Trong thời buổi bóng đá hiện đại, các cầu thủ ở tuyến tiền đạo đã dần trở nên đa năng hơn. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể đạt đến trình độ của Alexander Isak, một "kỳ lân" đích thực của bóng đá.
Ảnh: Getty Images
Có một dạng tiền đạo mục tiêu (target man) đang dần trở nên phổ biến.
Khi bóng đá đỉnh cao đang dần tập trung vào các pha tấn công thực hiện ở giai đoạn chuyển đổi trạng thái, những yếu tố tạo nên một tiền đạo hoạt động độc lập đã dần thay đổi. Nếu Didier Drogba của thời kỳ trước là một cầu thủ có thể áp đảo đối phương trong đội hình 4-2-3-1 cũng như có thể hoạt động độc lập bên phần sân đối phương, thì những cầu thủ như Erling Haaland chính là đại diện của thế hệ tiền đạo mới, một thế hệ pressing, tạo cơ hội và ghi bàn.
Các tiền đạo của thập kỷ mới chắc chắn sẽ giàu thể lực hơn để giúp họ trở thành những "ngòi nổ" hay những mũi tên xuyên phá hàng phòng ngự dâng cao của đối phương. Để làm được điều đó, họ phải biết dồn lên, đồng thời phải biết cách pressing từ tuyến đầu cũng như quấy rối đối phương ở khu vực cánh. Các cầu thủ này sẽ phải đủ khôn khéo để có thể vượt qua ít nhất một hậu vệ từ điểm xuất phát, đồng thời phải có được khả năng dứt điểm tốt để có thể tạo ra những pha dứt điểm hiểm hóc vào khung thành đối phương.
Do những yêu cầu quá cao đó mà mức lương cầu thủ càng ngày càng tăng cao. Có thể gọi những cầu thủ như thế là "kỳ lân", nhưng người đáng lẽ ra không tồn tại nhưng vẫn có thể tìm thấy nếu bạn chịu đầu tư thời gian hoặc đơn giản hơn là ngồi xem những đoạn highlights của La Liga hay Ligue 1.
Alexander Isak, 21 tuổi, cao 1m90, đang thi đấu cho Real Sociedad và đội tuyển Thụy Điển, chính là một chú kỳ lân như thế.
Isak đặc biệt ở chỗ khi đã "nóng máy", anh sẽ cho bạn thấy anh bùng nổ như thế nào. Ví dụ, ở giai đoạn cuối năm 2019 đầu năm 2020, anh ghi được bàn thắng muộn ở trận hòa 2-2 trước Barcelona vào ngày 14 tháng 12. Kể từ đó, anh có được chuỗi 12 bàn thắng ở cùng số trận, trong đó có cú đúp trên sân Bernabeu trước Real Madrid ở tứ kết Copa del Rey.
Sinh ra và lớn lên ở Stockholm trong một gia đình nhập cư từ Eritrea, một đất nước nằm ở Đông Bắc Phi, bản năng ghi bàn của Isak đã khiến người ta so sánh anh với Zlatan Ibrahimovic, một cầu thủ có khả năng thi đấu linh hoạt giống Isak. Dù vậy, Isak vẫn có khá nhiều điểm khác so với người đàn anh nếu xem xét kỹ lưỡng tài năng của anh.
Đầu tiên, dù không có sự kiêu hãnh to lớn mà Ibrahimovic sở hữu hay khả năng làm chủ đám đông, tuy nhiên, Isak có khả năng ghi bàn từ những vị trí ít ai ngờ tới nhất.
Tiếp theo, sự nghiệp của Isak khá thú vị. Lần đầu ra sân ở đội một cho CLB AIK ở mùa giải 2016, cầu thủ trẻ này đã có 10 bàn thắng sau 23 trận. Sau đó, anh được Borussia Dortmund của HLV Thomas Tuchel đem về khi mới 17 tuổi sau. Đội bóng áo vàng - đen đánh bại một loạt các đối thủ, trong đó có Real Madrid, để sở hữu được anh. Kể từ khoảng thời đó, Isak được thi đấu ở cả đội một, đội dự bị lẫn CLB Willem II của giải Hà Lan dưới dạng cho mượn.
