Những thất bại nặng nề có thể mang tính thức tỉnh. Năm 1992, Newell’s Old Boys của Marcelo Bielsa thua San Lorenzo 6-0 ở vòng bảng Copa Libertadores, khiến ông rơi vào trạng thái tuyệt vọng. Bielsa ngày đó là một HLV trẻ đầy tham vọng, người đã giành được Apertura vào những năm 1990-91, nhưng sau đó chứng kiến đội bóng của mình chỉ thắng 9 trận trong năm 1991.
Trong hai ngày, Bielsa nhốt mình trong khách sạn Conquistador ở Santa Fe. Ông khóc và gọi cho vợ mình, Laura, thừa nhận rằng ông đã nghĩ đến việc kết thúc sự nghiệp của mình. Cuối cùng, Bielsa tập hợp các cầu thủ lại với nhau và hỏi họ có còn tin tưởng vào ông nữa không.
Các cầu thủ khẳng định rằng họ vẫn còn niềm tin. Được khích lệ, Bielsa tiếp tục công việc của mình. Trận đấu tiếp theo vẫn chỉ mang đến kết quả 0-0 trước Union de Santa Fe, nhưng đó là sự khởi đầu. Họ chỉ thua một trận nữa trước khi giành được Clausura, cũng như vào đến trận chung kết Copa Libertadores, nơi họ bị đánh bại trên chấm phạt đền trước Sao Paulo. Bị San Lorenzo hủy diệt hóa ra lại là khởi đầu trước một bình minh huy hoàng.
Nhưng nếu tin rằng thất bại 7-0 trước Manchester City hôm thứ Ba tuần trước có thể tạo ra tác động tương tự, thì bạn đã lầm. Arsenal đã có 4 pha dứt điểm khi đồng hồ mới trôi qua được 5 phút. Họ dẫn trước Leeds 2-0 trong nửa giờ đầu tiên (tính đến thời điểm đó, họ có nhiều cú sút như Tottenham có được trong cả tháng 9) và nâng tỉ số lên 3-0 trước khi hiệp 1 khép lại. Những hoài nghi về sức mạnh thực sự của Leeds đã được xua tan: Họ đang bắt đầu làm quen với cuộc chiến trụ hạng.
Chỉ có Newcastle United có tỉ lệ bàn thua kì vọng (xGA) tệ hơn Leeds. Đội bóng của Bielsa hiện đang phải nhận những pha dứt điểm có tỉ lệ thành bàn lên tới 1,6 bàn/trận, so với 1,4 bàn/trận ở mùa giải năm ngoái (ảnh). Cũng chẳng có đội nào ở giải Ngoại hạng phải chịu nhiều pha dứt điểm trúng đích hơn Leeds mùa này (5,4 lần/trận).
Các vấn đề trong phòng ngự của Leeds xuất hiện, một phần vì họ đang thiếu vắng các trụ cột trên hàng công. Joe Gelhardt đang có phong độ tốt trong thời gian gần đây, nhưng chấn thương của Dan James, Rodrigo và đặc biệt là Patrick Bamford đang khiến Leeds gặp khó khăn khi tấn công, cũng như khó có thể duy trì áp lực ở 1/3 sân đối phương.
Điều này cũng có thể khiến hàng tiền vệ và hàng thủ dễ bị tổn thương hơn khi lên bóng – đặc biệt khi họ thiếu lá bùa hộ mệnh Kalvin Phillips. Cụ thể, Leeds đang ngày càng mất bóng nhiều hơn ở bên phần sân nhà và giúp đối phương có tới 32 pha dứt điểm sau đó. Đó là tỉ lệ cao nhất ở Premier League cho tới thời điểm này (ảnh).
Cũng phải thừa nhận rằng hơn 1/3 trong số đó là trong 3 trận đấu gần nhất, khi họ phải đối đầu với Chelsea, Manchester City và Arsenal. Nhưng nó cũng cho thấy vào lúc này, Leeds không thể chơi theo cách tương tự trước những đội có hệ thống pressing hợp lí, có thể khai thác tối đa những sai sót của Leeds trong những tình huống chuyển tiếp.
Nhìn vào dữ liệu của Statsbomb, bạn có thể thấy kết quả của Leeds thường trở nên tích cực, khi họ thành công trong việc tạo ra áp lực - ở đây là phần trăm số lần họ giành lại quyền kiểm soát bóng trong vòng 5 giây kể từ khi bắt đầu áp sát. Trong 5 trận đấu thành công nhất về mặt này, đội chủ sân Elland Road có được 8 điểm và chỉ thua duy nhất một trận trước Tottenham.
Nhưng một khi họ pressing thiếu sự đồng bộ, hậu quả trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Leeds để thủng lưới tới 21 bàn trong 5 trận đấu họ pressing kém nhất – bao gồm ba trận đấu gần nhất.
Chấn thương rõ ràng là một yếu tố chính dẫn đến phong độ tồi tệ của Leeds hiện tại, đặc biệt là ở một đội bóng có đội hình tương đối mỏng và mức lương toàn đội thấp thứ hai trong giải đấu.
Ngay cả khi không có bất kì sự vắng mặt nào liên quan đến Covid-19, Leeds vẫn thiếu vắng tới 11 cầu thủ cho trận đấu với Arsenal; 9 trong số đó có thể đá chính và 7 trong số họ chơi ở hàng phòng ngự. Điều đó có nghĩa là Luke Ayling phải vào sân dù mới ốm dậy, Robin Koch cũng phải trở lại sớm hơn sau ca phẫu thuật hông. Mọi chuyện thêm bi đát hơn khi Jack Harrison rời sân trong hiệp 1 vì chấn thương.
Nhưng dù có gặp vấn đề chấn thương hay không, bạn vẫn biết trước một trận đấu có sự xuất hiện của đội bóng do Bielsa chỉ đạo sẽ như thế nào: Rất nhiều cú sút được thực hiện và cũng để thủng lưới rất nhiều.
Giải trí, chắc chắn; đó là bữa tiệc tuyệt vời cho những CĐV trung lập. Nhưng sự hỗn loạn có tổ chức có thể nhanh chóng trở thành rối loạn, nếu các đối thủ của Leeds làm quen với phòng cách kèm người 1 vs 1 của họ và vượt.
Rất khó để đội bóng dưới sự cầm quân của HLV có biệt danh là “Gã điên“ sẽ thay đổi phong cách chơi bóng. Sẽ thực tế hơn nếu hi vọng Leeds sẽ loại bỏ những thói quen xấu xí mà họ đã mắc phải, cũng như tái hiện lại những phẩm chất tốt đẹp đã giúp họ thành công trong những năm gần đây.
Nhưng lịch thi đấu không ủng hộ điều này. Leeds sẽ gặp Liverpool, đội bóng ghi nhiều bàn nhất giải đấu vào Chủ nhật tới, để hoàn thành chuỗi 4 trận liên tiếp gặp 4 đội bóng hàng đầu Premier League. Việc Leeds chỉ thắng 2 trong 10 trận gần nhất cũng cho thấy Bielsa cũng đang vật lộn trong việc mất tới hơn nửa đội hình vì chấn thương.
Mọi thứ có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn trước khi trở nên tốt đẹp hơn, nếu Bielsa tiếp tục từ chối thay đổi phong cách chơi bóng của Leeds.
Bài viết có sử dụng tư liệu từ:
“Why Bielsa’s refusal to adapt has allowed big teams to dominate depleted Leeds” của Mark Carey (The Athletic)
“Another stodgy defeat weighs heavy on Leeds and Marcelo Bielsa” của Jonathan Wilson (The Guardian)