ĐT Anh có được 4 điểm sau 2 trận đấu đầu tiên tại vòng bảng Euro 2024. Đó là một kết quả chấp nhận được về mặt điểm số, nhưng lại quá tệ nếu xét trên phương diện bóng đá thuần túy. Trận hòa 1-1 mới đây của Anh trước Đan Mạch được truyền thông quốc tế mô tả là tệ chẳng khác gì một thất bại.
Huyền thoại Alan Shearer dùng cụm từ “hoàn toàn tan nát” để đánh giá màn trình diễn kém cỏi của các hậu bối, trong khi cựu trung vệ của Arsenal là Per Mertesacker cũng sử dụng ngôn từ tương tự khi tham gia một chương trình bình luận trực tuyến tại Đức. Dù được đánh giá cao hơn đối thủ rất nhiều và sớm có lợi thế dẫn trước với bàn thắng của Harry Kane ở phút 18, thế nhưng đoàn quân của Gareth Southgate đã không thể duy trì được nhịp độ thi đấu, thậm chí để đối thủ san bằng tỉ số và chơi lấn lướt hơn trong phần còn lại của trận đấu.
Có một tuyển Anh “tan tác” trước Đan Mạch
Đan Mạch đã bóp nghẹt tuyến giữa của Anh, biến những ngôi sao đắt giá bậc nhất thế giới như Jude Bellingham, Trent Alexander-Arnold, Declan Rice hay Phil Foden phải run sợ trước khả năng gây áp lực tầm cao ấn tượng. Ngay cả đến những khán giả cũng dễ dàng nhận ra điều đó khi theo dõi trận đấu, vậy với tư cách là HLV trưởng của Anh, lẽ nào Southgate lại không nhận ra? Tuy vậy, khi tham dự cuộc họp báo diễn ra sau trận đấu, vị chiến lược gia 53 tuổi đã lên tiếng phản biện nhằm bảo vệ các học trò. Ông nói: “Chúng tôi đã có thời gian để chuẩn bị cho trận đấu này, đồng thời nghiên cứu kỹ nhân sự và lối chơi của Đan Mạch. Chúng tôi không cho rằng việc gây áp lực tầm cao sẽ là chìa khóa để có được chiến thắng”.
Nhưng các con số thì không biết nói dối. Thống kê của Opta đã chỉ ra cho chúng ta thấy được sự vượt trội về mặt thể chất của “Những chú lính chì dũng cảm”. Thầy trò Kasper Hjulmand giành chiến thắng 19/32 tình huống tranh chấp bóng bổng trên sân, tương đương 59,4%. Khả năng thu hồi bóng của họ cũng rất ấn tượng với 18 pha tắc bóng thành công, hơn hẳn con số 10 bên phía tuyển Anh. Kể từ sau siêu phẩm sút xa thành bàn của Morten Hjulmand ở phút 34, Đan Mạch dần đẩy cao đội hình, trở thành đội bóng chơi lấn lướt hoàn toàn về mặt thế trận. Ở chiều ngược lại, Harry Kane và đồng đội bị đẩy lùi sâu về phần sân nhà của mình, chơi như một đội bóng cửa dưới. Đó không phải là thói quen “lùi sâu khi có bàn” mà Southgate áp dụng ở chiến thắng 1-0 trước Serbia, mà đó chính là sự bất lực của người Anh trước lối chơi chủ động của Đan Mạch. Không chỉ mạnh mẽ về khoản tranh chấp, Đan Mạch còn thống trị trận đấu ở hầu hết các thông số quan trọng khác: Chuyền bóng (548 – 528), dứt điểm (16 – 12), dứt điểm trúng đích (7 – 4), đường chuyền quyết định (16 – 9), đường chuyền vào khu vực 1/3 sân đối phương (142 – 97).