Ảnh: Getty Images
Khả năng bứt tốc cũng như các pha dứt điểm đầy sáng tạo của Isak đã giúp anh trở thành cầu thủ ngoại đầu tiên trong lịch sử giải đấu này ghi được 12 bàn trong 12 trận đầu tiên. Tuy nhiên, như mọi thần đồng khác, câu hỏi được đặt ra cho Isak lúc này đó là: CLB nào sẽ giúp tài năng của anh nở rộ ?
Rút cục, anh chọn Real Sociead sau khi giám đốc kỹ thuật Roberto Olabe của CLB này thuyết phục tài năng Thụy Điển gia nhập hồi mùa hè năm 2019. 2 mùa giải đã qua ở thành phố San Sebastian thuộc xứ Basque đã giúp anh thể hiện tài năng của mình ở vị trí tiền đạo phản công, điều được chứng minh qua khả năng bứt tốc cũng như khả năng chuyền bóng cự kỳ tốt, thứ giúp anh tạo nên một tam giác tấn công cực kỳ hữu hiệu với David Silva và các đồng đội khác ở mùa trước.
Mùa trước cũng chứng kiến việc Isak trở thành cầu thủ đầu tiên ở tuổi 21 có được 17 bàn ở La Liga, kỷ lục trước đó Sergio Aguerro thực hiện trong màu áo Atletico Madrid ở mùa giải 2008-2009. Màn trình diễn tuyệt vời của anh trong trận thua 2-3 trên sân nhà của Sevilla chính là ví dụ lớn nhất cho tài năng của Isak. Cụ thể, ở trận đấu đó, tiền đạo người Thụy Điển đã pressing chặt chẽ, khiến hậu vệ Diego Carlos của đội chủ nhà phải "đốt lưới" ở một tình huống hài hước, sau đó là một tình huống đột phá vào vòng cấm từ một pha phạt góc, giúp Real Sociedad có bàn thắng quân bình tỷ số 2-2.
Những thông số của Smarterscout về Isak sẽ giúp chúng ta hiểu hơn về anh.
Với những ai chưa biết rõ về Smarterscout, đây là một nền tảng đánh giá tài năng của các cầu thủ dựa trên những màn trình diễn, kỹ năng và phong cách thi đấu của họ. Sau đó phần mềm chấm điểm các cầu thủ này dựa trên việc họ thực hiện các pha bóng nhiều như thế nào hoặc họ hiệu quả ra sao nếu so với các cầu thủ khác cùng vị trí. Thông thường, thang điểm của nền tảng đánh giá này là từ 0 cho tới 99.
Ảnh: The Athletic
Những thông số trên cho ta biết điều gì?
Isak dứt điểm khá nhiều, thể hiện qua tần suất dứt điểm cao. Tiếp theo, anh tạo ra khá nhiều cơ hội cho đồng đội, điều được thể hiện qua tỷ lệ bàn thắng kỳ vọng cao từ các pha tạo cơ hội dứt điểm. Và cuối cùng, anh thường xuyên có được bóng ở khu vực trung tâm của vòng cấm đối phương.
Isak cũng có khả năng cầm bóng tốt, điều này được thể hiện qua tần suất cầm bóng và đi bóng cao. Tuy nhiên, anh chỉ có thể đi bóng ở khoảng cách ngắn thay vì thực hiện các pha chạy rồi chuyền vào khoảng trống như các cầu thủ cánh thường làm. Anh cũng hoạt động rất hiệu quả ở các pha pressing từ tuyến trên, điều được thể hiện qua số lần gây ảnh hưởng lên hàng phòng ngự của anh.
Tuy nhiên, Isak lại không thường xuyên không chiến, điều được thể hiện qua số điểm không chiến thấp của anh. Thêm vào đó, anh không chiến thắng nhiều ở các pha không chiến tay đôi, thậm chí dưới mức trung bình ở cả tình huống bóng sống lẫn tình huống cố định.
Ảnh: The Athletic
Đây là một hiệu ứng thường thấy của các cầu thủ phát triển sớm, nguyên nhân nằm ở chỗ cơ lưng của họ chưa phát triển hoàn chỉnh như các cầu thủ nhỏ con. Chắc chắn, Isak sẽ phải cải thiện điều này nếu muốn trở thành Ibrahimovic trong tương lai.
Thấy được gì ở Isak ?
Đầu tiên, anh ghi bàn ở khá nhiều tình huống một chạm, điều khá giống với Dominic Calvert Lewin của Everton.
