“Đôi khi những phép màu sẽ xuất hiện, tương tự như trường hợp hôm nay,” HLV trưởng của Venezia, Paolo Zanetti, chia sẻ sau khi đánh bại AS Roma của José Mourinho với tỷ số 3-2. Chiến lược gia 38 tuổi đang trải qua mùa giải cầm quân đầu tiên ở Serie A của ông, và ngay từ đầu đã nhận thức rất rõ rằng đội bóng của mình chỉ là một sự hiện diện quá nhỏ bé ở giải đấu hạng cao nhất bóng đá Italy.
 |
Nhưng thay vì u sầu và tự ti về những gì mà Venezia không có, Zanetti đã chọn tập trung vào những điều họ có thể làm. “Chúng tôi phải nỗ lực hết mình trong mọi việc, cố xoay sở thật tốt với những gì mình có,” Ông chia sẻ với DAZN. “Nếu chỉ chăm chăm vào sự khác biệt về tài năng, có nguy cơ chúng tôi sẽ tự nghĩ mình chẳng đủ trình để chơi ở Serie A mất. May mắn thay, bóng đá còn có những khía cạnh quan trọng khác, đặc biệt là chiến thuật, kỹ thuật và tinh thần chiến đấu. Chúng tôi có thể tự chọn hình ảnh mà mình muốn trở thành.”
Trong khi đó, đối thủ mà ông vừa đánh bại – Mourinho – ngoài việc phàn nàn về khả năng tận dụng cơ hội của các học trò, đã chọn đổ lỗi cho công tác trọng tài của trận đấu. Ông có quyền cảm thấy cay cú. Quả penalty đã dẫn đến bàn thắng cân bằng tỷ số của Mattia Aramu đúng thật là khó có thể chấp nhận. “Các luật lệ đã được tạo nên bởi những kẻ thiếu hiểu biết,” Mourinho phàn nàn. “Về mặt cảm xúc, tình huống ấy như thể một cái tát mạnh vào tinh thần của toàn đội, đặc biệt là ở cái cách mà nó xảy ra.”
Tuy nhiên, liệu quả penalty ấy có thực sự tác động lớn đến trận đấu này hay không? Trên thực tế, cú sút penalty của Aramu chỉ đơn thuần là đưa đội bóng của anh lấy lại thế cân bằng tỷ số trong một trận đấu mà họ chưa từng tỏ ra lép vế trước một ông lớn như Roma, khi hai bên liên tục “ăn miếng trả miếng” với nhau.
Venezia vốn là đội ghi bàn mở tỷ số của trận đấu, sau đó đã có những cơ hội ngon ăn để nâng tỷ số lên thành 2-0, và cũng chẳng hề đánh mất sự tự tin sau khi Roma lội ngược dòng đưa tỷ số thành 2-1 trước khi hiệp 1 kết thúc. Dù cho Giallorossi đang có được một động lực rất lớn khi hai đội bước vào hiệp 2, thì đội bóng mới lên hạng cũng cho thấy họ luôn có thể ghi bàn.
Trong 15 phút cuối cùng, những ngôi sao sáng nhất chính là hai thủ môn Rui Patricio và Sergio Romero – nếu không có các pha cứu thua xuất thần của họ, cuộc đối đầu này sẽ không chỉ kết thúc với 5 bàn thắng.
Roma đã được ghi nhận 3,5 xG – con số cao nhất của họ ở mùa bóng 2021/2022 tính đến hiện tại trong chỉ số bàn thắng kỳ vọng. Họ đã tung ra 28 cú dứt điểm, còn Venezia là 12. Tuy nhiên, khoảng cách về thống kê số cú sút trúng đích lại chằng chênh lệch quá nhiều (8 so với 6), và “nhận trái đắng” sau khi chơi phóng khoáng, tấn công nhiều mà không tận dụng được các cơ hội đã trở thành câu chuyện quen thuộc trong môn thể thao vua – Roma đã bị Venezia đánh bại lần đầu tiên kể từ năm 1999.
 |
Chưa bao giờ một đội bóng của Mourinho lại “mong manh” như hiện tại.
