David Raya, Aaron Ramsdale và cái chất dị của Mikel Arteta

Đằng sau cuộc cạnh tranh thú vị giữa Aaron Ramsdale và David Raya trong khung gỗ Arsenal là một ý tưởng dị biệt của HLV trưởng Mikel Arteta.

Những quyết định siêu dị của Arteta với Raya và Ramsdale

Ramsdale bắt chính 4 trận đấu đầu tiên của Arsenal ở Ngoại Hạng Anh 2023/24. Trong 4 lần ra sân ấy, người gác đền 25 tuổi có 1 lần giữ sạch lưới và phải nhận 4 bàn thua (trung bình 1 lần thủng lưới/trận). 

Số pha cứu thua trung bình/trận của Ramsdale đạt mức 1.3, tỷ lệ cản phá là 56%. Giải thích một cách đơn giản, thủ môn mang áo số 1 làm chủ được tình hình trong hơn phân nửa số cú sút trúng đích mà anh phải đối mặt. 

Sau khi vòng 4 hạ màn, Pháo thủ đứng ở vị trí thứ 5 trên bảng xếp hạng với 10 điểm. Ở thời điểm đó, Arsenal là đội có số bàn thua ít thứ ba. Con số 4 lần để lọt lưới của đội chủ sân Emirates chỉ kém 2 bàn thua của Manchester City - đương kim vô địch, đội đầu bảng và 3 bàn thua của Liverpool. 

Những số liệu trên cho thấy, Ramsdale có thể không quá xuất sắc, nhưng màn trình diễn của thủ thành người Anh từ đầu mùa là không hề tệ. Ramsdale xứng đáng với suất bắt chính mà mình đang có tại Arsenal. 

Nhưng tới vòng 5, Arteta đã làm tất cả phải bất ngờ. Không ai nghĩ nhà cầm quân người Tây Ban Nha sẽ đưa số 1 lên băng ghế dự bị và cho tân binh Raya ra sân ngay từ đầu.

Cậu học trò đồng hương của Arteta cập bến Emirates ngày 15/8, tức sau khi mùa giải mới đã chính thức khởi tranh. Tới đầu tháng 9, Raya phải tạm rời CLB để lên tập trung cùng ĐTQG tại Nations League. 

Điều đó đồng nghĩa với việc ông thầy 41 tuổi không có bất kỳ trận giao hữu nào để thử nghiệm số 22 mới. Raya cũng chưa bắt nhịp tốt với cảm giác thi đấu tại đội bóng mới vì anh không có quá nhiều thời gian. 

Dẫu vậy, Arteta không muốn đợi đến các trận đấu cúp, ví dụ như cúp Liên đoàn hay cúp FA để “thử tay” Raya. Vị chiến lược gia sinh năm 1982 sẵn sàng để người học trò 28 tuổi bắt chính thay Ramsdale trong một trận đấu quan trọng tại Ngoại Hạng Anh. 

Có “cả tấn” câu hỏi xuất hiện xoay quanh quyết định khiến tất cả phải ngạc nhiên của Arteta và các phóng viên tác nghiệp tại giải đấu này cũng không phải ngoại lệ. Sau khi trận Everton 0-1 Arsenal kết thúc, ông không ngần ngại chia sẻ lý do mình chọn Raya thay vì Ramsdale. 

"Tôi từng nói mình muốn Arsenal có ít nhất hai nhân sự với chất lượng tương đương ở từng vị trí. Giờ đội hình của tôi đã có được sự cạnh tranh đó. Raya không thua gì Ramsdale và Karl Hein (thủ môn số 3) cũng vậy. Tôi sẽ phải cân nhắc sử dụng ba cầu thủ trên và cơ hội sẽ được chia đều cho cả ba, ở những trận đấu như thế này”, Arteta giải thích. 

“Ở hai trận đấu gần nhất, tôi cũng phải nuối tiếc ít nhiều về quyết định của mình. Lẽ ra, tôi có thể thay thủ môn sau phút 60 và phút 85, nhưng tôi lại không đủ dũng khí để làm điều đó. Tới giờ, tôi vẫn không vui khi không tung Raya vào từ những trận đấu trước”.

“Tôi biết rằng sẽ rất kỳ lạ nếu một HLV nào đó thay thủ môn ở giữa trận đấu. Nhưng tôi không có lí do nào để không làm vậy cả. Nếu đội bóng có một thủ môn dự bị với chất lượng chuyên môn tương đương người bắt chính và HLV muốn thay đổi điều gì đó ở đội bóng thì tại sao lại không làm cơ chứ?”.

“Một thông điệp tôi muốn gửi tới cầu thủ là mọi vị trí cần phải đạt trạng thái sẵn sàng cho các trận đấu. Họ phải và sẽ được thi đấu, ở mọi đấu trường, nếu sẵn sàng”.

