Lazio và Scudetto nghẹt thở 21 năm trước

Năm 1997, một kẻ thua cuộc nhận lời huấn luyện một nhóm thua cuộc với mục tiêu giành chức vô địch Serie A. Ít nhất thì đó là những gì đã gắn với cái tên Sven Goran Eriksson năm ấy. Ông từng trải qua 10 năm với nhiều cố gắng để giành danh hiệu này trong thập niên 1980 với AS Roma, Fiorentina, sau đó là Sampdoria trong những năm 1990 nhưng không thành công. Mọi người đã gọi ông là ‘Il Perdente Successo’, tạm dịch Kẻ thất bại hoàn hảo. Cánh nhà báo ở Italy thì thầm chế giễu Eriksson sẽ không bao giờ có thể giành lấy vinh quang. “Tôi ghét điều đó”, Eriksson hồi tưởng.

 

Lẽ ra Eriksson đã không ở Rome. Ông đã chọn đến Blackburn nhưng chủ tịch Jack Walker từ chối yêu cầu tiền lương của Roberto Mancini, người mà Eriksson rất muốn cùng mang theo từ Sampdoria. Khi Lazio mở lời, Eriksson đã thuyết phục Walker phá vỡ hợp đồng trước đó và thuê Roy Hodgson về thay thế. “Đó là cơ hội của cuộc đời và tôi phải nắm bắt nó”, Eriksson nói.

 

Quyển sách lịch sử cho thấy Eriksson có lý để hồ hởi đến như vậy.  Vào thời điểm đó, Lazio vẫn bị coi là đội bóng chuyên thua cuộc. Nhưng không phải vì họ chưa từng vô địch Serie A. Họ đã giành được Scudetto năm 1974, khi HLV Tommaso Maestrelli biến một đội bóng tầm trung trở thành nhà vô địch bằng tài quản lý khôn ngoan và sự tôn thờ với phong cách bóng đá tổng lực. Tiền đề tưởng sẽ mở ra kỷ nguyên vàng son cho đội bóng thủ đô nhưng chỉ trong vòng 3 năm, mọi bi kịch không tưởng ập xuống đầu họ. 

 

HLV Maestrelli qua đời vì dạ dày trong khi ngôi sao lớn nhất Giorgio Chinaglia tháo chạy đến New York Cosmos, tiền vệ giàu ảnh hưởng Luciano Re Cecconi bị bắn chết bởi một chủ cửa hàng trang sức, người đã nhận ra quá muộn rằng vụ cướp chỉ là trò đùa khốn nạn. Năm 1980, Lazio bị giáng xuống hạng sau những cầu thủ của họ tham gia vào vụ bê bối cá cược Totonero.

 

Tuy nhiên, thứ khiến Eriksson chọn Lazio là vị họ đã đổi đời sau khi Sergio Cragnotti tiếp quản đội bóng và bơm tiền vào. Họ đã mang về Paul Gascoigne và ngay lập tức lọt vào tốp năm, nhưng Dino Zoff và Zdenek Zeman đều không thành công trong việc tiếp cận cuộc đua vô địch, và đó là lý do Cragnotti tìm đến Eriksson.

 

HLV Thụy Điển thừa hưởng một đội hình đáng gờm với thủ môn kinh nghiệm là Luca Marchegiani, trung vệ trẻ Alessandro Nesta, nhạc trưởng tóc vàng Pavel Nedved và Giuseppe Signori, chân sút đã giành Capocannoniere ba trong năm mùa giải trước đó. Nhưng Eriksson tin rằng mình vẫn còn thiếu những cầu thủ chiến thắng. Ông đề đạt với Cragnotti rằng nếu Lazio có ba cầu thủ - Mancini, Sinisa Mihajlovic và Juan Sebastian Veron – họ sẽ giành danh hiệu vô địch. 

 

Eriksson hiểu rõ từng người trong số này nhưng vẫn chưa đủ sức thuyết phục ông chủ, rốt cục chỉ có Mancini là chuyển đến sân Olimpico. Nhưng Eriksson cũng khó phàn nàn gì hơn vì đến cùng Mancini là Matias Almeyda, Alen Boksic, Giuseppe Pancaro và Vladimir Jugovic.

