Vào năm ngoái, khi thông tin Manchester City chiêu mộ được Erling Haaland chính thức công bố, tay săn bàn huyền thoại của Premier League là Alan Shearer đã khẳng định rằng tiền đạo người Na Uy sẽ ghi được 40 bàn một mùa cho CLB chủ sân Etihad, và anh đã không làm ông thất vọng với tổng số pha lập công tới thời điểm này đã là 44 bàn. Giờ đây, sau những gì đã chứng kiến, ông đã một lần nữa đưa ra một tuyên bố táo bạo khác: Với năng lực của Haaland, 60 bàn một mùa không phải là chuyện bất khả thi!
Chắc hẳn đã có rất nhiều người nghĩ rằng tôi đang cường điệu hóa khi tôi viết trên The Athletic gần 1 năm trước rằng Erling Haaland sẽ ghi 40 bàn cho đoàn quân Manchester City này ở mùa giải 2022-23. Man City đã “mua về” các bàn thắng – một pha chi tiền với sự đảm bảo tuyệt đối về chất lượng “sản phẩm” – bằng cách bổ sung một trung phong kiệt xuất vào một đội bóng có khả năng sáng tạo phi thường, và tới thời điểm này, có thể nói rằng dự đoán 40 bàn mà tôi đưa ra trước đây vẫn là đánh giá quá thấp khả năng của cậu ấy. Đương nhiên là vậy rồi, bởi vì tổng số pha lập công của cậu ấy cho Man City ở mùa giải này (44 bàn) hiện tại đã vượt qua con số 40.
Con số đó chưa bao giờ là một mục tiêu quá khó nhằn, chứ đừng nói là bất khả thi. Dưới thời Pep Guardiola, Man City là giấc mơ của các tiền đạo, với những cơ hội ngon ăn được tạo ra liên tục, và giờ đây họ đang sở hữu một cầu thủ có thể tận dụng cực tốt sự xuất sắc của Kevin De Bruyne, Jack Grealish, Phil Foden và phần còn lại của đội. Tôi từng khẳng định trong một bài viết của mình trên The Athletic rằng Harry Kane cũng có thể đạt được con số đó nếu được chơi cho đoàn quân của Guardiola và, với những gì mà tôi đã làm được vào thời đỉnh cao sự nghiệp của mình – tôi từng có 3 mùa giải liên tiếp ghi được trên 30 bàn (31, 34 và 31) tại giải VĐQG cho Blackburn Rovers – tôi nghĩ mình cũng có thể đạt được thành tích đó.
Theo dõi Man City thi đấu khiến tôi mê mẩn và chảy nước dãi vì thèm thuồng, và tôi chắc rằng Kane cũng sẽ cảm thấy như vậy. Kane luôn xứng đáng được ca ngợi, được tung hô vì sự vĩ đại của cậu ấy, nhưng ở mùa giải này, mãi cho đến khi xô đổ được kỷ lục ghi bàn của đội tuyển Anh cách đây không lâu, cậu ấy gần như hoàn toàn mờ nhạt vì bị lấn át bởi những tiêu chuẩn phi lý mà Haaland đã đặt ra. Chàng trai trẻ người Na Uy này đích thực là một con quái vật, gần như không thể ngăn cản, thi đấu với trình độ đẳng cấp thế giới và phá vỡ các kỷ lục, viết lại ý nghĩa của cụm từ “mắn bàn” tại Premier League.
Giả sử bạn đang bắt tay vào việc “xây dựng” nên một tiền đạo với sự tỉ mỉ, chau chuốt ngay từ những điều cơ bản nhất, Erling sẽ là thành quả mà bạn nhận được. Như tôi đã viết vào tháng 5 năm ngoái, cậu ấy là một cỗ máy săn bàn, một chàng trai nhanh nhẹn và quyết đoán, sở hữu thể chất tuyệt vời và giỏi không chiến, có thể ghi bàn bằng cả hai chân và có khả năng chọn vị trí xuất sắc. Nếu phải nhận xét về cậu ấy một cách thật khó tính, tôi sẽ bảo rằng Erling vẫn cần phải cải thiện khả năng liên kết lối chơi để giúp ích nhiều hơn trong quá trình triển khai bóng của đội, nhưng ngoài điều đó ra, tôi không hề thấy bất kỳ điểm yếu nào nữa trong lối chơi của cậu ấy.
