn di chuyển. Chờ đợi, chờ đợi, chờ đợi… và khi nhìn thấy cơ thể anh ta đổ về phía bên trái, tôi đã đưa quả bóng bay về phía bên phải. Cảm giác thật tuyệt vời.
Buffon đã rời xa vạch vôi khung thành
Ừ, nhưng mấu chốt vẫn nằm ở việc tôi đọc vị được anh ta. Anh ta đã cố đánh lừa tôi nhưng không ăn thua, vì tôi đã kiên nhẫn chờ đợi anh ta di chuyển. Một khoảnh khắc thật đẹp. Một kỷ niệm tuyệt vời.
CÚ NÃ ĐẠI BÁC VÀO LƯỚI TOTTENHAM HOTSPUR, THÁNG 3 NĂM 2007
Một bàn thắng tuyệt đẹp. Thực sự khó tin. Đây chính là một trong những pha ghi bàn mà tôi yêu thích nhất. Uy lực của quả bóng sau khi tôi tung cước thật điên rồ.
Anh có thấy phản ứng của Drogba không? Cậu ta không tin nổi những gì vừa diễn ra. Hãy xem những bước xử lý của tôi vững vàng và gọn ghẽ đến mức nào. Rẽ vào trong và bùm.
Sự tuyệt vời của bàn thắng, uy lực của cú sút… cú chạm bóng tinh tế để loại bỏ một đối thủ và đưa nó vào vòng cấm. Tôi yêu sự kết hợp này.
HAI CÚ ĐÁNH ĐẦU GHI BÀN TRONG CHIẾN THẮNG 2-1 TRƯỚC THỤY ĐIỂN TẠI KYIV, EURO 2012
À đúng rồi, 2 bàn này của tôi.
Bàn đầu tiên rất thú vị, nó là cả một nghệ thuật luôn đấy.
Tôi đã kiên nhẫn chờ đợi, bởi vì tôi đang được tự do, anh có thấy tôi phán đoán những gì sắp diễn ra như thế nào chứ? Tôi biết rằng Andriy (Yarmolenko) sẽ dừng bóng. Tôi đã quan sát rất chu toàn. Cậu ấy dừng bóng, sau đó tiến vào trong, tôi biết cậu ấy sẽ làm vậy.
 |
Và sau đó, tôi phán đoán được chính xác những gì sắp đến vì tôi có thể đọc vị được từng bước xử lý của cậu ấy. Tôi đã tự tạo ra khoảng trống cho chính mình và cậu ấy đã đưa được bóng tới vị trí mà nó phải đến bởi vì cậu ấy là một cầu thủ tuyệt vời, cậu ấy hiểu ý tôi. Cậu ấy quan sát và nhìn thấy khoảng trống, chính tôi đã tạo ra khoảng trống đó, và sau đó tôi nhìn thấu hết mọi nước cờ của cậu ấy, tôi biết rằng, khi cậu ấy nhìn lên, chính là lúc tôi phải chạy.
 |
Nhưng trước khi di chuyển, tôi phải tạo ra khoảng trống ở nơi mình muốn đến. Tiếp theo, tôi phải ra hiệu bảo cậu ấy (Yarmolenko) hãy đưa bóng tới kia (ở cột gần).
Có phải anh cũng đã quan sát khoảng cách của các trung vệ?
Người này (ngay cạnh Sheva, Olof Mellberg, áo số 3). Chứ không phải người này (Andreas Granqvist, áo số 4) – tôi không nhìn anh ta. Tôi đã nhìn thấu hết những gì đang và sắp diễn ra. Tôi dừng lại và đi bộ. Tôi đã xác định chắc nịch rằng mình sẽ đến vị trí kia (cột gần). Nhưng tôi đã không để anh ta (Mellberg) biết được điều đó, bởi vì nếu tôi để lộ ý định ấy cho anh ta biết được, anh ta sẽ theo kèm sát tôi. Tôi phải làm anh ta ở yên phía dưới. Mấu chốt là khả năng đọc tình huống và đưa ra phán đoán. Đây thực sự là một bàn thắng tuyệt vời.
Thời điểm ấy, lối chơi của anh có gì thay đổi không?
Có chứ, bởi vì tôi đâu còn tốc độ như thời trai trẻ nữa. Và tôi đã phải nâng cấp khả năng chọn vị trí lên rất nhiều. Tôi đã trở thành một cầu thủ hoàn toàn khác hồi trước.
5 phút trước đó đã có một tình huống phạt góc y hệt, tại cùng một vị trí. Lần ấy, ban đầu tôi di chuyển tiến lên, sau đó lui xuống.
Còn trong tình huống này, trước tiên tôi lui xuống, rồi sau đó lại tiến lên. Cụ thể là lui xuống và sau đó di chuyển ra trước mặt đối thủ trực tiếp của mình.
 |
 |
 |
Bởi vì tôi biết rằng gã kia (Zlatan Ibrahimovic, án ngữ tại không gian trước cột gần) sẽ bắt ch.ết tôi nếu tôi mà ở trước mặt anh ta ngay từ đầu, vậy nên ban đầu tôi ẩn nấp sau lưng anh ta, nhờ vậy anh ta sẽ không thể thấy được các bước di chuyển của tôi, và sau đó, khi quả bóng đến, tôi phóng ra trước mặt anh ta để dứt điểm, mấu chốt chính là khả năng đọc tình huống và phán đoán.
Một màn trình diễn tuyệt vời – hẳn là giải đấu này đã in sâu vào tâm trí anh nhiều năm trời nhỉ?
Đúng vậy. Tôi đã xác định rằng đó sẽ là lần cuối cùng mình khoác áo ĐTQG. Khi ấy tôi đã 35 tuổi, và sắp 36 rồi. Đây chính là giải đấu cấp quốc tế cuối cùng trong sự nghiệp của tôi… tôi đã cố gắng cháy hết mình… và thành quả là ghi được 2 bàn thắng trong trận đấu tuyệt vời này.
Nguồn: Dịch từ bài phỏng vấn “Andriy Shevchenko: My Game In My Words” được thực hiện bởi ký giả Michael Cox, đăng tải lên The Athletic.
