Đội tuyển Scotland: Còn sống, còn hy vọng

Sau trận ra quân thảm họa, thua lấm lưng trắng bụng 1-5 trước đội chủ nhà Đức, Scotland đã níu kéo lại chút hy vọng giành vé đi tiếp với kết quả hòa 1-1 trước Thụy Sĩ tại lượt trận thứ 2 bảng A Euro 2024.

Ở trận này, huấn luyện viên Steve Clarke đã thực hiện một số sự thay đổi về nhân sự lẫn chiến thuật. Ryan Porteous, cầu thủ nhận thẻ đỏ trong trận gặp Đức, được thay bằng Grant Hanley. Trong khi đó, ở khu vực giữa sân, Billy Gilmour là sự lựa chọn chính thức chứ không phải Ryan Christie.

Steve Clarke cũng mạnh dạn chuyển từ hệ thống 5-4-1 thiên về phòng ngự sang vận hành sơ đồ 3-4-1-2 đảm bảo cân bằng hơn. Từ đây, những làn gió biến chuyển tích cực đã dần xuất hiện. Scotland nhập cuộc chủ động, đẩy đội hình dâng cao, tạo được những sức ép nhất định, và sớm vượt lên dẫn trước ở phút 13. Đó là tình huống Callum McGregor chuyền ngược về thuận lợi cho Scott McTominay băng lên dứt điểm, đưa quả bóng khẽ chạm một cầu thủ phòng ngự phía đối thủ và khuất phục hoàn toàn thủ thành Yann Sommer.

Tạo được ưu thế từ sớm, Scotland bắt đầu chơi chậm lại và chờ đợi thời cơ từ những đợt phản công. Nhưng rồi những toan tính của họ đã gặp trở ngại với các sai số cá nhân. Phút 26, Anthony Ralston chuyền bóng về cẩu thả, vô tình tạo điều kiện cho Xherdan Shaqiri lao xuống và cứa lòng chân trái hóc hiểm hạ gục Angus Gunn. Thủ thành của Norwich City dù để lọt lưới, song đã có 1 trận đấu khá hay, với 3 lần cứu thua cho đội nhà.

Chơi rất nỗ lực trong thời gian còn lại của trận đấu và tạo được một số cơ hội nguy hiểm, tuy vậy Scotland đã không thể ghi thêm bàn thắng nào, đành chấp nhận kết quả hòa chung cuộc.

So với thất bại bạc nhược trước Đức, trận này, Scotland đã ít nhiều thể hiện được sự tiến bộ. Cách vận hành lối chơi của họ khá nhịp nhàng và có ý đồ hơn. Ở mặt trận tấn công, đội quân của Steve Clarke tập trung nhiều vào các bài đánh biên, nhất là nơi hành lang trái, với sự xuất hiện của Kieran Tierney cùng Andrew Robertson.

Đặc biệt, Andrew Robertson đã có một ngày thi đấu hiệu quả. Mũi khoan cánh trái này nhiều lần khiến Silvan Widmer phía đối diện bở hơi tai trong việc đeo bám và truy cản. Cầu thủ thuộc biên chế Liverpool có tới 3 key passes (đường chuyền mở ra cơ hội cho đồng đội), tỉ lệ chuyền bóng chính xác đạt 80%, thực hiện nhiều quả tạt thành công, và cũng rất tích cực lùi về hỗ trợ phòng ngự.

Trong bàn thắng mở tỉ số của Scotland, Robertson chính là người có công lớn, với pha dốc bóng từ phần sân nhà, phối hợp cùng McGregor, trước khi McTominay là người tung ra cú sút quyết định, đánh sập hệ thống phòng thủ của Thụy Sĩ.

Một điểm nhấn nữa là vai trò của Scott McTominay. Về lý thuyết, cầu thủ đang đầu quân cho Manchester United được xếp đá như một hộ công, chơi ngay phía sau bộ đôi tiền đạo Che Adams và John McGinn. Nhưng thực tế, tầm hoạt động của McTominay là rất rộng. Ông Steve Clarke khuyến khích anh di chuyển tự do, có khi lên xuống theo trục dọc, lúc thì dạt sang biên, và sẵn sàng xâm nhập vòng cấm khi cần.

Dù vậy, Scotland cần phải đa dạng hơn nữa các phương án tiếp cận khung thành, và những chân sút của họ phải biết chắt chiu từng cơ hội. Bởi nếu chỉ tập trung vào các miếng đánh từ cánh trái, tận dụng sự cơ động của Andrew Robertson, thì đội tuyển này cũng dễ bị đối phương bắt bài. Hoặc nếu các đối thủ tìm cách khóa chặt và phong tỏa McTominay, thì những ý tưởng tấn công của Scotland sẽ đối diện nhiều thử thách.

Bên cạnh đó, khả năng chống phản công của đội tuyển này cũng cần được cải thiện hơn nữa. Ở trận đấu với Thụy Sĩ vừa qua, hàng thủ của họ không ít lần sơ hở khi đối phương triển khai vây ráp liên tục và thực hiện các pha lên bóng nhanh.

Đó là những vấn đề mà Steve Clarke cần phải giải quyết trước trận cầu sống mái với đội tuyển Hungary ở lượt trận cuối bảng A. Chỉ có một con đường duy nhất dành cho Scotland là phải giành chiến thắng, thậm chí phải thắng cách biệt để nuôi hy vọng đi tiếp. Nói thì dễ, nhưng làm mới khó.

Dẫu sao, còn sống là vẫn còn hy vọng. Gượng dậy sau một trận thua tan nát cũng là điều đáng được ngợi khen đối với thầy trò Steve Clarke. Sẽ là kỳ tích nếu họ lách qua khe cửa hẹp để vào vòng knock-out, điều mà đội tuyển này khao khát cháy bỏng nhưng đã 3 lần vỡ nát đau đớn trong quá khứ.

Ngọc My