Có lẽ, chỉ các thành viên ban huấn luyện Arsenal mới đoán được Arteta sẽ trao suất bắt chính cho Raya và để Ramsdale dự bị ở chuyến làm khách trước Everton. Và cũng chính họ mới có thể lường trước được việc cựu tiền vệ Real Sociedad sẽ nói ông muốn… thay thủ môn khi người đang bắt trên sân không gặp bất kỳ vấn đề gì về thẻ phạt hay chấn thương. 

Thủ môn là vị trí rất hiếm khi được thay ra. Những sự thay người ở vị trí gác đền chỉ xuất hiện khi thủ thành đang thi đấu phải nhận thẻ đỏ hoặc dính chấn thương. Tóm lại, HLV trưởng thường chỉ thay thủ môn ở những trường hợp bất đắc dĩ, khi thủ thành đang bắt không thể tiếp tục thi đấu và buộc phải rời sân ngay lập tức. 

Còn nếu thay vì chiến thuật, vì lý do chuyên môn đơn thuần; các vị thuyền trưởng thường chỉ làm điều đó khi trận đấu chuẩn bị bước vào loạt đá luân lưu. Nhưng ở Arsenal, Ramsdale không phải nhận lĩnh bất kỳ thẻ phạt nào trong 4 vòng đấu vừa qua và Ngoại Hạng Anh cũng chẳng bao giờ có đá luân lưu. 

Bên cạnh đó, từ mùa 2022/23, ban tổ chức của hạng đấu cao nhất xứ sở sương mù đã nâng từ 3 lên 5 quyền thay người mỗi trận. Dẫu vậy, vẫn không có bất kỳ HLV nào thích thay thủ môn theo kiểu Arteta. 

Các pha thay người ở vị trí thủ môn thường bị coi là những sự phí phạm. Vị trí giữ đền rất ít khi được ưu tiên khi các thuyền trưởng chuẩn bị thực hiện những sự thay đổi về mặt nhân sự. 

Trong giai đoạn 2020 - 2023, Chelsea - đội bóng cùng thành phố của Arsenal sở hữu hai người gác đền giỏi là Edouard Mendy và Kepa Arrizabalaga. Tuy nhiên; cả Frank Lampard, Thomas Tuchel, Graham Potter lẫn HLV tạm quyền Bruno Saltor đều không có thói quen thay thủ môn như ý định của Arteta. 

Cựu cầu thủ PSG đã dành ra gần 2 phút đồng hồ để hào hứng giải thích lý do Ramsdale phải ngồi dự bị cho Raya ở chiến thắng trước Everton và trình bày ý tưởng thay thủ môn đầy thú vị của mình. Arteta rất muốn giới thiệu ý tưởng đó. Ông thực sự muốn nó xuất hiện tại Ngoại Hạng Anh. 

Thông qua câu trả lời sau trận, Arteta cũng tạo ra thông điệp về việc ông luôn muốn tạo ra những cuộc cạnh tranh lành mạnh cũng như sòng phẳng ở mọi vị trí tại Arsenal. Và một vị trí cần sự ổn định lâu dài như thủ môn cũng không phải ngoại lệ. 

Có cảm giác như Arteta đã rất chờ đợi câu hỏi của các phóng viên về việc bố trí nhân sự của ông ở vị trí gác đền. 

Chỉ cần đến khi được hỏi, cựu tiền vệ Everton sẵn sàng nói về ý tưởng thay thủ môn của mình một cách vô cùng mạnh mẽ và “đam mê”. Arteta thực sự muốn thực hiện ý đồ siêu dị này. Và chắc chắn, các khán giả Ngoại Hạng Anh sẽ thấy ông làm điều đó trong phần còn lại của mùa giải. 

Nhìn những gì Raya thể hiện trên sân Goodison Park, Ramsdale cũng bắt đầu phải lo lắng về vị trí của mình dù số 1 vẫn còn hợp đồng đến năm 2026.

Trong lần đầu tiên khoác áo Arsenal, tân binh người Tây Ban Nha chỉ có đúng 1 pha cứu thua duy nhất. Tuy nhiên, không phải vì Raya bắt kém, mà vì dù được chơi trên sân nhà, nhưng Everton chỉ có vỏn vẹn 1/8 cú sút trúng đích và số 22 đã xử lý được tình huống đó.

Không phải đối mặt với nhiều pha dứt điểm, song Raya vẫn biết cách để lại dấu ấn đậm nét với khả năng chơi chân. Trong 90 phút thi đấu, người gác đền 28 tuổi thực hiện thành công 30/32 đường chuyền, đạt tỷ lệ chuyền bóng chính xác lên tới 94%.