 

Ngần ấy tân binh có nghĩa là Lazio cần thời gian để gắn kết. Không ngạc nhiên khi họ khởi đầu chật vật nhưng Eriksson cảm thấy một vấn đề còn tai hại hơn là Signori tiêm nhiễm thái độ tiêu cực lên các đồng đội. Signori thậm chí đã nói với đồng đội rằng Lazio không thể nào vô địch giải đấu, nhưng việc loại bỏ công thần chưa bao giờ là dễ dàng.

 

Khi vụ mâu thuẫn bị báo chí tiết lộ còn Signori phải ngồi ngoài, cổ động viên đã leo tường vào sân tập Formello để phản đối. Cảnh sát khuyên Eriksson rời đi theo cửa sau nhưng ông từ chối đề nghị của cảnh sát, lái xe ra theo lối cửa chính trong sự bao vây và tiếng thóa mạ của những người ủng hộ Signori. Sau cùng Eriksson cũng đẩy được Signori đến Sampdoria, Lazio ngay lập tức trải qua chuỗi 16 trận bất bại, có điều chỉ 1 điểm sau 7 vòng đầu cuối cùng khiến họ chỉ về đích ở vị trí thứ bảy. 

 

Tuy vậy, Lazio vẫn giành Copa Italia và lọt vào trận chung kết UEFA Cup, để thua Inter Milan với tỉ số 0-3. Cái kết của mùa giải khiến Cragnotti không khỏi nghi ngờ Eriksson và Fabio Capello đã được liên hệ cho công việc ở Lazio. Rốt cục, Cragnotti chọn tiếp tục ủng hộ người cấp dưới của mình. Ông hoàn thành điều ước thứ hai của Eriksson bằng việc mang về Mihajlovic, cộng với Fernando Couto, Sergio Conceicao, Dejan Stankovic và Ivan de la Pena. Cragnotti cũng tin rằng Lazio cần nâng cấp hàng công, và không chỉ mang về Marcelo Salas, ông mà còn bỏ ra 18 triệu bảng giành lấy sự phục vụ của Christian Vieri, người đã ghi 24 bàn trong mùa giải trước đó cho Atletico Madrid. 

 

Những bản hợp đồng chất lượng những tưởng sẽ giúp Lazio giành được danh hiệu Scudetto nhưng sau cùng điều Eriksson làm được là vô địch Cup Winners’ Cup ở Villa Park. Ở Serie A, họ dẫn đầu từ tháng hai nhưng mất vị trí ở vòng áp chót và để cho AC Milan vượt qua với khoảng cách vỏn vẹn 1 điểm.

 

Thất bại lần nữa khiến Cragnotti có đôi chút đắn đo nhưng sau cùng ông vẫn quyết định chi tiêu nhiều hơn để giành Scudetto về thủ đô. Sau khi đẩy “kẻ tống tiền” Vieri đến Inter Milan thu về 28 triệu bảng và Diego Simeone, ngài chủ tịch hiện thực điều ước thứ ba của Eriksson bằng cách mang về Veron. Có điều với mức phí quá lớn mà Inter đã chi ra cho Vieri, tờ nhật báo L’Osservatore Romano của Vatican đã gọi vụ chuyển nhượng là “sự xúc phạm người nghèo”. 

 

Cragnotti cũng mang về Roberto Nesto Sensini và tiền đạo Simone Inzaghi, em trai của Filippo. Lazio bắt đầu mùa giải mới bằng chiến thắng 1-0 trước Manchester United trong trận Siêu Cúp châu Âu, trận đấu khiến cho Sir Alex Ferguson tin rằng họ mới là đội bóng mạnh nhất Serie A. Eriksson cũng nhận thức rằng mình đang sở hữu đội hình thiện chiến bậc nhất châu Âu. Che chắn cho Marchegiani là bộ đôi Nesta – Mihajlovic, hai bên cánh là Pancaro và Paolo Negro. Hỗ trợ Veron sẽ hai trong số ba tiền vệ có khuynh hướng phòng ngự Almeyda, Sensini và Simeone. Ngoài biên là Nedved và Conceicao trong khi Salas đá cao nhất. Ngoài chân sút Chile, trên hàng công của I Biancoceleste còn có Boksic, Inzaghi, Mancini và Fabrizio Ravanelli, người đến vào kỳ chuyển nhượng mùa đông.