StatsBomb đã chỉ ra Roma đang là đội đứng thứ 8 ở Serie A về “bàn thua kỳ vọng” và đứng thứ 11 về “bàn thua kỳ vọng từ các tình huống bóng sống”.
StatsBomb đã chỉ ra Roma đang là đội đứng thứ 8 ở Serie A về “bàn thua kỳ vọng” và đứng thứ 11 về “bàn thua kỳ vọng từ các tình huống bóng sống”.
Roma của Mourinho hiện đã thua 3-2 trước Lazio, Verona và Venezia, và đáng xấu hổ nhất chính là thất bại 6-1 trước Bodo Glimt, sau đó tiếp tục để họ cầm hòa 2-2 trong trận tái đấu. Đây là một hình ảnh chẳng ai ngờ đến ở một đội bóng của nhà cầm quân người Bồ Đào Nha.
Sau khi Roma để thủng lưới 58 bàn – con số nhiều nhất trong nửa trên của bảng xếp hạng – ở mùa giải trước, một trong những mục tiêu của ban lãnh đạo CLB khi bổ nhiệm Mourinho chắc chắn là để xây dựng một hệ thống phòng ngự chắc chắn hơn, nhưng tình hình lúc này lại đang cho thấy điều ngược lại.
Đồng thời, họ cũng đang gây bất ngờ trong dữ liệu tấn công.
Giallorossi đang dẫn đầu Serie A về thống kê “bàn thắng kỳ vọng” và số pha dứt điểm. Nhưng bên cạnh đó, không một đội bóng nào sút trúng khung gỗ nhiều hơn con số 9 của họ – chỉ có đội đầu bảng Napoli (8 lần) là tiệm cận, và khoảng cách 13 điểm giữa hai đội bóng này có thể được giải thích rằng đoàn quân của Luciano Spalletti đang thủ tốt hơn và dứt điểm sắc bén hơn.
Giallorossi đang dẫn đầu Serie A về thống kê “bàn thắng kỳ vọng” và số pha dứt điểm. Nhưng bên cạnh đó, không một đội bóng nào sút trúng khung gỗ nhiều hơn con số 9 của họ – chỉ có đội đầu bảng Napoli (8 lần) là tiệm cận, và khoảng cách 13 điểm giữa hai đội bóng này có thể được giải thích rằng đoàn quân của Luciano Spalletti đang thủ tốt hơn và dứt điểm sắc bén hơn.
Tammy Abraham đã thể hiện rất sáng sủa kể từ khi Roma biến anh thành bản hợp đồng đắt giá nhất trong kỳ chuyển nhượng mùa hè năm 2021 ở Italy, nhưng pha lập công vào lưới Venezia mới đây là bàn thắng đầu tiên của anh trong 7 trận đấu trên mọi đấu trường.
 |
Tiền đạo người Anh đang không gặp may. Abraham đã có 4 lần dứt điểm trúng khung gỗ, và đáng lẽ phải có được nhiều hơn 3 bàn thắng dựa trên con số 6,3 xG của anh ở Serie A. Còn Eldor Shomurodov, người được Roma đầu tư 17,5 triệu Euro, pha lập công trước Venezia cũng là bàn thắng đầu tiên của anh ở mùa giải này.
“Việc một tiền đạo không nhanh chóng nổ súng ở Italy là điều bình thường,” giám đốc thể thao của Roma, Tiago Pinto, nhận định. “Cứ nhớ lại các trường hợp của Zapata, Osimhen và Dzeko là đủ. Abraham sở hữu tài năng đáng kinh ngạc, Shomurodov cũng vậy. Họ còn trẻ và cần thời gian. Động lực ghi bàn của họ cần được dần dần hình thành. Nhưng tôi chắc chắn rằng, vào cuối mùa giải, các Romanisti sẽ nhận ra chúng tôi đã ký hợp đồng với hai tiền đạo tuyệt vời.”
Điều đó có thể đúng, và chắc chắn là rất đáng mừng khi thấy cả hai cùng đá chính và đều ghi bàn trong hệ thống 3-5-2 mới trước Venezia, nhưng sự kiên nhẫn là điều rất hiếm thấy trong bóng đá thời mạng xã hội bùng nổ, và Lorenzo Pellegrini đã phải gánh vác phần nhiệm vụ mà những người đồng đội phía trước anh đang không làm tốt.