| Đan Mạch đã có một trận đấu vượt trội về mọi mặt khi đối đầu với Anh. |
Về phần mình, các ngôi sao xứ sở sương mù đã trải qua một buổi chiều khó nuốt trôi tại Deutsche Bank Park. Harry Kane – chủ nhân của danh hiệu vua phá lưới Bundesliga 2023/2024, chỉ chạm bóng duy nhất 1 lần trong vòng cấm của Đan Mạch trong suốt 70 phút góp mặt trên sân. Điều tương tự cũng đến với một niềm hi vọng khác trên hàng công là Bellingham. Chủ nhân của danh hiệu cầu thủ xuất sắc nhất La Liga 2023/2024, người đã đặt dấu giày trong 46 bàn thắng ở Real Madrid mùa này, chỉ 2 lần chạm bóng trong vòng cấm đối thủ, 0 pha dứt điểm, nhưng lại thất bại tới 10 lần trong các tình huống tranh chấp tay đôi (nhiều nhất đội). Trong một tập thể bất ổn, không chỉ Kane và Bellingham, ngay cả những ngôi sao khác như Foden và Saka cũng không thể hiện được những gì chúng ta thường thấy ở họ.
Southgate đau đầu vì thể lực cầu thủ
Để bào chữa cho trận hòa muối mặt này, Southgate thừa nhận nền tảng thể lực của nhiều cầu thủ Anh đang gặp vấn đề. “Chúng tôi chưa tạo ra đủ sức ép cần thiết. Các cầu thủ đã đạt đến giới hạn thể lực. Toàn đội đã kiệt sức và không thể chơi như ở vòng loại”, ông chia sẻ trước truyền thông.
Chúng ta đã thấy bộ ba tấn công Saka, Foden và Kane bị rút ra sân khi trận đấu vẫn còn 20 phút, trong khi những người vốn mạnh mẽ về thể chất như Rice hay Bellingham cũng chơi dưới sức mình, thường xuyên tỏ ra chậm chạp ở các tình huống quan trọng. Khi tiếng còi mãn hôm thứ Năm tuần trước vang lên, John Stones và Kieran Trippier ngay lập tức nằm ngửa ra sân, một phần vì bực tức trước kết quả, một phần có thể vì họ đã quá mệt mỏi. Trippier đã di chuyển tổng cộng 21,9 km trong 2 trận đấu đầu tiên tại Euro 2024, chỉ kém duy nhất Rice (22,8 km). Nhưng sau tất cả, việc Southgate đổ lỗi cho vấn đề thể lực có phải một lời bào chữa đúng đắn?
| Southgate cho rằng sự sa sút thể lực của các trụ cột là nguyên nhân chính để giải thích. |
Theo Opta, trước khi hành quân đến Đức vào đầu tháng này, đội hình 26 cầu thủ của Anh đã thi đấu tổng cộng 82.143 phút trong các trận đấu ở cấp độ CLB trong mùa giải 2023/2024, tức trung bình khoảng 40 – 45 trận. Nhìn qua thì có vẻ nhiều, tuy nhiên chúng ta vẫn thấy một vài đội tuyển có tổng số phút thi đấu của các cầu thủ vượt cả Anh, nhưng họ vẫn đang thể hiện phong độ tốt hơn. Đó là Bồ Đào Nha (82.345 phút) và đặc biệt là Đức (85.475 phút). Đây là các đội bóng đã toàn thắng ở cả 2 lượt trận đầu tiên tại vòng bảng.
Đi sâu hơn vào phân tích, các cầu thủ có tần suất thi đấu nhiều nhất của Anh trong mùa giải vừa qua gọi tên Ezri Konsa (4.370 phút) và Ollie Watkins (4.318 phút). Nhưng cả hai đều không phải là những cái tên chủ chốt trong đội hình của Southgate tại chiến dịch lần này. Tiền đạo thuộc biên chế Aston Villa mới thi đấu 20 phút, trong khi đồng đội cùng CLB với anh thậm chí còn chưa được ra sân.
Southgate đề cập đến việc các học trò cần phải phối hợp đồng bộ để tạo ra sự hiệu quả. Điều đó có nghĩa rằng sợi dây kết nối giữa các cầu thủ Anh đang gặp vấn đề. Ví dụ cơ bản nhất, ở tình huống này, trong khi Foden và Rice bịt hướng chuyền bóng tịnh tiến trung lộ của Đan Mạch, Kane đã chậm chạp trong việc gây sức ép với trung vệ Jannik Vestergaard, người đã có đủ thời gian và không gian để thực hiện đường chuyền dài vượt tuyến lên phía trên cho đồng đội Jonas Wind, giữa bối cảnh người có nhiệm vụ theo kèm Wind là Trippier bị phân tâm bởi sự xuất hiện của Joakim Maehle bên phía hành lang cánh phải.
