Những ngày đầu mùa giải 2022/23 này, không phải các fan Man Utd, mà chính các fan Juventus mới đang rơi vào trạng thái trầm cảm và cần được yêu thương nhiều hơn khi họ phải hàng tuần chứng kiến Allegri-ball.
Khi Matthijs de Ligt mới sang Bayern Munich, cầu thủ này nói rằng: "Ngày trước tôi đến Juve với mong muốn được chơi thứ bóng đá tấn công, vì hồi đó Sarri còn làm HLV và ông ấy từng tạo được tên tuổi với thứ bóng đá hấp dẫn tại Napoli và Chelsea. Tôi đã kỳ vọng Juve sẽ chơi với phong cách phần nào giống Ajax, nhưng đáng tiếc thay chỉ sau 1 năm, Sarri đã phải rời đi. Ở Juve, ý tưởng phòng ngự khác hoàn toàn với ở Ajax. Ở Ajax, bạn dâng cao gây áp lực, bạn chấp nhận rủi ro; còn ở Juve, ý tưởng luôn là dè chừng những khoảng trống sau lưng."
Cách đây chừng 10 ngày, vẫn De Ligt nói trên tờ NOS của Hà Lan rằng: "Juve là một CLB lớn, nhưng Bayern là một bước tiến khác trong sự nghiệp của tôi. Vì Bayern có tham vọng vô địch Champions League, còn ở Juve, tôi không có được cái cảm giác ấy. Triết lý bóng đá của Bayern cũng gần giống với triết lý của Ajax hơn."
Cũng quãng thời gian ấy, Zakaria - một người cũ của Juve - vừa sang Chelsea đã nói trên tờ Blick của Thụy Sĩ như sau: "Có lẽ lối chơi ở Juve không phù hợp với tôi. Juve chọn giải pháp lùi về quá sâu, không còn nhiều khoảng trống để chơi bóng, trong khi tôi lại là cầu thủ cần nhiều không gian để chạy, để di chuyển. Từ góc độ cá nhân, tôi nghĩ Juve lẽ ra có thể làm tốt hơn."
Trên đây là góc nhìn của những người trong cuộc, những người từng trải qua giai đoạn khoác áo Juve dưới triều đại Max Allegri. Ở góc độ con số, Opta chỉ ra rằng ở Serie A mùa giải hiện thời – và phải thừa nhận là mẫu số còn quá ít – nếu nhìn vào tỷ lệ % các đường chuyền tiến vào từng phạm vi 1/3 sân: Không một đội bóng nào có tỷ lệ số đường chuyền thành công vào phạm vi cuối 1/3 sân (thuộc phần sân đối phương) ít như Juventus, cụ thể là chỉ 18%.
Đó là về mặt tỷ lệ khi so sánh với 2 phạm vi đầu 1/3 sân và giữa 1/3 sân. Còn ở số lượng, Juventus trung bình mỗi 90 phút có 26,1 đường chuyền thành công vào cuối 1/3 sân – ở mức trung bình Serie A. Đáng nói là với số đường chuyền thành công vào vòng cấm đối phương, con số của Juventus chỉ ở mức 5,86/90 phút – thấp thứ 3 giải đấu, gần như chỉ bằng một nửa nếu so với các trường hợp Milan, Napoli, Inter hay Udinese.
Không những vậy, nếu xét đến số lần chạm bóng cũng ở khu vực cuối 1/3 sân, ở Serie A lúc này theo dữ liệu từ FBREF, Juventus với 828 lần chỉ hơn mỗi trường hợp của Lecce (783 lần). Trong khi hai đội bóng dẫn đầu ở hạng mục này là Fiorentina và Napoli, các con số lần lượt của họ là 1394 và 1240.
Hoàn cảnh của Dusan Vlahovic
Nếu tìm cách để liên hệ đến hoàn cảnh của Dusan Vlahovic, người lúc này đang ghi được 4 bàn ở Serie A cho Juve (trong đó 1 bàn từ chấm penalty), sẽ có một mường tượng rằng tiền đạo người Serbia hiện tại đang bị đói bóng. Đúng là mùa giải này, trung bình mỗi 90 phút, Vlahovic chỉ chạm bóng có 26,4 lần – con số thấp nhất trong sự nghiệp thi đấu ở Serie A đến nay của anh. Song, số lần chạm bóng tổng cộng hay xét trong mỗi 90 phút không thể được mang ra để nói rằng Vlahovic có thể sẽ thui chột tài năng ở Allianz Stadium. Bởi con số này không song hành với con số liên quan đến dứt điểm.