Man City sẽ còn ít nhất 12 trận để chơi ở mùa giải này và có khả năng tăng thêm 4 trận nữa vào con số đó. Nếu duy trì được thể trạng sung mãn, Haaland sẽ xô đổ kỷ lục ghi 34 bàn trong một mùa giải ở Premier League mà tôi đang chia sẻ với Andy Cole (hiện cậu ấy chỉ còn kém cột mốc đó 4 bàn) và với hiệu suất săn bàn hiện tại trên mọi đấu trường, với 44 bàn sau 38 lần ra sân, cậu ấy hoàn toàn có khả năng vượt qua con số 50. Thậm chí nói vậy có thể vẫn là đang xem nhẹ khả năng của cậu ấy. Đối với năng lực của Haaland, con số 60 – tức kỷ lục của Dixie Dean tại giải VĐQG Anh vào mùa giải 1927-1928 – không phải là chuyện bất khả thi đâu. Thật đáng sợ.
Erling sẽ không đưa ra một dự đoán táo bạo đến vậy đâu. Mà nếu có thì cậu ấy cũng sẽ chẳng nói về nó một cách công khai. Tôi đã nói chuyện với cậu ấy vài lần, khi làm việc cho The Athletic và gần đây nhất là Amazon Prime, và cậu ấy đã tỏ ra miễn cưỡng trong việc đưa ra một con số mục tiêu cụ thể, nhưng tôi tôn trọng điều đó vì tôi cũng như vậy khi còn thi đấu. Tuy nhiên, trong thâm tâm, tôi biết chính xác mình đang nhắm đến những mục tiêu nào và tôi tin rằng mục tiêu của cậu ấy là một thành tích săn bàn có con số 4 ở phía trước. Nhưng giờ thì con số 50 đang nằm trong tầm tay cậu ấy rồi. Thật phi thường.
Có một khía cạnh đáng sợ khác; thành tích hiện tại được Erling tạo nên trong khi Pep đang sử dụng cậu ấy một cách cẩn trọng, với tâm lý cần phải bao bọc, bảo vệ một chàng trai trẻ, điều đó đã được thể hiện sau khi cậu ấy chọc thủng lưới RB Leipzig đến 5 lần chỉ sau 1 giờ trên sân trong một trận đấu quan trọng ở vòng 16 đội Champions League, và chuyện tương tự cũng đã diễn ra khi cậu ấy lập hattrick vào lưới Burnley ở FA Cup vài ngày sau đó. Mới đây, cậu ấy đã lập cú đúp vào lưới Southampton ở phút 69. Ghi được 10 bàn thắng chỉ trong 195 phút thi đấu tại môi trường bóng đá đỉnh cao, một phong độ hết sức phi lý.
Tôi đã có mặt tại Etihad Stadium khi Manchester City giành chiến thắng 6-0 trước Burnley và mỗi bàn thắng của Erling đều thể hiện những phẩm chất khác nhau.
Bàn đầu tiên có những điểm nhấn là một pha bứt tốc hơn 18 mét và khả năng suy nghĩ nhanh hơn bất kỳ ai khác của cậu ấy.
Tôi không nghĩ đường chọc khe của Julian Alvarez là dành cho cậu ấy chứ không phải Riyad Mahrez, mặc dù đúng là cậu ấy đã la hét và chỉ tay về hướng chuyền mà mình muốn Alvarez thực hiện.
Nhưng Haaland đã biến nó thành của cậu ấy, phản ứng nhanh hơn bất kỳ ai và sau đó tung ra cú dứt điểm mang về pha lập công đầu tiên.
Bàn thứ hai được kiến tạo bởi một quả tạt tầm thấp tuyệt vời từ cánh trái của Foden và điều thú vị nhất ở đây là cách Haaland điều chỉnh cơ thể để có một cú dứt điểm thật tốt.
Cậu ấy lao đi ở trung lộ nhưng một cơn bão, sau đó hơi lách sang phải một chút và hình ảnh đó khiến tôi liên tưởng đến một con ngựa đua phi tới gần một hàng rào, nhận ra rằng nó đã đến đó quá sớm và tự động kéo lê chân theo bản năng để chuẩn bị cho cú nhảy. Haaland cũng làm y như vậy.
Ban đầu, cậu ấy dự định dứt điểm bằng chân phải, nhưng cuối cùng đã quyết định “tung cước” bằng má trong chân trái.
Và tiếp theo là bàn thứ ba, được ghi sau khi cậu ấy tham gia vào quá trình “xây dựng” của một đợt tổ chức tấn công phức tạp và khéo léo của Man City.
Ban đầu, Foden tung ra một cú dứt điểm hướng tới góc xa khung thành…
…nhưng bóng đã đi trúng cột dọc, tuy nhiên Haaland đã lường trước trường hợp này để chiếm lĩnh một vị trí lý tưởng cho việc sút bồi đưa bóng vào lưới.
Chúng ta thường bàn tán về chuyện các tiền đạo xuất hiện đúng lúc đúng chỗ và nhận được cơ hội đưa bóng vào lưới – tôi khẳng định rằng họ làm được như vậy không phải là nhờ ăn may đâu, mà là nhờ vào khả năng “đánh hơi” các cơ hội đấy. Haaland là một bậc thầy trong chuyện này.
Những bàn thắng mà cậu ấy ghi được, một số được tạo nên nhờ tài năng, một số nhờ bản năng, một số nhờ cả hai, nhưng chuyện cậu ấy là một số 9 thuần chủng là không thể bàn cãi. Thế giới bóng đá hiện nay là thời của những tiền đạo cánh nhanh nhẹn, của những cầu thủ như Lionel Messi, Mohamed Salah, Sadio Mane và cả Cristiano Ronaldo trước khi lối chơi của cậu ấy trở nên “tĩnh” hơn trong giai đoạn sau của sự nghiệp, còn các trung phong truyền thống thì hoàn toàn mờ nhạt, nhưng Haaland là một số 9 thuần túy, cậu ấy đang mang đến sự tươi mới cho vị trí “lỗi thời” này, và sở hữu mọi phẩm chất cần có để tỏa sáng tại vai trò này.
Tôi sẽ không tuyên bố đây là sự phục hưng của vai trò số 9 thuần túy, nhưng tôi sẽ rất vui nếu điều đó đang thực sự diễn ra.
Có một câu hỏi cấp bách hơn mà chúng ta cần để tâm – và là một câu hỏi kỳ lạ khi bạn nhìn vào những con số của cậu ấy – là liệu Erling có thực sự đang giúp cho Man City mạnh hơn hay không và, trong tình hình hiện tại, chúng ta sẽ không thể có được một câu trả lời dứt khoát cho chuyện này. Vào tháng trước, các ký giả Sam Lee, Mark Carey và Liam Tharme của The Athletic đã thực hiện một bài phân tích về chủ đề Man City và Erling vẫn chưa hoàn tất quá trình thích nghi với nhau, nhưng chuyện này chẳng có gì đáng ngạc nhiên cả, bởi vì Man City đang phải thay đổi sau nhiều năm thi đấu với một hệ thống sử dụng số 9 ảo và học cách tận dụng triệt để con quái vật mà họ đang sở hữu.
Kể từ khi bài phân tích đó được đăng tải, Man City đã thắng 5 trận, nâng chuỗi trận thắng liên tiếp của họ lên con số 8. Từ những bằng chứng mà tôi tận mắt nhìn thấy, có vẻ như đã có vài thay đổi nhỏ trong cách họ thực hiện các pha bóng dài, với nhiều đường chuyền vào vòng cấm hơn và bóng được đưa tới chỗ Erling sớm hơn. Sẽ cần nhiều dữ liệu hơn để chứng minh điều đó một cách thuyết phục, nhưng theo tôi thấy thì họ đang cải thiện trong khía cạnh này.