 

 

Lazio khởi đầu mùa giải thuận lợi với chín trận bất bại, trong đó nổi bật là trận hòa 4-4 với AC Milan với 2 bàn phản lưới trong 2 phút và cú hattrick của Andriy Shevchenko. Vào tháng mười một, Lazio để thua AS Roma của Capello với tỉ số 1-4. Qua đầu tháng mười hai, họ cùng chia sẻ ngôi đầu với Juventus và Roma, theo sát là Inter, Parma và Milan. 

 

Eriksson sau cùng đã thiết lập thành công sự kỷ luật một cách hài hòa. Tại Formello, các nhân viên làm theo lịch trình soạn sẵn chính xác đến từng phút, và bất kỳ ai trễ nải cũng sẽ nhận hình phạt tương xứng. Trên sân cỏ, Lazio trình diễn thứ bóng đá chất lượng bậc nhất châu Âu. Nhưng các đối thủ của họ cũng không hề tệ. Juventus được dẫn dắt bởi Carlo Ancelotti, sở hữu Zinedine Zidane, Alessandro del Piero, Filippo Inzaghi và Antonio Conte. 

 

Tại Roma, Capello có Francesco Totti và Marco Delvecchio. Tại Inter, Marcello Lippi sở hữu Vieri, Ronaldo, Roberto Baggio, Alvaro Recoba và Ivan Zamorano. Tại Fiorentina, Giovanni Trappotoni tìm niềm vui từ những bàn thắng của Gabriel Batistuta. Còn tại Parma, HLV Alberto Malesani sở hữu Hernan Crespo, Ariel Ortega và Marcio Amoroso trên hàng công, và Gianluigi Buffon, Lilian Thuram và Fabio Cannavaro ở hàng phòng ngự. 

 

Trong vài tháng sau đó, cuộc đua tranh vẫn diễn ra quyết liệt. Đến tháng ba, Parma là đội duy nhất bị tụt lại phía sau. Nhưng Lazio rồi cũng bị kẹt lại sau cuộc tiếp đón Inter đầy bế tắc. Và trong khi Eriksson nghĩ có thể thở phào vì các đối thủ cạnh tranh cùng mắc lỗi thì vẫn còn một ngoại lệ: Juventus! Đến khi Lazio để thua Verona 0-2 ở vòng 26, Bà Đầm Già đã dẫn trước với khoảng cách 9 điểm và vừa trải qua chuỗi 22 trận bất bại.

 

Đó cũng là lúc các ứng viên lần lượt rời cuộc chơi. Trong tám vòng đấu, Roma chỉ giành được đúng một trận thắng. Inter thua đến bốn trận còn Milan thất thường đã sức cùng lực kiệt. Chỉ Lazio còn lực đấu với Juve. Họ đánh bại Roma trong trận lượt về và sau khi Juve rời Milan với thất bại 0-2 - Shevchenko lập cú đúp - Lazio lại thấy cơ hội nhỏ nhoi để nuôi hy vọng đua vô địch. Cuộc đối đầu nảy lửa giữa hai ứng viên mạnh nhất tại Delle Alpi một tuần sau đó đã kết thúc với tỉ số 1-0 nghiêng về đội khách nhờ vào bàn thắng của Simeone. Trước đó chỉ một phút Ciro Ferrare nhận đủ hai thẻ vàng và phải đi tắm sớm.   

 

Suýt chút nữa Lazio đã thu hẹp khoảng cách ở vòng tiếp theo khi Juventus gặp nhiều khó khăn ở Bologna, chỉ kịp ghi bàn thắng khi trận đấu bước vào những phút bù giờ. Vòng sau đó, Lazio đến làm khách ở Fiorentina. Tưởng như họ đã giành chiến thắng bằng quả phạt đền thành công phút 89 của Mihajlovic thì Batistuta sút phạt tuyệt đẹp ấn định tỉ số hòa 3-3. Tại Giuseppe Meazza, Juve đánh bại Inter với tỉ số 2-1. Khoảng cách là 5 điểm khi mùa giải chỉ còn 4 vòng đấu là chấm dứt. 

