Khi tập đoàn BlueCo do Todd Boehly đứng đầu chính thức mua lại Chelsea từ Roman Abramovich vào tháng 5/2022, họ đang tiếp quản 1 trong 5 CLB tốt nhất thế giới.
Trong 2 năm trước khi Boehly tiếp quản, Chelsea đã lọt vào 4 trận chung kết. Họ đủ điều kiện dự Champions League trong cả 2 năm và vô địch giải đấu này 1 năm trước đó. Mặc dù không thể cạnh tranh với Liverpool và Manchester City ở giải VĐQG trong năm 2022, họ chỉ thua Real Madrid trong hiệp phụ tại tứ kết Champions League, sau màn lội ngược dòng ngoạn mục trong trận lượt về tại Bernabeu. Chỉ có 3 CLB này (và Bayern Munich) mới có thể dõng dạc tuyên bố rằng họ mạnh hơn Chelsea trong 2 năm đó.
Kể từ đó, dưới thời Boehly, Chelsea thường xuyên đưa ra những bản hợp đồng dài hạn, cũng như trả hơn 1 tỷ euro phí chuyển nhượng cho 28 cầu thủ mới – một con số khó tin cho số lượng thương vụ cũng khó tin chỉ trong vỏn vẹn 18 tháng. Để rồi, sau khi bổ sung khoản đầu tư đó vào Chelsea – vốn đã là một trong những đội xuất sắc nhất hành tinh – họ đứng thứ 12 tại Premier League năm ngoái và đứng thứ 11 mùa này.
Hãy cùng nhìn lại 28 bản hợp đồng đó và đặt câu hỏi: Trong số này, có bao nhiêu cầu thủ đã thực sự tạo ra ảnh hưởng?
Chelsea đã chi như thế nào và bao nhiêu?
Theo Transfermarkt, Chelsea đã chi 1,1 tỷ euro phí chuyển nhượng kể từ mùa hè năm 2022.
Sẽ là thừa thãi nếu nói rằng đó là một con số khổng lồ, nhưng nó nhiều thật! Nếu đổi toàn bộ số tiền BlueCo đã đầu tư cho Chelsea thành tiền xu và xếp những đồng xu đó chồng lên nhau, khối đồng xu đó sẽ cao hơn đỉnh Everest 150 lần!
Còn nếu so sánh ở phạm trù bóng đá, Chelsea đã chi nhiều hơn gấp đôi so với bất cứ CLB nào khác – ngoại trừ Paris Saint-Germain, đội đã bỏ ra 537 triệu euro kể từ mùa hè năm 2022 và thuộc sở hữu của một quỹ đầu tư quốc gia trị giá hàng nghìn tỷ USD.
Về khoản mua cầu thủ (không bao gồm các thương vụ đi mượn như João Félix mùa trước), Chelsea đã ký hợp đồng với 28 cầu thủ. Độ tuổi trung bình của các cầu thủ là 21,5, còn phí chuyển nhượng trung bình là 38,9 triệu euro. Chia theo vị trí và quốc tịch, chúng ta sẽ có những thông số sau:
• Thủ môn: 3 cầu thủ, độ tuổi trung bình 22, mức phí trung bình 17,3 triệu euro
• Hậu vệ: 7 người, độ tuổi trung bình 22,6, mức phí trung bình 43,1 triệu euro
• Tiền vệ: 7 người, độ tuổi trung bình 19,4, mức phí trung bình 53,1 triệu euro
• Tiền đạo: 11 người, độ tuổi trung bình 22,1, mức phí trung bình 33,1 triệu euro
• Anh: 11; Pháp: 4; Brazil: 3; MLS và Ý: 2; Đức, Hà Lan, Na Uy, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Ukraina: mỗi nước 1 cầu thủ
Đó là những thông số khách quan để cho thấy những gì Chelsea đã làm cho đến nay. Giờ là lúc đưa ra những đánh giá chủ quan. Nhìn rộng ra, 28 bản hợp đồng này sẽ được chia thành 5 loại:
1) Còn quá sớm để nhận xét
2) Trông không ổn lắm
3) Những bản hợp đồng tồi tệ
4) Những “cục tiền” chơi bóng ra sao?
5) Những thương vụ hợp lý
1. Còn quá sớm để nói
Trong 28 cầu thủ được các ông chủ mới của Chelsea ký hợp đồng, 10 người trong số này chơi ít hơn 10% số phút thi đấu tại Premier League. 2 trong số họ, Ishé Samuels-Smith (4,7 triệu euro, từ Everton) và Jimmy-Jay Morgan (3,4 triệu euro, Southampton) gia nhập Chelsea ở tuổi 17 từ học viện của các CLB Anh khác và đôn thẳng lên U21 Chelsea.
4 người trong số họ hiện đang được cho mượn ở các đội bóng khác. Angelo (18 tuổi, Santos, 15 triệu euro) và Andrey Santos (18 tuổi, Vasco da Gama, 12,5 triệu euro) đang chơi cho Strasbourg, CLB ở Pháp cũng thuộc sở hữu của BlueCo. Gaga Slonina (18 tuổi, Chicago Fire, 9,1 triệu euro) đang ở Bỉ, trong khi Datro Fofana (20 tuổi, Molde, 12 triệu euro) được cho mượn lần thứ hai trong mùa giải này – đầu tiên là với Union Berlin và bây giờ là với Burnley.
Những cầu thủ khác dưới ngưỡng 10% số phút thi đấu tại Premier League là Deivid Washington (0,1%), Cesare Casadei (0,7%), Romeo Lavia (1,5%) và Carney Chukwuemeka (9,2%).
Washington gia nhập từ Santos lúc 18 tuổi với giá 16 triệu euro, nhưng Chelsea không thể tìm đầu ra cho anh. Casadei, người đến từ Inter Milan với giá 14,9 triệu euro trải qua nửa đầu mùa giải dưới dạng cho mượn ở Leicester, trước khi trở lại Chelsea vào tháng Giêng. Lavia (19 tuổi, 62,1 triệu euro, Southampton) hầu như không thi đấu vì chấn thương. Còn Chukwuemeka (18 tuổi, 18 triệu euro, Aston Villa) đá chính 2 trận đầu tiên của mùa giải trước khi chịu chung số phận như Lavia.
Những cầu thủ này vẫn còn rất trẻ và còn cả chặng đường dài phía trước. Nhưng chấn thương của Lavia và Chukwuemeka, hay trải nghiệm cho mượn đầy biến động của Fofana cho thấy có quá nhiều điều không chắc chắn trong sự nghiệp của các cầu thủ ở độ tuổi đầu đời này. Thật khó để nói rằng những cầu thủ U20 này đủ tốt để chơi cho một đội bóng giàu tham vọng như Chelsea.
Tính đến hôm nay, Chelsea đã chi 167,7 triệu euro cho 10 cầu thủ, những người có… 2 trận đá chính ở Premier League. Cả Inter Milan và Bayer Leverkusen – những đội có khả năng vô địch Serie A và Bundesliga mùa này – đều chi ít tiền hơn thế cho tất cả các cầu thủ mà họ mua được trong 2 năm qua.
2. Trông không ổn lắm
Mỗi khi có một thương vụ chuyển nhượng, chúng ta đều có thể đánh giá sơ qua dựa trên một vài yếu tố: Giá cả, tuổi, mức độ phù hợp, giá trị vị trí… Mặc dù vậy, thông tin có giá trị nhất là màn trình diễn của họ trong đội bóng mới. Mỗi trận đấu, màn thể hiện hay quyết định không sử dụng cầu thủ của HLV mới là yếu tố tiên quyết để xem thương vụ đó có thành công hay không.
Vì vậy, danh mục này dành cho những cầu thủ có màn trình diễn kém cỏi kể từ khi cập bến Chelsea:
• Lesley Ugochukwu: 19 tuổi, 27 triệu euro, Rennes
• Christopher Nkunku: 25 tuổi, 60 triệu euro, RB Leipzig
• Noni Madueke: 20 tuổi, 35 triệu euro, PSV Eindhoven
• Benoit Badiashile: 21 tuổi, 38 triệu euro, Monaco
• Djordje Petrovic: 23 tuổi, 14 triệu euro, New England Revolution
Ugochukwu, Nkunku và Madueke hiếm khi được ra sân – người đầu tiên chơi 12,1% số phút mùa này, Nkunku xuất hiện 14,2% thời gian, còn con số này với Madueke là 15,5%. Tất cả những cái tên này đều có thể trở thành trụ cột của Chelsea ở một thời điểm nào đó, nhưng mùa giải này cũng quan trọng như mọi mùa giải khác. Đây là mùa giải Chelsea trả tiền cho họ để chơi cho Chelsea, nhưng không ai trong số họ chơi đủ nhiều.
Badiashile vẫn còn khá trẻ, đặc biệt là đối với một trung vệ, nhưng anh chỉ mới chơi 1/4 số phút có thể vào năm ngoái và chơi khoảng 1/4 số phút trong năm nay. Petrovic cũng còn rất trẻ đối với một thủ môn và mới được bắt chính trong vài tháng qua. Khả năng cản phá là một thước đo không ổn định. Dù Petrovic là thủ thành cản phá giỏi nhất trong lịch sử MLS, tại Premier League, Petrovic vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn.
Theo FBref, Petrovic đã để thủng lưới nhiều hơn 2,3 bàn so với con số trung bình các thủ môn đạt được khi đối mặt với những pha dứt điểm tương tự. Tính trong 90 phút, thành tích đó tệ hơn mọi thủ môn bắt chính ở Premier League, trừ Sam Johnstone (Crystal Palace) và cựu thủ môn New England Revolution, Matt Turner.
| Màu tím là những pha cứu thua, màu cam là những bàn thắng. Vòng tròn càng lớn thì pha dứt điểm càng khó |
Không có gì ngạc nhiên nếu 1 hoặc 2 cầu thủ ở hạng mục này thành công với Chelsea. Nhưng hiện tại, tỷ lệ thành công của họ đang ít hơn so với khi mới ký hợp đồng. Nên nhớ rằng, đó là 174 triệu euro khác đã được chi ra. Cộng lại 2 hạng mục cầu thủ ở trên, chúng ta có con số gần 342 triệu euro cho những cái tên vẫn chưa giúp được gì nhiều cho Chelsea.
3) Những bản hợp đồng tồi tệ
Phần này sẽ tập trung vào 6 thương vụ rủi ro ở thời điểm mua và không thành công kể từ đó của Chelsea. Hãy bắt đầu với 2 cầu thủ thậm chí không còn chơi cho Chelsea: Pierre-Emerick Aubameyang (33 tuổi, 12 triệu euro, Barcelona) và Kalidou Koulibaly (31 tuổi, 38 triệu euro, Napoli).
Aubameyang đã sa sút từ nhiều năm trước; cần biết rằng Arsenal ngay lập tức tiến bộ sau khi HLV Mikel Arteta gạt bỏ anh. Koulibaly là một trung vệ giỏi trong thập kỷ qua ở Napoli, nhưng Chelsea ký hợp đồng với anh vào đúng độ tuổi mà các hậu vệ bắt đầu sa sút. Hiện anh đang chơi ở Saudi Arabia, trong khi Aubameyang đang ở Pháp trong màu áo Marseille.
Sau một mùa giải thành công với Brighton – hơn 3.000 phút thi đấu dù chỉ có 1 đường kiến tạo ở vị trí hậu vệ cánh – Marc Cucurella đến Chelsea ở tuổi 24 với mức phí 65,3 triệu euro. Không phải là một trung vệ có tổ chất chỉ huy hay một hậu vệ cánh tấn công, Cucurella trông giống một cầu thủ dự phòng chất lượng. Mặc dù vậy, Chelsea đã trả một khoản phí như thể anh là một ngôi sao sáng giá. Trải qua 3 HLV khác nhau, anh chỉ chơi 41,9% số phút kể từ khi gia nhập CLB.
Một cầu thủ khác của Brighton, Robert Sánchez (28,7 triệu euro) cũng là bản hợp đồng kỳ lạ. Tại sao Chelsea lại chi gần 30 triệu euro cho một thủ môn chưa bao giờ có một mùa giải sở hữu thông số cản phá trên mức trung bình và phải ngồi dự bị ở Brighton mùa trước? Sanchez bắt chính 2/3 số trận của Chelsea mùa này, nhưng anh đã không thi đấu kể từ đầu tháng 12 sau khi dính chấn thương và trở thành phương án dự bị cho Petrovic. Giá như họ có thể biết trước điều đó sẽ xảy ra.
Với Wesley Fofana, Chelsea đã trả 80,4 triệu euro để ký hợp đồng với một trung vệ 21 tuổi mới đá chính 1 mùa giải chuyên nghiệp trọn vẹn. Ngoài ra, anh chỉ đá vỏn vẹn 7 trận mùa trước vì bị gãy chân. Bất chấp mọi nghi ngờ xoay quanh sức khỏe và thành tích thi đấu của cầu thủ này, Chelsea đã biến Fofana trở thành một trong những hậu vệ đắt giá nhất trong lịch sử môn thể thao này. Kể từ khi gia nhập đội bóng vào mùa hè năm 2022, anh chỉ ra sân trong 15 trận ở Premier League, trước khi liên tục dính chấn thương dài hạn.
Và sau đó là Mykhailo Mudryk, cầu thủ trẻ nhất ở hạng mục này khi mới 23 tuổi. Vấn đề lớn nhất của thương vụ Mudryk nằm ở sự tự tin của cầu thủ. Các CLB như Brighton và Napoli thường xuyên hưởng lợi từ việc tìm ra các cầu thủ từ các giải đấu hạng thấp hơn. Lý do cho cách tiếp cận này là bởi nó cho phép họ chi ra số tiền nhỏ hơn cho các cầu thủ khác nhau. Nếu họ thất bại thì cũng không có gì to tát. Còn nếu họ thành công, bạn sẽ sở hữu một ngôi sao mà chẳng tốn kém là bao.
Chất lượng của giải VĐQG Ukraine đã suy giảm nghiêm trọng kể từ khi Nga tấn công đất nước này; đó là điều không thể tránh khỏi. Do đó, việc ký hợp đồng với Mudryk từ Shakhtar Donetsk khác rất nhiều so với việc chiêu mộ những cái tên như Willian hay Fernandinho, khi giải đấu này tràn ngập các ngôi sao nước ngoài. Tạo cơ hội cho một cầu thủ trẻ với tốc độ nhanh nhạy là điều phù hợp với bất cứ CLB nào, nhưng Chelsea đã biến Mudryk trở thành 1 trong 50 cầu thủ được trả lương cao nhất mọi thời đại, cũng như trả 70 triệu euro để có được anh vào tháng 1 năm ngoái. Đó là số tiền Manchester City trả cho Rodri và Liverpool trả cho Alisson!
Sau 1,5 năm đầu tiên gắn bó, Mudryk trông giống một cầu thủ rơi từ một giải đấu tầm trung, hỗn loạn ở châu Âu xuống giải đấu hay nhất thế giới. Trừ một vài pha kéo bóng, đầu ra của anh là rất hạn chế và chỉ chơi chưa đến 40% số phút trong mùa giải này.
4) Những “cục tiền” chơi bóng ra sao?
Với Enzo Fernández và Moisés Caicedo, Chelsea có 2 trong số 3 tiền vệ đắt giá nhất mọi thời đại – ở cùng một đội và cùng ở hàng tiền vệ.
Tháng 1/2023, họ chi 121 triệu euro để mua Enzo từ Benfica ở tuổi 22, nhiều hơn 16 triệu euro so với số tiền các đội khác từng chi cho một tiền vệ. Khoảng cách đã được thu hẹp đáng kể sau khi Chelsea chi thêm 116 triệu euro để mua Moises Caicedo (và Arsenal cũng làm điều tương tự với Declan Rice) mùa hè vừa qua.
Trong quá khứ, những tiền vệ không ghi bàn và kiến tạo không đắt đến thế để ký hợp đồng. Hậu vệ và tiền đạo có giá hơn, vì mọi thứ diễn ra xung quanh khung thành đều có giá trị hơn mọi thứ diễn ra ở giữa sân. Một hành động gần khung thành có thể làm thay đổi đáng kể cơ hội trở thành bàn thắng cho đội cầm bóng, trong khi hầu hết những điều xảy ra ở giữa sân chỉ là chất xúc tác.
Logic này không hoàn hảo, nhưng cũng gần đúng. Ngoài những khía cạnh các tiền vệ giỏi nhất mang lại khi có bóng cũng như khả năng chọn vị trí, các tiền vệ mỏ neo cũng trở nên có giá trị bởi sự linh hoạt mà họ mang đến cho các thành viên còn lại trong đội. Kỹ năng phòng ngự ấn tượng của Rice cho phép Arsenal bố trí 5 cầu thủ thiên về tấn công trước mặt anh. Điều đó sẽ không hiển thị trong số liệu thống kê cá nhân của cầu thủ người Anh, nhưng nó sẽ giúp đội bóng mạnh hơn. Quả thật, Arsenal năm nay chơi hay hơn năm ngoái.
Tuy nhiên, Caicedo và Fernandez lại chơi cùng nhau. Số tiền bỏ ra để ký hợp đồng với Fernandez không cho phép Chelsea chi tiền vào những khu vực trọng yếu khác của đội (dù sau đó họ vẫn chi con số tương đương để ký hợp đồng với một tiền vệ khác). Vì vậy, cả 2 cầu thủ đều không mang lại cho Chelsea sự linh hoạt trong việc xây dựng đội bóng. Và trên hết, cả hai đều đắt giá đến mức họ phải là những người thay đổi cuộc chơi thực sự đẳng cấp thế giới để chứng tỏ giá trị bản thân.
Enzo Fernandez và Moise Caicedo |
Thay vào đó, họ chỉ mới chơi ở mức khá. Cả hai đều đã chơi khoảng 3/4 số phút cho Chelsea mùa này. Enzo là một trong những chân chuyền bóng tịnh tiến xuất sắc nhất giải đấu. Tất cả những đường chuyền của anh làm tăng cơ hội ghi bàn của Chelsea lên ít nhất 2%, theo Stats Performance.
Trong khi đó, dù đôi lúc tỏ ra không thoải mái khi cầm bóng, Caicedo làm tốt ở khía cạnh giành lại quyền kiểm soát bóng, không để mất bóng, pressing tầm cao cũng như bảo vệ tuyến sau. Nhưng dù 2 “cục tiền” này thi đấu nhiều, Chelsea vẫn xếp thứ 11.
Raheem Sterling (56,2 triệu euro, Manchester City) đã 27 tuổi ở thời điểm cập bến sân Stamford Bridge và là một trong những cầu thủ tấn công xuất sắc nhất Premier League ở thế hệ của mình. Tuy nhiên, dấu hiệu đi xuống của tuyển thủ người Anh có thể nhìn thấy rất rõ.
Ở mùa giải cuối cùng của Sterling với Manchester City, anh ghi trung bình 0,72 bàn thắng + kiến tạo không tính phạt đền mỗi 90 phút. Mùa trước, con số đó đã giảm xuống còn 0,51. Năm nay, con số này đã giảm xuống còn 0,47, xếp thứ 43 so với những cầu thủ thi đấu ít nhất 30 phút mỗi trận tại giải VĐQG.
5. Những thương vụ hợp lý
Để tăng số trận thắng trong bóng đá, bạn phải tìm cách chiêu mộ nhiều cầu thủ tài năng hơn so với đối thủ của bạn với cùng số tiền. Chelsea chi nhiều hơn rất nhiều CLB trên thế giới. Nhờ vào kế hoạch ký hợp đồng dài hạn có phần “ma giáo”, họ đã chi nhiều hơn tất cả các đối thủ trong 2 mùa giải vừa qua.
Tuy nhiên, chỉ có 4 cầu thủ được cho là xứng đáng với số tiền Chelsea bỏ ra. Họ cần một hậu vệ phải có năng lực để hỗ trợ một Reece James thường xuyên bị chấn thương, và Malo Gusto (19 tuổi, 30 triệu euro, Lyon) đã làm được điều đó, khi xuất hiện trong hơn 50% số phút có thể mùa này. Họ cũng cần một ai đó chơi cặp với Thiago Silva ở hàng thủ, và Axel Disasi (25 tuổi, 45 triệu euro, Monaco) đã ra sân trong 91% số phút trong năm nay – nhiều thứ hai đội.
