Cách đây 7 năm, bóng đá Anh rất bất ngờ khi HLV Arsene Wenger đưa ra sự thay đổi mang tính chất đột phá cho Pháo thủ và đem tới hiệu quả tức thì.
Mùa giải 2016/17, Arsenal thi đấu bết bát và cán đích ngoài Top 4. Ở giai đoạn cuối mùa, HLV Arsene Wenger đã phải đưa ra sự điều chỉnh để gia cố hàng phòng ngự đội bóng. Chiến lược gia người Pháp đã đi theo xu hướng của thời điểm đó, với sự xuất hiện của Antonio Conte cùng sơ đồ 3 trung vệ với những biến thể được các đội bóng lớn áp dụng.
Arsenal, không ngoại lệ và lần đầu tiên sau 20 năm, Arsene Wenger mới sử dụng lại sơ đồ này. “Khi đội bóng chơi thiếu tự tin, bạn cần một điều gì đó mới mẻ để giúp các cầu thủ cải thiện. Nó cũng cho thấy rằng ngay cả ở độ tuổi của tôi, bạn cũng có thể thay đổi”.
 |
HLV Arsene Wenger từng xoay sơ đồ 3-4-2-1 vào cuối mùa giải 2016/17 |
Sơ đồ 3 trung vệ của Pháo thủ có khác biệt đôi chút, với 2 tiền vệ tấn công Alexis Sanchez, Mesut Ozil chơi gần khu trung tâm để hỗ trợ tiền đạo Olivier Giroud. Trong lần đầu tiên trình làng tuyệt chiêu 3-4-2-1, Arsenal thắng nhọc Middlesbrough với tỷ số 2-1, với 2 cầu thủ ghi bàn là Sanchez và Ozil.
8 vòng đấu cuối cùng, Arsenal thắng 7, thua 1, trong đó có chuỗi thắng liên tiếp 5 trận. Điều này không giúp Pháo thủ lọt vào Top 4 chung cuộc khi họ đã bị bỏ cách quá xa ở giai đoạn trước, nhưng đem lại tín hiệu khởi sắc và những bàn thua đã ít hơn.
Trở lại EURO 2024, HLV Gareth Southgate cũng đã tìm ra hướng đi đúng đắn trong đội hình toàn sao. Sau trận hoà Đan Mạch 1-1, chiến lược gia sinh năm 1970 bất ngờ nhắc tới cái tên Kalvin Philipps. Giới truyền thông càng thêm phẫn nộ khi với hàng tá siêu sao hàng đầu thế giới đang sở hữu, HLV Southgate lại nhớ đến một cầu thủ không được triệu tập vì chấn thương và sa sút phong độ.
Thực tế, Southgate không cần Philipps, mà ông muốn tìm sự cân bằng cho đội hình toàn sao. Bellingham, Foden giẫm chân nhau, Kane thích lùi về giữa sân, cứ sau mỗi trận, các chuyên gia lại kêu gọi HLV Southgate thay người này, cho người kia vào, nhưng ông không thoả hiệp mà tìm biện pháp.
 |
Trong khi các chuyên gia tư vấn đội hình, HLV Southgate quyết định chọn cả 2 cầu thủ Phil Foden và Jude Bellingham |
Rất dễ để nhận xét khi đứng ngoài cuộc, nhưng thử hỏi liệu HLV nào đủ “dũng cảm” để loại bỏ Phil Foden – cầu thủ xuất sắc nhất Premier League, hoặc Jude Bellingham – cầu thủ xuất sắc nhất La Liga? Ông giữ nguyên quan điểm, để 2 trụ cột của Man City và Real Madrid tiếp tục ra sân. Tuy nhiên, giải pháp chỉ xuất hiện khi tuyển Anh gặp vấn đề nơi hàng phòng ngự.
Marc Guehi bị treo giò ở tứ kết, Tam Sư bắt đầu xoay sang sơ đồ 3 trung vệ. Walker được tăng cường ở vị trí trung vệ lệch phải, Mainoo bắt đầu đá chính nơi tuyến giữa, và Tam Sư thi đấu mượt mà dù có cả Foden lẫn Bellingham.
Trong sơ đồ 3-4-2-1, Foden là tiền vệ tấn công lệch phải, được tự do xuất phát từ cánh trái và phối hợp với Saka, tận dụng những pha xộc thẳng và sút xa. Bellingham đóng vai trò tiền vệ công lệch trái, với sự hỗ trợ của Trippier (hay Luke Shaw).
Ở 3 giải đấu gần nhất, tuyển Anh không lạ lẫm với sơ đồ 3 trung vệ, nhưng họ sở hữu những cầu thủ chạy cánh với lối chơi trực diện như Rashford hay Grealish, đá 2 tiền đạo (Kane – Sterling). Đây là lần đầu tiên Southgate trình làng sơ đồ 2 tiền vệ tấn công và ông đã tìm được sự cân bằng, mở khoá cho lối chơi của toàn đội.
 |
Gareth Southgate đã tìm ra sơ đồ mạnh nhất cho ĐT Anh tại EURO 2024 |
Ưu điểm của sơ đồ này giúp tuyển Anh tổ chức phòng ngự từ sân nhà tốt hơn, đồng thời vẫn đảm bảo quân số nơi hàng công, với những cá nhân xuất sắc trong đội hình. Cộng thêm sự trở lại của Luke Shaw hay Guehi, sơ đồ này đang được vận hành tốt hơn qua từng trận, với đỉnh cao là hiệp 1 trước Hà Lan.
Gareth Southgate không phải HLV được đánh giá cao về chiến thuật, nhưng điểm mạnh của ông là tạo ra một tập thể gắn kết và nói một cách thẳng thừng, gần như để các cầu thủ tự đá. Những Phil Foden, Jude Bellingham, Bukayo Saka đã thấm nhuần triết lý và có ý thức chiến thuật tốt, khi được làm việc với những HLV hàng đầu thế giới như Pep Guardiola, Carlo Ancelotti hay Mikel Arteta. Việc của Southgate là kết hợp tốt nhất những nhân tố đó với nhau.
Trước mắt, ĐT Anh sẽ đối đầu với thử thách lớn nhất giải đấu này, chạm trán ĐT Tây Ban Nha trong trận chung kết EURO 2024. So với cách đây 1 tháng khi khởi đầu EURO với lối chơi buồn ngủ, tuyển Anh giờ đã mạnh hơn và có cơ hội ghi tên mình vào lịch sử. Trận đấu giữa ĐT Anh vs Tây Ban Nha diễn ra lúc 02h00 ngày 15/7, trực tiếp trên các kênh VTV, TV360, VieON, SCTV…
