ĐT Anh của Thomas Tuchel sẽ chơi thứ bóng đá như thế nào?

Dẫn dắt ĐTQG là một câu chuyện gây nhiều tranh cãi. Nhiều người coi việc dẫn dắt đội tuyển là vinh dự cao nhất trong bóng đá. Tuy nhiên, cũng có người cho rằng nó thiếu chiều sâu chiến thuật, cũng như những HLV đẳng cấp như ở cấp CLB.

Với việc bổ nhiệm Thomas Tuchel làm HLV trưởng ĐT Anh, có cảm giác rằng LĐBĐ Anh (FA) vừa đưa về một trong những nhà cầm quân có tư duy chiến thuật sắc bén nhất hiện nay.

Dựa trên những trải nghiệm tại Đức, Pháp và Anh trong những năm gần đây, có thể khẳng định Tuchel là một trong những HLV xuất sắc nhất châu Âu hiện nay. Tuy nhiên, những ý tưởng của Tuchel sẽ được áp dụng thế nào với dàn cầu thủ hiện tại của ĐT Anh? Quan trọng hơn, liệu ông có thể tái hiện thành công của mình ở cấp CLB trên đấu trường quốc tế?

Phong cách chơi bóng ưa thích của Tuchel là gì?

Không dễ để xác định ĐT Anh dưới thời Tuchel sẽ chơi thứ bóng đá như thế nào.

Cây viết Michael Cox của The Athletic từng gọi Tuchel là “con tắc kè về mặt chiến thuật”. Ông được biết đến với sự linh hoạt và thực dụng, khi liên tục thay đổi sơ đồ chiến thuật để kiểm soát từng trận đấu.

Xem xét các đội hình ưa thích của Tuchel trong suốt sự nghiệp huấn luyện, sự đa dạng này trở nên nổi bật trong bối cảnh nhà cầm quân người Đức sẵn sàng thích nghi với các cầu thủ có sẵn. Trong khi thiên về sơ đồ phòng ngự 4 người ở Dortmund và Paris Saint-Germain, Tuchel chủ yếu sử dụng sơ đồ 3-4-3 tại Chelsea, với hai wing-back Reece James và Marcos Alonso cung cấp khả năng tấn công biên.

Dù sử dụng cách tiếp cận nào, các ý tưởng của Tuchel đều xoay quanh việc kiểm soát bóng ở giữa sân và tạo ra lợi thế bằng cách tập trung nhiều cầu thủ giàu kỹ thuật có khả năng giữ bóng và pressing nhanh nhất có thể khi mất bóng.

Tại Chelsea, khả năng kéo giãn đội hình do các hậu vệ cánh mang lại giúp ông thoải mái bố trí các cầu thủ tấn công chơi gần nhau ở phía trước 2 tiền vệ lùi sâu, trong khi 3 trung vệ nhanh nhẹn, linh hoạt đảm bảo sự vững chắc ở hàng thủ.

Ví dụ, trong trận gặp Brighton dưới đây, hai cầu thủ chạy cánh Hakim Ziyech và Christian Pulisic đứng rất gần tiền đạo cắm Kai Havertz khi Kurt Zouma chuẩn bị chuyền bóng cho cầu thủ người Đức.

Brighton giành lại bóng sau khi Havertz có pha tiếp bóng lỗi, nhưng có đến 5 cầu thủ Chelsea dồn vào trung lộ để gây áp lực ngay lập tức. Ziyech áp sát trung vệ, Mason Mount và Jorginho băng vào để chặn các lựa chọn chuyền bóng cho tuyến giữa, trong khi Pulisic ngăn chặn những đường chuyền ra biên.

Adam Webster chuyền bóng sai địa chỉ và ngay lập tức Mount chuyền bóng để Ziyech có cơ hội đối mặt với thủ môn. Chỉ có hai đội – Liverpool và Brighton – ghi được nhiều bàn thắng từ các pha thu hồi bóng cao hơn Chelsea trong mùa giải đó.

Như hình minh họa bên dưới, mùa giải trọn vẹn duy nhất của Tuchel ở London đặc trưng bởi khả năng kiểm soát bóng và sự vững chắc nơi hàng thủ, lên bóng chậm rãi và chiếm ưu thế ở phần sân đối phương, trong khi vẫn đảm bảo duy trì trạng thái tối ưu để ngăn chặn các pha phản công ngay khi để mất bóng. Chỉ có nhà vô địch Manchester City là đội để lọt lưới ít bàn hơn, nhận ít pha dứt điểm trúng đích hơn và ít bàn thua kỳ vọng hơn trong suốt mùa giải 22/23.

Trong khi ĐT Anh thường dựa vào tốc độ của Kyle Walker để chống lại các pha phản công nhanh, các bằng chứng đang cho thấy Tuchel sẽ ưa thích cách tiếp cận có tính cấu trúc hơn, với quy mô toàn đội.

