Tây Đức và Euro 1972: Mười năm sau sự ra đời của Bundesliga

Bóng đá Đức chỉ phục hồi sau chiến tranh thế giới thứ hai để giành chức vô địch World Cup năm 1954. Nhưng bốn năm sau, họ thất bại ở trận bán kết World Cup 1958 trước đội chủ nhà Thụy Điển, và cũng không đủ điều kiện tham dự kỳ Euro đầu tiên trong lịch sử vào năm 1960.

Nói về bối cảnh của bóng đá Đức một chút. Suốt những năm 50 của thế kỷ trước, nhiều nhà vận động đã kêu gọi việc thành lập một giải vô địch quốc gia thống nhất ở Tây Đức. Khi đó, di chứng của chiến tranh vẫn còn ảnh hưởng rất nặng nề đến mọi mặt của Đức. Họ bị chia lãnh thổ ra thành hai miền với hai thể chế chính trị khác nhau tại Tây Đức và Đông Đức. Ngay cả trong lòng hai miền Tây và Đông Đức cũng tồn tại không ít khác biệt.

Tây Đức nằm dưới sự quản lý của quân Đồng minh, thế nên họ cũng phần nào bị ảnh hưởng khi không có được một sự thống nhất do có quá nhiều nước cùng có trách nhiệm giám sát trên một vùng lãnh thổ. Ở thời kỳ đó, bóng đá Tây Đức không có được một giải vô địch thống nhất mà tồn tại đến 5 giải đấu có tên gọi Oberligen (tương đương như Premier League). Cho đến đầu những năm 60 của thế kỷ trước, những Oberligen này vẫn tồn tại độc lập làm cản trở sự phát triển của bóng đá Tây Đức, cũng như sức mạnh của đội tuyển khi không có một sự định hướng rõ ràng về phong cách đào tạo.

Tuy nhiên, một loạt những thất bại ở đấu trường quốc tế đã khiến người Đức buộc phải nhìn nhận lại vấn đề. Tại World Cup 1962, đội tuyển Tây Đức tiếp tục thi đấu thất vọng. Các nhà phê bình khi ấy lập luận rằng nếu không có một giải đấu thống nhất, bóng đá Tây Đức sẽ còn tiếp tục đi xuống. 

Ngày 28/7/1962, Bundesliga chính thức ra đời. Ban đầu, Bundesliga chỉ có 16 đội và sau này mở rộng lên thành 18. Tuy nhiên phải đến tháng 8/1963, Bundesliga mới chính thức khởi tranh và thu hút sự tham gia của 46 đội đăng ký thi đấu. Quãng thời gian khởi đầu được đánh giá là một trong những trang sử vàng son nhất, hấp dẫn nhất của Bundesliga khi có đến bảy đội khác nhau vô địch ở bảy mùa giải liên tiếp. Đến World Cup 1966, bộ mặt của nền bóng đá Tây Đức đã hoàn toàn khác khi họ chỉ chịu thua đội tuyển Anh, nước chủ nhà và cũng là đội vô địch tại giải đấu năm đó với một bàn thua gây tranh cãi ở phút bù giờ.

Dù vậy, Bundesliga khi ấy vẫn chưa thực sự chuyên nghiệp khi ra đời sau La Liga hay Serie A của Tây Ban Nha và Italia tới hơn ba thập kỷ, và sau giải vô địch của nước Anh tới hơn bảy thập kỷ. Năm 1971, Bundesliga ngập trong scandal với những thông tin chấn động về việc dàn xếp kết quả trận đấu.

Mùa hè năm 1971, một số nhà báo và quan khách được mời tới dự sinh nhật lần thứ 50 của Horst Canellas, chủ tịch câu lạc bộ Kickers Offenbach dù chỉ trước đó một ngày, Offenbach vừa xuống hạng. Nhưng đoạn băng ghi âm trong bữa tiệc sinh nhật đó đã khiến Bundesliga trở nên đảo lộn. Bằng chứng được đưa ra trong đoạn băng ghi âm cho thấy một số cầu thủ đã cố tình dàn xếp tỉ số trong cuộc chiến trụ hạng Bundesliga trước đó. 

Vụ việc sau đó khiến của Offenbach lẫn Bielefeld đều bị tước giấy phép thi đấu tại Bundesliga, 52 cầu thủ và 2 huấn luyện viên bị trừng phạt ở các mức độ khác nhau. Nhưng nghiêm trọng nhất, Canellas bị cấm các hoạt động liên quan đến bóng đá suốt đời. Chỉ vài tuần sau, Canellas qua đời vì cú sốc. Phải đến năm 1999, Offenbach mới được phép trở lại thi đấu tại các hạng đấu của Bundesliga.

Nhưng vụ scandal cũng khiến Bundesliga phát triển lên bậc cao hơn. Năm 1972, luật về lương của các cầu thủ và huấn luyện viên được thông qua. Sự phát triển của Bundesliga khiến đội tuyển Tây Đức cũng nhờ thế mà trở nên mạnh mẽ hơn. 29/4/1972, Tây Đức đối đầu với Anh tại Wembley, nơi mà người Đức chưa bao giờ có được những kỷ niệm về chiến thắng trước Tam Sư. Thế nhưng sự tự hào của người Anh đã bị cuốn trôi trong cơn mưa chuyển mùa tại London, sự xuất sắc của những Netzer, Uli Hoeness và Gerd Muller đã đánh dấu sự trở lại của Tây Đức với chiến thắng 3-1. Sân Wembley đã trở thành nơi khiến gần 97.000 cổ động viên Anh quốc phải im lặng.

Đến kỳ VCK Euro 1972, Tây Đức trở lại ánh hào quang của người chiến thắng khi đánh bại Liên Xô trong trận chung kết tại Brussel, Bỉ. Ở kỳ Euro năm ấy, đội tuyển Tây Đức đã thi đấu rất ấn tượng với lối đá đơn giản mà hiệu quả dựa trên sự tỏa sáng của "kẻ dội bom" Gerd Muller. Chỉ sau đó hai năm, Tây Đức tiếp tục thể hiện sự thống trị khi vượt qua cả Hà Lan với thế hệ của những Johan Cruyff và Johan Neeskens để vô địch World Cup ngay tại Munich.

Có thể nói, việc Bundesliga ra đời và trở nên chuyên nghiệp hơn đã làm thay đổi bộ mặt của đội tuyển Tây Đức và nước Đức thống nhất sau này. Chức vô địch Euro năm 1972 là trái ngọt mà người Đức đã gieo xuống 10 năm trước đó, vào ngày 28/7/1962.