 

Eriksson cũng cho rằng Juve sẽ không thể vấp ngã thêm lần nào nữa. Cùng tuần đó, Lazio bị Valencia đè bẹp ở tứ kết Champions League. Và khi cả Lazio và Juventus cùng thắng ở vòng đấu tiếp theo, cơ hội vô địch của I Biancoceleste dường như đã không còn. Tuy nhiên vì Eriksson thực sự sở hữu những cá nhân chiến thắng trong đội hình nên họ không dễ gì từ bỏ, chí ít là trường hợp của Simeone, người đột nhiên đá như lên đồng khi mùa giải trôi về cuối. Đã ghi bàn thắng duy nhất vào lưới Juventus ngay tại Delle Alpi, Simeone tiếp tục ghi bàn vào lưới Piacenza rồi đánh đầu mở tỉ số trong trận gặp Venezia ở vòng 32. Cùng lúc, Juve bất ngờ thua sốc 0-2 ở Verona khiến cho khoảng cách bị thu hẹp lại còn 2 điểm.

 

Ở vòng áp chót, Lazio đến làm khách ở Bologna, đội bóng mà Signori đang đầu quân. Chân sút Italia thực sự đã trở thành mối đe dọa đến tham vọng vô địch của Eriksson với cú đúp vào lưới đội bóng cũ, nhưng Simeone lần nữa lên tiếng mang về chiến thắng sít sao 3-2. Hoàn thành nhiệm vụ, họ hướng mắt nhìn xem Juve sẽ xử trí thế nào với thử thách trước Parma. Juve dường như đã hướng tới chiến thắng 1-0 cho đến tận phút 90, Cannavaro đánh đầu tung lưới Edwin van der Sar. Bàn gỡ hòa có thể khiến Juve mất danh hiệu nhưng trọng tài Massimo de Santis cho rằng anh đã phạm lỗi trước đó nên bàn thắng không được công nhận. Cannavaro vừa ôm đầu chạy về sân nhà vừa mỉm cười chua cay. Pha chiếu lại cho thấy không hề có tình huống phạm lỗi diễn ra. Juve thắng 1-0. 

 

Vụ việc châm ngòi một cuộc tranh cãi tầm cỡ quốc gia. “Chúng tôi xin lỗi, nhưng đây là một vụ bê bối”, tờ Corriere dello Sport giật tít. “Tôi thấy một sự bất công khủng khiếp”, tổng biên tập Mario Sconcerti viết. Tình huống quay chậm được phát lại cả ngày trên sóng truyền hình, trong khi đó, các cáo buộc tham nhũng dành cho Giám đốc Điều hành Luciano Moggi xuất hiện. Trong số những người chỉ trích dĩ nhiên không thiếu chủ tịch Cragnotti.

 

Ở vòng đấu cuối cùng, Lazio thi đấu vượt trội Reggina trên sân nhà nhưng không ai dám tin Juve sẽ đánh rơi điểm số ở Perugia. Đội bóng đã phụ lòng Lazio mùa giải trước thậm chí còn ít khả năng làm điều đó hiện tại. Họ đã hoàn thành mục tiêu trụ hạng từ sớm và không còn lý do để chơi hết sức trước Juve. Tờ The Guardian từ nước Anh thậm chí khẳng định “bàn thắng bị từ chối đã dâng danh hiệu vô địch cho Juve”. Trước trận đấu, cổ động viên Lazio đã mang một chiếc quan tài màu đen diễu hành qua các con phố ở Roma, ám chỉ cái chết của bóng đá Ý. 

 

Tuy nhiên Lazio không hẳn là bỏ cuộc. Họ muốn hoàn thành mục tiêu 3 điểm ở Olimpico phòng trường hợp điều không thể xảy ra sẽ xảy ra. Lazio dẫn trước đội khách 2-0 sau một hiệp một nhờ hai bàn thắng từ chấm phạt đền. Trong khi đó, tỉ số ở Perugia là 0-0. Sau đó, một sự kiện không thể giải thích được đã diễn ra. Ở Renato Curi, bầu trời đang trong xanh bỗng cơn giông bão kéo đến làm ướt đẫm mặt sân. 

 

Rome cách đó 2 giờ chạy xe về hướng nam trời vẫn nắng ráo. Trọng tài chính Pierluigi Collina quyết định hoãn trận đấu chờ cho nước rút, nhưng 82 phút sau, khi mặt sân vẫn còn ướt sũng và rõ ràng khiến quả bóng không thể lăn như bình thường, ông vẫn cho quyết định cho trận đấu được tiếp tục trong sự phản đối của phía Juve.