Có vẻ như Chelsea tin rằng họ vẫn cần một tiền đạo ngôi sao, nhưng hiện tại họ đang có 1 người như vậy. Dù Nicolas Jackson chỉ ghi được 7 bàn mùa này, số pha dứt điểm của anh đạt xG là 11,3 tính đến thời điểm hiện tại. Trên hết, chân sút người Senegal đóng góp vào hầu hết các khía cạnh khác trong trận đấu – gây áp lực, chuyền bóng cũng như kéo bóng.
Tổng quát, Jackson đứng thứ tư giải đấu với 0,77 xG+xA không phạt đền mỗi 90 phút, chỉ sau Erling Haaland, Mohamed Salah và Darwin Núñez. Chelsea đã trả 37 triệu euro để mua cầu thủ 22 tuổi này từ Villarreal. Nếu kết quả đầu ra bắt đầu bắt kịp với hiệu suất cơ bản của anh, Chelsea sẽ phải trả gấp ba lần con số này để chiêu mộ Jackson. Ngay cả khi anh giữ vững phong độ hiện tại – 0,55 bàn thắng không tính phạt đền + kiến tạo mỗi 90 phút – đó vẫn là những thông số không quá tệ.
Cuối cùng là Cole Palmer, cầu thủ được mua lúc 21 tuổi với giá 47 triệu euro từ Manchester City vào mùa hè. Vẫn chưa rõ vị trí tốt nhất của anh là gì; 5 bàn thắng từ phạt đền cũng có phần phóng đại ảnh hưởng thực sự của cầu thủ này. Mặc dù vậy, Palmer được coi là một trong những chân chuyền giỏi nhất giải đấu khi tạo ra 0,6 xG+xA không phạt đền mỗi 90 phút – cao nhất trong số những cầu thủ đã chơi ít nhất 1.500 phút.
Bất chấp sự hứa hẹn của Palmer và Jackson, những đóng góp của Disasi và Gusto cũng như sự vững chãi do Fernandez và Caicedo mang lại, như vậy vẫn là chưa đủ. Chelsea đã chi tiêu quá nhiều so với màn trình diễn mà họ đang có được.
Chelsea không đáng để đứng thứ 11 trên bảng xếp hạng. Nhưng họ cũng không tỏ ra vượt trội. Nhìn vào chênh lệch xG không tính phạt đền, họ đứng thứ sáu, thấp hơn nhiều so với vị trí họ nên đạt được với số tiền họ đã bỏ ra.
Sau khi tiếp quản CLB, những ông chủ mới của Chelsea quyết định rằng một trong những đội bóng xuất sắc nhất thế giới cần một cuộc đại tu lớn. Họ đã thành công trong việc thay máu đội hình, đó là điều không thể phủ nhận. Chelsea hiện là CLB trẻ nhất giải đấu: Trung bình 25,1 tuổi, tính theo số phút thi đấu. Và chỉ có một cầu thủ trước khi Boehly xuất hiện đã chơi hơn 1.000 phút mùa này: Thiago Silva, ở tuổi 39.
Đột nhiên, Chelsea trở thành đội bóng hoàn toàn khác so với đội đã vô địch Champions League, hay đội chạm trán Liverpool trong trận chung kết Carabao Cup 2 năm trước. Đúng là khác thật, nhưng họ có mạnh hơn không? Chỉ cần nhìn vào kết quả trận chung kết Carabao, khi họ bị tập thể què quặt của Liverpool đánh bại với tỉ số 1-0. Hoặc bạn có thể dành chút thời gian để xem qua bảng xếp hạng Premier League trong vài mùa giải vừa qua. Đôi khi, thông số không nói dối.
Lược dịch, có chỉnh sửa bài viết: “Analyzing all 28 Chelsea signings since Boehly took over” của Ryan O'Hanlon (ESPN)