Đằng sau màn vượt khó của Arsenal tại Derby bắc London

Chuyến làm khách của Arsenal đến sân Tottenham Hotspur được dự báo lành ít dữ nhiều giữa bối cảnh Pháo thủ đang phải trải qua cơn khủng hoảng nhân sự cực lớn ngay từ giai đoạn đầu mùa giải. 

Ngoài những chấn thương dài hạn của Kieran Tierney, Takehiro Tomiyasu và Mikel Merino, “virus FIFA” cũng khiến HLV Mikel Arteta phải đau đầu vì sự vắng mặt của Riccardo Calafiori, Oleksandr Zinchenko và đặc biệt là trường hợp của Martin Odegaard. Pha vào bóng quyết liệt trên mức cần thiết của tiền vệ Christoph Baumgartner trong trận đấu giữa Na Uy và Áo tại Nations League đã khiến mắt cá chân của đội trưởng Arsenal bị tổn thương nghiêm trọng, dự kiến phải ngồi ngoài điều trị khoảng 4-6 tuần. Ngoài ra, việc Declan Rice nhận án treo giò cũng ảnh hưởng trực tiếp đến sức mạnh tuyến giữa của Arsenal. Dù mới chỉ cập bến Emirates từ mùa hè năm ngoái, thế nhưng tầm ảnh hưởng của cựu thủ quân West Ham là điều không phải bàn cãi. 

Nói cách khác, Arsenal phải hành quân đến sào huyệt của đại kình địch với một tuyến giữa chắp vá, với niềm tin rằng các lão tướng như Thomas Partey và Jorginho sẽ đủ sức đương đầu với sức trẻ cùng sự cơ động của Dejan Kulusevski, Rodrigo Bentancur, Pape Sarr và James Maddison.

Mất tuyến giữa, Arsenal suýt nữa “lạc trôi”

Điểm mạnh nhất trong lối chơi tấn công của Arsenal trong vài năm gần đây chính là sự cơ động của hàng tiền vệ, với sức sáng tạo được đặt vào chân của các tiền vệ trung tâm lệch cánh. Ở bên phía cánh phải, Odegaard hợp với Ben White và Bukayo Saka để khai thác triệt để khu vực hành lang trong, đồng thời tạo ra được nhiều phương án tiếp cận khung thành đối thủ. Điều tương tự cũng đến ở cánh đối diện, với mối liên kết giữa Zinchenko – Granit Xhaka – Gabriel Martinelli, và sau này là việc Rice thay thế vị trí mà Xhaka để lại. Các cầu thủ chạy cánh chính là những người hưởng lợi nhiều nhất từ cách vận hành này, khi họ thường được trao cơ hội mỗi khi khoảng trống dứt điểm được mở ra. Đó cũng chính là giải pháp tối ưu mà Mikel Arteta sử dụng để bù đắp cho việc không sở hữu một trung phong sắc bén trong đội hình. Không phải ngẫu nhiên bộ đôi Martinelli và Saka dẫn đầu danh sách ghi bàn của Arsenal ở Premier League 2022/2023 với việc ghi tới 30 bàn thắng, chiếm 34% tổng số bàn thắng toàn đội. Điều tương tự cũng đến ở mùa giải trước, khi Saka và Trossard cũng đóng góp 28 bàn thắng, chiếm 31% tổng số bàn thắng toàn đội. Rất nhiều người đã đặt ra câu hỏi rằng Arsenal sẽ chơi thế nào khi mất cả Odegaard lẫn Rice trong đội hình? 

Ở trận đấu tối qua, Arsenal đã ra sân với tuyến giữa chắp vá khi bộ ba Trossard – Jorginho – Partey lần đầu tiên sát cánh với nhau. Jorginho được dự báo là mắt xích đáng lo nhất bất chấp tấm băng đội trưởng trên tay, bởi đây mới là trận đấu đầu tiên của tiền vệ 32 tuổi ở Premier League mùa này. Hơn nữa, những phẩm chất chơi bóng của lão tướng Italia dường như không phù hợp với tính chất căng thẳng của một trận derby Bắc London. 

