Lazio của Mauricio Sarri: Đội bóng sắc bén nhất Châu Âu

Ciro Immobile đương nhiên thừa hiểu anh sẽ chẳng thể nào được ở yên một mình khi xuất hiện trên đường phố tại Thành Phố Vĩnh Cửu trong bối cảnh trận derby thành Rome sắp diễn ra.

“Tôi đã gặp rất nhiều fan Roma,” tiền đạo của Lazio kể với DAZN. “Họ cầu xin tôi đừng ra sân, và nhiều câu nói đùa khác. Sau đó là một tràng cười sảng khoái.”

Đó cũng là một dấu hiệu của sự tôn trọng. Immobile đã có 4 pha lập công trong các trận Derby della Capitale thuộc khuôn khổ giải VĐQG Italia, và thêm một cú đúp trong trận đấu sắp tới sẽ giúp anh đồng hạng nhất với Silvio Piola, trở thành cầu thủ Lazio ghi nhiều bàn nhất trong lịch sử đối đầu của 2 đội. Phá vỡ những kỷ lục được tạo nên bởi trung phong huyền thoại của thập niên 1930 và 40 đã trở thành một thói quen của tuyển thủ Italy, và đó cũng là điều đã diễn ra trong chiến thắng sát nút 1-0 trước Venezia ở trận đấu gần nhất của Lazio.

Immobile chính là người đã ghi bàn thắng duy nhất của trận đấu và qua đó trở thành tay săn bàn xuất sắc nhất mọi thời đại của Lazio ở Serie A. Đó là pha lập công thứ 114 của anh ở giải VĐQG Italy cho CLB này. Chỉ có Robert Lewandowski (185) và Lionel Messi (164) được ghi nhận thành tích phá lưới tốt hơn Immobile trong 6 năm kể từ khi anh chuyển đến Rome lập nghiệp.

Hình ảnh chân sút 32 tuổi trở thành người dẫn đầu trong cuộc đua Capocannoniere đã trở thành chuyện quá quen thuộc. Immobile đã thể hiện phong độ vượt trội hơn Dusan Vlahovic kể từ khi tiền đạo người Serbia chuyển tới Juventus (nơi anh đã tịt ngòi 7 trong số 10 lần ra sân) và rất có khả năng sẽ giành được danh hiệu Vua Phá Lưới Serie A thứ 4 trong sự nghiệp – kỷ lục về số lần chinh phục Capocannoniere ở giải đấu hạng cao nhất bóng đá Italy hiện đang thuộc về Gunnar Nordahl, với 5 lần đăng quang, và kỷ lục về số bàn thắng ghi được trong 1 mùa giải của ông (35 bàn vào mùa 1949-1950) từng bị phá vỡ bởi Gonzalo Higuain, rồi sau đó là chính Immobile.

Liệu Immobile sẽ chơi như thế nào dưới thời tân HLV trưởng Maurizio Sarri, một nhà cầm quân có phong cách hoàn toàn khác Simone Inzaghi? Đó là một trong những câu hỏi chính về Lazio trước thềm mùa giải 2021-22. Nhưng việc chuyển từ hệ thống 3-5-2 với một người cộng sự chuyên làm nền cho mình tỏa sáng là Joaquin Correa sang chơi trong 4-3-3, với những cầu thủ chạy cánh như Pedro, Felipe Anderson và Mattia Zaccagni, đã không khiến Immobile gặp bất kỳ khó khăn nào.

Quá hiển nhiên đối với một đội bóng đang thi triển Sarrismo (hay còn gọi là Sarri-ball), dữ liệu của Statsbomb cho thấy Lazio đang đứng thứ hai ở Serie A về thống kê số đường chuyền, nhưng Sarri đã khôn ngoan điều chỉnh các ý tưởng của mình để tận dụng tối đa Immobile, người có hiệu suất ghi bàn trung bình mỗi trận cao thứ ba trong lịch sử giải đấu, đứng sau Nordahl và Istvan Nyers. Immobile thường trở nên nguy hiểm nhất trong các pha phản công nhanh hoặc sau khi Lazio thu hồi được bóng và chuyển trạng thái, đó chính là lý do Biancocelesti lại không dâng cao đội hình hay kiểm soát bóng nhiều như bạn dự kiến về một đội bóng của Sarri.

Càng đáng lo ngại hơn nữa đối với Roma chính là sự “tàn nhẫn” tuyệt đối của đại kình địch cùng thành phố, đội bóng đang có thành tích săn bàn vượt mức kỳ vọng xa nhất ở Serie A 2021-22 cho đến nay. Cụ thể, Lazio là đội đứng thứ 8 về số liệu “bàn thắng kỳ vọng” (xG) với con số được ghi nhận là 36,92 sau 29 trận, nhưng họ đã ghi được tận 52 bàn thắng thực tế từ bóng sống. Còn Roma thì không được sắc bén như vậy, với chỉ 42 bàn thắng thực tế từ bóng sống cho đến nay trong khi xG được ghi nhận là 46,88. Không một đội bóng nào khác ở top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu đang có thành tích “vượt xG” ấn tượng hơn Lazio trong mùa giải này.