Chính Pellegrini đã có một pha kiến tạo từ phạt góc và một cú đá phạt thành bàn để giúp Roma lội ngược dòng trước Cagliari, anh cũng đã có một cú dứt điểm đánh gót tuyệt vời để giúp Giallorossi mở tỷ số trước Verona. Tiền vệ này được nhận định đang là cầu thủ xuất sắc nhất Serie A 2021/2022, nhưng việc phong độ ghi bàn hiện tại của anh có thể duy trì ổn định hay không vẫn chưa thể xác định.
Trong khi đó, Stephen El Shaarawy đã có 6 pha lập công trên mọi đấu trường ở mùa giải này, bao gồm bàn thắng ấn định tỷ số vào lưới Sassuolo trong trận đấu thứ 1000 của Mourinho vào tháng 9.
 |
Những tài năng tấn công mà Mourinho đang sở hữu thực sự rất chất lượng. Nhưng thật không may, Henrikh Mkhitaryan cho đến nay vẫn chưa thể tái hiện lại phong độ chói sáng với 26 lần góp dấu giày vào các bàn thắng trên mọi đấu trường như ở mùa giải trước, trong khi Nicolo Zaniolo vẫn chưa ghi được bàn thắng nào sau 719 phút đã chơi ở Serie A 2021/2022.
Một năm trước, Roma đang kiếm được nhiều hơn hiện tại 5 điểm và chỉ kém đội đầu bảng AC Milan 4 điểm. HLV trưởng khi ấy là Paulo Fonseca đã không đủ may mắn để có thể sử dụng một cầu thủ tài năng như Zaniolo vì chấn thương.
Cũng cần nhớ rằng người tiền nhiệm của Mourinho đã bất bại trước tất cả các đội bóng nửa dưới bảng xếp hạng – giành chiến thắng trong mọi trận đấu trên sân nhà, và không đánh rơi một điểm số nào trước họ cho đến tháng Hai. Tình hình chỉ trở nên tệ đi khi Veretout và Mkhitaryan cùng dính chấn thương ngay khi giai đoạn knock out của Europa League bắt đầu. Cho đến tháng Ba, Roma của Fonseca đã luôn là một cái tên trong top 4.
Nhận xét một cách khách quan, Roma đã không hề có một sự nâng cấp nào sau khi “thay tướng” cả. Khâu phòng ngự chẳng hề tốt hơn, và thành tích tồi tệ trong những trận đấu lớn từng khiến Fonseca bị chỉ trích đã được tiếp nối bằng những thất bại trước Juventus, Milan và Lazio, cũng như trận hòa với Napoli dưới thời Mourinho.
Đoàn quân Ajax đang khiến tất cả mọi người thích thú hiện tại đã từng bị Roma đánh bại trên đường tiến đến vòng bán kết của Europa League mùa trước, chính vì vậy mà trận thua 6-1 trước Bodo Glimt ở Conference League lại càng trở nên đáng hổ thẹn hơn.
Cái cớ được đưa ra là tình trạng thiếu chiều sâu trong đội hình.
Nhưng đừng quên Mourinho cũng đã quyết định tung ra Cristante, Mkhitaryan, Shomurodov, Abraham và Pellegrini trong hiệp hai, đồng thời vốn đã sử dụng những gương mặt thường xuyên đá chính khác là Rui Patricio và Ibanez, cặp đôi cựu cầu thủ của Barcelona và Real Madrid là Carles Perez và Borja Mayoral, cũng như bản hợp đồng có giá gần 30 triệu Euro Marash Kumbulla ngay trong hiệp 1.
Nhưng đừng quên Mourinho cũng đã quyết định tung ra Cristante, Mkhitaryan, Shomurodov, Abraham và Pellegrini trong hiệp hai, đồng thời vốn đã sử dụng những gương mặt thường xuyên đá chính khác là Rui Patricio và Ibanez, cặp đôi cựu cầu thủ của Barcelona và Real Madrid là Carles Perez và Borja Mayoral, cũng như bản hợp đồng có giá gần 30 triệu Euro Marash Kumbulla ngay trong hiệp 1.