Chưa dừng lại ở đó, điểm ấn tượng nhất trong màn ra mắt của Raya là anh có tới 7/9 pha chuyền dài đúng “địa chỉ”. Ngược lại, Raya chỉ phá bóng đúng 1 lần.

Những thống kê đó cho thấy thủ thành sinh năm 1995 chơi chân một cách rất thoải mái và tự tin. Raya luôn cố tìm ra phương án chuyền bóng cả dài lẫn ngắn để thoát pressing và triển khai từ sân nhà thay vì phá bừa lên trên.

“David không có nhiều việc để làm trong trận đấu ngày hôm nay. Nhưng cậu ấy đã hoàn thành rất tốt việc chủ động lao ra khỏi khung thành để bắt bóng khi các cầu thủ Everton tung ra những quả tạt bổng”, cựu tiền đạo Arsenal Ian Wright dành lời khen cho người hậu bối. 

Everton (thua 4, hòa 1 trong 5 vòng đầu; đang đứng thứ 18 trên bảng xếp hạng) là một đối thủ cực yếu bất chấp việc Pháo thủ phải chơi trên sân khách. Dẫu vậy, màn ra mắt của Raya vẫn là rất thành công bởi đây mới chỉ là lần đầu tiên anh ra sân trong màu áo một CLB thuộc nhóm Big Six. 

Có thể, Ramsdale vẫn xứng đáng bắt chính, nhưng Arteta không hề sai khi tung Raya vào sân ở trận đấu này. 

Arteta có thể thất bại với ý tưởng táo bạo của mình

Arteta là một HLV khá dị. Cái kiểu dị của ông không giống với Marcelo Bielsa, mà giống Pep Guardiola - người đã làm việc cùng Arteta trong hơn 3 năm ở Man City. 

Guardiola cũng có rất nhiều ý tưởng độc lạ trong quãng thời gian Arteta làm trợ lý cho ông. Ví dụ như ở trận tứ kết lượt đi Champions League 2017/18 gặp Liverpool, người đồng hương của cựu tiền vệ Arsenal đã kéo trung vệ Aymeric Laporte ra đá hậu vệ cánh trái. Ý đồ của Guardiola là sử dụng một cầu thủ thuần phòng ngự để khắc chế Mohamed Salah - một siêu sao ở vị trí tiền đạo cánh phải.

Kết quả, Man City… thua trắng 0-3 còn chân sút người Ai Cập tỏa sáng với 1 bàn và 1 kiến tạo trước khi phải rời sân ở phút 52 vì chấn thương. Thất bại nặng nề này khiến đoàn quân của Guardiola cũng như Arteta không thể làm lại ở trận lượt về và chấp nhận bị loại. 

Tới tứ kết Champions League 2019/20, Pep tiếp tục “đánh lừa” tất cả khi cho Man City đá với sơ đồ 5 hậu vệ trước Lyon, thay vì sơ đồ 4-3-3 mà The Citizens đã vận hành rất trơn tru trong thời gian dài. 

Ông cất nhiều ngôi sao tấn công như Phil Foden, Riyad Mahrez, Bernardo Silva và David Silva. Kết quả, Man City… thua 1-3 và phải chia tay giải đấu mà họ đặt mục tiêu giành chức vô địch. 

Nếu thành công, người ta sẽ gọi ý tưởng của bạn là sự đột phá. Còn nếu thất bại, đó sẽ là những sai lầm. Trong thời gian làm trợ lý cho Guardiola, Arteta đã hai lần chứng kiến người đồng hương của mình thất bại với những ý tưởng độc ở những thời khắc quan trọng. 

Đó sẽ là bài học lớn đối với vị chiến lược gia sinh năm 1982 khi ông định thay thủ môn ở giữa trận tại Arsenal. Quãng thời gian làm việc với Guardiola đã giúp Arteta tích lũy được rất nhiều kỹ năng, kinh nghiệm và kiến thức bổ ích. 

Được làm cộng sự của Pep - một trong những nhà cầm quân xuất sắc nhất bóng đá thế giới ở một trong những CLB mạnh nhất hành tinh như Man City là ước mơ, là niềm vinh dự to lớn của rất nhiều HLV. Guardiola là vị chiến lược gia đại tài với rất nhiều ý tưởng táo bạo. 

Tuy nhiên, Pep không phải thần thánh hay siêu nhân. Ông chỉ là người bình thường và người bình thường thì luôn có thể mắc sai lầm. Chưa ai nói Arteta bị điên khi ông muốn thay thủ môn trong trận, nhưng vị thuyền trưởng của Arsenal sẽ phải cẩn trọng với những quyết định của mình. 

Hãy cùng chờ xem, những pha thay người táo bạo của Arteta sẽ diễn ra ở trận đấu nào. Đây là điều rất đáng chờ đợi của Pháo thủ thành London ở mùa giải năm nay!