 

 

Đến lúc đó, Lazio đã đánh bại Reggina với tỉ số 3-0, Simeone một lần nữa là người ghi bàn. Tin tức từ Perugia khiến cho không một ai ở Olimpico muốn rời khỏi chỗ ngồi, họ bật radio để lắng nghe Juve hiệp hai. Cổ động viên Lazio có lý do để tin tưởng điều kỳ diệu: năm 1976, Juventus cũng để thua Perugia ở vòng đấu cuối cùng và mất danh hiệu vô địch. Trong phòng thay đồ, các cầu thủ cũng chăm chú nghe tường thuật trực tiếp trận đấu trên radio. Không một ai đi tắm. Không một ai nói gì. Không một ai xem truyền hình. Cả Cragnotti và Eriksson đều đứng ngồi không yên. 

 

Được một lúc thì Olimpico bùng nổ dữ dội. Bốn phút từ khi quay lại sau giờ nghỉ, Perugia có pha đá phạt trực tiếp vào vòng cấm. Pha phá bóng không tốt của Conte giúp cho Alessandro Calori sút bóng vào góc sệt mở tỉ số. Juve biết rằng họ phải giành chiến thắng. Họ tận lực để tìm bàn thắng. Ngay cả khi Gianluca Zambrotta rời sân vì nhận đủ hai thẻ vàng, Juventus vẫn dồn ép đội chủ nhà. Nhưng những cơ hội liên tiếp bị bỏ lỡ cũng như mặt sân ướt sũng đã khiến việc chơi bóng trở nên vô cùng khó khăn. Perugia thắng 1-0 chung cuộc. Lazio trở thành nhà vô địch.

 

Màn ăn mừng điên rồ nhất diễn ra ở Olimpico. Mọi người lao vào nhau, ôm hôn, hò hét và vẫy cờ. Rất nhiều người đã khóc. Cragnotti vui mừng khôn xiết trong vòng vây bạn bè thân thiết và các cộng sự. Trong phòng thay đồ, các cầu thủ nhảy múa ca hát. Người duy nhất bình tĩnh là Eriksson. Ông bước ra phòng họp báo thực hiện thủ tục sau cùng của trận đấu ở Olimpico. “Scudetto đầu tiên của ông ở Ý…”, phóng viên hỏi. Eriksson vừa nói vừa điều chỉnh kính: “Đúng. Nhưng tôi hy vọng nó không phải là lần cuối cùng”.

 

Vinh quang đã xóa bỏ biệt danh ‘Kẻ thất bại thành công’ của HLV Thụy Điển. Năm đó Lazio còn giành được Copa Italia sau khi đánh bại Inter nhưng Scudetto mới thật sự có ý nghĩa với Eriksson. Điều tương tự với Cragnotti và cổ động viên Lazio. “Tôi chưa bao giờ nghĩ nó lại đẹp như vậy”, Eriksson nói.

 

Buổi chiều hôm đó Lazio đã có mọi thứ, trừ chiếc cúp. “Tôi đoán nó đang nằm ở Perugia. Không ai có thể nghĩ chúng tôi mới là người chiến thắng”. Ở Perugia, Juventus đang nguyền rủa vị thần may mắn. Ancelotti viết rằng họ “bị đánh bại bởi cơn mưa giông”. Moggi chua chát: “Bây giờ thì Juve đã mất danh hiệu. Mọi người vui rồi đấy. Nếu Juve mà vô địch thì danh hiệu đó cũng không có giá trị gì. Xin chúng chúc mừng. Họ đã có tất cả những gì họ muốn”. 

 

Gánh nặng nhất có lẽ đổ lên vai Conte, người mà sau này mô tả đó là buổi chiều đau đớn nhất cuộc đời mình. Conte bay một mạch đến Ai Cập nhưng rồi mất ngủ trong năm đêm liên tục. Tối hôm đó, trong tiệc mừng công diễn ra tại một hộp đêm, Eriksson nói lời cảm ơn Cragnotti vì đã ủng hộ ông - “Tôi muốn nói rằng nếu từ đầu ông ấy mua ba cầu thủ tôi muốn, chúng ta đã có thể giành được ba scudetto”.