Trước thềm trận derby thành Rome sắp diễn ra, chưa kể đến giai đoạn cuối của một mùa giải vô cùng gay cấn, rất đáng để theo dõi xem liệu Lazio có thể duy trì khả năng dứt điểm chính xác như tia laze trước khung thành đối thủ mà họ đang thể hiện hay không. Thông thường, bạn có thể dễ dàng đưa ra dự đoán rằng phong độ đó sẽ sớm “nguội” đi và thoái lui về phía con số mà dữ liệu kỳ vọng đưa ra, nhưng bằng cách “mổ xẻ” sâu hơn một chút, chúng ta sẽ thấy rằng có những yếu tố khác ngoài sự may mắn đằng sau việc Lazio ghi nhiều hơn đến 15 bàn so với con số dự kiến dựa trên giá trị của những cơ hội mà họ tạo ra được (thể hiện qua xG).

Ví dụ, Post-shot xG (giá trị “bàn thắng kỳ vọng” của những cú sút trúng đích) là một cách chi tiết hơn để xem xét khả năng dứt điểm của một đội bóng, vì nó chỉ tính đến những cú sút trúng đích và xét cả nơi mà quả bóng bay tới – tức soi kỹ hơn về độ hiểm, độ khó của những cú sút trúng đích; trong khi đó, xG không tính đến những gì diễn ra sau khi quả bóng rời khỏi cầu thủ dứt điểm, mà chỉ bao gồm những yếu tố như vị trí dứt điểm, bộ phận dứt điểm, kiểu đường chuyền tạo cơ hội, và pha tấn công thuộc loại nào.

Điều ngay lập tức trở nên rõ ràng từ dữ liệu Statsbomb là độ chính xác đáng nể của Lazio. Đột nhiên, những con số trở nên bớt vô lý hơn với 51 bàn thắng thực tế được ghi từ 45,56 post-shot xG.

Ngoài ra, chúng ta cũng có những con số rất cụ thể trên cơ sở từng cầu thủ. Lấy Immobile làm ví dụ. Chàng trai tóc vàng xuất thân từ Torre Annunziata đã ghi 15 bàn không tính penalty từ 11,98 xG. Nhưng khả năng dứt điểm xuất sắc của anh đã tiến rất xa trong việc biến những cơ hội khó trở nên trông thật dễ dàng. Con số Post-shot xG được ghi nhận ở anh là 15,5 – tức những cú sút có độ nguy hiểm tương đương 15,5 bàn thắng. “Ciro là một cao thủ dứt điểm bẩm sinh,” Lucas Leiva bình luận trên The Athletic. “Rất hiếm khi cậu ấy trượt mục tiêu, rất hiếm khi thủ môn có thể cản phá. Những con số của cậu ấy đã nói lên chính bản thân chúng và việc cậu ấy giỏi đến thế nào.”

Tiếp theo, chúng ta nên chuyển sự tập trung sang Pedro – và không phải chỉ vì Roma đã để mất trắng anh vào mùa hè. Nhà vô địch Champions League và World Cup đã hồi xuân lại nhiều năm tuổi sau khi được tái ngộ Sarri, và pha lập công của anh trong chiến thắng 3-2 của Lazio hồi hai đội đụng độ nhau vào tháng 9 đã đưa cựu tiền đạo cánh của Barcelona trở thành cầu thủ thứ ba trong lịch sử ghi bàn cho cả Lazio lẫn Roma trong một trận Derby della Capitale.

Pedro chính là người sở hữu thành tích thực tế vượt xa dữ liệu kỳ vọng nhất trong đội, với 8 bàn thắng ghi được từ 4,24 xG ở Serie A. Nhưng bằng cách thực hiện phân tích tương tự như Immobile, điều chúng ta nhận thấy sẽ là 7,71 post-shot xG được ghi nhận ở ngôi sao người Tây Ban Nha gần như phản ánh chính xác số bàn thắng thực tế của anh.

Cùng một cách phân tích tương tự, tiếp theo chúng ta sẽ đến với Sergej Milinkovic-Savic, người đã góp dấu giày vào nhiều bàn thắng hơn bất kỳ tiền vệ nào khác ở Serie A mùa giải này (17). Trong số đó, có 9 pha kiến tạo, nhưng nếu tập trung vào các pha lập công của anh, điều chúng ta tìm thấy là 8 bàn thắng thực tế từ 5,08 xG. Nếu xét sang post-shot xG, thì khả năng dứt điểm của anh đã nâng giá trị của những cơ hội mà mình có được lên 6,23.

