33 năm kể từ lần gần nhất được nâng cao Scudetto với thế hệ của những Diego Maradona, Careca, Ciro Ferrara… cuối cùng chức vô địch Italy đã trở về với Napoli và những người dân miền Nam đất nước hình chiếc ủng.
3 thập niên, rất nhiều câu chuyện đã diễn ra với đội bóng này. Từ đỉnh cao cùng cầu thủ vĩ đại bậc nhất lịch sử bóng đá thế giới, đã có lúc “Partenopei” phải phá sản, làm lại từ đầu ở Serie C trước khi quay lại với hạng đấu cao nhất bóng đá Italy và trở thành một trong những đội bóng hàng đầu.
Sau trận thắng 6-1 của Napoli trước Ajax trên sân Johan Cruyff thuộc khuôn khổ UEFA Champions League mùa này, cựu HLV Fabio Capello chia sẻ trên kênh Sky Sports Italia: “Napoli vừa dạy một bài học bóng đá ngay tại Johan Cruyff Arena, một bài học cho người Hà Lan - những người đã dạy cho phần còn lại của chúng ta cách chơi bóng”. Trong khi đó, tờ De Telegraaf bình luận: “Trận đấu xuất sắc của Napoli ở Amsterdam chắc chắn sẽ khiến Maradona thích thú, còn Cruyff sẽ phải rất băn khoăn về màn trình diễn của Ajax, những người đã trở thành trò cười của châu Âu”.
Khi bóng đá còn ở thời đại chưa toàn cầu hóa, Hà Lan được coi là nền bóng đá tấn công với thương hiệu “Bóng đá tổng lực”, trong khi đó bóng đá Italy nổi tiếng về đặc tính phòng ngự với lối chơi Catenaccio đầy tính biểu tượng. Theo thời gian, các nền bóng đá có sự đan xen, học hỏi lẫn nhau. Song, nhắc về 2 nền bóng đá này, hiện lên trong tiềm thức của người hâm mộ vẫn là 2 đặc tính lối chơi hoàn toàn đối lập.
Napoli của Luciano Spalletti không phải một đội bóng mang hình hài truyền thống của người Italy, thay vào đó họ chơi một thứ bóng đá tấn công cuồng nhiệt và cống hiến. Trong một mùa giải mà Napoli đã thi đấu bùng nổ và bền bỉ trong suốt một thời gian dài còn những đối thủ cạnh tranh trực tiếp không duy trì được sự ổn định, họ đã lên ngôi vô địch với khoảng cách điểm vượt trội với phần còn lại. Đó là cái kết không thể nào đẹp hơn cho một tập thể dám chơi bóng chủ động và kiên định với lựa chọn của mình.
Tất nhiên, đây không phải tập thể Napoli đầu tiên chơi thứ bóng đá tấn công mang tới sự thích thú cho người hâm mộ. Napoli của Maurizio Sarri đã từng làm được điều đó. Thậm chí, mùa giải 2017/2018, họ phải chấp nhận về nhì ở Serie A với số điểm lên tới 91. Khi được hỏi về sự so sánh với tập thể Partenopei dưới thời Sarri, HLV Spalletti nói: “Sarri giống như Masaniello, ông ấy tạo ra một triết lý bóng đá. Trước đây mỗi khi có cơ hội, tôi luôn lựa chọn xem Napoli của Sarri và cảm thấy rất thích vẻ đẹp của tập thể ấy. Tuy nhiên, đội hình Napoli hiện tại cũng có những cá tính và nét đẹp riêng. Vấn đề không phải đội nào hay hơn”.
Song, nếu phải chọn ra một thứ gì đó Spalletti đã làm tốt hơn Sarri, đó chính là chiếc Scudetto danh giá. Trong 10 năm qua, Napoli đã 4 lần về nhì ở Serie A. Nhưng mùa giải này họ đã không cho phép điều đó tiếp tục xảy ra, khi thiên thời, địa lợi và nhân hòa đều đã hội tụ. Vinh quang ấy như một món quà xoa dịu cho những dở dang tiếc nuối của những thế hệ tài năng như Marek Hamsik, Lorenzo Insigne, Dries Mertens; cho Diego Maradona vĩ đại đã không còn ở lại trần thế để chứng kiến thành tựu này; cho vị chủ tịch đầy chất “điên” mang tên Aurelio De Laurentiis và cho cả những người hâm mộ đã nếm trải ngọt bùi cay đắng của đội bóng này suốt 3 thập kỷ.
Suốt một thời gian dài, Scudetto là cuộc chơi của những ông lớn tại miền Bắc Italy là Juventus, AC Milan và Inter. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Maradona đã mang tới một nguồn cảm hứng bất tận cho Napoli để lật đổ sự thống trị và đem lại tiếng nói cho người miền Nam.
Ở đội bóng và thành phố này, El Diego được làm ông hoàng. Việc ngôi sao của đội tuyển Argentina khi đó gia nhập cũng nhờ chính trị gia Vincezo Scoti sử dụng mối quan hệ của mình với các ngân hàng tại Italy để Napoli được cấp một khoản vay. Thậm chí, người Napoli sẵn sàng chấp nhận những thói hư tật xấu và cả những bê bối của Maradona để đánh đổi bằng sự vi diệu trên sân cỏ.
2 chức vô địch Serie A mùa giải 1986/1987 và 1989/1990 là công sức của cả tập thể, tuy nhiên tầm ảnh hưởng của Maradona là không cần bàn cãi. Và một khi đã lên ngôi, tinh thần phản kháng được thể hiện rõ nét hơn bao giờ hết. Mùa hè 1987, sau khi Partenopei đoạt Scudetto đầu tiên trong lịch sử, trên đường phố Naples đã xuất hiện những đám tang giả dành cho Juventus hay Milan, còn cổ động viên của họ không ngại tuyên bố: “Tháng 5/1987, một nước Italy khác đã bị đánh bại và một đế chế mới được sinh ra”.
Nhưng sau khi Maradona rời đi vào năm 1991, đội bóng này bắt đầu quá trình lao dốc. Những khó khăn tài chính ngày càng lớn và không thể giải quyết dẫn đến hệ quả là họ phải bán nhiều tài năng trong đội hình để bù lỗ. Đi kèm với đó, thành tích trên sân cỏ cũng ngày càng thê thảm. Kết thúc mùa giải 1997/1998, Napoli bị giáng xuống Serie B khi chỉ thắng 2 trận suốt cả mùa giải. Dù trở lại Serie A 2 năm sau, tình hình CLB vẫn chưa hết bi đát trước khi Tòa án Dân sự Napoli tuyên bố đội bóng phá sản với khoản nợ 79 triệu euro. Họ chỉ thực sự tồn tại khi nhà làm phim Aurelio De Laurentiis mua lại CLB và bắt đầu lại từ đầu ở Serie C.
Sau tất cả, sau những nỗi buồn nhiều hơn niềm vui kéo dài suốt 3 thập kỷ, vinh quang đã trở lại với Napoli và không còn ngoảnh mặt với họ. Đường phố Napoli chắc chắn sẽ mở hội. Sân vận động Diego Maradona chắc chắn sẽ có màn nâng cúp hoành tráng. Và ở trên cao, El Diego sẽ mỉm cười.