Những lo lắng ấy là có cơ sở khi tuyến giữa của Arsenal gần như bị bóp nghẹt trong 45 phút đầu tiên. Lợi thế sân nhà cộng thêm sự cơ động của hàng tiền vệ giúp Tottenham chiếm ưu thế hoàn toàn ở khu vực trung tuyến. Chỉ trong vòng 10 phút đầu trận, đội chủ nhà đã tạo ra 2 tình huống uy hiếp khung thành của David Raya. Tottenham kiểm soát bóng tới 67%, thực hiện tổng cộng 270 đường chuyền, gấp đôi con số 33% và 129 đường chuyền bên phía Arsenal. Sang đến hiệp 2, mọi thứ cũng không thay đổi quá nhiều khi Tottenham vẫn là đội bóng kiểm soát bóng tốt hơn với 61%, thực hiện tổng cộng 224 đường chuyền. Ở phía đối diện, Arsenal chỉ kiểm soát bóng 39%, thực hiện 153 đường chuyền. Đã từ rất lâu rồi đoàn quân Mikel Arteta mới trải qua một trận đấu tại Premier League mà họ bị thất thế trong khâu kiểm soát bóng, dù đối thủ không phải là Manchester City hay Liverpool. 

Sự hạn chế về thể chất của Jorginho nhanh chóng bị bộc lộ khi anh thường xuyên gặp bất lợi trong các tình huống tranh chấp tay đôi, cũng như không đủ nhanh nhẹn trong các phương án chuyền bóng khi bị gây áp lực tầm cao. Thống kê cho thấy, trong 90 phút góp mặt trên sân, Jorginho chỉ thắng 3/8 pha tranh chấp, chỉ tạo ra duy nhất 1 tình huống hỗ trợ phòng ngự thành công, nhưng lại mất quyền kiểm soát bóng tới 9 lần, trong đó có tình huống chuyền hỏng hớ hênh để tạo ra cơ hội dứt điểm cho đối thủ. Dễ hiểu khi Jorginho bị Sofascore chấm 6.1 điểm, thấp nhất trong số các cầu thủ đá chính trên sân.

May mắn cho Arsenal bởi ít ra Partey đã thi đấu tốt ở trận này, đặc biệt là trong khâu phòng ngự. Tiền vệ người Ghana thắng 7/7 tình huống tranh chấp tay đôi, đạt tỉ lệ 100% (cao nhất trên sân), đồng thời có 10 tình huống gây áp lực phòng ngự (chỉ sau Gabriel Magalhaes). Ngoài ra, Partey cũng sở hữu 5 tình huống cắt bóng và tắc bóng thành công, 4 lần giải vây cho hàng thủ, 1 lần cản phá cú sút. Điều này thực sự cần thiết cho Arsenal ở một trận đấu mà họ bị đối thủ gây áp lực cực lớn.      

Không chỉ cầm bóng nhiều hơn, Tottenham cũng áp đảo trong khâu dứt điểm, với việc đã tung ra tổng cộng 10 pha dứt điểm trong hiệp 2, gấp 5 lần số pha dứt điểm của Arsenal. Nếu Dominic Solanke, Brennan Johnson hoặc Son Heung-min đủ lạnh lùng và sắc bén hơn, có lẽ họ đã không phải nhận thất bại. 

Ở chiều ngược lại, dù chỉ tung ra vỏn vẹn 2 pha dứt điểm trong hiệp 2, thế nhưng Arsenal mới là những người hưởng trọn niềm vui sau cùng. Bước ngoặt của trận đấu được định đoạt bằng pha lập công bằng đầu của trung vệ Gabriel Magalhaes ở phút 64. Thêm một lần nữa bàn thắng từ các tình huống cố định lại cứu rỗi Arsenal trong nghịch cảnh. 