Sau khi thảm bại trước Bodo Glimt, Mourinho đã chia sẻ như sau: “Nếu có thể luôn sử dụng một đội hình đá chính y hệt nhau, tôi sẽ làm vậy. Đẳng cấp giữa hai nhóm cầu thủ ‘sự lựa chọn số một’ và ‘dự phòng’ cách biệt quá lớn. Chỉ có 13 cầu thủ đủ tầm đá chính, phần còn lại thì không. Điều tích cực của thất bại này là từ hôm nay sẽ không còn ai hỏi tôi tại sao lại luôn sử dụng một nhóm cầu thủ để đá chính.”
Và đó không phải là lần duy nhất ở mùa giải này Mourinho phàn nàn về chiều sâu, cũng như chất lượng của đội ngũ nhân sự mà mình sở hữu.
Nhưng nếu Rick Karsdorp đã đuối sức và cần được nghỉ ngơi, tuy nhiên bạn nghĩ rằng mình chẳng có trong tay một sự thay thế đảm bảo chất lượng, vậy thì đừng ký hợp đồng với một “viên ngọc thô” như Bryan Reynolds để làm phương án dự phòng, và hãy cân nhắc thật kỹ về chuyện đẩy Alessandro Florenzi ra đi theo dạng cho mượn để giúp AC Milan tăng cường chiều sâu đội hình.
Nếu bạn nghĩ bản hợp đồng 30 triệu Euro Marash Kumbulla chưa sẵn sàng để xoay vòng với Mancini và Ibanez, vậy thì hãy tiếp tục tìm kiếm và đưa ra một quyết định khôn ngoan hơn so với việc trả 15 triệu Euro cho một cựu binh tuổi tam tuần mẫn cảm với chấn thương như Chris Smalling.
Có lẽ Roma đúng thật đang thiếu vắng những tiền vệ phù hợp với mong muốn, triết lý của Mourinho, nhưng họ vẫn đang có rất nhiều tiền vệ không phải hạng xoàng trong đội – Veretout, Cristante, Pellegrini, Gonzalo Villar, Mkhitaryan (đủ khả năng để chơi như một số 8 tự do), thậm chí Mancini cũng có thể chơi tiền vệ – và khi thị trường chuyển nhượng đóng cửa, nhiệm vụ của một HLV trưởng là thích nghi và cố xoay sở với những gì mình có sẵn trong tay.
Còn ở vị trí trung vệ, Cristante hoàn toàn có thể chơi ở đó – anh đã làm điều này cho cả Roma lẫn ĐTQG Italy. Roma vốn đã có Kumbulla, Ibanez, Mancini và Smalling. Có thể Smalling quá mẫn cảm với chấn thương, nhưng nếu bạn sử dụng hệ thống 4 hậu vệ – điều mà Roma đã làm cho đến trận thua Venezia mới đây – thì 4 trung vệ thực thụ cộng với một tiền vệ đảm nhận được vai trò đó có thể gọi là ổn. Có thể không thực sự hoàn toàn lý tưởng, nhưng Gian Piero Gasperini của Atalanta đâu hề phàn nàn gì về việc phải đôn Giorgio Scalvini từ đội U-19 lên, hoặc biến Marten de Roon thành một trung vệ tạm thời.
Các HLV được trả lương để luyện quân, không phải để lập ra một danh sách mua sắm! Mourinho hẳn sẽ muốn tuyên bố rằng chủ sở hữu mới của CLB – cũng như chính bản thân ông – đang phải cố dọn dẹp mớ hỗn độn mà họ thừa hưởng, nhưng một số quyết định thực sự đáng trách vốn đã được đưa ra dưới sự giám sát của chính họ.
