Ký ức CH Séc Euro 2004: Những ngày người Bohemia khuynh đảo Châu Âu (P2)

Nói đến đội tuyển này, người ta coi Nedvěd là một viên ngọc quý, là siêu sao của đội. Anh là người khiến Cộng hoà Séc được đông đảo người hâm mộ yêu mến đến như vậy. Thế nhưng, theo một góc nhìn khác thì anh không phải người nổi bật nhất bởi đội bóng đó sở hữu một toà tháp mang tên Jan Koller – gã khổng lồ cao 2,02 m, anh cao hơn tất thảy mọi cầu thủ trong vòng cấm địa đối phương.

 

Trong khi Koller mang sức mạnh đến cho đội bóng thì người đá cặp cùng anh lại đem tới sự nhanh nhẹn. Milan Baroš trở thành một mắt xích quan trọng của đội tuyển Séc bởi khả năng tận dụng cơ hội từ sự hỗ trợ và làm tường của Koller. Cả hai tuy khác nhau về phong cách thi đấu, nhưng khi kết hợp lại, họ sẽ trở thành cặp đôi trong mơ của một huấn luyện viên.
 

Sau chiến thắng trước Latvia, Séc bước vào cuộc đối đầu với Hà Lan – đội bóng vừa hoà Đức trong trận ra quân. Một trận hoà là đủ giúp đoàn quân của Brückner có vị trí thuận lợi để lọt vào vòng tiếp theo.

 

Ông thực hiện một sự thay đổi so với trận đấu trước khi Martin Jiránek thay René Bolf ở trung tâm hàng phòng ngự. Các vị trí khác vẫn được giữ nguyên. Tuy nhiên, Séc vẫn mắc sai lầm tương tự khi để dẫn trước 2 bàn chỉ trong vòng 20 phút do công của Wilfred Bouma và Ruud van Nistelrooy. Thế nhưng, nếu lúc này Dick Advocaat và các học trò nghĩ rằng đã có thể thi đấu thong dong thì họ đã nhầm. Sự linh hoạt về chiến thuật và tự tin trong việc đưa ra những thay đổi của Brückner một lần nữa được thể hiện.

 

Họ có bàn rút ngắn tỷ số ngay lập tức. Bắt nguồn từ đường chuyền sai lầm chết người của Giovanni van Bronckhorst, Baroš cướp được bóng, anh sử dụng tốc độ cùng sức rướn của mình để băng lên phía trước và chuyền bóng cho Koller ghi bàn. Và đó mới chỉ là khởi đầu cho cuộc lội ngược dòng. Lần thứ hai liên tiếp, huấn luyện viên Brückner lại rút Grygera ra – lần này là ở phút 25 – và thay bằng Šmicer, một tiền vệ cánh. Rõ ràng sự rủi ro là chẳng cần phải bàn cãi nhưng một lần nữa Brückner cho thấy ông không hề sợ hãi. Và đó chính là thứ khiến ông trở nên đặc biệt.

 

Việc thay đổi chiến thuật lúc này là thực sự cần thiết. Galásek từ vị trị tiền vệ phòng ngự lùi xuống trở thành trung vệ, cầu thủ vào thay người Šmicer và hậu vệ trái Marek Jankulovski dâng cao thành hai wing-back tạo thành sơ đồ 3-5-2. Một thay đổi quá táo bạo khi thời gian thi đấu vẫn còn 65 phút.

 

Nhưng chưa dừng lại ở đó, Brückner vẫn tiếp tục xoay chuyển đội hình. Heinz – tiền đạo đã ghi bàn trong trận đấu trước, vào sân thay Galásek. Về lý thuyết, Séc có 2 trung vệ, 2 cầu thủ chơi wing-back, 3 tiền đạo và 3 tiền vệ tấn công. Hơn cả việc ghi bàn, đó còn là một bài test cho sự ăn ý, cơ động và linh hoạt của các cầu thủ. Một hành động thiên tài hay “tự sát” của Brückner?

 

20 phút là toàn bộ thời gian câu trả lời được đưa ra khi cặp đôi đáng sợ Koller-Baroš một lần nữa lên tiếng. Quả tạt từ bên cánh trái của Nedvěd được Koller xử lý gọn gàng bằng ngực, anh tận dụng chiều cao của mình để làm tường, bóng lăn đúng đà băng lên của Baroš để cầu thủ Liverpool tung cú vô lê hiểm hóc vào góc cao khung thành thủ môn Edwin van der Sar. Đến lúc đó, có lẽ hầu hết người Séc đã hạnh phúc và mãn nguyện với kết quả này, nhưng Brückner thì không. Ông vẫn tiếp tục yêu cầu các học trò tấn công.