Arsenal thắng may mắn nhưng cũng đầy bản lĩnh

Đây rõ ràng là một trận đấu dưới trung bình của hàng công Arsenal. Trong một ngày mất đi đối tác ăn ý Odegaard, ngòi nổ số một là Saka đã thi đấu nhạt nhòa, gần như mất hút với chỉ 1 pha dứt điểm. Cái tên Saka gần như chỉ được xướng lên ở những tình huống bị phạm lỗi. Bên cánh đối diện, sau tình huống bỏ lỡ cơ hội khi đối mặt với thủ thành Guglielmo Vicario trong hiệp 1, Martinelli không có thêm bất cứ pha dứt điểm nào hết. Tính ra, trong 7 pha dứt điểm mà hàng công Arsenal thực hiện, chỉ có vỏn vẹn 4 tình huống đi trúng khung thành, còn 3 tình huống còn lại đều bị hàng thủ Tottenham ngăn chặn trước khi kịp gây ra nguy hiểm. 

      

Như đã nói ở trên, thiếu vắng Rice – Odegaard khiến Arsenal gặp khó khăn trong khâu kiểm soát bóng, cũng như tạo ra cơ hội dứt điểm cho bộ ba trên hàng tấn công. Rất nhiều tình huống Arsenal phải sử dụng những đường bóng dài hướng đến Kai Havertz nhằm tận dụng khả năng tranh chấp bóng bổng tốt của cầu thủ người Đức nhằm tạo ra ra các cơ hội phản công nhanh. Bởi lẽ, HLV Mikel Arteta hiểu rõ sự thất thế của tuyến giữa Arsenal trong các pha lên bóng. Nếu cứ bảo thủ với quyết định chơi kiểm soát, đội khách có thể đã phải trả giá đắt.  

Với việc Odegaard chưa rõ thời điểm bình phục chấn thương, Arsenal có thể sẽ tiếp tục rơi vào vòng lặp tương tự với sự bế tắc trên hàng công được dự báo trước, đặc biệt là khi trong tay Mikel Arteta cũng không còn sự phục vụ của các nhân tố biết cách kiến thiết lối chơi như Emile Smith Rowe lẫn Fabio Vieira. 

Nhưng khách quan mà nói, khi hàng công thi đấu bế tắc thì Arsenal vẫn còn đó một hàng phòng ngự vững chắc. Bộ tứ Ben White – Gabriel – William Saliba - Jurrien Timber đã có cho mình một ngày làm việc xuất sắc bằng việc khóa chặt các ngòi nổ bên phía Tottenham, trực tiếp giúp thủ thành David Raya có trận thứ 3 giữ sạch lưới tại Premier League mùa này. Timber trong lần đầu tiên được hít thở bầu không khí của một trận derby Bắc London đã có màn trình ấn tượng bên hành lang cánh trái. Martinelli dù không đáp ứng được kỳ vọng về đầu ra bàn thắng nhưng chúng ta không phủ nhận những nỗ lực hỗ trợ phòng ngự đáng khen của cầu thủ chạy cánh người Brazil. Bằng sự lì lợm trong lối chơi, thầy trò Mikel Arteta đã tạo ra chiến thắng cho riêng mình, ngay cả khi giới truyền thông coi đó là một chiến thắng xấu xí. 

Ngay cả với người hâm mộ, một bộ phận cho rằng Arsenal cần phải cải thiện rất nhiều để đủ sức cạnh tranh với “cỗ máy chiến thắng” mang tên Man City. Điều này đúng nhưng chưa đủ. Nên nhớ rằng Arsenal là đội bóng có lịch thi đấu khó khăn nhất ở giai đoạn đầu mùa. Ngoại trừ trận mở màn với Wolves, Pháo thủ đã phải đối đầu với Aston Villa và Tottenham trên sân khách, cũng như chạm mặt đối thủ cực kỳ khó chịu là Brighton trên sân nhà. Vạn sự khởi đầu nan, nếu có được kết quả thuận lợi ở trận đại chiến với Man City, Arsenal sẽ có thêm thời gian để xây dựng lại đội hình, khi mà áp lực phải đối đầu với các đội bóng mạnh giảm bớt. Đó cũng là thời điểm mà toàn đội hi vọng vào sự trở lại của những nhân tố quan trọng đang phải ngồi ngoài vì chấn thương.