Liverpool và nỗi lo về hàng công

Như vậy là HLV Jurgen Klopp sẽ phải bắt đầu chiến dịch mùa giải 2021/2022 mà chỉ có duy nhất một sự bổ sung đáng chú ý mang tên Ibrahima Konate, trung vệ đến từ RB Leipzig với mức giá 40 triệu euro. Trong khi ở chiều ngược lại, họ phải chia tay hai nhân tố ở đội 1 mùa trước là Georginio Wijnaldum và Xherdan Shaqiri. Tất nhiên với chất lượng đội hình ở thời điểm hiện tại, Liverpool vẫn sẽ là ứng cử viên cho chức vô địch Premier League. Tuy vậy, nếu phải đặt lên bàn cân với những Chelsea, Manchester City và Manchester United, các Liverpudlian có lý do để lo lắng. 

 

Chẳng nói đâu xa, trận hòa 1-1 trước Chelsea ngay tại sân Anfield mới đây đã bộc lộ nhiều hạn chế trong lối chơi của Liverpool. Đội chủ nhà đã có lợi thế chơi hơn người trong cả hiệp 2 của trận đấu, nhưng không thể xuyên thủng mảnh lưới của đối thủ thêm bất cứ một lần nào nữa sau bàn thắng từ chấm 11m của Mohamed Salah. 

 

Không thể phủ nhận hệ thống phòng ngự của Chelsea đã chơi một trận đấu xuất sắc, thế nhưng rõ ràng khâu dứt điểm của Liverpool đang gặp vấn đề. Thống kê cho thấy, các học trò của Jurgen Klopp đã tung ra tổng cộng 23 pha dứt điểm, với chỉ số bàn thắng kỳ vọng lên đến 2,58 tuy nhiên họ vẫn không thể có lần thứ 2 đánh bại Edouard Mendy trong khung gỗ.

 

Sự thật thì hàng tấn công - điểm mạnh nhất khi nói về Liverpool dưới thời Jurgen Klopp - ngày càng cho thấy dấu hiệu sa sút trong 3 năm trở lại đây. Sau mùa giải 2018/2019 thi đấu thăng hoa với 89 lần sút tung lưới đối thủ tại Premier League, sang đến mùa giải kế tiếp, dù xuất sắc soán ngôi Manchester City thế nhưng Lữ đoàn đỏ chỉ ghi 85 bàn. Điều đáng nói ở đây là tổng số cơ hội mà họ bỏ lỡ. Cụ thể theo thống kê từ trang chủ Premier League mùa giải 2019/2020, tam tấu Sadio Mane – Roberto Firmino – Mohamed Salah đã bỏ lỡ tổng cộng 53 tình huống có thể dẫn đến bàn thắng, trong đó Firmino “đóng góp” 20 pha bỏ lỡ, cao thứ 3 giải đấu chỉ sau Gabriel Jesus (24) và Tammy Abraham (22).

 

Và rồi như chúng ta đã biết, Liverpool gặp khủng hoảng phong độ ở mùa giải 2020/2021, suýt chút nữa bị đá văng khỏi nhóm dự Champions League. Cụ thể, đội bóng áo đỏ chỉ ghi vỏn vẹn 68 bàn thắng (trung bình 1,78 bàn/trận). “Mũi đinh ba” của Jurgen Klopp dù đóng góp 42 bàn, chiếm 62% thành tích của toàn đội, tuy nhiên họ cũng bỏ lỡ 50 tình huống có thể định đoạt trận đấu.

 

Dễ dàng nhận thấy người có dấu hiệu sa sút nhất chính là Firmino. Tiền đạo người Brazil từng là nhân tố không thể thay thế trong lối chơi mà Jurgen Klopp xây dựng. Có những thời điểm Firmino luôn có suất đá chính trên hàng công, bất chấp phong độ. 

 

Khi bị chỉ trích vì ngày càng tỏ ra thiếu hiệu quả trong dứt điểm, ngay lập tức Jurgen Klopp ra mặt bảo vệ cậu học trò cưng: “Đối với tôi, chuyện đó không hề – và sẽ không bao giờ – là một vấn đề đáng lo ngại. Đây là một trong những chuyện mà tôi cần phải nhìn nhận một cách khác biệt so với thế giới bên ngoài. Theo quan điểm của tôi, điều quan trọng là cầu thủ đó có ảnh hưởng như thế nào, và sự ảnh hưởng đó sẽ tác động ra sao đến đội bóng”.

