Đội tuyển Việt Nam: Hãy học cách chơi của một ông lớn

Khi học trò ông Park bị đẩy bóng cho mà đá

Sau chuỗi thành công kéo dài 2 năm, đoàn quân của HLV Park Hang Seo đang dần bộc lộ dấu hiệu đi xuống. Bằng chứng là thất bại ê chề tại VCK U23 châu Á 2020 tại Thái Lan hồi đầu năm vừa qua.

Nhiều chuyên gia cho rằng lý do xuất phát từ việc chiến thuật của HLV người Hàn Quốc đã không còn tính đột biến, bất ngờ với đối thủ. Điều đó hoàn toàn không sai. Chưa hẳn là đã bắt bài được ông Park, song quan trọng hơn cả là các đối thủ đã dè chừng Việt Nam hơn mỗi khi chạm trán và vì thế cũng lên sẵn kế hoạch chủ động phòng ngự chứ không chỉ chăm chăm lao lên tấn công như một đội bóng cửa trên.

Lối đá phòng ngự phản công giúp đoàn quân của HLV Park Hang Seo thành công suốt 2 năm qua

Lối đá ưa thích của ông Park là phòng ngự phản công. Việt Nam phiên bản Park Hang Seo chỉ thực sự nguy hiểm khi được chơi đúng sở trường và điều này đã được chứng minh tại VCK U23 châu Á 2018, Asiad 2018 hay Asian Cup 2019.

Chính vì thế khi đối thủ cũng chơi phòng ngự, thi đấu thận trọng và sẵn sàng đẩy bóng cho Việt Nam đá thì ngay lập tức chúng ta gặp khó khăn. Lúc đó, Việt Nam không còn có cơ hội khai thác những khoảng trống mà đối thủ để lộ ra khi dâng cao đội hình tấn công và bế tắc là hệ quả tất yếu.

Xin được lấy VCK U23 châu Á 2020 làm dẫn chứng bởi lẽ đây là giải đấu mà Việt Nam chính thức trở lại mặt đất sau 2 năm luôn "bay trên mây". Đây cũng là chiến dịch mà thầy Park phải sử dụng hai hệ thống chiến thuật khác nhau cho phù hợp với hoàn cảnh.

Dù không nắm thế trận nhưng U23 Việt Nam vượt trội ở khâu tấn công so với U23 UAE

Trong trận đấu với đối thủ được đánh giá cao hơn hẳn về mặt trình độ là U23 UAE, U23 Việt Nam được thi đấu ở thế cửa dưới ưa thích nên có thể thi triển sở trường. Điều này thể hiện rõ qua tỉ lệ kiểm soát bóng. Theo Opta, U23 Việt Nam chỉ cầm bóng 35.7% thời lượng cả trận trong khi U23 UAE là 64.3%.

Mặc dù vậy, những chỉ số về tấn công của U23 Việt Nam lại khá cân bằng so với đối thủ. Chẳng hạn số pha dứt điểm mà U23 Việt Nam thực hiện là 17, hơn 5 so với UAE. Trong đó có 10 tình huống xuất hiện trong khu vực 16m50 (UAE chỉ có 6). Nếu may mắn hơn, ĐTVN hoàn toàn có thể ghi được bàn thắng (trận đấu kết thúc với tỷ số hòa 0-0).

Bước sang 2 trận đấu tiếp theo gặp 2 đối thủ được đánh giá ngang cơ là U23 Jordan và U23 Triều Tiên, U23 Việt Nam nắm toàn quyền kiểm soát thế trận bởi HLV Park Hang Seo thừa hiểu U23 Việt Nam buộc phải thắng nếu muốn vượt qua vòng bảng nên không gì khác, đội buộc phải chuyển sang chơi tấn công chủ động. Theo Opta, tỉ lệ kiểm soát bóng của Việt Nam ở 2 trận đấu đó lần lượt là 61.5% (Jordan) và 68.5% (Triều Tiên).

U23 Việt Nam bế tắc khi phải đối đầu với đội bóng thi đấu phòng ngự như U23 Jordan và U23 Triều Tiên

Thế nhưng cầm được bóng là một chuyện và làm gì với nó lại là một khía cạnh hoàn toàn khác. Quả thực, U23 Việt Nam tỏ ra thiếu hiệu quả và gần như bế tắc trong khâu tiếp cận khung thành đối phương. Bằng chứng nằm ở chỉ số cú dứt điểm được thực hiện trong vòng cấm.

