Tháng 8/2020, Lyon đánh bại Manchester City để lọt vào bán kết Champions League. Ba năm sau, họ đứng cuối bảng xếp hạng Ligue 1.
Việc Lyon sa sút triền miên khiến mùa giải thảm họa hiện tại không phải là cú sốc. Họ là ví dụ điển hình về một CLB hàng đầu không biết cách điều hành. Trận thua 1-2 trên sân nhà hôm Chủ nhật trước Clermont, đội đang xếp cuối bảng trước khi trận đấu diễn ra là dấu hiệu mới nhất cho thấy một trong những CLB lớn nhất nước Pháp đang thực sự có nguy cơ xuống hạng.
Thất bại trên TTCN là minh chứng rõ nhất cho phong độ bết bát của Lyon. Những sự bổ sung chất lượng sau chiến thắng trước Man City là rất hiếm hoi. Những ngoại lệ hãn hữu gồm có Lucas Paquetá (người được ký hợp đồng từ Milan vào tháng 9/2020 trước khi chuyển sang West Ham vào năm ngoái), nhà vô địch World Cup Nicolás Tagliafico và sự trở lại của Alexandre Lacazette, người đã ghi 31 bàn cho đội bóng mới mà cũ.
Maxence Caqueret là cái tên duy nhất ở lại CLB trong số 14 cầu thủ được sử dụng trong trận đấu với Man City. Có một thực tế là việc chiêu mộ cầu thủ đang bị cản trở bởi những vấn đề tài chính, điều càng trở nên trầm trọng hơn dưới thời chủ sở hữu mới, John Textor.
Mặc dù vậy, Lyon vẫn kiếm lời trên TTCN kể từ năm 2020, khi thu về 333 triệu euro dù chỉ chi ra 1/3 con số đó. Học viện nổi tiếng của Lyon từ lâu đã là nguồn thu nhập hấp dẫn. Mất đi những cầu thủ “cây nhà lá vườn” triển vọng có thể khiến người hâm mộ thất vọng, nhưng số tiền nhận lại cũng rất lớn, với những cái tên như Bradley Barcola (45 triệu euro, PSG), Castello Lukeba (30 triệu euro, RB Leipzig) và Malo Gusto (30 triệu euro, Chelsea).
Tuy nhiên, sự ra đi của những cầu thủ khác lại là một dấu hỏi. Houssem Aouar và Moussa Dembélé ra đi dưới dạng tự do vào mùa hè vừa qua, dù cả hai đều từng được định giá 50 triệu euro. Melvin Bard, hậu vệ trái đầy triển vọng đang đá chính cho đội đầu bảng Nice và Amine Gouiri, người vừa chuyển đến Rennes từ Nice với giá 28 triệu euro được Lyon bán với… 10 triệu euro.
Tuổi tác và hoàn cảnh là những nguyên nhân khách quan, nhưng việc mất đi những cầu thủ quan trọng ở đội một mà không thu lại số tiền tương xứng khiến chất lượng đội hình Lyon suy giảm nghiêm trọng. 13 cầu thủ được sử dụng trong trận gặp Man City được bán với tổng số tiền là… 71 triệu euro, trong đó 42 triệu euro là từ thương vụ Bruno Guimarães chuyển đến Newcastle.
Để Memphis Depay sang Barcelona theo dạng chuyển nhượng tự do có lẽ là tổn thất nghiêm trọng nhất. Chỉ còn 4 người còn sót lại trong 23 cầu thủ được đăng ký cho trận đấu với Man City ở Lisbon. Nghĩa là Lyon đã thay gần như toàn bộ đội hình chỉ sau 3 năm.
Cũng gặp khó khăn về mặt tài chính nhưng nhiều đối thủ, đặc biệt là Nice và Monaco đã xây dựng thành công mô hình xoay quanh việc ký hợp đồng với những cầu thủ triển vọng từ khắp thế giới và phát triển họ, trước khi bán kiếm lời. Trong khi đó, hầu hết các bản hợp đồng của Lyon đều giống như canh bạc, khiến những cái tên ra đi không có sự thay thế xứng đáng.
Amin Sarr, Romain Faivre và Jeffinho đã cập bến với tổng giá trị 36 triệu euro trong những kỳ chuyển nhượng gần đây, nhưng tất cả đều thất bại. Sarr và Faivre được đẩy đi với giá như cho, trong khi Jeffinho vẫn ngồi dự bị. Những sự bổ sung giàu kinh nghiệm hơn như Dejan Lovren, Jérôme Boateng và Duje Ćaleta-Car cũng không có nhiều tác dụng.