Khi ông bảo: “Juan Jesus và Bruno Peres đáng lẽ ra sẽ rất hữu ích,” vậy thì ai là người đã quyết định không gia hạn hợp đồng với họ vào mùa hè? Khi ông bảo Roma đã phải trải qua một kỳ chuyển nhượng “bị động”, lẽ nào nhà cầm quân người Bồ Đào Nha đã quên rằng việc bổ nhiệm mình đã được thông báo từ tận ngày 4 tháng 5 – một khoảng thời gian đủ để lập nên một kế hoạch chuyển nhượng bài bản?
Liệu họ có thực sự phải xoay sở với một kỳ chuyển nhượng “bị động” không, hay chỉ đơn giản là không thể lập nên một kế hoạch ra hồn? Có thực sự Roma đã không ngờ được sự ra đi của Edin Dzeko? Chẳng hạn, việc anh chuyển đến Inter để thay thế Romelu Lukaku có thực sự bất ngờ như chấn thương nặng của Leonardo Spinazzola ở Euro?
Hãy nhìn sang Stefano Pioli – HLV trưởng của AC Milan, đội bóng đang đứng thứ hai với cùng điểm số như đội đầu bảng Napoli – để thấy một hình ảnh hoàn toàn trái ngược.
HLV trưởng của Rossoneri luôn thể hiện sự hài lòng dành cho đoàn quân của mình, chẳng bao giờ buông lời phàn nàn; dù cho trong hệ thống 4-2-3-1 của ông, vị trí trung phong bao gồm một Zlatan Ibrahimovic chỉ mới có 3 lần đá chính ở Serie A 2021/2022 vì những chấn thương, cũng như các trở ngại và nguy cơ về thể chất ở tuổi 40 luôn hiện hữu, một Olivier Giroud cũng đã phải trải qua những lần phải ngồi ngoài vì chấn thương và tồn tại những hạn chế do tuổi 35 tạo nên, và một Pietro Pellegri què quặt chưa thể đá chính một trận nào, để rồi đã phải có những lúc Pioli phải kéo Ante Rebic – một tiền đạo cánh trái – vào đá tạm vai trò trung phong.
 |
| Stefano Pioli |
Chưa hết, Pioli còn phải xoay sở với việc thiếu vắng một số 10 thực thụ trong đội sau khi Hakan Calhanoglu ra đi nhưng ban lãnh đạo Milan chẳng thể mang về một phương án thay thế, phải sử dụng Brahim Diaz cho vai trò đó, tuy cầu thủ người Tây Ban Nha đích thực là một chuyên gia rê dắt, chăm chỉ pressing, và đang có phong độ khá “son” ở mùa giải này với 4 bàn thắng và 2 pha kiến tạo trên mọi đấu trường, nhưng lại thiếu đi những tố chất quan trọng nhất của một số 10 là nhãn quan, khả năng kết nối lối chơi và tung ra các đường chuyền sáng tạo.
Đồng thời, bên cánh phải là sự vô hại với tình trạng sa sút phong độ trầm trọng của Alexis Saelemaekers, Alessandro Florenzi (cầu thủ người Italy cũng đã phải trải qua một thời gian dài ngồi ngoài vì chấn thương), cũng như sự què quặt của tân binh Junior Messias.
Ngoài ra, các nhân tố trụ cột khác của Pioli bao gồm Theo Hernandez, Davide Calabria, Simon Kjaer, và thủ môn số một Mike Maignan cũng đã trải qua những chuỗi trận đấu liên tiếp phải ngồi ngoài vì chấn thương hoặc kiệt sức.
Tuy nhiên, tất cả những trở ngại trên chẳng thể ngăn cản ông đưa Milan có được chuỗi 12 trận bất bại kể từ đầu Serie A 2021/2022, bao gồm 10 chiến thắng và 2 trận hòa.
Liệu Mourinho có thể đưa những Ciprian Tătărușanu, Rade Krunic, Fode Ballo-Toure, Daniel Maldini và Pierre Kalulu vào đội hình đá chính của Milan và tận dụng tốt họ để tạo nên các kết quả như ý muốn giống Pioli? Hay ông sẽ nhìn nhận họ như đã làm với Reynolds, Kumbulla, Amadou Diawara, Gonzalo Villar và Borja Mayoral ở Roma?
Trong khoảng thời gian bóng đá cấp CLB tạm dừng để nhường chỗ cho các ĐTQG vào tháng 11 vừa qua, Mourinho chắc chắn có rất nhiều điều để tập trung vào.