Trước Jordan thông số này chỉ là 2/11 (còn đối thủ 7/14). Đến trận gặp Triều Tiên thì thông số có khá khẩm hơn: 6/12 lần uy hiếp cầu môn đối phương xuất hiện trong khu vực 16m50 (chỉ số này của Triều Tiên là 6/7). Chung cuộc, U23 Việt Nam chỉ có được 1 trận hòa 0-0 và 1 thất bại 1-2. 

Những con số kể trên tường chừng như có vẻ bất hợp lý nhưng lại hoàn toàn có thể lý giải được. Có lẽ đã đến lúc ông Park nên truyền cho tuyển Việt Nam một hệ thống chiến thuật khác mới mẻ hơn.

Hãy học cách chơi của một ông lớn

Khi tầm vóc và tên tuổi của bóng đá Việt Nam tăng lên thì có lẽ ông Park cũng cần một lối đá, một cách tiếp cận phù hợp. "Phù thủy" người Hàn Quốc đã làm rất tốt công việc của mình khi đội bóng phải chơi với tư cách dưới cơ, dựa trên nền tảng phòng ngự phản công. Nhưng giờ khi Việt Nam dần được đặt ngang hàng, thậm chí cửa trên trong nhiều trận đấu (dù chưa hẳn chúng ta đã xứng đáng với vị thế đó) thì đấu pháp hiện tại đã không còn hữu dụng.

HLV Park Hang Seo cần thay đổi sơ đồ chiến thuật sau 2 năm thành công

Các cầu thủ Việt Nam do chỉ quen phòng ngự chắc chắn và chờ đợi cơ hội phản công tung ra đòn kết liễu đối thủ nên chẳng có gì khó hiểu khi chúng ta dễ lâm vào bế tắc mỗi khi buộc phải tấn công chủ động. Ông Park nên nghĩ đến việc xây dựng một sơ đồ chiến thuật mang thiên hướng tấn công nhiều hơn và lựa chọn những con người mới phù hợp với lối đá này.

Và thực tế, HLV người Hàn Quốc hoàn toàn có cơ sở để làm chuyện đó. Việt Nam hoàn toàn có thể thiết lập hệ thống 4 hậu vệ và thi đấu theo phong cách kiểm soát bóng, chủ động tấn công thay vì rình rập chờ cơ hội.

Những trụ cột hiện tại của ĐTQG như Quang Hải, Tuấn Anh, Văn Toàn, Đức Huy, Thành Chung, Hùng Dũng…đều xuất thân từ những đội bóng lấy quyền kiểm soát bóng làm lẽ sống: Hà Nội và HAGL. Cả hai đội bóng này đều thiên về phong cách thi đấu kiểm soát thế trận nhờ cầm bóng.

CLB Hà Nội và HAGL là 2 đội bóng thiên về lối chơi kiểm soát bóng

Người ta từng thấy CLB Hà Nội khống chế bóng áp đảo ra sao trước những đội bóng trong nước hay cả các CLB trong khu vực châu Á như Ceres Negros (Philippines), Altyn Asyr (đội bóng hàng đầu tại Giải VĐQG Turkmenistan) hay CLB 25.4 (Triều Tiên) tại AFC Cup 2019. Còn với HAGL, Tuấn Anh, Xuân Trường hoặc Minh Vương đều là những bậc thầy kiểm soát bóng và CLB Phố Núi vốn vẫn nổi tiếng với lối đá ban bật nhỏ.

Có lẽ thầy Park cũng bắt đầu suy tính đến việc này. Thời gian gần đây, chiến lược gia người Hàn Quốc được cho là đã nhắm đến những tiền vệ hào hoa và biết cách sáng tạo với trái bóng như Khắc Ngọc (Viettel) hay Hải Huy (Than Quảng Ninh).

Về cơ bản, ông Park không đến mức độ thiếu thốn nhân sự để có thể nghĩ đến việc thay đổi lối đá. Vấn đề là việc xây dựng bài vở tập luyện rồi những miếng đánh ra sao để phù hợp với những con người ấy. ĐTVN đang cần một lối đá, phong cách chơi bóng phù hợp với tầm vóc của một ông lớn sau 2 năm thành công vừa qua.

Quỳnh Anh