 

Giá trị của Firmino vốn không chỉ nằm ở những bàn thắng, tuy nhiên xét cho cùng đã là tiền đạo thì bàn thắng vẫn là thước đo quan trọng để đánh giá phong độ. Trong 2 mùa giải gần nhất tại Premier League, Firmino chỉ ghi vỏn vẹn 18 bàn sau tổng cộng 182 pha dứt điểm. Tức là Firmino cần trung bình 10 pha dứt cho mỗi bàn thắng được ghi. 

 

Để biết thông số đó tệ đến mức nào thì chúng ta hãy đặt lên bàn cân so sánh với những tiền đạo khác trong cùng giải đấu. Pierre-Emerick Aubameyang bị chỉ trích rất nhiều trong màu áo Arsenal ở mùa giải trước, tuy vậy tiền đạo người Gabon cũng chỉ mất trung bình 5,7 pha dứt điểm/bàn thắng. Tammy Abraham – tiền đạo bị bật bãi tại Chelsea để nhường chỗ cho Romelu Lukaku, cũng chỉ mất trung bình 5,3 pha dứt điểm/bàn thắng. 

 

Ngoài ra, những phẩm chất đã từng làm nên thương hiệu của Firmino; từ khả năng kết nối và tạo khoảng trống cho các đồng đội, khả năng pressing tầm cao để thu hồi bóng ở 1/3 sân của đối thủ, cũng đang sa sút dần theo thời gian. 

 

Sau trận đấu mới đây trước Chelsea, nhiều cổ động viên Liverpool cảm thấy tiếc nuối với quyết định của HLV Jurgen Klopp khi để Firmino đá chính ngay từ đầu thay vì Diogo Jota. Trong 43 phút có mặt trên sân, tiền đạo 29 tuổi chỉ chạm bóng 27 lần, 3 lần mất bóng và không tung ra bất cứ pha dứt điểm nào. 

 

Dễ dàng nhận ra sự khác biệt từ thời điểm Jota được vào sân. Cựu ngôi sao của Wolverhampton thi đấu năng nổ với 3 pha dứt điểm và tạo ra sự liên kết cực tốt với những vệ tinh còn lại. Việc Jota sẽ “phế truất” Firmino tại Liverpool là chuyện đã được dự báo trước, tuy nhiên với những gì đã và đang diễn ra, cái ngày Firmino tập quen dần với băng ghế dự bị có lẽ sẽ còn đến nhanh hơn. 

 

Ngoài Firmino, Sadio Mane cũng là cầu thủ chịu sức ép rất lớn về vấn đề phong độ trong khoảng 1 năm trở lại đây. Bản thân tiền đạo người Senegal cũng từng lên tiếng thừa nhận điều này. Kể từ thời điểm cập bến Anfield năm 2016, Mane luôn là hung thần của mọi hàng phòng ngự tại nước Anh nói riêng và cả châu Âu nói chung. Mane chinh phục người hâm mộ bằng lối chơi cực kỳ xông xáo và khả năng qua người hiệu quả. Một thống kê cho thấy, trước khi mùa giải 2020/2021 khởi tranh, Mane đã đều đặn nổ súng trên 20 bàn thắng/mùa trong 3 mùa giải trước đó cho Liverpool. 

 

Nhưng ở giai đoạn mà phần lớn các cầu thủ gặp vấn đề về phong độ, Mane cũng được xem là “điểm đen” trong cách vận hành lối chơi của Liverpool. Nếu chỉ xét riêng tại Premier League, ở mùa giải trước, anh cần trung bình 8,5 pha dứt điểm/bàn thắng, gấp đôi với mùa giải 2019/2020 (trung bình 4,28 pha dứt điểm/bàn thắng), nhưng sự hiệu quả thì giảm đi rõ rệt với chỉ 11 bàn thắng sau 35 lần ra sân. Tỷ lệ dứt điểm chính xác cũng giảm từ 47% xuống còn 38%. 