Anh cũng khá gầy và có tạng người trông vừa giống Ibrahimovic vừa giống Peter Crouch xét về mặt tạng người của một cầu thủ có chiều cao tốt. Dù vậy, anh vẫn phải tập luyện nhiều hơn nếu muốn giữ vững lối chơi của mình trong tương lai.
Những mô tả đúng nhất về Isak nếu bạn ngồi nói chuyện với bạn bè và cái tên của anh xuất hiện:
"Hãy cứ tưởng tượng đó là Jamie Vardy cao 1m90 và đi bóng tốt."
"Cậu ta là một tiền đạo khó đoán như Ollie Watkins, một cầu thủ gây hại rất nhiều cho hậu vệ đối phương khi pressing. Ngoài ra, cậu ta có thể thực hiện các pha cầm bóng sau khi bạn chuyền bóng vào đúng vị trí của cậu ta."
"Có bao giờ bạn chứng kiến Pierre-Emerick Aubameyang chớp thời cơ nhanh như cắt từ một pha bóng hỏng của đối phương hay chưa ?"
"Cậu ta sẽ được một CLB đang thi đấu ở Champions League để ý trong tương lai cho xem."
Những câu đó có thể khiến bạn bị nghi ngờ, tuy nhiên, những thông số được Smarterscout đưa ra có thể giúp bạn chứng minh luận điểm này của mình là đúng.
Ảnh: The Athletic
Nhà báo Sam Tighe của trang podcast Ranks FC, chia sẻ: "Tôi nghĩ đây là một sự tiến hóa của vị trí tiền đạo dựa trên xu hướng chiến thuật chung, nhất là ở các pha pressing và dâng cao. Các cầu thủ có thể tận dụng khoảng trống của hàng phòng ngự đang dần trở lại, tuy nhiên, ở thời đại khoa học phát triển, họ dần trở nên khỏe hơn, cao lớn hơn và tốt hơn.
Vì vậy, chúng ta có được những cái tên như Isak, Tammy Abraham, Dusan Vlahovic của Fiorentina, Dominic Calvert Lewin của Everton và nhiều cái tên khác nữa. Họ đều có một điểm chung, đó là khỏe khoắn, nhanh nhẹn và khéo léo, những thứ giúp họ từ chỗ làm cầu thủ xâm nhập vòng cấm trở thành các tiền đạo mục tiêu được săn đón tùy theo tình hình."
Những yêu cầu dành cho các tiền đạo mục tiêu đang dần thay đổi khi bóng đá đang vào giai đoạn chuyển mình ở cấp đỉnh cao, tuy nhiên, Isak cho thấy anh có thể bắt kịp xu hướng mới của thời đại.
Đây là Bryan Mbeumo! Cầu thủ hiện đang đứng thứ hai trong danh sách vua phá lưới tại Premier League mùa này với 8 bàn thắng sau 9 lần ra sân, chỉ kém 3 bàn so với người dẫn đầu là Erling Haaland.
Raphinha có vẻ không thích phỏng vấn lắm, nhưng anh cũng không tỏ ra khó chịu khi được chúng tôi (tờ El Pais – Tây Ban Nha) tiếp cận. Anh nói chậm rãi, lướt qua một số câu hỏi, nhưng không hề né tránh: Raphinha là kiểu người thẳng thắn.
Một thương vụ được so sánh với một đám cưới trong mơ giữa số 10 cổ điển hay nhất thế giới và đội bóng vĩ đại hàng đầu châu Âu, nhưng sau cùng lại kết thúc bằng sự cay đắng và nghiệt ngã dành cho chàng tiền vệ hào hoa đến từ Nam Mỹ.
Sinh ra trong một trại tị nạn rồi sau đó vươn tới những đỉnh cao với các danh hiệu Bundesliga, Champions League cùng Bayern Munich và cuối cùng là tham dự World Cup 2022 cùng ĐTQG Canada. Đó quả là một chặng hành trình dài và nếu nó có được Alphonso Davies ghi vào một cuốn nhật ký thì hẳn đó sẽ là một cuốn nhật ký rất đáng đọc. Nhưng chàng trai tới từ Canada năm nay mới chỉ 24 tuổi và chặng hành trình tiếp theo của anh vẫn còn rất dài.
Danny Welbeck, 33 tuổi, đang tận hưởng một trong những mùa giải đẹp nhất trong sự nghiệp cầu thủ. Bạn có thể thích tiền đạo Brighton hoặc không, nhưng bạn không thể phủ nhận những bước tiến khó tin của chàng trai “tuổi băm” này.