Đúng là Giallorossi đã phải trải qua những quyết định gây bức xúc từ các trọng tài.
Ví dụ như chiếc thẻ vàng thứ hai quá nặng tay dành cho Pellegrini trong trận đấu với Udinese khiến anh không thể tham dự trận derby sau đó 3 ngày, hay đáng lẽ Roma nên được hưởng một quả penalty trong trận đấu với Lazio sau một tình huống Zaniolo bị phạm lỗi trong vòng cấm.
Ví dụ như chiếc thẻ vàng thứ hai quá nặng tay dành cho Pellegrini trong trận đấu với Udinese khiến anh không thể tham dự trận derby sau đó 3 ngày, hay đáng lẽ Roma nên được hưởng một quả penalty trong trận đấu với Lazio sau một tình huống Zaniolo bị phạm lỗi trong vòng cấm.
Khi Bodo Glimt hành quân đến Rome cho trận tái đấu và cầm hòa đội chủ nhà với tỷ số 2-2, các trọng tài lại một lần nữa trở thành cái cớ của Mourinho sau khi phủ nhận hai tình huống mà nhà cầm quân người Bồ Đào Nha cho rằng Roma phải được hưởng penalty.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, Roma hoàn toàn không phải đội bóng duy nhất phải đương đầu với những bất lợi do trọng tài tạo nên ở Serie A 2021/2022.
Ví dụ, Venezia đã phải chơi thiếu người sau khi Ethan Ampadu bị đuổi khỏi sân trong trận đấu với Salernitana vào thời điểm còn lại 23 phút và tỷ số đang là 1-1, nhờ vậy mà đối thủ cạnh tranh trực tiếp vé trụ hạng với họ đã ghi được thêm 1 bàn để giành chiến thắng. Nhưng Venezia đã bỏ lại nỗi thất vọng và bức xúc này lại phía sau để tiếp tục hướng đến tương lai ở Serie A.
Inter Milan đã rất bực tức với quả penalty mà Juventus được trao vào phút 89 trong trận hòa 1-1 ở cuộc đụng độ Derby d’Italia hồi tháng 10, và tỏ ra bức xúc với việc Lazio đã tiếp tục triển khai tấn công và ghi bàn khi Federico Dimarco dính chấn thương ở Olimpico. Nhưng họ đã tiếp tục tiến bước.
Đội bóng đứng cuối bảng Cagliari đã khăng khăng rằng mình nên được hưởng một quả penalty trước Roma sau khi tiền đạo Leonardo Pavoletti bị phạm lỗi trong vòng cấm, và pha tranh chấp dẫn đến cú đá phạt thành bàn định đoạt kết quả trận đấu của Pellegrini không hề là một tình huống phạm lỗi.
Và chưa một đội bóng nào “thích thú” với việc vin vào các quyết định của trọng tài để làm cái cớ cho những kết quả không tốt như ở Roma.
Dưới đây là một đề xuất dành cho ông, Jose:
Tìm xem bộ phim Roman Holiday trên Netflix và nhớ lấy câu “thần chú” mà Audrey Hepburn đã nói với chính mình: Hạnh phúc không có gì hơn ngoài một sức khỏe tốt và trí nhớ kém.
Tìm xem bộ phim Roman Holiday trên Netflix và nhớ lấy câu “thần chú” mà Audrey Hepburn đã nói với chính mình: Hạnh phúc không có gì hơn ngoài một sức khỏe tốt và trí nhớ kém.
Bởi vì nếu muốn xoay chuyển tình thế trong mùa giải đầu tiên của mình ở Roma, Mourinho cần phải quên đi công tác trọng tài, quên đi thị trường chuyển nhượng, quên đi những gì ông nghĩ về đoàn quân của mình, và tập trung vào việc giúp cho các cầu thủ mình có sẵn trong tay trở nên tốt hơn.
(Lược dịch và bổ sung từ bài viết “Weak defence, unlucky attack, a lack of trust: Mourinho has bigger problems at Roma than referees” của ký giả James Horncastle)