Kane sẽ bước sang tuổi 31 vào tháng 7 tới đây, độ tuổi mà hầu hết các cầu thủ tấn công bắt đầu gặp vấn đề về suy giảm tốc độ và thể lực. Anh đã thi đấu tổng cộng 3.928 phút trong màu áo Bayern Munich mùa này, nhiều hơn người xếp thứ 2 là Joshua Kimmich gần 500 phút. Chính vì vậy, sự suy giảm thể lực của Kane trong giai đoạn cuối mùa giải là điều dễ hiểu. Đội trưởng Tam Sư bị thay ra trong trận bán kết lượt về Champions League, trước khi bỏ lỡ 2 trận đấu cuối cùng của Bayern Munich trong tháng 5 vì một chấn thương. Tương tự, Bellingham không chỉ chơi nhiều trận cho Real (3.642 phút), mà còn làm điều đó trong vô số các trận đấu quyết liệt để đem về chức vô địch La Liga và Champions League cho đội bóng Hoàng gia Tây Ban Nha. Bellingham cũng là cầu thủ Anh được nghỉ ngơi ít nhất trên chuyến hành trình đến Đức lần này. Nếu như các cầu thủ khác có khoảng hơn 2 tuần để phục hồi thể lực thì con số này với Bellingham chỉ là 1 tuần.
Tại Euro 2024, Southgate đem theo 3 huấn luyện viên thể lực là Chris Jones, Hailu Theodros và James Redden. Nhiệm vụ của họ chính là giúp cho các cầu thủ duy trì được nền tảng thể lực sung mãn nhất trước mỗi trận đấu. Ngoài ra, chiến lược gia 53 tuổi cũng cực kỳ chú trọng đến vấn đề dinh dưỡng khi lựa chọn Mike Naylor – chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu của Bệnh viện thể thao Anh, đồng hành cùng các cầu thủ. Đầu bếp nổi tiếng Tom Kenton cũng được mời đến để giúp sức. Toan tính chặt chẽ là thế, tuy nhiên cho đến thời điểm hiện tại, người hâm mộ Anh vẫn chưa được chứng kiến điều mà họ muốn thấy. Thời gian dành cho Southgate và các học trò không còn nhiều. Anh vẫn rộng cửa vượt qua vòng bảng với vị trí dẫn đầu trong trường hợp đánh bại Slovenia ở lượt trận cuối cùng. Tuy nhiên, nếu tiếp tục thi đấu với phong độ trồi sụt như hiện tại, rất khó để họ giải được cơn khát danh hiệu đã đeo bám suốt 58 năm.
| ĐT Anh thiếu sự kết nối giữa các ngôi sao tấn công như Bellingham và Foden. |
Bỏ qua về thể lực cầu thủ như lời than phiền của Southgate, sự thật thì những quyết định lựa chọn nhân sự của ông mới đang là vấn đề nhức nhối. Trippier không phù hợp khi buộc phải thi đấu trái sở trường ở vị trí hậu vệ cánh trái, thay thế cho Luke Shaw – người thậm chí chưa chắc đã kịp hồi phục cho vòng 1/8 nhưng vẫn được ưu ái triệu tập. Trent Alexander-Arnold và dấu hỏi to đùng khi được bố trí đá tiền vệ trung tâm. Ngoài ra, việc Southgate cố “nhồi nhét” bộ ba Foden – Bellingham – Saka thi đấu cùng nhau đang phản tác dụng, chẳng kém gì bài toán kinh điển không lời giải về Steven Gerrard – Frank Lampard. Thế nhưng người hâm mộ sẽ không quan tâm đến những vấn đề hậu trường, điều họ muốn thấy là chiến thắng. Đây rõ ràng không phải là lúc để bào chữa đâu Southgate!