 

Khi chỉ còn 2 phút nữa là hết 90 phút thi đấu chính thức, với thế trận tấn công mà mình vẫn đang triển khai, Séc vẫn chưa dừng lại. Và từ cú dứt điểm của Koller bên ngoài vòng cấm bị Van der Sar chặn lại, bóng lăn đúng chỗ Poborský. Anh căng ngang cho Šmicer ghi bàn ấn định chiến thắng. Một kết quả quá đỗi ngọt ngào với đội tuyển Séc.

Rõ ràng Hà Lan thi đấu không tệ chỉ có điều đối thủ của họ đã chơi quá hay. Lối chơi tấn công ồ ạt trong chớp nhoáng của Cộng hoà Séc khiến nhiều người bất ngờ bởi lẽ chẳng ai tin họ có thể đá tấn công hay đến như vậy. Họ tạo nên một trong những trận đấu hay nhất lịch sử giải đấu: kịch tính có, tính giải trí có, những bàn thắng cảm xúc có và những sự nghi hoặc về chiến thuật cũng xuất hiện. Tuy nhiên điều quan trọng với Cộng hoà Séc là họ đã vượt qua vòng bảng với vị trí số một và điều này khiến những tính toán của đội bóng trong trận đấu cuối cùng với Đức có những thay đổi.

 

Khi đội tuyển đã chính thức vượt qua vòng bảng và hàng tấn công thể hiện phong độ cao nhất, Brückner thực hiện tới 9 sự thay đổi trong cuộc đối đầu trước người Đức ở Lisbon. Dù có những xáo trộn trong đội hình và thực tế là đối thủ sắp tới đã thi đấu dưới phong độ từ đầu giải nhưng những gì diễn ra sau đó không có gì thay đổi. Họ vẫn để đối phương dẫn trước trong hiệp 1 và chỉ đáp trả ở những phút sau đó. Để rồi khi những sự thay đổi nhân sự và chiến thuật phát huy hiệu quả, Séc vẫn là những người giành chiến thắng chung cuộc.

 

Heinz và Baroš biến bàn mở tỷ số của Michael Ballack trở thành vô nghĩa. Cộng hoà Séc khẳng định sức mạnh của mình khi vượt qua các nhà Á quân của kỳ World Cup 2 năm trước. Đối thủ sắp tới của Nedvěd và các đồng đội là đội tuyển Đan Mạch.
 

4. Ở đội tuyển Séc, hàng phòng ngự thường ít được giới mộ điệu chú ý. Chắc chắn là họ mắc rất ít sai lầm nhưng điều dó không có nghĩa khả năng của những con người ấy đã được thể hiện ra với toàn bộ cổ động viên. Đội tuyển lúc đó có một trong những thủ môn xuất sắc nhất vào thời điểm đó là Petr Čech, phía trên anh là Tomáš Ujfaluši – người sẽ khẳng định tên tuổi mình ở khắp các giải vô địch quốc gia hàng đầu châu Âu – và René Bolf – một ngôi sao ở Séc.

 

Nhưng đúng như phong cách đặc trưng mà Brückner gây dựng, điều khiến hàng phòng ngự này trở nên đáng chú ý chính là khả năng tấn công được bộ đôi hậu vệ cánh Marek Jankulovski và Zdeněk Grygera đem tới. Cả hai đều là những cá nhân không thể thiếu trong cách triển khai tấn công của đội bóng với khả năng băng lên, chiếm lĩnh 1/3 sân đối phương. Grygera thường phải hy sinh nhưng nếu khi còn có mặt trên sân, anh luôn hỗ trợ cho các tiền vệ cánh phía trên. Jankulovski thì ổn định hơn, tần suất hoạt động và khả năng chuyền bóng đã được chứng minh của anh trở thành một điều cực kỳ quan trọng.

 

Trận tứ kết với Đan Mạch, hàng phòng ngự của Séc được cải thiện ngay lập tức. Không còn mạo hiểm, không còn tạo kịch tính. Mặc dù mất Grygera vì chấn thương nhưng đây là lần đầu tiên ở giải đấu năm đó mà đoàn quân của huấn luyện viên Brückner thi đấu như những kẻ thách thức thực sự trong suốt 90 phút. Họ giành chiến thắng với tỷ số 3-0 trong đó có cú đúp của Baroš sau hơn 1 giờ thi đấu – nâng tổng số bàn thắng của anh tại giải lên thành 5 bàn – và 1 bàn của Koller đầu hiệp 2.