Cách tiếp cận đầy tính toán trong việc xây dựng lối chơi nghĩa là Tuchel có thể áp dụng phong cách của mình nhanh chóng, một điều cực kỳ quan trọng ở sân chơi ĐTQG. Khả năng kiểm soát bóng của Dortmund đã tăng gần 9% khi ông tiếp quản từ tay Jurgen Klopp, trong khi Chelsea của ông có chuỗi 14 trận bất bại ngay khi bắt đầu triều đại (chỉ để thủng lưới 2 bàn trong chuỗi trận đó), bất chấp chuỗi 5 trận thua trong 8 trận đấu ở Premier League trước khi ông tiếp quản.

Cách Tuchel kiểm soát trận đấu thay đổi theo từng đội. Ông thường sử dụng sơ đồ 4-2-3-1 tại Bayern Munich và thường bố trí các hậu vệ cánh lùi sâu hơn để cung cấp các phương án chuyền bóng ở biên, trong bối cảnh Bayern thường xuyên lên bóng ở biên với các cầu thủ chạy cánh giàu tốc độ.

Bộ đôi tiền vệ trung tâm (thường là Joshua Kimmich và Leon Goretzka) sẽ tạo ra sự áp đảo trong giai đoạn lên bóng đầu tiên của Bayern, là tiền đề giúp họ tiến tới 1/3 cuối sân. Các trung vệ của Bayern cũng không ngại dạt ra hai biên để cho phép một tiền vệ hoặc thủ môn đứng giữa họ, giúp bao phủ mặt sân rộng hơn để việc triển khai bóng trở nên dễ dàng hơn.

Việc đưa bóng đến khu vực cuối sân hiếm khi là vấn đề của Bayern mùa trước. Khó khăn của họ đến từ việc đối mặt với các đội chơi phòng ngự lùi sâu và không để đội bóng của Tuchel có khoảng trống để tạo ra cơ hội. Điều này thường đi kèm với sự mỏng manh trước các pha phản công của đối phương, nhất là khi Bayern cố gắng tấn công nhiều hơn.

Mặc dù Tuchel luôn đề cao triết lý kiểm soát trận đấu thông qua việc kiểm soát bóng, những thất bại trước VfL Bochum, Werder Bremen và Heidenheim đều diễn ra khi Bayern kiểm soát hơn 65% thời lượng bóng – với những khoảng trống bị khai thác trong các pha phản công. Bayern đã để lọt lưới 10 bàn từ các pha phản công – cao thứ năm tại Bundesliga mùa trước. Để so sánh, đối thủ cạnh tranh chức vô địch là Leverkusen chỉ lọt lưới 2 bàn từ những tình huống như vậy.

Bayern tỏ ra thoải mái hơn ở Champions League. Họ vào đến bán kết trước khi bị loại một cách sít sao bởi Real Madrid, nhưng rõ ràng là họ có thể tìm được nhiều khoảng trống hơn khi đối mặt với những đội bóng sẵn sàng chơi đôi công.  

Đây là một chi tiết chiến thuật đáng chú ý với ĐT Anh, khi chính họ cũng từng gặp khó khăn trong việc phá vỡ các đội hình chơi phòng ngự lùi sâu. Một trong những nhiệm vụ chính của Tuchel là đảm bảo sự thất vọng dưới thời Gareth Southgate sẽ không lặp lại.

Dù đôi khi có những trận hòa không bàn thắng và những thất bại bất ngờ, các số liệu cho thấy Bayern của ông vẫn thống trị cả hai đầu sân. Cạnh tranh với một đội Leverkusen bất khả chiến bại là điều không nằm trong kế hoạch, nhưng hiệu số bàn thắng kỳ vọng (xG) 1,6 mỗi 90 phút của Bayern – phản ánh chất lượng các cơ hội tạo ra và để thủng lưới – không chỉ tốt nhất tại Bundesliga, mà còn tốt hơn bất kỳ CLB nào trong 5 giải đấu hàng đầu châu Âu mùa giải 23/24.

Ý tưởng của Tuchel phù hợp với ĐT Anh như thế nào? Sau khi thể hiện sự linh hoạt về mặt chiến thuật trong suốt sự nghiệp, chúng ta có thể mong chờ việc Tuchel sẽ thực hiện một số thử nghiệm để khai thác tối đa tiềm năng của Tam Sư.

Nhìn chung, sở thích bố trí một hàng công chơi gần nhau của HLV 51 tuổi là điều thú vị, trong bối cảnh ĐT Anh sở hữu cả Cole Palmer, Phil Foden và Jude Bellingham. Việc chơi với hai số 10 –như ông đã làm ở 4 CLB gần nhất – cho phép Tuchel thoải mái “nhồi nhét” những cái tên ở trên phía sau Harry Kane. Khả năng pressing mạnh mẽ của Bellingham đặc biệt có giá trị khi họ tổ chức gegenpressing (vây ráp đối phương ngay khi mất bóng – ND).