Bằng chứng là trong 1,5 mùa giải ghi bàn nhiều nhất ở Fiorentina (21 bàn ở mùa 2020/21 và 17 bàn ở nửa mùa đầu 2021/22), Vlahovic tuy chạm bóng nhiều hơn hiện tại (lần lượt là 33,2 và 34,4 lần/90 phút), nhưng đều dứt điểm trung bình mỗi 90 phút ít hơn (lần lượt là 2,62 và 3,35 so với 3,39 lần/90 phút ở Juve lúc này). Đó là câu chuyện về sự hiệu quả và chắt lọc cơ hội.
Tuy nhiên, bản thân số lần chạm bóng cũng phản ánh vài tình trạng. Chẳng hạn như nếu đi sâu thêm vào tỷ lệ % số pha chạm bóng ở từng phạm vi khu vực sân, chúng ta sẽ có một Vlahovic mà từ mùa giải trước ở Juve cho đến hiện tại (một lần nữa nhấn mạnh là mẫu số mùa này còn quá ít) đang được chỉ đạo và đặt vào điều kiện: Hiện diện trong vòng cấm đối phương nhiều hơn.
So với các mùa giải 2019/20, 2020/21 và nửa đầu mùa 2021/22 ở Fiorentina, Vlahovic trong màu áo Juve có tỷ lệ % chạm bóng trong vòng cấm đối phương cao hơn hẳn: Nửa sau mùa trước anh chạm bóng 21,5% trong vòng cấm, còn mùa này là 20,5%. Còn 3 giai đoạn ở Fiorentina lần lượt là 16,9%, 14,6% và 18,5%. Có thể tạm kết luận, định hướng của Max Allegri là Vlahovic tập trung hiện diện trong vòng cấm đối phương nhiều hơn để chờ đợi đồng đội chuyền bóng cho.
Và vì Vlahovic hiện tại vẫn dứt điểm trung bình mỗi trận ở mức “vừa đủ xài”, chúng ta cần xét tiếp đến giá trị bàn thắng kỳ vọng không tính penalty ở các vị trí dứt điểm mà tiền đạo này có được. Vấn đề bộc lộ ngay: Vlahovic mùa hiện tại chỉ đạt giá trị bàn thắng kỳ vọng (không tính penalty) mỗi 90 phút có 0,25 bàn – con số thấp nhất trong sự nghiệp ở Serie A. Giá trị bàn thắng kỳ vọng mỗi pha dứt điểm của anh chỉ có 0,08 bàn – cũng thấp nhất. So sánh với Haaland lúc này rõ ràng rất khập khiễng, khi tiền đạo người Na Uy có giá trị bàn thắng kỳ vọng (không tính penalty) mỗi 90 phút lên tới 1,05 bàn và giá trị bàn thắng kỳ vọng mỗi pha dứt điểm là 0,25 bàn.
Như vậy, vị trí các cơ hội được tạo ra cho Vlahovic hiện tại có chất lượng không cao. Đôi khi, các đồng đội nếu “farm” chuyền bóng hơn vào cuối 1/3 sân, gia tăng thêm số lượng các đường chuyền vào khu vực này là một giải pháp. Thiên hướng tấn công nhiều hơn, đưa quả bóng vào các khu vực trọng yếu của đối phương hơn góp phần mở ra nhiều cơ hội hơn cho Vlahovic. Đến đây, chúng ta thấy con số đầu tiên được đưa ra “tỷ lệ % các đường chuyền thành công vào cuối 1/3 sân của Juve” khắc họa phần nào vấn đề. Như thế là quá ít!
Chưa kể, Sky Sports Italia mới đây còn cung cấp thêm một con số khác: Ở Serie A hiện tại, không cầu thủ nào việt vị nhiều như Vlahovic, 11 lần.
Đó có phải là cách tiếp cận tốt của Max Allegri?
Bản thân tỷ lệ % số đường chuyền thành công vào phạm vi cuối 1/3 sân không giải thích hay phản ánh sự yếu kém về mặt lối chơi của một đội. Đó chỉ là một tham chiếu phản ánh sự lựa chọn trong đấu pháp và có thể là mang đến một cảm giác, hình dung về lối chơi. Với Juventus, đây có thể là cảm giác rằng “đội bóng này đáng lẽ ra phải chơi theo một kiểu khác, một kiểu bề trên hơn”. Bởi mức độ đường chuyền thành công vào phạm vi cuối 1/3 sân cho thấy ý định về sự chủ động tìm cách tấn công, đưa quả bóng vào khu vực tiến đến khung thành đối phương.
Lazio, đội bóng xếp thứ hai giải đấu từ dưới lên chỉ sau Juve ở hạng mục tỷ lệ % đường chuyền thành công vào cuối 1/3 sân (với 20%) lại đang khá ổn về mức độ hiệu quả và thành tích. Lazio có sự tương đồng nhất định ở mức độ đưa quả bóng vào cuối 1/3 sân giống như Juve. Nhưng các tình huống phối hợp bóng sống của thầy trò Maurizio Sarri tạo ra được 7,1 bàn thắng kỳ vọng, so với chỉ 4,82 của Juve.
Không những thế, sự khác biệt lớn giữa Lazio và Juventus nằm ở khả năng giành lại được quyền kiểm soát bóng trên phần sân đối phương (khu vực 40m đổ lại về phía khung thành đối phương) để từ đó tổ chức các tình huống chuyển đổi trạng thái, tấn công và dứt điểm. Ở khoản này, Lazio đang là 1 trong 4 đội bóng làm tốt nhất của Serie A. Họ có 57 tình huống bắt đầu tổ chức phối hợp bóng sống ở khu vực tầm cao ngay trên sân đối phương, từ đó kết thúc bằng 13 pha dứt điểm và ghi được 3 bàn.
Đặt riêng vào câu chuyện của chính Juve, định hướng lối chơi và cách tiếp cận như hiện tại là không ổn về mặt thành tích, kết quả. Vị trí thứ 8 trên BXH Serie A lúc này, với chỉ 9 bàn thắng ghi được không phản ánh vị thế như kỳ vọng về tên tuổi của Lão Bà. Việc mới chỉ để thủng lưới 5 bàn ở Serie A (thành tích tốt đồng thứ nhì giải đấu, chỉ sau Atalanta) thoạt nhìn có thể xem là chấp nhận với ý đồ “thủ chắc” của Max Allegri, song đây chỉ là lớp mặt nạ khi đào sâu vào các dữ liệu khác.
Cụ thể, Juve ở Serie A dứt điểm tổng cộng 88 lần, nhưng lại bị các đối thủ tung ra đến 89 pha dứt điểm ở chiều ngược lại. Số bàn thua kỳ vọng không xét penalty từ đầu mùa tới giờ của Bianconeri ở mức 7,1 – thuộc mức giữa giải đấu. Nếu cho rằng Juventus “lấy thủ bù công” thì rõ ràng các con số này cho thấy một thực tế không như kỳ vọng. Đội bóng của Allegri tấn công thiếu sinh khí và phòng thủ cũng không hề chắc chắn.
Dựa trên tỷ lệ số lần chạm bóng so với đối thủ, nếu nhìn vào bản đồ các khu vực trên sân, Juve hiện chỉ làm chủ được một số vùng nhất định trong vòng cấm và khu vực zone 14, cùng một số điểm ở hành lang cánh trái. Phần lớn phần sân của đối phương, Juve đều kiểm soát bóng và chạm bóng ít hơn đối thủ - chứng minh cho khả năng tấn công và áp đặt thế trận hạn chế của thầy trò Allegri. Tấn công đã hạn chế, Juve hiện còn không kiểm soát được cả một phần phạm vi bên phần sân của họ - chứng minh cho việc đội bóng này có xu hướng thoái lui về sâu trên phần sân nhà quá thường xuyên.
Ở đấu trường Champions League, nếu mang trận thua của Juve trước Benfica ra, chúng ta nhìn thấy rõ hơn các vấn đề về lối chơi và hạn chế của đại diện Italia.
Nhìn vào bản đồ nhiệt này của Juve trước Benfica, chúng ta thấy rõ đội chủ nhà gần như bít cửa tiếp cận khu vực trọng yếu zone 14 ở trung lộ ngay bên ngoài vòng 16m50 của Benfica. Những gì Juve có thể làm là đưa quả bóng đến hai biên, trông cậy vào những quả tạt của hai wingback ở các khu vực zone 13 và 15. Ngoại trừ khoảng 20 phút đầu tiên của trận đấu còn chủ động về mặt lối chơi, quãng thời gian còn lại, Juve dần dần thoái lui và rơi vào thế bị dồn ép.
Cách thoái lui và tìm cách bảo vệ vòng 16m50 này của Juve cũng không hiệu quả trước một Benfica quyết liệt trong khả năng gây áp lực và vây bắt tầm cao. Từ đó, đại diện Benfica thường xuyên có được những cơ hội để tổ chức tấn công thẳng vào zone 14. Bản đồ các đường chuyền mở ra cơ hội (key pass) của hai đội phản ánh rất rõ tình trạng này.
Chưa giành được điểm số nào tại vòng bảng Champions League trong một bảng đấu mà Juventus được kỳ vọng sẽ cùng PSG nắm tay đi tiếp, lại còn đang đứng thứ 8 ở Serie A, Lão Bà thành Turin sẽ cần phải thay đổi nhiều nếu không muốn trải qua một mùa giải thất bại.
BLV Hoàng Thông (Le Foot)