ĐT Tây Ban Nha và cuộc cách mạng từ một tập thể bình dân

Đến với VCK EURO 2024 lần này, có lẽ ngoài Rodri là ngôi sao sáng giá nhất ở đẳng cấp hàng đầu thế giới thì phần lớn những nhân tố còn lại trong đội hình ĐT Tây Ban Nha đều không quá nổi bật, thậm chí có một sự nghiệp tương đối bình thường.

Giai đoạn vàng của những người Tây Ban Nha đã diễn ra cách đây hơn một thập kỷ, khi bóng đá xứ sở Bò tót liên tiếp chinh phục các danh hiệu lớn, từ EURO 2008, 2012 cho tới World Cup 2010. Có thể nhận thấy rằng, vào thời điểm bấy giờ, bộ khung của La Roja chủ yếu được xây dựng từ những cái tên hàng đầu thế giới thuộc hai CLB lớn nhất La Liga là Barca (Xavi, Iniesta, Busquets, Pique) và Real Madrid (Ramos, Casillas, Alonso). Ngoài ra, lối chơi của Tây Ban Nha ở thời kỳ này cũng hướng tới mục tiêu kiểm soát bóng toàn diện dựa trên nền tảng nhân sự với năng lực xuất chúng bậc nhất.

Sự sa sút ở nửa cuối thập niên 2010s đã khiến đội bóng bán đảo Iberia rơi vào trạng thái lạc lối giữa việc phải duy trì lối chơi tiki-taka truyền thống bên cạnh chuyển sang gây dựng một phong cách chiến thuật hiện đại, trực diện hơn. Trên thực tế, Luis Enrique đã phần nào làm khá tốt điều này khi sẵn sàng gạt bỏ đi hàng loạt “công thần” luống tuổi để tìm kiếm ý tưởng từ những cầu thủ trẻ. Tại EURO 2020, Tây Ban Nha thi đấu không tệ nhưng phải dừng bước trước người Ý vì kém may mắn trên loạt luân lưu 11 mét. Tuy nhiên, đây cũng là tiền đề quan trọng để Luis de la Fuente sau khi tiếp quản La Roja dám mạo hiểm hơn với một hệ thống mới, sẵn sàng buông bỏ đi những giá trị cũ bảo thủ để hướng tới thứ một bóng đá đơn giản và hiệu quả hơn.

Ở kỳ EURO 2024 trên đất Đức lần này, Tây Ban Nha gần như không có “siêu sao” trong đội hình. Nhìn vào những cái tên mà La Roja mang tới giải đấu lớn nhất châu Âu, người ta chỉ thấy Rodri được xem là cầu thủ thuộc vào hàng đẳng cấp thế giới. Hậu vệ phải Carvajal mặc dù là một trong những cái tên chơi ổn định nhất ở vị trí của mình suốt một thập kỷ qua và giành vô số danh hiệu cùng Real Madrid, thế nhưng anh chưa bao giờ được xem là “sao số” và cũng khá cao tuổi.

Nacho thì suốt ngần ấy năm vẫn chỉ quen với băng ghế dự bị, Pedri giàu tiềm năng nhưng đã bị chấn thương làm chững lại những bước phát triển trong sự nghiệp… Nói như vậy là để thấy rằng ĐT Tây Ban Nha hiện tại của HLV De la Fuente giống như một tập thể “bình dân” hơn bao giờ hết. Dẫu vậy, đây lại là yếu tố then chốt giúp cho nhà cầm quân sinh năm 1961 xây dựng nên một La Roja đoàn kết, tận hiến và lăn xả vì mục tiêu chung.

Những màn trình diễn từ đầu EURO 2024 dường như đã nói lên mọi điều. Thay vì cố kiểm soát bóng một cách cực đoan như những bậc tiền bối, Tây Ban Nha giờ đây có thể nhường bóng cho Croatia và tìm kiếm cơ hội tấn công từ các tình huống chuyển đổi trạng thái chính xác đến chóng mặt. Trong trận gặp Gruzia ở vòng 1/8, ngay cả khi bị dẫn trước lần đầu tiên trong giải nhưng các học trò của De la Fuente vẫn hết sức bình tĩnh và kiên định với lối chơi của mình. Thay vì mất kiểm soát một cách vô thức, đội bóng xứ sở Bò tót vẫn duy trì được nhịp độ và sức ép cần thiết để tạo ra các cơ hội trước khi tìm thấy những bàn thắng như một hệ quả tất yếu. Đó cũng là một điểm cải thiện về mặt tâm lý, cho thấy các cầu thủ trẻ của La Roja dù còn ít tuổi nhưng đã trưởng thành và bản lĩnh ra sao.

Sự đa dạng trong những mảng miếng tấn công cũng là một thứ vũ khí nguy hiểm khiến đại diện bán đảo Iberia trở nên khó lường trước đối thủ. Trên tuyến đầu, De la Fuente không chỉ có một trung phong truyền thống là Morata mà còn sở hữu cặp cánh gây đột biến hiệu quả hàng đầu tại EURO lần này, Nico Williams - Lamine Yamal.

Ở hàng tiền vệ, Fabian Ruiz nhạt nhòa tại PSG bỗng dưng chơi xuất thần và trở thành nhân tố quan trọng bậc nhất mang đến sự cơ động cho tuyến giữa Tây Ban Nha, bên cạnh một Pedri vẫn tràn đầy sự sáng tạo như thường lệ. Trong khi ngoài sân, Dani Olmo hay Ferran Torres đều là những lựa chọn chất lượng, có thể giúp HLV De la Fuente thay đổi sơ đồ chiến thuật hoặc sử dụng hệ thống “số 9 ảo” khi cần thiết. Nhìn vào những cái tên này, người ta sẽ chỉ thấy duy nhất Pedri đang chơi cho Barca, một sự khác biệt tới mức xa lạ so với giai đoạn thập niên trước. Rõ ràng, Tây Ban Nha đã trở nên giản đơn, bình dị và có chút gì “cộng đồng” hơn rất nhiều.

Thứ bóng đá dưới triều đại của De la Fuente thay vì cố níu giữ phong cách kiểm soát bằng mọi giá thì nay đã trở nên khoáng đạt và tự do hơn nhiều. Một tập thể đa dạng về màu sắc, không còn tồn tại những khoảng cách vô hình giống như trong quá khứ cũng phần nào khiến cho các nhân tố trẻ thêm phần tự tin hơn và tìm kiếm được sự sáng tạo không ngừng nghỉ. Bằng những nguồn năng lượng mới, tư duy mới, cộng thêm sự cân bằng giữa yếu tố trực diện và kiểm soát trong lối chơi, người hâm mộ có thể kỳ vọng rằng Tây Ban Nha sẽ còn tiến xa tại kỳ EURO lần này. Nếu như thầy trò De la Fuente thành công, đó chắc chắn sẽ một là cái kết thật đẹp và viên mãn cho đại diện bán đảo Iberia, một cuộc cách mạng đến từ một tập thể bình dân hơn bao giờ hết.