Việc đưa những cầu thủ tấn công tài năng chơi gần Kane, người đã ghi 44 bàn trên mọi đấu trường mùa trước (31 bàn không tính phạt đền ở giải quốc nội) trong một hàng công chơi gần nhau sẽ là ưu tiên hàng đầu của vị tân HLV. Có một thực tế là nhà cầm quân người Đức rất ngưỡng mộ cầu thủ ghi bàn hàng đầu mọi thời đại của ĐT Anh.

“Cậu ấy có một phong cách rất khác biệt so với tất cả các cầu thủ khác của tôi,” Tuchel chia sẻ trên trang web chính thức của Bundesliga mùa trước.

“Harry là một sát thủ trong vòng cấm với khả năng dứt điểm xuất sắc, nhưng cậu ấy còn có khả năng kiến tạo, đưa ra những key-pass, cũng như kết hợp tốt với các cầu thủ chạy cánh nhanh nhẹn của chúng tôi. Tôi luôn nói rằng bạn sẽ học hỏi từ các cầu thủ của mình, nếu bạn có đặc quyền làm HLV và đặc biệt là ở cấp độ này. Tôi đã học được rất nhiều từ Harry.”

Nhờ những phẩm chất của Kane, câu hỏi hấp dẫn nhất nằm ở hai biên.

Công thức sử dụng các hậu vệ biên tấn công mạnh mẽ, chịu khó chồng biên với các số 10 di chuyển trong phạm vi hẹp của Tuchel đã phát huy hiệu quả trong thời gian làm việc tại Chelsea. Ông cũng đã cho thấy khả năng sử dụng tốc độ và kỹ thuật của các cầu thủ chạy cánh thuần túy như Leroy Sane và Kingsley Coman trong thời gian dẫn dắt Bayern, với việc Kane lùi xuống các khoảng trống sau hàng tiền vệ đối phương.

Điều này đặt ra câu hỏi về cách tấn công của ĐT Anh. Liệu Tuchel sẽ tận dụng tối đa tốc độ và khả năng tấn công trực diện của Anthony Gordon và Bukayo Saka, những người chơi tốt nhất ở biên? Hay ông sẽ nghiêng nhiều hơn về kỹ thuật của Foden, Bellingham, hoặc Palmer như các số 10 di chuyển trong phạm vi hẹp, với khả năng dâng cao của các hậu vệ biên hoặc wing-back để cung cấp chiều rộng?

Những hậu vệ trái đủ thể lực đang trở nên hiếm hoi ở ĐT Anh trong những tháng gần đây, nhưng sở thích chiến thuật của Tuchel có thể mang lại cơ hội cho Lewis Hall, Tino Livramento hay thậm chí là Leif Davis trong vai trò hậu vệ cánh dâng cao.

Điều quan trọng là Tuchel đã chứng minh sự nhạy bén về chiến thuật để điều chỉnh cách tiếp cận của mình trong trận đấu, nếu mọi thứ không diễn ra theo kế hoạch ngay lập tức. Những chỉ trích từng nhắm vào Southgate vì sự chậm trễ trong việc phản ứng từ băng ghế huấn luyện, nhưng Tuchel giàu kinh nghiệm hơn trong việc thực hiện các điều chỉnh ở những thời điểm quan trọng – gần đây nhất là trong trận bán kết Champions League cùng Bayern.

Nhìn chung, Tuchel chưa bao giờ ngại đối đầu với ban lãnh đạo tại các CLB ông từng dẫn dắt, đặc biệt là về vấn đề chuyển nhượng. Dĩ nhiên, đó sẽ không phải là vấn đề ở cấp độ ĐTQG, nhưng Tuchel sẽ cần xây dựng một mối quan hệ tích cực với GĐĐH FA Mark Bullingham để chứng tỏ rằng ông có thể làm việc tốt với cấp trên mà không gây mâu thuẫn.

Dù bóng đá cấp CLB luôn đi kèm với sự hỗn loạn, trong 3 vai trò gần đây nhất của mình tại Paris Saint-Germain, Chelsea và Bayern Munich, Tuchel có thời gian tại vị trung bình là 1 năm, 9 tháng và 15 ngày. Thời gian tương tự với ĐT Anh sẽ kéo dài đến sau World Cup 2026.

Tuchel chắc chắn là một chiến lược gia mạnh mẽ hơn người tiền nhiệm có phong cách lãnh đạo theo kiểu chính khách như Southgate, nhưng cũng không thể bỏ qua vai trò đại sứ cần thiết ở cấp độ đội tuyển.

Sự tự tin đến một cách tự nhiên với Tuchel. Trong khi một số người tỏ ra cẩn trọng trong lần đầu tiên tiếp xúc với giới truyền thông, ông lại rất quyết đoán trong ý định của mình.

“Tôi muốn đặt ngôi sao thứ hai lên chiếc áo này,” Tuchel nói trong buổi họp báo hôm thứ Tư. “Chúng tôi sẽ nỗ lực hết sức cho mục tiêu lớn nhất trong bóng đá: Biến giấc mơ của chúng tôi thành hiện thực tại World Cup 2026."

Đến lúc ông tỏa sáng một lần nữa rồi đấy, Tuchel!

Theo New York Times

Xem thêm: