Tiền vệ phòng ngự là gì? Những điều cần biết về khái niệm tiền vệ phòng ngự

• Tiền vệ tấn công là gì? Những điều cần biết về khái niệm tiền vệ tấn công
• Tiền vệ Pulisic làm khó Chelsea
• Tiền vệ trong bóng đá là gì? Những điều cần biết về khái niệm tiền vệ

Khái niệm tiền vệ phòng ngự

Những tiền vệ phòng ngự điển hình trong bóng đá hiện đại

Tiền vệ phòng ngự hay còn gọi là tiền vệ trụ (tiếng Anh: Defensive Midfield) là người chơi thấp nhất ở hàng tiền vệ, ngay phía trên hàng thủ. Những tiền vệ phòng ngự hiện nay rất đa năng, nhưng nhiệm vụ chính của họ vẫn là hỗ trợ phòng ngự. 

Vị trí của một tiền vệ phòng ngự trong sơ đồ 5-4-1

Kỹ năng cần có của tiền vệ phòng ngự

Các tiền vệ phòng ngự phần lớn xuất hiện ở vòng tròn giữa sân và bên phần sân nhà. Họ có nhiệm vụ phải bảo vệ cho hàng phòng ngự, hoặc theo kèm những cầu thủ tấn công cụ thể của đối phương. Các tiền vệ phòng ngự cũng có thể phải dạt sang cánh hoặc lót vào vị trí trung vệ những cầu thủ đó tiến lên tham gia tấn công. Tiền vệ phòng ngự thường không hiện diện nổi bật trên sân nhưng rất quan trọng trong các trận đấu hiện đại. Đây là một vị trí mang tính chuyện nghiệp cao, và đòi hỏi ở cầu thủ đảm nhiệm những khả năng cũng như tố chất riêng biệt.

Tiền vệ phòng ngự cần phải có khả năng phán đoán, thể lực, sức bền...

Tố chất cần nhất của một tiền vệ phòng ngự là khả năng phán đoán, điều này thể hiện rõ nhất ở Sergio Busquets. Ngôi sao người Tây Ban Nha thường không di chuyển quá nhiều, nhưng vẫn mang lại hiệu quả tuyệt đối do khả năng phán đoán tuyệt vời, anh luôn đi trước đối phương một bước để thực hiện những pha cắt bóng chính xác. Busquets không phải mẫu tiền vệ thiên về sức mạnh, nhưng khả năng phán đoán và gây sức ép lên đối phương vẫn giúp anh trở thành một trong những tiền vệ phòng ngự tốt nhất châu Âu trong nhiều năm liền.

Một yếu tố cũng rất cần thiết ở một tiền vệ phòng ngự là nền tảng thể lực và sức bền. Yếu tố này được thể hiện rõ nhất ở N'Golo Kante. Ngôi sao người Pháp luôn là một trong những người di chuyển nhiều nhất trên sân, anh có thể hoạt động suốt 90 phút mà không biết mệt mỏi. Kante xuất hiện ở mọi điểm nóng, tham gia vào các tình huống tranh chấp. Không chỉ có thể lực, sức bền, cầu thủ sinh năm 1991 còn phán đoán tốt. Điều này giúp anh là trụ cột của Leicester, Chelsea và ĐT Pháp trong nhiều năm liền.

Có một số ít tiền vệ toàn diện, khi hỗ trợ phòng ngự, tham gia vào việc phân phối bóng, điều tiết nhịp độ trận đấu, kiến tạo và ghi bàn. Nổi bật nhất hiện tại là Rodri của Man City. Ngôi sao người TBN có thể hình, thể lực, sức mạnh, sức bền, khả năng tranh chấp và phán đoán tốt. Không những vậy tiền vệ này còn có khả năng sút xa tuyệt vời. Anh là người ghi bàn thắng duy nhất giúp Man City đánh bại Inter Milan 1-0 qua đó lần đầu tiên vô địch Champions League. 

Nhiệm vụ chính của tiền vệ phòng ngự

• Ngăn chặn những đợt tấn công của đối phương bằng các tình huống cản phá, tắc bóng hoặc hỗ trợ đồng đội cản phá.
• Lấp vào các vị trí của hậu vệ biên hoặc trung vệ mỗi khi họ lên tham gia tấn công. 
• Tiếp nhận bóng từ các hậu vệ và chuyền lên phía trên. Là người kết nối giữa hàng thủ và tuyến giữa. 
• Phân phối bóng từ trung lộ ra hai biên hoặc phát động tấn công bằng những đường chuyền dài vượt tuyến cho các cầu thủ tấn công.
• Gây sức ép buộc đối phương phải chuyền bóng ra biên thay vì tấn công trực diện, giảm thiểu sức ép cho hàng phòng ngự.

Một vài biến thể của tiền vệ phòng ngự

Tiền vệ thủ (Holding Midfielder)

Đây là mẫu tiền vệ gần như chỉ xuất hiện ở bên phần sân nhà, ngay trước hàng thủ. Họ không cần phải dâng lên phần sân đối phương để hỗ trợ tấn công, bởi những tiền vệ khác sẽ làm thay vai trò này. Trong những trận đấu mà một đội bóng tập trung nhiều vào mặt trận phòng thủ, tiền vệ thủ đóng một vai trò quan trọng.

Tiền vệ thủ luôn chơi ở rất gần hàng phòng ngự

Hướng di chuyển của tiền vệ thủ

Không chỉ lùi sâu để thực hiện những pha cắt bóng, tắc bóng, khi đoạt được bóng từ đối phương họ còn phải đưa bóng cho các đồng đội ở những vị trí thuận lợi nhất để chuyển từ trạng thái phòng ngự sang tấn công. Marcelo Bielsa được coi là người tiên phong cho việc sử dụng tiền vệ thủ. Theo đó trong sơ đồ 4-2-3-1 hoặc 4–4–2 luôn có 2 tiền vệ trung tâm và nhiệm vụ của họ hoàn toàn khác biệt, một người chuyên tâm vào việc hỗ trợ tấn công, trong khi người còn lại hỗ trợ phòng ngự.

Người chơi thấp ở hàng tiền vệ thường chịu trách nhiệm thực hiện những pha tắc bóng, giành lại quyền sở hữu và phân phối bóng, trong khi tiền vệ còn lại thường xuyên có mặt bên phần sân đối phương, qua đó liên kết giữa hàng tiền vệ và hàng công. Claude Makelele và Javier Mascherano là những tiền vệ thủ điển hình. 

Tiền vệ kiến thiết lùi sâu (Deep-lying Midfield)

Tiền vệ của phòng ngự từ lâu vẫn được biết đếu là vị trí chuyên che chắn hàng hậu vệ, làm công tác dọn dẹp trước khu vực vòng cấm địa đội nhà. Một số đội bóng thiên về kiểm soát bóng luôn ưu tiên đưa về những tiền vệ phòng ngự cũng có khả năng xử lý bóng, điều phối và chuyền bóng tốt. Những tiền vệ phòng ngự có khả năng kiến tạo tốt, chính là tiền vệ kiến thiết lùi sâu với hình mẫu tiên phong là Andrea Pirlo, ngoài ra còn có Xabi Alonso, Xavi, Henderson…

Tiền vệ lùi sâu thường chơi ở vị trí thấp nhất hàng tiền vệ. Họ thiên về phán đoán, cắt bóng và phòng ngự khu vực. Những cầu thủ này có khả năng luân chuyển bóng tốt, điều phối bóng và khả năng giữ nhịp cực tốt. Có cảm quan không gian tốt, kỹ thuật thoát pressing. Các tiền vệ kiến thiết lùi sâu kết hợp rất tốt với tiền vệ con thoi ( box-to-box) để giúp đội bóng linh hoạt hơn.