Điều tương tự cũng được ghi nhận ở một Felipe Anderson khôn ngoan và sắc bén, người đã ghi tới 5 bàn thắng thực tế từ 2,69 xG. Tuy nhiên, khả năng ra quyết định và dứt điểm chính xác của anh đã tạo nên con số 4,56 post-shot xG.

Thật đáng kinh ngạc khi một kịch bản y hệt nhau đang diễn ra ở cả 3 thành viên trong cây đinh ba tấn công của Lazio.

Gạt sang một bên yếu tố may mắn và sự thật rằng Igli Tare đã ký hợp đồng với những chàng trai khéo léo, chuyện này sẽ khiến bạn tự hỏi liệu Sarri đang tổ chức các bài tập dứt điểm như thế nào ở sân tập Formello của Lazio, hoặc phải chăng những cái tên đã đề cập đang đạt đỉnh cao phong độ, ở trạng thái cực có duyên với mành lưới đối thủ hoặc đủ dày dạn kinh nghiệm để biết điều đúng đắn nhất cần làm trong mọi tình huống.

Statsbomb có một mô hình gọi là “on-ball value models” (OBV – tạm dịch, giá trị xử lý bóng), nó đánh giá sự thay đổi về khả năng ghi bàn và thủng lưới của một đội do kết quả trực tiếp từ một sự kiện. Cụ thể hơn, không phải mọi đường chuyền đều như nhau. Ví dụ, một đường chuyền đưa quả bóng tới gần khung thành đối thủ sẽ có giá trị dương cao hơn một đường chuyền khiến bóng xa cách vòng cấm đối thủ. Một đường chuyền sai địa chỉ ở trong và xung quanh vòng cấm của đội mà bạn đang khoác áo sẽ có giá trị âm hơn một đường chuyền hỏng tận bên phần sân đối thủ.

Điều tương tự cũng có thể được áp dụng cho những cú dứt điểm, và trong biểu đồ dưới, độ lớn của “shot OBV” phản ánh mức độ thay đổi của khả năng ghi bàn sau khi những cú dứt điểm được thực hiện. Lazio đang vượt xa mọi đối thủ khác ở Serie A, trong khi Immobile (0,28 mỗi 90 phút) và Pedro (0,23 mỗi 90 phút) cũng đang dẫn đầu giải VĐQG Italy với một sự chênh lệch đáng kể so với những cái tên đứng dưới.

Đối với những người theo dõi sát sao Lazio, sẽ không ai có thể nói họ đang gặp may hoặc chỉ đơn giản là đang có một giai đoạn bỗng dưng bùng nổ phong độ, sẽ chẳng thể duy trì lâu. “Một số người trong các bạn rõ ràng đã không theo dõi chúng tôi trong nhiều tháng, bởi vì chúng tôi vốn đã chơi như thế này từ tháng 12,” Sarri buông lời chế giễu giữa cơn mưa khen ngợi mà đội bóng của ông nhận được sau khi đánh bại Cagliari cách đây 2 tuần – chiến thắng 3-0 thứ 3 của họ trong 4 trận.

Đồ thị dưới đây cho thấy sự thăng hoa trong các màn trình diễn của Lazio và không có gì bất ngờ với việc họ đã tiến lên một cấp độ khác kể từ khi bị loại khỏi đấu trường châu Âu và Coppa Italia.

Sarri từng phàn nàn về việc đội bóng của ông không có đủ thời gian để tiến hành những buổi tập thực sự bài bản, đầu tư công sức nghiêm túc, vì lịch trình thi đấu quá dày đặc, và giờ đây việc có thêm thời gian dành cho Formello đang bắt đầu phát huy hiệu quả, với 6 lần giữ sạch lưới trong 8 trận gần nhất đã chứng minh. Điều này đã không thoát khỏi sự chú ý của Jose Mourinho, người đã ám chỉ đến nó sau khi Roma cần thêm một bàn thắng vào thời gian bù giờ khác để vượt qua Vitesse ở Europa Conference League vào rạng sáng thứ 6. “Rõ ràng là tôi không thể vui nổi,” nhà cầm quân người Bồ Đào Nha nói với Sky Sports. “Rất nhiều cầu thủ của tôi đã phải thi đấu vào đêm nay, trong khi Lazio thì được ở nhà, chia sẻ những điếu thuốc với Sarri.

Hy vọng rằng chúng ta sẽ được tận hưởng một trận derby thành Rome hấp dẫn nhất có thể.  

Theo James Horncastle, The Athletic.