 

Dễ dàng nhận ra, sức sát thương của Mane ở khu vực 1/3 sân của đối thủ đã không còn đáng sợ như trước. Anh mất bóng nhiều hơn, cảm quan không gian về di chuyển cũng “cùn đi" trông thấy. Cụ thể, Mane dính tổng cộng 31 lỗi việt vị từ trọng tài, gấp đôi so với con số 14 lần ở mùa giải 2019/2020. 

 

Khi mà hai trong ba người của “mũi đinh ba” gặp vấn đề về phong độ, tất nhiên người còn lại là Salah cũng không thể bộc lộ hết phẩm chất chơi bóng của mình. Tuy nhiên khách quan mà nói, bản thân HLV Jurgen Klopp cũng là người phải chịu trách nhiệm chính từ sự sa sút của các trụ cột trên hàng tấn công.

 

Trong vài năm trở lại đây, dễ nhận thấy lối chơi của Liverpool không hề có sự thay đổi. Họ vẫn trung thành sử dụng sơ đồ 4-3-3 với cặp hậu vệ cánh dâng cao, sử dụng những đường chuyền dài, một hàng tiền vệ chơi chắn chắn và những pha đi bóng dứt điểm từ hành lang cánh theo kiểu “cut inside”. Các đội bóng khi đối đầu với Liverpool đã dần nắm bắt được cách thức vận hành đội hình ấy và tìm ra cách phá giải nó. Bằng việc sử dụng một hàng phòng ngự có tổ chức theo số đông, tận dụng triệt để điểm yếu từ những tình huống phản công và tấn công, rất nhiều đội bóng đã khiến Liverpool phải trả giá đắt.

 

Trong trận đấu với Chelsea, trước khi Reece James nhận thẻ đỏ ở cuối hiệp 1, Liverpool không phải là đội chơi áp đảo đối thủ. Bằng chứng là ngoại trừ bàn thắng của Kai Havertz, các đường lên bóng của Chelsea vẫn luôn tiềm tàng rất nhiều mối nguy hiểm. Các học trò của Jurgen Klopp chỉ thực sự áp đặt được thế trận kể từ hiệp 2 với ưu thế chơi hơn người. Họ thực hiện tổng cộng 23 pha dứt điểm, tuy nhiên điều đáng nói là chỉ có 6 tình huống trong số đó đi trúng đích, bất chấp 15/23 pha dứt điểm đều là trong vòng cấm Chelsea.

 

Vậy vấn đề ở đây là gì? Đó chính xác là việc các cầu thủ Liverpool thiếu đi được không gian đủ rộng, đủ chất lượng để dứt điểm. Ở thời điểm hiện tại, họ thiếu đi một tiền đạo như Romelu Lukaku – người có thể tạo ra sự khác biệt bằng những tình huống càn lướt, mở ra không gian chơi bóng cho các vệ tinh xung quanh.

 

Hệ quả là gì? Khi mọi nẻo đường hướng đến khung thành của Edouard Mendy bị phong tỏa, các cầu thủ Liverpool buộc phải sử dụng những đường tạt bóng nhiều hơn, hi vọng một trong những tình huống ấy sẽ mở ra cơ hội ghi bàn rõ nét. Trước Chelsea, họ thực hiện tổng cộng 33 tình huống tạt bóng như vậy nhưng không hiệu quả. Người ta nói Jurgen Klopp quá cầu toàn khi đưa Konstantinos Tsimikas vào sân thay thế Andrew Robertson, chứ không phải một cầu thủ có thiên hướng tấn công rõ ràng như Alex Oxlade-Chamberlain hay Takumi Minamino.

 

Những trận đấu kiểu như vậy đã lặp lại nhiều lần ở mùa giải trước, nhưng cho đến thời điểm hiện tại vấn đề đó vẫn chưa được giải quyết. Rõ ràng Liverpool cần một trung phong đích thực, một người như Lukaku, dẫu biết rằng Jurgen Klopp không được cấp tiền mua sắm ở mùa hè vừa qua để bổ sung lực lượng. Vậy nên giải pháp chỉ có thể đến từ bên trong, khi chiến lược gia người Đức buộc phải thay đổi để cải thiện tình hình.