 

Cả 3 bàn thắng đều rất ấn tượng. Bàn đầu tiên của Koller đến từ một quả phạt góc trực tiếp, anh sử dụng ngoại hình đồ sộ của mình để bật cao hơn tất cả và đánh đầu đưa bóng vào lưới. Bàn thắng thứ nhất của Baroš lại là một pha dứt điểm hết sức tinh tế trong khi bàn thứ hai lại là cú sút quyết đoán vào góc cao khung thành. Hàng tấn công của Séc một lần nữa cho thấy sự hiệu quả khi Poborský lần này đóng vai trò tổ chức ở tuyến giữa. Trong khi đó hàng phòng ngự đã biết nhiệm vụ của mình, thi đấu cực kỳ tập trung. Sự tự tin của toàn đội đang ở mức cao nhất. Bây giờ, chỉ còn Hy Lạp cản bước họ bước vào trận chung kết giải đấu cấp châu lục lần thứ hai trong 8 năm.

 

Trận bán kết trước Hy Lạp ở Porto được xem là đơn giản nhất trong số những cuộc đối đầu đã trải qua. Đội bóng đến từ Nam Âu ấy tuy thi đấu chắc chắn nhưng lại không quá đẹp mắt trong khi Séc bây giờ đã được coi là những người cạnh tranh chức vô địch thực sự. Tuy nhiên thật trớ trêu là may mắn đã không đứng về phía thầy trò huấn luyện viên Brückner nữa.

 

Pavel Nedvěd – trái tim của đội tuyển Séc – bất ngờ dính chấn thương và buộc phải rời sân ở phút 40. Cả Koller lẫn Baroš đều bỏ lỡ những cơ hội mười mươi để vươn lên dẫn trước trong hiệp 2 và trận đấu phải bước vào hiệp phụ với luật bàn thắng bạc lần đầu tiên được áp dụng ở một giải đấu quốc tế.

 

Theo luật bàn thắng bạc, đội nào ghi nhiều bàn thắng hơn ở cuối một hiệp trong thời gian đá hiệp phụ sẽ là đội giành chiến thắng. Luật này nhằm để khuyến khích các đội thi đấu tấn công cởi mở nhưng cũng chỉ là một cách để kết thúc các trận đấu sớm hơn với các kênh truyền hình. Và như số phận đã định trước, Traianos Dellas của Hy Lạp ghi bàn từ quả đá phạt góc trong sự bất lực của Čech ở những giây cuối cùng hiệp phụ thứ nhất. Séc không thể nào đáp trả được nữa khi trận đấu đã kết thúc còn Hy Lạp sẽ bước vào trận chung kết với Bồ Đào Nha – nơi họ sẽ hoàn thành một trong những chương vĩ đại nhất và bất ngờ nhất của lịch sử các vòng chung kết Euro.

 

Đội tuyển Séc đã bị loại, nhưng liệu đó có phải điều có thể tránh được hay không? Chấn thương của Nedvěd đóng một yếu tố quyết định nhưng sự miễn cưỡng của Brückner khi phải thay đổi chiến thuật – điều khiến ông nhận nhiều ý kiến trái chiều trong suốt giải đấu – đã phải trả giá. Ông chỉ thực hiện duy nhất một quyền thay đổi người trong suốt 105 phút bóng lăn là tung Šmicer thay thế đội trưởng Nedvěd bị chấn thương. Điều kỳ lạ là trong cả 4 trận đấu trước đó, Brückner đều sử dụng hết 3 quyền thay người. Chi tiết đó cho thấy thành công của Hy Lạp được xây dựng dựa trên hàng phòng ngự và khi may mắn đứng về phía họ, Hy Lạp xứng đáng giành chiến thắng trước một đội bóng có lối chơi tấn công đáng sợ nhất giải đấu.

 

Dù không phải những người giành cúp bạc nhưng Cộng hoà Séc đã trở thành nhà vô địch trong lòng người hâm mộ khắp nơi trên thế giới. Mùa hè năm ấy, Nedvěd và các đồng đội đã để lại một bản thánh kinh về một trong những đội bóng thi đấu quyến rũ bậc nhất nhưng đã lỡ hẹn với chiếc cúp vô địch châu Âu.