Việc bổ nhiệm HLV không hiệu quả cũng là một nguyên nhân dẫn đến sự sa sút của Lyon. Tân HLV Fabio Grosso là nhà cầm quân thứ sáu của Lyon chỉ sau hơn 4 năm. Việc thiếu một kế hoạch rõ ràng, nhất quán cũng như thường xuyên ra những quyết định thất thường dưới áp lực của người hâm mộ đã góp phần gây nên tình trạng này.
Mặc dù về đích ở vị trí thứ hai, thứ ba (2 lần) và thứ tư, Bruno Génésio vẫn bị người hâm mộ kêu gọi sa thải vào năm 2019 - một câu chuyện càng trở nên lố bịch hơn bao giờ hết nếu nhìn lại.
Sylvinho, một nhà cầm quân chưa được kiểm chứng được huyền thoại CLB và GĐTT lúc bấy giờ là Juninho Pernambucano ký hợp đồng, để rồi chỉ trụ được vỏn vẹn 9 trận. Một Rudi Garcia giàu kinh nghiệm được bổ nhiệm để ổn định tình hình.
Đội bóng của Garcia đã chơi thứ bóng đá hay nhất nước Pháp trong quãng thời gian dài của mùa giải 20/21 (mùa giải trọn vẹn duy nhất của ông), nhưng lại kết thúc ở vị trí thứ tư và để chức vô địch rơi vào tay Lille. Bất chấp những tín hiệu hứa hẹn đó, Garcia vẫn phải nhường chỗ cho Peter Bosz vào mùa hè năm 2021.
Về lý thuyết, Bosz là sự bổ nhiệm thú vị cho Lyon: Một nhà cầm quân có triết lý tiến bộ, hiện đại và có niềm tin vững chắc vào triết lý của mình. Kiểu HLV này đã thành công ở Ligue 1 thời gian gần đây; chính họ đã góp phần giúp các đội như Reims, Lorient, Nice và Lens soán ngôi Lyon.
Tuy nhiên, đội bóng của Bosz lại có một hàng tiền vệ và hàng phòng ngự thiếu tính tổ chức. Lyon cán đích ở vị trí thứ 8, còn ông bị sa thải sau khởi đầu tệ hại ở mùa giải trước. Kế hoạch của Lyon có vẻ khả quan, nhưng kết quả thì tồi tệ tương tự như lần Bosz dẫn dắt Dortmund.
Điều tương tự cũng xảy ra với Laurent Blanc. Mặc dù ông được coi là sự lựa chọn an toàn, phong cách lỗi thời của Blanc khiến ông chỉ trụ lại ở đội bóng nước Pháp chưa đầy một năm, trước khi bị sa thải vào tháng trước.
Việc bổ nhiệm Grosso, nhà cầm quân đầu tiên trong triều đại Textor là một canh bạc khác. Dù đã đưa Frosinone trở lại Serie A vào đầu năm nay, thành tích của cựu hậu vệ Lyon rất thất thường và có lẽ ông không phù hợp với chiếc ghế nóng tại Lyon.
Bầu không khí ngày càng độc hại ở CLB cũng chẳng giúp ích được gì. Chủ sở hữu Textor và chủ tịch trước đó Jean-Michel Aulas đang công khai tranh cãi xem ai là người chịu trách nhiệm cho những vấn đề tài chính, còn người hâm mộ thì tiếp tục chỉ trích đội bóng. Các cầu thủ Lyon thì tỏ ra mất tinh thần và không biết phải làm gì.
Những xáo trộn trong 4 trận đấu của Grosso đến nay chỉ giúp Lyon kiếm về 1 điểm (trận hòa 3-3 trên sân nhà trước Lorient), còn lại là 3 trận thua trước Brest, Reims và giờ là Clermont. Sau 9 trận, Lyon đang đứng cuối bảng xếp hạng Ligue 1, không thắng nổi bất cứ trận nào và cách vị trí an toàn 6 điểm.
Mới đây, Grosso thừa nhận anh sợ đội bóng sẽ xuống hạng. Với quỹ đạo đi xuống gần đây của CLB, những hạn chế về tài chính và cách quản lý thất thường, những lo ngại đó không phải là vô căn cứ.
Lược dịch, có chỉnh sửa bài viết: “Lyon have no wins, little spirit and look destined for relegation” của Adam White (The Guardian)