Biểu đồ bên dưới, không bao gồm trận đấu với Southampton vào cuối tuần trước, cho thấy Haaland hiện đang được các đồng đội “hầu bóng” nhiều hơn sau khi thực hiện một pha chạy chỗ. (Opta định nghĩa chạy chỗ không bóng – “off-ball run” – là một pha di chuyển diễn ra liên tục của một cầu thủ bên đội đang kiểm soát bóng, được thực hiện với cường độ cao, để nhận một đường chuyền hoặc tạo ra khoảng trống; còn thuật ngữ “targeted” ám chỉ những lần cầu thủ đó nhận được bóng sau pha chạy chỗ.)
Đây là lần đầu tiên trong mùa giải này Erling nhận được bóng từ 10 lần trở lên sau các pha chạy chỗ không bóng trong 5 trận đấu liên tiếp tại Premier League, và mặc dù chúng ta cũng phải xem xét việc Man City đã đấu với những đối thủ nào trong các trận đấu đó, nhưng đây vẫn là một chi tiết rất thú vị.
Mùa giải trước, Man City đã bảo vệ thành công chức VĐQG. Mùa này, họ đang kém Arsenal 6 điểm và còn 9 trận để chơi. Nguy cơ họ thất bại trong cuộc đua Premier League là rất lớn. Tôi luôn cảm thấy rằng một tiền đạo đẳng cấp thế giới sẽ tạo ra sự khác biệt cho họ trong những trận đấu lớn nhất và giờ chính là thời điểm mà Man City sắp bước vào những trận đấu quan trọng nhất của mùa giải. Trên hết, mục tiêu hàng đầu của họ khi mua Haaland về là để chinh phục Champions League. Làm được điều đó, tức là thương vụ này đã hoàn thành mỹ mãn nhiệm vụ của nó.
Mọi cầu thủ đều sẽ đôi khi trải qua một trận đấu im hơi lặng tiếng, và Newcastle United đã làm rất tốt nhiệm vụ kiềm hãm Erling khi họ hành quân đến Etihad vào ngày 4 tháng 3. Haaland đã không làm được gì nhiều vào ngày hôm ấy, nhưng bài học mà chúng ta có thể đúc kết từ trận đấu này là gì? Đó là Man City sở hữu rất nhiều cầu thủ giỏi, kiểu gì thì họ cũng sẽ tìm ra cách để giành chiến thắng mà thôi, đó chính xác là điều đã diễn ra. Và 90 phút mờ nhạt là một chuyện, nhưng những con số được tạo lập trên một chặng đường dài là sự thật không thể phủ nhận. Chỉ cần một khoảnh khắc sơ suất, một sai lầm nhỏ, một pha bứt tốc, và Erling sẽ nghiền nát bạn.
Tôi thích dõi theo cậu ấy và một phần là vì tôi hiểu rõ những gì mình đang xem.
Trong 3 mùa giải tại Blackburn mà tôi đã đề cập ở trên và sau đó là khoảng thời gian chơi cho Newcastle, đặc biệt là khi sát cánh cùng Les Ferdinand, tôi luôn ra sân với tâm lý không chỉ là tin tưởng, mà là biết chắc rằng mình sẽ ghi bàn. Đó là khi sự tự tin kết hợp với sự kiêu ngạo; cái suy nghĩ đó thậm chí cũng sẽ “lây nhiễm” tới tâm trí của đám hậu vệ, khiến họ rén không tả xiết, và nó sẽ trở thành sự thật.
Đó là cảm giác tuyệt vời nhất thế giới. Haaland chắc hẳn cũng đã bước ra sân đấu với tâm lý như vậy.
Đã đến lúc điều chỉnh lại mục tiêu kỳ vọng; với tài năng của Haaland, 40 bàn mới chỉ là sự khởi đầu mà thôi.
Nguồn: Lược dịch từ bài viết “Alan Shearer revises his Erling Haaland prediction: ‘We could be talking 60 goals’” của tay săn bàn huyền thoại Alan Shearer, đăng tải trên The Athletic.